خيمه عربي بر خليج فارسي /وضعيت ميادين ايران در خليج فارس به روايت آمار

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: خيمه عربي بر خليج فارسي /وضعيت ميادين ايران در خليج فارس به روايت آمار
ايران در حالي با داشتن حدود 13 ميدان مستقل و 6 ميدان مشترك از 35 ميدان هيدروكربوري خليج فارس سهم قابل توجهي از منابع دريايي را به خود اختصاص داده است كه بنا بر گزارشهاي رسمي رقباي عربي 9 برابر كشورمان از مخازن خليج فارس برداشت مي كنند.

به گزارش خبرنگار مهر، ايران كه در ميادين فروزان ، آرش، سلمان ، هنگام، مبارك ، اسفنديار و ميدان عظيم گازي پارس جنوبي با كشورهاي حاشيه خليج فارس شريك است، تا كنون نتوانسته آنطور كه شايسته است از اين ميادين مشترك استفاده و به حق خود در بهره برداري از اين ميادين دست پيدا كند.

اگر چه بسياري از كارشناسان در سالهاي اخير همواره نسبت به توجه به ميدانهاي نفتي و گازي هشدار داده و عنوان كرده اند ايران بايد بيش از اينها به حوزه هاي مشترك توجه داشته باشد، اما اظهارات اخير مديرعامل شركت ملي نفت ايران در خصوص برداشت 9 برابري شيخ نشينان حاشيه خليج فارس از منابع هيدروكربوري اين منطقه بيش از گذشته زنگ خطر را براي صنعت نفت يكصد ساله ايران به صدا درآورده است.

برداشت 9 برابري شيخ نشينان

بنا به گفته سيف الله جشن ساز اگر با يك خط فرضي خليج فارس به دو نيمه مساوي تقسيم شود با فرض برابر بودن ميادين نفتي (هرچند سهم ايران بيشتر است) كشورهاي امارات، قطر،كويت،عربستان و عمان 9 برابر ايران از ذخاير خليج فارس برداشت مي كنند.

هرچند در اين خصوص توضيحاتي بيشتري از سوي معاون وزير نفت ارائه نشده، اما بازگو كردن اين موضوع نگراني هاي بسياري را در راستاي به خطر افتادن منافع ايران درخليج فارس به ويژه در بخش ميادين مشترك به وجود آورده است.

در حال حاضر چهار منطقه نفتي تحت پوشش شركت نفت فلات قاره و همچنين ميدان عظيم گازي پارس جنوبي سهم ايران از ذخاير خليج فارس را تشكيل مي دهند. اين چهار منطقه عبارتند از منطقه خارك باميادين ابوذر، فروزان و درود و توليد روزانه 325 هزار بشكه نفت از 193 حلقه چاه و 5 سكوي قابل بهره برداري، منطقه لاوان شامل ميادين سلمان، رشادت و رسالت با توليد روزانه 92 هزار بشكه نفت با 95 حلقه چاه و 3 سكو، منطقه سيري با ميادين نصرت، سيري، الوند و اسوند با توليد روزانه 95 هزار بشكه نفت با 100 حلقه چاه و يك سكو و منطقه بهرگان با ميادين سروش،نوروز، بهرگان و هنديجان با 192 هزار بشكه توليد روزانه از 411 حلقه چاه با 11 سكوي قابل بهره برداري.

فلات قاره كمتر از تعهد توليد مي كند

اگر چه مدير عامل شركت نفت فلات قاره اعلام كرده است: بر اساس برنامه چشم انداز سهم اين شركت از توليد نفت بايد به يك ميليون بشكه در روز و توليد گاز با توجه به دارا بودن ذخاير عظيم 160 تريليون فوت مكعبي به 10 ميليارد فوت مكعب در روز افزايش يابد، در حال حاضر و بر اساس آخرين آمار در حاليكه اين شركت متعهد به توليد 750 هزار بشكه نفت در روز است، روزانه 702 هزار بشكه نفت توسط اين شركت توليد مي شود.

اين در حالي است كه با توجه به شتاب شركاي عربي ايران در برداشت از ميادين مشترك لزوم توجه ايران به اين ميادين بيش از پيش آشكار مي شود.

ميدان فروزان

يكي از ميادين مشترك ايران در منطقه خليج فارس ميدان فروزان است كه در ناحيه خارك با كشور عربستان مشترك است.

