به مناسبت عيد سعيد قربان؛ عيد، بازگشت به خود حقيقي است

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: به مناسبت عيد سعيد قربان؛ عيد، بازگشت به خود حقيقي است
خبرگزاري فارس: عيد يعني "بازگشت"، "برگشت كردن"، "برگشت به خود و به حقيقت هستي"، "برگشت پرورش يافته به آن ماهيت وجودي خود"، هر كس كه بتواند به ماهيت وجودي خود برگردد، وارد عيد شده است.

به گزارش خبرنگار فارس، ده شب اول ماه ذي الحجه از ايام مبارك سال است كه به احتمال قوي جزء ده شبي است كه خداوند در سوره فجر به آن قسم ياد كرده است ( والفجر و ليال عشر).
بنابراين، اين ده شب از پررمز و رازترين روزهاي سال است، تولد حضرت ابراهيم(ع)، ازدواج حضرت علي(ع) با حضرت فاطمه (س)، آغاز امامت امام هادي(ع) و امام صادق(ع)، خروج امام حسين (ع) از مكه به سوي كربلا، روز ترويه، روز عرفه و عيد قربان از جمله وقايع اين ايام است.
بنابر روايت، در شب‌هاي اين دهه دو ركعت نماز خوانده شود كه در هر ركعت بعد از سورة حمد و توحيد آيه "و واعدنا موسي ثلاثين ليله واتممناها بعشر ... " قرائت مي گردد.
بنابراين به احتمال قريب به يقين ده شب اضافه شده به زمان حضورحضرت موسي (ص) در كوه طور همين دهه بوده است.
از رسول خدا (ص) روايت شده است: "عمل خير و عبادت در هيچ ايامي نزد حق تعالي محبوب تر از اين دهه نيست."
از روزهاي مهم اين دهه, روز عرفه است كه اعمال خاص خود را دارد كه يكي از عظيم ترين آنها دعاي امام حسين (ع) در روز عرفه است. در اين روز حجاج بيت الله الحرام اعمالي را انجام مي دهند تا در روز عيد قربان به آن نتيجه و هدف دلخواه دست پيدا كنند.
عيد يعني "بازگشت"، "برگشت كردن"، "برگشت به خود و به حقيقت هستي"، "برگشت پرورش يافته به آن ماهيت وجودي خود"، هر كس كه بتواند به ماهيت وجودي خود برگردد، وارد عيد شده است.
عيد انسانها روزي است كه بازگشت كنند به آنچه كه حقيقتاً از آن هستند و بايد باشند. در عيد قربان نشانه هايي است كه بيان مي كند كه اين "بازگشت" يك بازگشت خونين است و بازگشتي ساده و آسان نيست و كسي مي تواند وارد عيد قربان شود كه قرباني كند آن هم قرباني خونين.
ساليان سال است كه اين عيد مي‌آيد و مي‌رود و انسانهاي زيادي به مكه مشرف مي‌شوند، اما تاثيرات و نشانه‌هاي بسياري از حجاج بعد از بازگشتشان، حكايت از آن دارد كه نه تنها عيدشان خونين نبوده است، بلكه عيدي بسيار مسالمت آميز و آميخته به تشريفات دلخواهي و شخصي بوده است و در آن هيچ گونه جدال سخت و سهمگين براي "بازگشت به خويشتن" نبوده است.
حاجي كسي است كه در اين جدال سخت و خونين در هستي به مقام قرباني كردن مي رسد و همه ناخودهايي كه در خويش به اسم خود جمع كرده قرباني مي كند و اما اين ناخودها كه به جاي خود سالهاست كه درخود زندگي كرده اند، اكنون به راحتي ميدان را واگذار نخواهندكرد و به نبردي شديد براي بقا در وجود آدمي دست خواهند زد.
حاجي كسي است كه در اين ميدان تمام علايق و وابستگي ها و ناخودهاي خود را يك جا در كنار خانه كعبه و در راه رسيدن به معبود و ديدار محبوب، قرباني مي كند. او در برخورد خونبار و خشن بدون كوچكترين ترحمي سر از تن وجود ناوجود قرباني‌هايش جدا خواهد كرد. براي همين اين روز را "عيد قربان" مي گويند.
