واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: مكانيزاسيون كشاورزي استان؛ فرسنگ ها فاصله تا بايدها
استان خراسان رضوي از قطب هاي بزرگ كشاورزي در كشور است كه در بسياري از توليدات زراعي و باغي حرف اول را مي زند و با اين حال يكي از موانع و چالش هاي جدي كشاورزي در اين استان خرده مالكي و ضعف مكانيزاسيون در اين بخش است.استاد دانشگاه فردوسي مشهد با تأييد مشكلات فراروي مكانيزاسيون كشاورزي استان گفت: براي سياست گذاري ميان مدت و بلندمدت در مكانيزاسيون به اطلاعات دقيق نياز داريم و موفقيت در اين سياست گذاري ها به جمع آوري اطلاعات احتياج دارد.
وي با بيان اين كه پس از ٣٠ سال هنوز آمار و اطلاعات دقيقي براي تعيين بازده آبياري در دسترس نيست، ادامه داد: در زمينه مكانيزاسيون كشاورزي در كشور پيشرفت كرده ايم ولي اطلاعاتي در اين باره كه الان در كجا هستيم، نداريم.
دكتر «عباسپور فرد» با انتقاد از اين كه هيچ گونه آمار و اطلاعاتي از مكانيزاسيون بخش كشاورزي وجود ندارد، بيان كرد: براي تعيين ضريب مكانيزاسيون به تعداد ماشين آلات موجود، تعداد ماشين آلات خارج شده، عمر مفيد ماشين آلات و سطح زيركشت نياز داريم ولي اين در حالي است كه هيچ آمار و اطلاعاتي در اين زمينه وجود ندارد.اين عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسي تصريح كرد: در دهه هاي اخير در ماشين هاي سواري تنوع توليد داشته ايم ولي اين جاي سوال است كه چرا در توليد ماشين آلات كشاورزي تنوع توليد نداريم و سياست يك پارچه سازي اراضي در صورت اجرا، سياست مطلوبي است، ولي تضميني درباره اين كه اراضي يك پارچه شده تا چند سال ديگر هم يك پارچه بماند، وجود ندارد.به گفته وي در حالي كه اراضي بسياري از كشورهاي جنوب شرقي آسيا كوچك هستند ولي آن ها مشكل مكانيزاسيون را حل كرده اند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اين كه خرده مالكي عامل محدودكننده اي براي توسعه مكانيزاسيون كشاورزي كشور نيست، اظهار كرد: براي توسعه مكانيزاسيون يا بايد ماشين آلات كشاورزي را با ابعاد مزرعه منطبق كنيم يا ابعاد مزرعه را با ماشين آلات كشاورزي، كه اين موضوع از طريق تنوع توليد ماشين آلات در داخل يا واردات كنترل شده، ميسر خواهد شد.وي ادامه داد: از نظر كمي نمي توانيم جامعه كشاورزي كشور را آزاد بگذاريم و بگوييم كه با قيمت هاي كنوني اقدام به خريدن ماشين آلات كشاورزي كنند و حمايت دولت براي پرداخت تسهيلات مبني بر افزايش قدرت خريد كشاورزان براي تهيه ماشين آلات كشاورزي ضروري است.
كمبود ماشين آلات
اين عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسي اظهار كرد: نداشتن توان مالي براي خريد ماشين آلات كشاورزي باعث شده است كه بخش صنعت هم كمتر به سمت توليد ماشين آلات و ادوات كشاورزي برود.وي كمبود ماشين آلات كشاورزي و مباحث فني را از دلايل ضايعات محصولات كشاورزي دانست و افزود: به طور مثال اگر در منطقه اي كمباين كم باشد به دليل تقاضاي بيشتر براي استفاده از كمباين، در هنگام برداشت گندم با اين دستگاه دقتي صورت نمي گيرد.اگر به اندازه كافي ماشين آلات كشاورزي در اختيار داشته باشيم تا بتوانيم به موقع محصولات كشاورزي را برداشت كنيم، آن گاه شاهد افزايش كيفيت محصولات كشاورزي و كاهش ضايعات خواهيم بود.
