آديسون؛ بيماري غدد فوق ‌كليوي

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: آديسون؛ بيماري غدد فوق ‌كليوي
جام جم آنلاين: اگر دچار ضعف و خواب‌آلودگي هستيد، قبل از اين كه گمان كنيد فقط خسته‌ايد براي كنترل عملكرد غدد فوق‌كليوي خود به پزشك مراجعه كنيد. پزشكان نارسايي غدد فوق‌كليوي را بيماري «آديسون» نام مي‌برند.

محمدابراهيم خمسه، فوق‌تخصص غدد درون‌ريز و متابوليك و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران از علل و عوامل بروز بيماري آديسون اطلاعات بيشتري مي‌دهد.

به گفته وي آديسون يا نارسايي غدد فوق‌كليوي به بيماري‌اي اطلاق مي‌شود كه در آن غدد فوق‌كليوي دچار كاهش عملكرد در بدن مي‌شود.

گفتني است اين دو غده در ناحيه بالاي كليه‌ها قرار دارند و برخلاف آنچه عوام در ذهن دارند هيچ ارتباطي به كليه‌ها ندارند.

كمبود عملكرد غدد فوق‌كليوي به دو شكل حاد و مزمن خود را نشان مي‌دهند كه به گفته اين متخصص در شكل مزمن اين بيماري، كاركرد غده در طول زمان دچار كاهش شده و ترشح هورمون‌هاي غده در جريان خون با كمبود مواجه مي‌شود كه مهم‌ترين اين هورمون‌ها (كورتيزول)‌ است كه براي مقابله با استرس‌ها ضروري است و در صورت كمبود و نقصان آن بدن با مشكلات فراواني روبه‌رو مي‌شود.

اولين نشانه‌ها

«اولين علائمي كه ممكن است با كمبود اين هورمون‌ها به وجود بيايند، شديدا غيراختصاصي است و بيمار احساس ضعف و خستگي مي‌كند كه اين موارد مي‌توانند پيش رونده باشند تا حدي كه بيمار در مراحل انتهايي از ادامه فعاليت‌هاي روزمره‌ زندگي بازمانده و احساس خواب آلودگي، ضعف حركت فيزيكي، احساس سرما، عدم تحمل دماي محيط، رنگ پريدگي ‌و دل درد در ناحيه فوقاني شكم بر او غالب مي‌شود.»

دكتر خمسه با اشاره به اين مطلب اظهار مي‌كند: با وجود اين كه اين بيماري بسيار نادر است ولي در صورت كاهش هورمون، ممكن است فرد در يك استرس شديد و عدم مقابله بدن دچار مرگ ناگهاني، بيهوشي و كما شود.

اين عضو هيات علمي دانشگاه متذكر مي‌شود؛ در شرايط حاد اين بيماري، همه علائم به شكل ناگهاني بروز مي‌كند كه مي‌‌تواند در زمينه بيماري‌هاي عفوني حاد باشد و در اين شرايط شاهد افت شديد فشار خون و كاهش سطح هوشياري هستيم.

وي در ادامه خاطرنشان مي‌كند بنابراين، اين شكل بيماري با بسياري از بيماري‌هاي عروق مغزي، سكته مغزي و قلبي اشتباه مي‌شود كه اگر پزشك ظن باليني نداشته باشد، بيمار به شكل حاد به اورژانس مراجعه مي‌كند يا دچار بيهوشي شده و اطرافيان، وي را به بيمارستان منتقل مي‌كنند.

تحقيقات نشان مي‌دهد اگر چه بيماري از نظر شيوع از آمار بالايي برخوردار نيست ولي به دليل اهميت فوق‌العاده آن به جهت بروز تلفات جاني، تشخيص به موقع آن بسيار مهم و ضروري است.

علل بروز

يكي از دلايلي كه ممكن است امروزه افراد را دچار اين عارضه كند مصرف داروهاي (كورتون)‌ است كه اگر مصرف آن بيش از 2 الي 3 هفته به طول انجامد و به هر علت به طور ناگهاني قطع شود، غدد فوق‌كليوي، كاركرد خود را از دست داده و باعث نارسايي تحت حاد كاركرد مي‌شوند.

دكتر خمسه ضمن ابراز اين مطلب «سل» را يكي ديگر از علل بروز ذكر كرده و مي‌گويد: هم‌اكنون نيز با شايع‌شدن بيماري «ايدز» و بيماري‌هاي خود ايمني، بدن با ترشح آنتي‌بادي‌ها فعاليت اين غدد را از بين مي‌‌برد، همچنين در خونريزي‌ها همچون استفاده از قرص‌هاي رقيق‌كننده خون نيز يكي ديگر از علل بيماري است كه با عوارض مهمي چون افت فشار خون و مقابله بدن با شرايط محيطي همراه است.

با تمام اين اوصاف مي‌توان با آزمايش و تشخيص بموقع از وقوع بيماري مطلع شد و با پيدا كردن علت زمينه‌اي بيماري، در درمان آن كوشيد ولي در مواقعي كه سيستم ايمني بدن عليه آن مقابله كند، درمان قاطعي براي آن نمي‌توان يافت.

به گفته اين متخصص، بيماران ديابتي نوع 1 نيز بايد توجه داشته باشند؛ از آنجايي كه سيستم بدنشان دچار اختلال شده است، در طول زمان موجب از دست رفتن عملكرد برخي از غدد بدن همچون تيروئيد فوق‌كليوي و... مي‌شود كه بايد تحت نظر پزشك متخصص باشند.

توصيه به پزشكان

«احساس لاغري پيش‌رونده، عدم تحمل سرماي پيش‌رونده» را مي‌توان از نشانه‌هاي اين بيماري به حساب آورد. دكتر خمسه با اشاره به اين موضوع به پزشكان توصيه مي‌كند كه اگر بيماري در شرايط تحت حاد (كاهش سطح هوشياري، افت فشار) به اورژانس مراجعه كرد، بايد به فكر نارسايي حاد غدد فوق‌كليوي باشند و با تجويز داروهاي اين بيماري، درصدد جبران و بهبود بيماري برآيند.
يکشنبه 24 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 184]