در روز عيد قربان حجاج با كشتن گوسفند و يا بخشش و انفاق كردن اعلام مي كنند كه اين نبرد با پيروزي آنها دراين ميدان به پايان رسيده است. رسم سر بريدن حيوانات براي اطعام ديگران به طور سمبليك اين مهم را بيان مي كند. تمام مناسكي كه حاجي در دهة اول ذي الحجه به خصوص در سه روز آخر دهه، يعني روز ترويه، عرفه، قربان، در مكه و مدينه انجام مي دهد، به طور سمبليك ميدان مبارزه اي را نشان مي دهد كه مرحله به مرحله پيش روي حاجي قرار دارد. حاجي در اين ميدان همة ناخودها را قرباني كرده و آنگاه كه با خود واقعي خود تنها شد، عرفه آغاز مي شود.
عجيب اين است كه عرفه يك روز قبل از عيد قربان است و عجيب تر از آن، زيارت امام حسين (ع) در روز عرفه است. به راستي سردار اين جدال بزرگ در اسلام امام حسين(ع) است كه سمبلي است خونين كه در آخرين حج خود به سال 60 هجري در شب عرفه از مكه خارج شد تا در حركتي ممتد چهار اصل بزرگ اسلامي را با هم به تصوير بكشاند.
" هجرت ، حج ، جهاد ، شهادت "
زيارت عرفه امام حسين (ع) از اين لحاظ بسيار حائز اهميت است كه خود امام حسين(ع) مجري و مجاهد و شاهد اين نبرد خونين است كه عيدي بزرگ بر خويش برپا كرد و در زيارت عرفه، گوشه اي از اين حماسه را به عالميان معرفي مي كند و صحنه نمايش قرباني خويش را به سال 61 هجري و يك ماه بعد از عرفه و ميدان كربلا موكول مي‌كند.
براي فهم عظمت اين ده روز تا روز عيد قربان فهم ها و شناختهايي لازم است، عرفه هايي نياز است.
عَرَفَ : يعني شناخت، فهم صحيح وعميق، روز عرفه، روز فهم هستي، فهم خويش و فهم خدا به طور عميق و با اخلاص، بدون داشتن ناخالصي است.
حاجي كسي است كه در مسير حركت خود به سوي شناخت با انهدام موانع و محو وابستگي ها و اسارت ها يك روز قبل از عيد قربان به عرفه مي رسد و در اين روز به شناخت عميق و اصيل از هستي و از صاحب هستي و از خود دست مي يابد و بعد از اين "شناخت"، "قرباني" مي كند و جشن مي گيرد. لذا بدون اين شناخت قرباني كردن ارزش ندارد و بي اهميت است و اين است كه بدون "عرفه" كسي حاجي نخواهد شد، چرا كه بدون اين شناخت وآگاهي كسي توانايي قرباني كردن و قرباني شدن را نخواهد داشت.
دعاي عرفه امام حسين (ع) دعاي عميقي است كه درآن امام بخشي از شناخت هستي، صاحب هستي و خود را به صورت نمادين مطرح كرده است كه اين كه انسان بعد از فهم، چگونه با خالق هستي ارتباط برقرار كند و چطور اين هيبت و عظمت را در هستي هضم نمايد، بيان مي كند.
امام جايگاه واقعي حاجي را بعد از كشف و معرفت به كنه هستي، معين مي كند و نحوة چگونه زيستن با خود واقعي در كنار خداي خالق و رحمان و ارتباط با او را ترسيم مي سازد.
اگر ما مي خواستيم در روز عرفة وجود خويش، شناخت واقعي از هستي داشته باشيم مي بايست به اندازة هستي عمر مي كرديم و اين امر عملاً مقدور بشر نيست، اما زيارت عرفة امام حسين(ع) به طورمختصر اين فهم را در ما ايجاد مي كند.
با اين مقدمه، جان و روح خود را متصل به امام كرده، با ايشان وارد عرفه مي شويم.
"الحمدلله الذي ليس لقضائه دافع.................. و هو علي كل شيء قدير"
"ستايش از آن خدايي است كه قضايش را دفع كننده اي و عطايش را باز دارنده اي نيست، و هيچ سازنده اي، همانند صنع او پديد نتواند آورد، و اوست بخشندة وسعت بخش.