وي با اعتقاد بر اين كه اگر مي خواهيم در بخش كشاورزي مكانيزاسيون داشته باشيم بايد ماشين آلات كشاورزي مناسبي هم وجود داشته باشد، تصريح كرد: براي افزايش ارتقاي فني در استفاده از ماشين آلات كشاورزي بايد از فارغ التحصيلان بخش كشاورزي استفاده كنيم.«عباسپور فرد» خاطرنشان كرد: كشورهاي صنعتي از مكانيزاسيون بخش كشاورزي عبور كرده اند و به مرحله اتوماسيون رسيده اند؛ ولي اين در حالي است كه همچنان در ايران در مرحله مكانيزاسيون مانده ايم.رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان رضوي نيز به خراسان گفت: تبديل كشاورزي سنتي به كشاورزي مدرن بدون مكانيزاسيون غيرممكن است.دكتر «محمد اسماعيل نيا» افزود: اگر در كشاورزي با استفاده از مكانيزاسيون به بهره وري منطقي دست پيدا نكنيم، نمي توانيم رقابت كنيم و در نتيجه شاهد مهاجرت روستاييان به شهرها و حاشيه نشيني و معضلات ديگر خواهيم بود.وي گفت: خوشبختانه ايران در توليد ادوات كشاورزي بد عمل نكرده و در بازار كشورهاي آسياي ميانه پايگاه هاي خوبي كسب كرده است و با اين همه تعداد سازندگان خودروهاي سبك در كشور روبه افزايش است ولي چنين شور و حالي در بخش ماشين آلات كشاورزي به چشم نمي خورد و به طور مثال هم اكنون قطعات ساخت خودروسازان ما به كشورهاي ديگر صادر مي شود اما در بخش قطعات ماشين آلات كشاورزي اين گونه نيست.
وي گفت: كيفيت ماشين آلاتي كه در كشور ما توليد مي شود، آن كيفيتي نيست كه درنظر داريم.
وي گفت: جهاد كشاورزي خراسان رضوي در دو سال گذشته ٩٠ دانش آموخته رشته مهندسي ماشين هاي كشاورزي و مكانيزاسيون را در قالب ٢٠ شركت فعال كرده است.او تشكيل اولين اتحاديه صنفي سازندگان ادوات كشاورزي در خراسان رضوي را نيز جزو پيشگامي اين استان در حمايت از دانش آموختگان گرايش مهندسي ماشين هاي كشاورزي و مكانيزاسيون دانست.
لزوم افزايش بازدهي
مهندس «صفايي» معاون توسعه منابع انساني و امور مجلس وزارت جهاد كشاورزي نيز مدعي است: استان خراسان رضوي با وجود قابليت هاي بسيار در امر توليد و عرضه انواع ماشين آلات و ادوات كشاورزي، از ضريب مكانيزاسيون كمتري نسبت به ميانگين آن در كشور برخوردار است. به گفته وي با توجه به كمبود منابع آبي استان، توجه به افزايش ضريب مكانيزاسيون به منظور افزايش بازدهي توليد و ارتقاي كيفي محصولات كشاورزي امري مهم است.مسئول فناوري هاي مكانيزه كشاورزي جهاد كشاورزي خراسان رضوي هم به خراسان گفت: طبق برنامه سالانه، براي توسعه مكانيزاسيون جلساتي بر حسب ضرورت و نياز بخش، در ماه يا حداقل دو ماه يك بار با مشاركت مسئولان و رابطان مكانيزاسيون برگزار مي شود.
حسن ساكي افزود: افزايش دو شاخص اصلي سطح مكانيزاسيون و درجه مكانيزاسيون در محصولات مختلف زراعي رديفي و غيررديفي، از اهداف مهمي است كه در اين جلسات پي گيري مي كنيم.وي تصريح كرد: هر ساله از محل اعتبارات دولتي براي تامين ماشين آلات توان دار و ادوات دنباله بند كه به ترتيب بر ارتقاي سطح و درجه مكانيزاسيون تاثيرگذارند، اعتباراتي تخصيص مي يابد.ساكي با بيان اين كه رسيدن به اهداف ياد شده به دليل محدوديت در تخصيص اعتبارات و تسهيلات به سختي صورت مي گيرد، خاطرنشان كرد: ميزان اعتبارات تخصيصي براي خريد انواع ماشين آلات در سال ٨٦ كه اجراي آن در سال ٨٧ صورت مي گيرد، در حدود ٤ ميليارد و ١٠٠ ميليون تومان است.مسئول فناوري هاي مكانيزه كشاورزي جهاد كشاورزي خراسان رضوي با اشاره به اين كه براي حل كردن مسئله اعتبارات بايد بهره وري از دستگاه ها را ارتقا دهيم، افزود: در كنار تامين اعتبارات، ظرفيت كاري دستگاه ها نيز بايد افزايش يابد كه لازمه آن نيز استفاده بهينه از ماشين آلات و ارتقا و تغيير مديريت بر آن هاست.وي گفت: اين كه هر كشاورز يك دستگاه تراكتور داشته باشد، مانع استفاده از ظرفيت دستگاه به طور كامل مي شود، از اين رو براي تحقق اهداف، تشكيل شركت هاي خدمات مكانيزه بايد به طور جدي پي گيري شود.وي در ادامه با اشاره به اين كه ٨٠ درصداز اعتبارات در بخش به عمده مالكان و بقيه به دليل قدرت خريد نداشتن به خرده مالكان ارائه مي شود، اذعان كرد: براساس بررسي هاي صورت گرفته، برخي از كشاورزان عمده مالك بر حسب ضرورت، تقاضا و توجيه نشدن براي مالكيت بر ماشين آلات دريافتي خود بعد از مدت كوتاهي، آن ها را مي فروشند.
