محمدرضا لطفي :موسيقي قبل از انقلاب هويت مستقل نداشت

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: محمدرضا لطفي :موسيقي قبل از انقلاب هويت مستقل نداشت
وضع موسيقي قبل از انقلاب تابعي بود از مسائل مختلف در سطح سياست گذاري هاي كلان كشوري كه تكيه و تشويق بر عدم توجه مردم به داشتن يك هويت ايراني مستقل بود.

به گزارش خبرنگار مهر ،محمدرضا لطفي نوازنده تار و سرپرست گروه شيدا ديروزدر حاشيه برگزاري بيست و چهارمين جشنواره موسيقي فجردرباره موسيقي و تحولات اجتماعي در تالار وحدت به سخنراني پرداخت.بخش هايي از سخنان اين موسيقيدان را مي خوانيم:

شرايط اجتماعي و سياسي قبل از انقلاب

قبل از انقلاب 57 موسيقي و به طور كلي فرهنگ ملي كه به نوعي مي توانست سد راه مدرنيته مصرفي و يا فروش كالاهاي غير ضروري وارداتي گردد، منع مي گرديد. مهم نبود كه حذف اين سنت هاي تاريخي تا چه حد مي توانست به آينده كشور لطمه بزند بلكه مهم اين بود كه نوع تفكر وارداتي زندگي ما را از گذشته تاريخ خودمان جدا كند و سليقه عمومي را تغيير دهد تا چيزي از گذشته كه ما را به اصل مان وصل مي كرد، براي دانشجويان و مردم تداعي نگردد.

بعد از ملي كردن نفت به دست مصدق، بيشتر كشورها بخصوص دولت انگليس تيغ خود را براي ناموفق شدن اين مرد بزرگ گشود وبا همكاري آمريكايي ها، دولت مصدق را از ريشه كند و او را خانه نشين مطلق و تحت الحفظ كرد.

كودتاي 28 مرداد دقيقا بخاطر پيشرفت كمونيست در ايران نبود بلكه مسئله استخراج نفت شمال و اينكه سود اين طلاي سياه را چه كشوري غارت مي كند، بود. هم اكنون نيز همه شما مي دانيد كه جنگ عراق و حضور ارتش آمريكا به دليل حفظ منافع نفتي غربي هاست و گرنه در اين 200 سال هيچ كشور غربي را مشاهد نمي كنيد كه نگران آزادي و رهايي ملت هاي نفت خيز باشند.

چهل سال موسيقي راديوو100اثر

اين شرايط غير مستقل و دستور از بالا باعث شد كه موسيقي ايراني و بيشتر هنرهاي ايراني رفته رفته وسعت نظر و عمل خود را از دست بدهند. نگاه كنيد به توليد بيش از 40 سال موسيقي در راديو كه تنها شما مي توانيد 100 اثر نسبتا خوب آن هم در چارچوب مكتب تلفيقي استاد وزيري بيابيد. نه خبري از راه و روش اساتيد زمانه مانند درويش باقي ماند و نه قمرها و ظلي ها كار اين هنر را تداوم دادند. هميشه بايد تاريخ كشوري از بين رود تا تاريخ مجازي و قلابي كم محتوائي شكل گيرد. اگر مبارزه خردمندان و اهل انديشه و عالمان مذهبي ضد استعمار نبودند و مردماني با سخت جاني در برابر فرهنگ غير خودي مقاومت نمي كردند بدانيد كه حتي امروز ساز تار ايراني را نيز كسي نمي نواخت.

كلاس شهنازي و هنرستان موسيقي

هنگامي كه من نزد شهنازي مي رفتم، من تنها و جوانترين شاگرد بودم كه متولد دوران مدرنيته پهلوي بودم. شايد بيش از 30 سال خانواده ها فرزندانشان را براي تعليم سازهاي ايراني نزد استادي نمي بردند. هنرستان ملي ايران كه خالقي آن را تاسيس كرد شاگردان زيادي نداشت. در دوران پهلوي دوم ناچار شدند تا از نواخانه ها شاگرداني را به ناچار بگيرند تا هنرستان روي پاي خودش بايستد.