پديده هاي گوناگون آفريد و آفريدگان را به حكمت خويش استوار ساخت، پديده هاي (جهان هستي) بر او پوشيده نمانند و امانتهاي(عالم وجود) نزد او تباه نشوند. پاداش دهندة عمل هر كس است و سامان دهندة(زندگاني) هر قناعت پيشه و مهر آورندة بر هر نالنده و فرو فرستندة سودها و نازل كنندة كتابي است كه فراگيرندة ( همة حقايق جهان هستي)است بواسطة نور رخشان. و اوست شنواي دعاها و زدايندة اندوه ها و بلند گردانندة درجه ها و كوبندة گردنكشان.
پس معبودي نيست جز او و چيزي با او برابري نكند و چيزي همانند او نباشد و اوست شنواي بينا و دقيق آگاه و اوست بر هر چيز توانا."
در آغاز دعا امام حسين(ع) به اولين صفات خداوند كه درمرحلة اول ?ك بنده بايد به آن توجه داشته باشد اشاره مي كند، تا دل حاجي آگاهي وشناخت اوليه را براي تقاضاي خود نسبت به صاحب هستي بدست آورد و سپس اعتراف اوليه به درگاه خداوند توسط فرد آغاز مي شود.
"اللهم اني ارغب اليك واشهد بالربوبيه لك مقرا بانك ربي واليك مردّي........."
"خداوندا من مشتاقانه به تو گرايم و به مقام پروردگاريت گواهي دهم، اقرار كنم به اين كه تويي پروردگار من و به سوي توست بازگشت من. وجودم به نعمت خويش آغاز كردي پيش از آنكه چيزي در خور ياد باشم، از خاكم آفريدي ... "
از روزي كه به زندگي چشم باز مي كنيم و از روزي كه به هستي و محيط اطراف خود فهم پيدا مي كنيم به آنچه كه در محيط پيرامون ما وجود دارد عادت مي كنيم و فكر مي كنيم كه همه چيز طبيعي است و حتماً بايد همين طور باشد. مثلاً فكرمي كنيم در دامان مادري كه متولد مي شويم، در كنار پدري كه ما را تربيت مي كند، خواهر و برادري كه با آنها رشد مي كنيم، خورشيدي كه هر روز طلوع مي كند، آسماني كه برافراشته است و ستارگاني كه مي درخشند، شبي كه مهتاب دارد، باراني كه مي بارد، كوه هايي كه برفرازند، درختاني كه ميوه مي دهند، زميني كه درون منظومه اي و كهكشاني درهستي درحال گردش است، همة اينها طبيعي است و بايد همين طورباشد.
ما به همة اينها عادت كرده ايم، كمتر كسي است كه فكر كند اينها با خودش چه ارتباطي دارند و از خود سؤال كند كه اين هستي كه در مقابل چشم من است چه رابطه اي با من دارد. آيا يك طبيعت واقعي وجود دارد و ما در آن به دنيا مي آييم و در آن زندگي مي كنيم و بعد با مرگ از آن خارج مي شويم ؟ يا نه همة اين هستي خارج از من را براي من بسيج كرده اند. امام در فراز بعدي پرده از حقيقت امر بر مي دارد.
"ثم اسكنتني الا صلاب امنا لريب المنون ............ و كذبوا رسلك"
"سپس در تيرة پشت(پدرانم) نشاندي و از پيشامدهاي ناگوار و گذارِ روزگار و گزند سال ها در پناهم داشتي، و هماره در طول روزگارانِ گذشته و سده هاي سپري شده از تيرة پشتي به زهداني كوچيدم و از سر مهر و لطف و احساني كه بر من داشتي به دورانِ حكومت پيشوايان كفر كه عهد تو شكستند و با فرستادگانت ستيزيدند"
در اين قسمت به حوادثي اشاره دارند كه قبل از تولد ما در هستي روي داده است و خداوند ما را از مواجه شدن با آنها دور نگه داشته است و در پشت پدرانمان ما را حفظ كرده، از ورود به جهان و آفات وآسيب هاي آن ما را در امان نگه داشته است. مي توانيم از اين سخنان چنين استنباط كنيم كه ميليونها حادثه قبل از خلقت ما در هستي اتفاق افتاده است كه خداوند از امتداد اين حوادث در پي خلق ما بوده است هزاران واقعه روي داده است تا در نهايت ما به دنيا بيائيم، تا زمينة بدنيا آمدن ما مهيا گردد و قبل از اين كه اين زمينه فراهم شود خداوند ما را درمسيري بي خطر در هستي حفظ كرده است. بنابراين هزاران كشف، خلق، حادثه، تحول، تكامل، ... در هستي صورت گرفته تا انسان به دنيا بيايد، تا من متولد شوم، يعني همة هستي بسيج شده است تا هر يك از افراد به دنيا بيايند و اين حقيقتي است كه آدم ها باورشان نخواهد شد كه قبل از اين كه به دنيا بيايند سالهاي سال بوده است كه براي آنها برنامه ريزي شده، در جاي ديگري براي انسانها فكر و از آنها حفاظت شده است.
