كعبه از احرام خارج شد

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: كعبه از احرام خارج شد
تهران-حيات

بيت الله التعيق روز دوشنبه برابر با عيد سعيد قربان به تقويم عربستان سعودي از احرام خارج شد.
با نصب پرده جديد كعبه شريف ، بيت الله التعيق روز دوشنبه برابر با عيد سعيد قربان به تقويم عربستان سعودي از احرام خارج شد.
افرادي كه صبح روز دوشنبه توفيق اقامه نماز صبح در حرم شريف الهي را داشتند و نيزميليونها نفري كه از طريق تلويزيون كعبه شريف را زيارت كردند ديدند كه كعبه از حالت احرام خارج شده است .
بر اساس يك سنت تاريخي با ورود به ماه ذي الحجه بندهايي كه پرده خانه خدا را در پاي ديوار به حلقه هايي فلزي متصل مي كنند همراه با حلقه ها باز مي شود و بدنبال آن گوشه هاي پرده تا به ارتفاع در خانه خدا بالا زده مي شود . در اين حالت لايه زيرين پرده كه سفيد رنگ است ، مشاهده مي شود كه چون شبيه به احرام بستن حجاج است ، طي قرنها به آن احرام بستن كعبه مي گويند.
با نصب پرده جديد خانه خدا كه روز يكشنبه و طي مراسمي صورت گرفت ، لبه هاي پرده مبارك و مقدس بدون اينكه تا بخورد بالا برده شده و در نتيجه لايه سفيد آن ديده نمي شود كه به اين حالت از احرام خارج شدن كعبه مي گويند . اين اقدام در روز عيد مبارك و فرخنده قربان صورت مي گيرد كه در آن حجاج بدنبال رمي جمره عقبي و قرباني كردن از احرام خارج مي شوند. بالا زدن پرده خانه خدا براي آن صورت مي گيرد كه با توجه به عده كثير زائران آسيبي به آن نرسد. مراسم تعويض پرده خانه خدا هر سال طي مراسم ويژه اي در روز عرفه صورت مي گيرد و به جهت اهميت آن ، مستقيما از تلويزيون نيز براي سرتاسر جهان پخش مي شود.
پرده كعبه و متعلقات آن از زمان حضرت ابراهيم ( ع) تا كنون آن چنان قداستي داشته كه تمام جزئيات آن مورد توجه دقيق مردم بوده است.هر ساله در روز عرفه پرده خانه خدا تعويض شده و پرده قبلي نيز به روسا و سران كشورهاي اسلامي اهدا مي شود.يكي از متعلقات كعبه كه همواره مورد عنايت خاص مردم و حكومتها بوده پوشش يا همان "كسوه الكعبه" است.پرده كعبه در طول تاريخ شاهد تحولات بسياري بوده و گاه دستمايه اي براي بهره برداريهاي سياسي و برخوردهاي حاكمان و واليان نيز شده است.
نخستين پوشش خانه خدا
در مورد اينكه چه كسي اولين پوشش را براي خانه خدا قرار داد اختلاف وجود دارد، اما بيشتر مورخان بر اين باور هستند كه نخستين كسي كه كعبه را پوشاند ابراهيم و اسماعيل (ع) بودند و در حديثي امام صادق (ع) در مورد پرده كعبه فرموده است: " اسماعيل همسر عاقلي داشت.او پس از بناي كعبه به اسماعيل پيشنهاد كرد كه پرده اي روي ديوارهاي كعبه كشيده شود.اسماعيل اين پيشنهاد را قبول و بدنبال آن پشم بسياري فراهم آورد و ميان قوم خود تقسيم كرد تا آن را بريسند و آنها به سرعت چنين كردند.سرانجام پوششي فراهم شد كه آن را قطعه قطعه بر كعبه آويختند و سه طرف اين خانه مقدس پوشانيده شد و طرف چهارم را اسماعيل با برگ و الياف گياهي پوشانيد.چون موسم حج رسيد و زائران از نزديك آن را ديدند خوششان آمد و هدايايي در اختيار اسماعيل قرار دادند كه با كمك آنها طرف چهارم كعبه نيز پوشانيده شد."در روايت ديگري نيز از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود:"حضرت آدم (ع) كعبه را به وسيله مو پوشانيد و حضرت ابراهيم با الياف گياهي و حضرت سليمان با قباطي."قبل از اسلام و در دوران جاهليت " نبيله بنت حباب" مادر عباس بن عبدالمطلب نخستين زني بود كه نذر كرد و براي آن پوششي فراهم نمود.قبل از اسلام كعبه در روز عاشورا پوشانده شد.