موسيقي خوب با برنامه ريزي توليد مي شود

به نظر من مي شود با ايجاد موسيقي هاي ايراني در همه انواع خوب آن با برنامه ريزي درست فرهنگي كاركرد كه جوانان و علاقه مندان بتوانند در اين زمينه اقناع گردند. براي مثال شما نگاه كنيد به آمريكاي لاتين، آمريكاي لاتين تحول بي نظيري را در رابطه با موسيقي پاپ هنري ايجاد كرد تا جائي كه هنرمندان بزرگي در عرصه موسيقي هنر پاپ مانند "استينگ" و "پيتر گبريل" در رابطه با هنرشان از اين كشورها سود بردند. مگر پيترگبريل به مدت دو سال به مناطق زيست حضرت مسيح مسافرت نكرد تا موسيقي فيلم "مسيح مصلوب" را كه سر صداي زيادي نمود را بسازد.

اين اثر در دو سي دي سالها در سطح دنيا پرفروش ترين موسيقي اعلام شد. تمامي اين موسيقي متعلق به كشورهاي عربي و ايران و هند است كه مي گويند مسيح از اين خط سيرها عبور كرده است. يك آهنگساز پاپ هنري قادر شد تاثير زيادي در رابطه با موسيقي پاپ و نوع اركستراسيون موسيقي ما بوجود بياورد و ما در كشورمان به خاطر اينكه نمي توانيم قدرت فرهنگي خودمان را ببينيم تنها به تقليد صرف اكتفا مي كنيم. امروزه باز موسيقي تلفيقي كشور متاثراز تجربه غربي ها يا هنرمندان مقيم لس آنجلس است.

نوبانگ كهن ؛ كار خسروسلطاني

براي مثال به ساز "بالابان" كه همان "نرم ناي" است نگاه كنيد؛هزاران سال اين ساز در كردستان و آذربايجان اجرا مي شد و كسي از آن استفاده نكرد. جالب اينجاست كه آهنگسازاني كه در بيرون مرزها زندگي مي كنند به خاطر خارج بودنشان بهتر به اهميت فرهنگ ايراني نگاه مي كنند تا ما؛ آقاي خسرو سلطاني براي اولين بار درنوبانگ كهن ساز سرنا و بعدها در كنسرت هايش با هنرمند گرامي حسين عليزاده در آمريكا همين نو بانگ كهن را به اجرا درآورد، اوكسي بود كه براي اولين بار اقدام به استفاده از اين دو ساز نمود و با فرم آهنگسازي جديد كه پيش تر"مرتضي حنانه" آن را در ايران باب كرده بود (متد استفاد هارموني از چهارم ها برپايه نظريه صفي الدين ارموي) كار نوني ساخت كه متاسفانه هنوز در ايران بنام كاري از دوست عزيزم حسين عليزاده ثبت و معروف شده است.

كار تلفيقي در لس آنجلس شكل گرفت

بايد جوانان ما گوششان را تنها به هنر و فرهنگ غير خودي ندوزند بلكه بايد به تجربيات آنها توجه كرده و نقطه پرگار خلاقيت شان را در دايره اين مرز و بوم قرار دهند.

اولين كارهاي تلفيقي در لس آنجلس شكل گرفت و نوازندگاني با ساز ايراني در كنسرت هاي آن طرف آب شركت كردند و با آمدن موسيقي نوازان آن طرف به ايران رفته رفته هنر امروزه تلفيقي كه معلوم نيست كه اساس و پايه اش كجاست، شكل گرفت. هنر گلوبال(جهاني)و استفاده از ذائقه هاي ديگر كشورها بسيار عالي است اما تا چه اندازه موسيقي ما در آن نقش درست دارد نيز مهم است.

قرار دادن چند ساز ديگر مانند گيتار و تبله يك موسيقي را تلفيقي نمي كند، اين انديشه پشت آن و روش آهنگ سازي و استفاده از عوامل فرهنگ خودي و غير خودي ست كه ما را مي تواند در سطح جهان مطرح نمايد.

حاشيه

- در اين برنامه بجز داود گنجه اي، هيچ موسيقيداني حضور نداشت و از مسئولان هم فقط دبير جشنواره در اواخر برنامه حضور يافت.

- مسئولان اجرايي با تبليغات جداگانه و چاپ كارت دعوت و....سخنراني استاد لطفي را از بخش سخنراني جشنواره كه در خانه هنرمندان برگزار مي شود جدا كرده وبا پيش بيني حضور جمعيت چند صدنفري به تالار وحدت آوردند اما جمعيت حاضر در اين تالار با ظرفيت سالن ناصري خانه هنرمندان برابربود.
جمعه 22 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]