تعداد بي شماري از مدبرين امر خداوند دست اندر كار بوده اند تا شرايط مناسب خلق من آماده شود، در ظاهر و باطن هستي بي نهايت ملك در حال انجام اموري بوده اند كه به نوعي به من و پديدار شدن من در هستي ارتباط داشته است و همة هستي براي بدنيا آمدن من بسيج بوده اند تا من به دنيا بيايم.
بنابراين دراين نوع نگرش كه امام به حاجي و به ما مي دهد رابطة من با هستي قبل از خودم يك رابطة كور و گنگ نيست، گويي همة هستي خود را آماده مي كرده كه پذيراي من شود و وجودم در آن تثبيت گردد، در اين مرحله، هستي، قبل از من خويشاوند من و حامي و دوستدار من بوده، با تمام قواي خود كوشش مي كرده تا وجود مرا در خود بپذيرد و مرا دعوت به دنيا آمدن كند.
آن كس كه در روز عرفه به پاي ديوار كعبه رسيده است، آگاهي پيدا مي كند كه هستي به ارادة خداوند چه تلاشي را براي او و حفظ او انجام داده است.
ما مي توانستيم در خانوادة جادوگران مشرك به دنيا بيائيم و تمام عمر درشرك بسر بريم، مي توانستيم جزء لشگريان نمرود و فرعونيان باشيم و با پيامبران خدا در جنگ و ستيز باشيم، مي توانستيم در سپاهيان مغول و چنگيز و تاتار و بربرها به آدم خواري و ظلم بپردازيم و يا مي توانستيم در دنياي شهوت بار و پرحيله و فريب ثروتمندان ملحد دورانهاي گذشته باشيم. اما خداوند از سرلطف و محبت و عشق ما را در همة اين ايام دور از ورود به دنيا نگهداشت تا در زماني به هستي پا بگذاريم كه پيامبر اسلام (ص) ظهور كرده و خاندان پاكش با خونشان و رنجهايشان مسير را حفظ نموده اند و امكان ورود حاجي را به عرفه برايش فراهم كرده اند و اكنون او در عرفه به اين مهم واقف مي شود كه چه لطف بي پاياني در حق او انجام پذيرفته است.
دل مهرباني و مغز فكوري در تمام اين سالها از او محافظت كرده است و باز يكي از بزرگترين نتايجي كه انسان از اين دقت و فهم در هستي بدست مي آورد اين است كه "انسان در هستي تنها نيست و درد تنهايي ندارد و غريب خلق نشده است."
سپس امام (ع) ادامه مي دهد:
"لكنك اخرجتني للذي سبق لي من الهدي الذي له سيرتني وفيه انشاتني ومن قبل ذلك روفت بي به جميل صنعك وسوابغ نعمك"
"به جهانم نياوردي، بلكه بر من مهر و رافت آوردي و هنگامي به عرصة جهانم در آوردي كه زان پيش ( زمينه و اسباب) هدايتم فراهم ساختي و در آن نشو و نمايم دادي، در حالي كه پيش از اين هم با رفتار نكو و نعمت هاي شايانت به من مهر آوردي."
در فراز بعدي اعجاز عميق تري از خلقت خداوند براي بنده اش روشن مي شود، از لحظة بسته شدن نطفه تا تولد كه جسم ظاهري انسان تشكيل و خلق مي شود.
"فابتدعت خلقي من مني يمني واسكنتني في ظلمات ثلاث.......... و لم تجعل الي شيئا من امري ثم اخرجتني .............. تاما سويا"
"پس مرا آفريدي از مني ريخته شده و در سه تاريكي جايم دادي، ميان گوشت و پوست و خون. نه از چگونگي آفرينشم آگه ساختي و نه كاري از كارهايم به من سپردي. آنگاه با آفرينشي كامل و بهنجار و معتدل به سوي هدايتي كه از پيش برايم فراهم شده بود در اين جهان نمايانم ساختي."