پرده خانه خدا در عصر اسلامي
در عصر اسلام اولين كسي كه به كعبه پرده كرد پيامبر بزرگوار اسلام بود كه در جريان فتح مكه اين كار را انجام داد.جنس پوشش از پارچه يماني بود و پيامبر آن را از بيت المال تهيه كرد.در عهد ابوبكر از جنس پرده كعبه اطلاعي در دست نيست و در هيچيك از منابع موجود سخني از آن به ميان نيامده ولي در عهد عمر پرده كعبه از جنس " قباطي" بود كه نوعي پارچه مصري است.عمر به عامل خود در مصر نامه اي نوشت و از او خواست كه پرده كعبه در آنجا بافته شود و از آن زمان به بعد پرده را مصر تامين مي كرد.عثمان نيز همين كار را مي كرد و پرده از " قباطي" تهيه مي شد و گاهي هم از بردهاي يماني بود.در زمان يزيد بن معاويه كعبه را با ديباج خسرواني پوشاندند و همچنين در عصر ابن زبير و عبد الملك بن مروان نيز كعبه با ديباج پوشانيده شد و هر كدام از اين سه نفر را به عنوان اولين كسي كه پرده ديباج بر كعبه كرد نام برده اند.طبق گزارش تاريخ از عصر عباسيان نخستين پوشش كعبه به زمان مامون مربوط مي شود.در زمان او كعبه را هر سال سه بار مي پوشانيدند، يك بار در روز ترويه با ديباج سرخ، بار دوم در اول رجب با قباطي و مرتبه سوم در بيست و هفتم رمضان با ديباج سفيد.در عهد متوكل عباسي نيز به همان سنت رفتار مي شد و گاهي هر دو ماه يكبار كعبه پوشانيده مي شد.در عهد عباسيان گاهي پرده كعبه در بغداد بافته مي شد و همين امر باعث رونق پارچه بافي در عراق شده بود و نقش مهمي در مرغوبيت و شهرت منسوجات عراقي داشت.گاهي هم از قريه تنيس مصر تهيه مي شد كه از جمله آنها در سال 162 در عهد خلافت مهدي عباسي بود.تا سال 661 كه پوشش كعبه به انحصار حاكمان مصر در آمد، پوشش همواره از طرف خلفاي عباسي تهيه مي شد و پرده را گاهي از مصر و گاهي از يمن و گاهي از خراسان تهيه مي كردند.در سال 532 به خاطر ضعف عباسيها و اختلافاتي كه بوجود آمده بود پوشش كعبه از طرف خليفه نرسيد و در اين سال مردي به نام "رامشت" كه يك تاجر ايراني بود پوششي از پارچه هاي نفيس به قيمت هجده هزار دينار مصري تهيه كرد و بر كعبه پوشانيد.الناصرالدين الله كه در سال 575 هجري قمري به خلافت رسيد پوشش سبز رنگي از ديباج به كعبه پوشانيد و از عهد مامون تا اين زمان پرده به رنگ سفيد بود و سپس همو (ناصر) در سال 621 پرده اي به رنگ سياه بر كعبه پوشانيد و از اين زمان به بعد رنگش هميشه سياه بود.از زمان الناصر الدين الله از سال 621 به بعد پرده كعبه همواره مشكي بوده است.بعد از انقراض عباسيان چندين سال پرده از يمن آمد و در سال 659 ملك مظفر از يمن فرستاد و اولين كس از ملوك مصر كه پوشش كعبه را تقديم كرد ملك ظاهر بند قداري بود كه در سال 661 فرستاد و در سال 743 ملك صالح اسماعيل بن محمد قلاوون پادشاه وقت در مصر قريه اي را در نواحي قاهره در منطقه " قليوبيه" براي پوشش كعبه و حجره نبوي وقف كرد.