هدف اصلي از اجراي طرح توسعه ميدان فروزان كه عربها آن را مرجان ناميده اند، افزايش توليد نفت خام به ميزان 65 هزار بشكه در روز، ساخت تاسيسات جديد براي ارسال گازهاي همراه نفت به جزيره خارگ به منظور جلوگيري از سوزاندن آن، بررسي ظرفيت افزايش بيشتر توليد فروزان و شناسايي لايه هاي جديد توليدي آن اعلام شده است. در حال حاضر دو كشور ايران وعربستان به صورت جداگانه از اين ميدان برداشت مي كنند.

ميدانهاي نصرت و مبارك

ناحيه سيري ميدانهاي نصرت و مبارك را در بر مي گيرد كه هر دو ميدان با امارات مشترك است. ميدان نصرت كه در امارات با نام فاتح شناخته مي شود توسط دو كشور و به صورت جداگانه مورد بهره برداري قرار گرفته است كه بنا بر اعلام منابع آگاه ايران سهم ناچيزي از اين ميدان برداشت مي كند.

اين در حالي است كه بر اساس توافق صورت گرفته بين ايران و امارات ميدان مبارك به صورت يكجانبه از سوي امارات و شركت نفت الهلال مورد بهره برداري قرار گرفته و اين كشور عربي متعد شده بر اساس ميزان برداشت خود 50 درصد را به ايران اختصاص دهد.

البته كارشناسان معتقدند كه مخزن مبارك تنها متعلق به ايران است و بر خلاف ادعاي امارات عربي متحده، تنها از ديد ساختار زمين‌شناسي ميان دو كشور مشترك است.

ميدان هنگام

ميدان نفتى هنگام نيز با كشور عمان مشترك است و به گفته مسئولان شركت نفت فلات قاره هم اكنون طرح جامع توسعه اين ميدان درحال تهيه است. اين در حالي است كه در مورد بهره‌برداري از ميدان مشترك نفتي با عمان، ايران به نوعي توافق با همسايه جنوبي دست يافته، اما تاكنون از اين مرحله فراتر نرفته است.

ميدان سلمان

ميدان سلمان يكي ديگر از ميادين مشترك ايران با كشور امارات است كه در ابوظبي با نام البخوش معروف است. در حالي كه 70 درصد مالكيت اين ميدان در اختيار ايران است و امارات تنها از 30 درصد حق برداشت برخوردار است ، اما اين كشور عربي نزديك به هفت سال است كه از اين ميدان برداشت مي كند.

اگر چه طرح توسعه ميدان مشترك نفت و گاز سلمان به منظور دستيابي به افزايش توليد پنجاه هزار بشكه نفت خام در روز و پانصد ميليون فوت مكعب گاز طبيعي و شش هزار بشكه ميعانات گازي مازاد بر توليد كنوني در روز، چند ماه قبل به تصويب رسيد ،اما شواهد حاكي از آن است كه به دليل برداشت امارات و مهاجرت گاز به سمت مخزن شريك عربي سهم ايران از اين ميدان به حدود 50 درصد كاهش يافته است.

در همين حال پروژه توسعه ميدان سلمان كه پيش از اين قرار بود تحت عنوان قراردادي به نام كرسنت گاز اماراتي ها را تامين كند، به دليل عدم تامين منافع ايران معلق مانده و قرار است به عنوان طرحي در راستاي جلوگيري از سوزانده شدن 150 ميليون فوت مكعب گاز توسط يك خط لوله 285 متري گاز اين ميدان به عسلويه فرستاده شود.

ميدان اسفنديار

ميدان اسفنديار يكي ديگر از ميادين مشترك ايران در خليج فارس است. اين ميدان كه مدير عامل شركت ملي نفت اخيرا عنوان كرده است، اطلاعي از آخرين وضعيت آن ندارد، با كشور عربستان مشترك بوده و مسئولان شركت ملي نفت اميدوارند مشكلات مالي اجراي اين طرح در آينده نزديك برطرف شود. در عين حال بنا به گفته مدير عامل شركت نفت فلات قاره در حال حاضر بحثهاي فني و مالي اين طرح با مالزي در حال پيگيري است.