اين اعجاب عظيم را چگونه مي توان بيان كرد، از قطره اي مني كه در يك انسان ممكن است بارها و بارها به هدر رفته باشد او را انتخاب كرده و در رحمي مناسب به تكوين او پرداخته و سه مرحله گوشت، خون و پوست را بر او رويانده و با ارگانيسم مادر او را حفظ نموده، براي اين كه او سالم به دنيا آمده و تمام اندام هاي لازم براي فهم و تلاش به سوي مبدا هستي در او بوجود بيايد.
ما مي توانستيم معلول به دنيا بياييم، مي توانستيم عقب ماندة ذهني باشيم، مي توانستيم در رحم سقط شويم، مي توانستيم هزاران ناتواني مادرزادي داشته باشيم، ما را از همة آنها مصون نگه داشت تا بدنيا آمديم و در اين مسير از ما كمك نخواست و ما را شاهد نگرفت و بدون كمترين چشم داشت از ما، اين دوران را براي ما فراهم ساخت.
"و حفظتني في المهد طفلا صبيا ................. وايقظتني لما ذرات في سمائك وارضك من بدائع خلقك"
"و آنگاه كه در گهواره، نوزادي بودم نگاهم داشتي و از شير گوارا روزيم كردي و دلِ دايگان را نسبت به من مهربان ساختي و مادرانِ مهربان را به تيمارم گماشتي و از گزند پريان مصونم داشتي و از كاست و فزود (عيب و نقص خلقتم) سلامت داشتي. پس بسيار بلند مرتبه اي تو اي مهربان، اي بخشاينده. و چون زبان به گفتار گشودم نعمت هاي شايانت را بر من تمام كردي و در هر سال از عمرم، پرورشم دادي، و آنگاه كه سرشتم به كمال آمد و نيروي جسم و جانم به اعتدال رسيد، حجت خود بر من واجب كردي و شناخت خود به من الهام نمودي و با شگفتي هاي حكمت خود به حيرت و هراسم فكندي، و مرا نسبت به پديده هاي نويني كه در آسمان و زمينت آفريدي، و نسبت به سپاس و يادت هوشيارم نمودي"
امام حسين (ع) به دوراني آگاهي مي دهد كه بسيار معجزه وار براي انسان روي مي دهد بدون آنكه خود انسان كوچكترين دخالتي در آن داشته باشد. دوران بعد از تولد تا بلوغ، به اين دوران از زندگي انسان بيش از همه روانشناسان كودك واقف هستند كه چه دوران حساس و شخصيت سازي است و بسياري از رفتارهاي آدمي در بزرگسالي، معلول چگونگي پرورش در اين دوران است .
خداوند روزيِ طفل را از شير مادر تهيه كرده، آشپزخانه هاي مجهز سينة مادر قبل از تولد نوزاد بازسازي و آماده به كار شده اند و غذاي كامل در آن طبخ و مهيا شده، طفل به محض ورود به اين جهان از آن بهره مند مي شود. محبت مادري و دايگان، پدر و پدر بزرگ همه از قبل به طور فطري آماده شده است تا بخش رواني شخصيت كودك را شكل دهند و او را از همة خطرات محفوظ نگه دارند. همچنين بوسيله حفاظت آسماني از ورود شرور آسماني در روح طفل محافظت مي كند تا آنها نتوانند طفل را تصرف كرده، شخصيت اورا منحرف سازند. حفاظت از زمين وآسمان براي فرد صورت مي گيرد و سرانجام كاملترين وسيلة ارتباط با هستي يعني زبان وكلام را در او فعال مي نمايد و بوسيلة آن ابراز احساس دروني و لذت هاي بيروني را فراهم مي آورد كه خود مرحله اي بسيار با اهميت وسرنوشت ساز است. سال به سال اين پرورش و رشد ادامه مي يابد تا بلوغ و كمال در طفل صورت گيرد و فطرتي معتدل به او مي دهد تا جسم و روح با هم در آويزند و انسانيت در آن متبلور شود و تا معرفت خود را به او الهام نمايد و به آن وسيله، عجايب وحكمت در يابد، برايش آگاهي هاي لازم را قرار داد تا به همة آن چه در آسمان و زمين است واقف كرد، و موجودات زيادي از نعمات خداوند برخوردار هستند، اما از نعمت با ارزش آگاهي و فهم محروم هستند، هرگز نخواهند فهميد كه چه ها داشته اند و انسان هاي حيوان صفت نيز از فهم نعمات الهي محروم هستند.