اصلاح نظام بهره برداري
در اين باره مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون جهاد كشاورزي خراسان رضوي گفت: با توجه به وضعيت مالكيت خرد و پراكنده اراضي كشاورزي و شرايط اقتصادي و اجتماعي كشور، لزوم بهره وري بهينه از منابع و عوامل توليد، توسعه مكانيزاسيون كشاورزي و ايجاد تشكل هاي ارائه دهنده خدمات مكانيزه بيش از پيش ضرورت يافته است.مهندس«عليرضا صانعي» افزود: گرچه ارائه خدمات مكانيزه از سال هاي بعد از انقلاب به اشكال مختلف معمول بوده است ليكن ازآن جا كه اين گونه تشكل ها در قالب شركت هاي تعاوني و سهامي خاص همواره به دلايل گوناگوني با مشكلات متعدد مواجه بوده است؛ لذا در تشكيل و راه اندازي تشكل هاي خدمات مكانيزه بدوا به اين نكته اشاره مي شود كه تداوم كار آن ها نياز به هدايت، حمايت و نظارت مستمر دولت دارد.اين مقام مسئول خاطرنشان كرد: در حال حاضر نظام بهره برداري از ماشين هاي كشاورزي به طريقي است كه فقط ٢٠ درصد كشاورزان داراي مالكيت ماشين آلات كشاورزي هستند و بقيه خدمات مورد نياز را از طريق كرايه اي تأمين مي كنند.وي با اشاره به اين كه شواهد چند ساله اخير نشان مي دهد تشكل هاي مكانيزاسيون يكي ازروش هاي مناسب اصلاح نظام بهره برداري از ماشين است؛ اذعان كرد: افزايش بهره وري ماشين ها، ادوات و تجهيزات كشاورزي، بهبود كمي و كيفي توليد دربخش كشاورزي با رعايت بيشتر اصول علمي، اعمال يافته هاي تحقيقاتي و كاهش هزينه هاي توليد، از اهداف اصلي ايجاد واحدهاي مكانيزاسيون است.
مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون جهاد كشاورزي خراسان رضوي در بيان ساير اهداف و مزاياي ايجاد واحدهاي مكانيزاسيون عنوان كرد: ايجاد فرصت هاي شغلي جديد به ويژه براي فارغ التحصيلان بخش مكانيزاسيون و ماشين هاي كشاورزي، زمينه سازي دستيابي بهتر به آمار و اطلاعات مرتبط با ماشين ها، ادوات و تجهيزات بخش كشاورزي از ديگر اهداف پيش بيني شده است.وي همچنين شاخص ظرفيت مكانيزاسيون كشاورزي، بسترسازي تحقق اهداف، سياست ها و برنامه هاي توسعه مكانيزاسيون كشاورزي، تسهيل در آموزش بهره برداران و ترويج ماشين هاي نوين كشاورزي، افزايش كيفيت ماشين هاي كشاورزي ساخت داخل به دليل ارتقاي دانش فني خريدار، امكان تعيين تعرفه قانوني عمليات مكانيزه و سامان دهي خدمات پس از فروش را، از ديگر اهدافي عنوان كرد كه اين تشكل ها دنبال مي كنند.مهندس«صانعي» در بيان وضعيت موجود واحدهاي خدمات مكانيزه استان اظهار كرد: از نظر آمار از سال ١٣٦٧ تاكنون بيش از ٣٠٠ شركت با عنوان فعاليت خدمات مكانيزه به ثبت رسيده است و با صرف ميليون ها ريال تسهيلات بانكي براي دريافت بيش از ٢ هزار و ٥٠٠ دستگاه سهميه انواع تراكتور و كمباين يارانه دار معرفي شده اند ولي از اين تعداد، ٧٦ واحد داراي مجوز از سازمان جهاد كشاورزي هستند.اين مقام مسئول تصريح كرد: در حال حاضر در مجموع حدود ١١٥ واحد به صورت فعال يا نيمه فعال شناسايي شده اند كه با ارزيابي نسبي عملكرد آن ها براي نزديك شدن به اهداف موردنظر، تشكيل واحدهاي كوچك خدمات مكانيزه توسط متخصصان و فارغ التحصيلان مجرب كشاورزي و تشكيل اتحاديه واحدهاي خدمات مكانيزه استان در راستاي حمايت از حقوق آن ها، در دستور كار اداره امور فناوري هاي مكانيزه كشاورزي قرار گرفته است.
پنجشنبه 21 آذر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خراسان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 264]