ميدان آرش

از سوي ديگر، ميدان آرش كه مورد اختلاف ايران و كشورهاي كويت و عربستان است، بين ايران و كويت و كويت و عربستان مشترك مي باشد و طي چند سال گذشته به صورت مشترك مورد بهره‌برداري اين دو كشور عربي قرار گرفته است.

برداشت دو كشور عربي از اين ميدان در حالي صورت مي گيرد كه در سال ۲۰۰۱، كشور كويت مانع از عمليات اكتشاف و حفر چاه از سوي ايران در آبهاي اين ميدان شد و ايران نيزبا اعلام اعتراض به كويت عمليات اكتشاف از اين ميدان را متوقف كرد و از آن زمان مذاكره در خصوص اين ميدان نفتي بين ايران و كويت در حال انجام است كه متاسفانه تا كنون نتيجه اي از اين مذاكرات حاصل نشده است.

بدين ترتيب با وجود اينكه ايران معتقد است نيمي از اين ميدان كه در كويت با نام الدوره شناخته مي شود متعلق با كشورمان است، مقامات كويتي سهم خود را بيش از سهم ايران مي دانند.

ايران سهم خود از اين ميدان را 42 ميليون بشكه نفت خام و 5/65 ميليون بشكه ميعانات گازي تخمين مي زند.

ميدان عظيم پارس جنوبي

اما ايران در بزرگترين مخزن گازي جهان با عنوان پارس جنوبي كه قطر آن را گنبد شمالي مي نامد ، نيز با اين كشور عربي شريك است.

در حالي كه قطر 10 سال زودتر از ايران به صرافت برداشت از اين ميدان عظيم گازي افتاده و تا چند روز ديگر اولين محموله ال.ان.جي خود را به مقصد انگلستان صادرخواهد كرد، طرحهاي ال.ان.جي ايران نسبت به شريك قطري اختلاف محسوسي دارد و به نظر مي رسد در بخش برداشت از گاز نيز از بين بردن شكاف بين كشورمان و شريك قطري نياز به زماني طولاني دارد.

ميادين مهم همسايگان ايران

از سوي ديگر، از ميادين مهم رقباي ايران در خليج فارس مي توان به ميادين ام شريف، زاخوم، ام الانبار و مبارز در امارات، گنبد شمالي (پارس جنوبي)، الشبيع، دوخان، الخليج(الفارسي)در قطر، زلوف، ابوسفاح، جانا ، خفيجي(مشترك بين عربستان و كويت) و ميدان گازي بوخا در عمان اشاره كرد.

بايد به اين نكته توجه داشت كه در حال حاضر سرمايه گذاري براي توسعه ميدانهاي نفتي و گازي بسيار سنگين و موضوع نياز به جلب منابع مالي خارجي رو به افزايش است.

لزوم شتاب بيشتر

با توجه به اهميت بسيار زيادي كه ميدانهاي مشترك براي منطقه دارند، و كشورهاي همسايه از مدتها پيش بهره برداري از اين ميدانهاي مشترك را آغاز كرده اند، به نظر مي رسد ايران نيز بايد در راستاي رقابت به شركاي شيخ نشين خود شتاب بيشتري به توجه به ميادين مشترك دهد.ضمن اينكه در صورت ادامه روند فعلي قطعا زيانهاي جبران ناپذيري متوجه كشور و صنعت نفت يكصد ساله ايران خواهد شد.

در اين ميان كاهش درآمد حاصل از برداشت از مخازن مشترك و برداشت حداكثري كشورهاي همسايه موضوعي است كه نبايد به سادگي از كنار آن گذر كرد.

مديرعامل شركت نفت فلات قاره معتقد است كه ميزان ذخاير نفت درجاي ايران به زودي از 53 ميليارد بشكه به 90 ميليارد بشكه خواهد رسيد .

اما بايد توجه داشت اين مهم محقق نمي شود، مگر اينكه ايران توجه بيشتري به پارامترهاي توسعه ميادين نفتي و سرمايه گذاري و برنامه ريزي مناسب در اين خصوص داشته باشد.

گفتني است، در حال حاضر بيش از 25 درصد نفت جهان از دريا استخراج مي شود كه در اين ميان خليج فارس با 60 درصد، درياي شمال با 10 درصد و خليج مكزيك با 9 درصد منابع و ذخاير هيدروكربوري در جايگاه اول تا سوم ذخاير هيدروكربوري قرار دارند.
جمعه 22 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]