"و نبهتني لشكرك و ذكرك و اوجبت علي طاعتك و عبادتك و فهمتني ... و ان شكرتك زدتني كل ذلك لانعمك علي و احسانك اليّ "
"و طاعت و عبادت خود بر من واجب كردي و پيام رسولانت را به من فهماندي و رسيدن به مقام رضا و تسليم را( كه بسي دشوار است) بر من هموار ساختي و در همة اين ها به مهر و ياريت بر من منت نهادي و از بهترين خاكم آفريدي. معبودا نپسنديدي كه از نعمتي برخوردار شوم و از نعمتي محروم. بلكه به بزرگترين نعمت هاي خويش و احسان ديريني كه بر من داري از انواع گونه گون معاش و اقسام وسايل كامراني بهره مندم ساختي، تا آنكه هر نعمت بر من تمام كردي و هر نقمت از من گردانيدي. ناداني و گستاخيم بر تو مانع نشد كه مرا بدانچه به درگاهت نزديك كند راهنمايي كني و بر آنچه مرا به آستانت نزديك كند توفيقم دهي. اگر خوانمت پاسخم دهي، و اگر خواهمت عطايم كني، و اگر فرمانت برم پاداشم دهي، و اگر سپاست گويم فزونيم دهي. همة اينها زانروست كه نعمت ها و احسانت را بر من كامل كني."
مهمتر آنكه بعد از آن همه خلق، دست به خلق يك لذت گسترده در وجود انسان زده كه همان "لذت عبادت" خداست. اين لطف و رحمت فراتر از آگاهي و آزادي براي انسان مي باشد، چرا كه بالهاي پرواز انسان به سوي ابديت هستي وگشايش درهاي آسمان ها و فرا پروازي در هستي خداوند تنها با نعمت عبادت امكان دارد. آزادي و آگاهي، توانائيهاي جسمي و روحي انسان را در اين دنيا مسلط و كارآمد مي سازد، اما سف?نه ? عبادت او را قادر به پرواز در عمق هستي مي كند، در اين مرحله خداوند با اغماض هاي بسيار از نوع خطاهاي انسان "هدية آفرينش" را برايش به ارمغان آورده است. هدية عبادت و بندگي براي سير در ملكوت اعلي، جبروت، لاهوت، عرش، عشق، و در اين راستا بود كه انبياء و امامان بسيج شدند تا اين مهم را به فرزند آدم بياموزند. از سوي ديگر خداوند تمام نعمات زميني را يكي پس از ديگري در اختيار انسان قرار مي دهد تا مسير تعالي او هموار گردد.
در فراز بعدي امام ستايش روشنگرايانه اي را طرح مي كند كه جزء عجايب ستايش هاي آدمي است.
"فسبحانك سبحانك ممن مبدي حميد مجيد ... الحمدلله حمدا يعادل حمد ملائكته المقربين و انبيائه المرسلين و صلي الله علي خيرته محمد خاتم النبيين و اله الطيبين الطاهرين المخلصين و سلم ... "
"پس پاك و منزهي تو، پاك و منزهي تو، زانرو كه پديد آرنده و باز گردانندة آفرينشي و ستوده و بزرگواري. پاك است نام هاي تو و بزرگ است نعمت هاي تو. پس معبودا كدامين نعمت تو بر شمرم و به ياد آرم؟ يا بر كدام دَهِشت سپاس گزارم؟ در صورتي كه پروردگارم، نعمت هاي تو بزرگتر از آن است كه شمارشگران به شمارَ آرند، يا دانايان بدان، دانا شوند اينك خداوندا هر گزند و پريشاني از من زدودي بيش از شادماني و عافيتي است كه بر من آشكار شده و معبودا گواهي دهم ( به يكتايي و بي همتايي تو) با گوهر ايمان و يقين استوارم و توحيد ناب و خالصم و از تهِ دلم و با همة نيروهاي بينايي ديدگانم و نقش و نگار چهره ام و چگونگي نفس كشيدنم و احساس شامّه ام و راه هاي پردة گوشم وهمة اعضاي درون دهانم و گويش زبانم و كام و آرواره ام و رستنگاه دندان و احساس چشايي ام كه بوسيلة ادراكِ گوارايي خورو نوش من است و با تارهاي عصب مغزم و رگ ها و لوله هاي گونه گون گردنم و با قلب و سينه ام و رشته هاي رگ حياتم و پرده دلم و پاره هاي جگرم و همه امعاء و احشاي بدنم و بند بند استخوانم و انقباض عضلات بدنم و اطراف انگشتانم و گوشت و خون و موي و پوست و عصب و استخوان و مغز و رگ و همه اعضاي بدنم ، و آنچه از دوران شيرخوارگيم بر آن روييده و هر چه از من بر زمين قرار گرفته ، و خواب و بيداري و آرامش و جنبش هاي من در ركوع و سجودم (گواهي دهم)كه اگر در همه روزگاران و دوران عمرم ، به فرض آنكه بتوانم چنين عمري داشته باشم و بخواهم سپاس يكي از نعمت هايت گزارم هرگز بدان نيارم ، مگر به منت نهادن خودت كه در آن صورت بر من لازم آيد سپاسي جاودان و ستايشي تازه و آماده و ريشه دار گزارم.
آري اگر من و جمله آفريدگان شمارنده ات بكوشيم تا نعمتهاي پيشين و پسين تو را به شمار در آوريم، هرگز نتوانيم شمرد و به نهايت آن دست نيازيم. چگونه اين كار توانيم در حالي كه تو در كتابِ ناطق و گويايت و گزارشي راست گفته اي: "و اگر بخواهيد نعمت هاي خدا شماريد آن را شمارش نتوانيد كرد." خداوندا كتاب تو و گزارش تو راست است، و پيامبران و فرستادگان تو آنچه از وحي بدانان دادي و آييني كه ساختي ( به مردم) رساندند. و باز معبودا گواهي مي دهم به تلاش و كوشش و نهايت تاب و توانم و از روي ايمان و يقينم گويم: ستايش از آنِ خدايي است كه فرزندي نگرفته است تا ميراث گذارد و در قلمرو فرمانرواييش شريك و انبازي نيست تا در آنچه پديدار ساخته با او ستيزه كند و دوست و ياوري از سرِ خواري بر نگرفته تا در هر چه سازد به او ياري رساند. پس پاك و منزّه است او، پاك و منزّه است او كه اگر (گيرم) در آسمان ها و زمين، جز او معبودي مي بود هر آينه تباه شدندي و از هم دريده گشتندي. پاك و منزّه است خداي يگانة يكتايِ بي نياز كه نه زاده است و نه زاده شده و كسي همسر و همتاي او نيست.
"ستايش از آنِ خداوند است، ستايشي كه برابري كند با ستايش فرشتگان مقرّب و پيامبران و فرستادگان، و سلام و درود خدا بر گزيده ترين آفريدگانش، محمد، پايان دهنده پيامبران و بر خاندان پاك و پاكيزه و با خلوص او."
امام در ادامه، ضمن ستايش و شكر خود به ديگر نعمتها و هداياي خداوند به انسان در ابعاد ديگر آن مي پردازد كه در عين اين كه شكر و ستايش است، روشنگر و هويدا ساز نعمت بي نهايت خداوند است. دفع بلاها و زيانها، اهداي سلامتي ها و خوشي ها، و نهايتاً امام شهادت مي دهد بر فيزيولوژي جسمي و رواني انسان كه از اندام هاي مناسب هم، با يكديگر تركيب شده و جسم انسان را تشكيل داده است كه هر كدام آنها در حد معجزه است و در كنار هم خود، معجزه اي ديگر هستند، از گوش و چشم و معده و روده، قلب و شُش تا مغز و سر و رگ و عصب و استخوان در جميع جوارح و آنچه كه در رشد از كودكي به آن اضافه شده و آنچه كه از او دفع گرديده است كه اگر به اندازة عمر تاريخ، انسان رشد كند و بخواهد شكر آنها را به جا آورد و اين كار امكان پذير نخواهد بود.
امام ضمن اشاره به آيات قرآن كه آدمي را از شمارش نعمات ناتوان مي داند به حمد و ستايش خداوند بي انباز و شريك مي پردازد و به صفاتي از صفات خدا اشاره مي كند كه بيانگرآن است كه همه اين نعمات را بدون شريك و كمك كسي بوجود آورده است.
هيچ كس و هيچ چيزي در هستي مانند و شبيه او نيست و سپس به محمد(ص) درود مي فرستد كه فرستادة پاك و با اخلاص خداوند است و بوسيلة نعمت پيامبري نعمات خداوند كامل تر گرديده است.
تا اين مرحله از ابتداي دعا امام حسين(ع) با بيان كلمات هم آهنگ و خوش نوا به تشريح اولين نوع عرفه، كه عرفة انسان از جميع نعماتي است كه خداي منان عطا كرده است، پرداخته كه به مراحل ذيل مي توان تقسيم بندي كرد.
"اولين عرفه حاجي در روز عرفه در دعاي امام حسين(ع) كشف و توجه به نعمات الهي است"
1-نعمات قبل از خلقت انسان و حفظ او در پشت پدران و رحم مادران قبل از ورود به دنيا و متولد نشدن او در دوران و شرايط كفر و شرك، جهل ونفاق.
2-نعمات دوران بارداري مادر و مراحل شكل گيري جنين و معجزات آن تا تولد.
3-نعمتهاي روحي، رواني طفل با بسيج دايگان، مادران و اقوام و حفاظت از شرور آسماني.
4-نعمات جسمي و زيستي طفل با بسيج دايگان، مادران و اقوام و حفاظت از شرور آسماني.
5-نعمات دوران بلوغ و كامل شدن فرد و نعمات پرورش اندامها و تركيب آنها و جذب و دفع آنها در زمين.
6-نعمات آگاهي و شعور براي فهم هستي.
7-نعمات دفع شر و بلا و ايجاد خوشي و لذت.
8-نعمات بسيج پيامبران و اولياء و ائمه براي فهم راه درست و مورد رضاي حق كه بقاي در هستي است.
9-نعمات عبادت و لذتهاي آن كه بزرگ ترين فرق بين انسان وحيوان است.
در هريك از موارد اشاره شده بي نهايت نعمت از سوي خداوند به انسان هديه شده است كه بدون چشم داشت و پاداشي و بدون هيچ ياري و كمك كسي در هستي صورت پذيرفته است. خداوند به دلايل بسيار زيادي در هر مرحله از رشد ونمو انسان اختلالاتي را در اندام هاي او ايجاد مي كند كه از جملة دلايل اين است كه انسان صحت و دقت نعمات خداوند را كشف كند و از طرفي امكان مقايسه و تلاش و در نهايت رشد ايجاد كرده باشد. خلق انسانها در ميان لشگريان كفر و شرك باعث فهم و درك بهتر موقعيت انساني است كه در دامن توحيد رشد كرده است. گاه جنيني در دوران بارداري مادر دچار آسيب مي شود تا بچة سالمي كه به دنيا مي آيد مورد حفاظت والدين قرارگيرد. گاهي به طور ژنتيكي بچه اي مادر زاد عقب افتاده و ناتوان به دنيا مي آيد تا بچه اي كه سالم رشد و نمو مي كند قدر شناسي شود.
گاهي اندام هاي بدن تركيب و تناسب و رشد ونمو را از دست مي دهند تا بدنهاي سالم و تندرست، شاكر شوند.
گاهي ابتلائات و خسارات زيادي در فرد يا جوامع ديده مي‌شود تا مؤمن قدر دفع بلا و شر و فرو آمدن خوشي و لذت را در خود بداند.
گاهي انسانها از لذت عبادت محروم مي شوند تا عابد ارزش عبادت را بشناسد. بايد دانست كه از رهگذر همة اين دوئيت ها در پديده هاي هستي، تلاش و مقايسه و رشد و نمو در جامعه و فرد ايجاد مي شود زيرا كه تلاش و انگيزه، عامل اساسي در بودن انسان و حركت او به سوي شدن است.
مؤمن درروز عرفه معرفت مي يابد كه خداي رحيم، او را از جمله كساني قرارداده است كه موانع فوق را از سر راه خود به دور ديده اند، نه در جمع كفر زاييده شده‌اند و نه معلول و نه ناتوان در دماغ و روح و نه لذت ناشناخته و نه فرو رفته در جسم و نه بيگانه با عبادت.
مؤمن در روز عرفه، معرفت مي‌بايد كه او خود محصول هستي است و اكنون به عرفه رسيده است و از پس بي نهايت حادثه و نعمت گذر كرده است و اكنون در كنار خدا ايستاده است. اين اولين عرفه عارف از منظر امام حسين (ع) است.
انتهاي پيام/ش
دوشنبه 18 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 272]