پوشش كعبه با پرده اي از ايران
تا اين زمان عادت اين بود كه پوشش كعبه از طرف پادشاهان مصر تهيه مي شد و كسي حق نداشت پرده اي براي كعبه بفرستد تا اينكه در سال 848 شاهرخ ميرزا فرزند امير تيمور گوركان پس از تلاش بسيار موفق شد كه پرده را از ايران بفرستد.داستان از اين قرار بود كه چون شاهرخ ميرزا در سال 807 در خراسان به سلطنت رسيد يكي از آرزوهاي او اين بود كه پرده كعبه را او تهيه كند ولي تهيه و ارسال پوشش كعبه در انحصار پادشاهان مصر بود. شاهرخ طي نامه اي به "الملك الاشرف" تقاضاهايي از او كرد كه مهمترين آنها اين بود كه اجازه دهد پوشش كعبه را او تهيه كند.سلطان مصر نپذيرفت و نامه هاي متعددي ميان آنها رد و بدل شد و سرانجام در سال 843 "الملك الاشرف" درگذشت و پسر او بنام "الملك الظاهر" در جاي او نشست و او موافقت خود را با درخواست شاهرخ ميرزا اعلام كرد و شاهرخ با خوشحالي تمام پرده اي را كه در شهر يزد بافته و به هرات انتقال داده شده بود همراه با صد نفر در سال 848 به مصر فرستاد و پادشاه مصر ضمن استقبال شايسته از ايرانيان آنها را در همان سال همراه با حاجيان مصر به مكه اعزام كرد و در آن سال پرده ايراني بر قامت كعبه برافراشته شد.
آغاز بافت پرده كعبه در مكه
در سال 1345 روابط ميان مصر و حجاز تيره شد و پرده از مصر نيامد و عبدالعزيز پرده را تهيه كرد و در سال 1346 وي موسسه اي را جهت بافت پرده در محله اجياد مكه تاسيس و از هند بافندگاني آورد تا اينكه كساني از خود مكه اين صنعت را ياد گرفتند.بدين گونه اولين پوششي كه در خود مكه بافته شد در سال 1346 بود.اين پوشش از حرير طبيعي بود و رنگ مشكي داشت.تا سال 1358 پوشش كعبه در همان كارگاهي كه عبدالعزيز ساخته بود تهيه مي شد تا اينكه دولت مصر از عبدالعزيز خواست اجازه دهد كسوه مجددا از مصر حمل شود و عبدالعزيز اين اجازه را داد و كارگاه مزبور تعطيل و بار ديگر پرده از مصر آمد و اين كار تا سال 1382 ادامه داشت.ولي در اين سال ميانه جمال عبدالناصر رئيس جمهور مصر و ملك سعود پادشاه عربستان به هم خورد و پرده كعبه از مصر تا بندر جده حمل شد ولي در اثر اختلاف ميان مقامات سعودي و فرمانده كشتي مصري اين كشتي كه حامل پرده و حجاج مصري بود به مصر بازگشت.در آن سال سعوديها در تلاش براي تهيه پرده كعبه به هند، پاكستان، سوريه و ژاپن سفر كردند ولي موفق نشدند اما وقتي به كارگاه تعطيل شده عبدالعزيز مراجعه كردند قطعه هايي را يافتند و از تنظيم آنها پرده كاملي آماده كردند و در دهم ذيحجه 1382 كعبه را با آن پوشانيدند.از آن زمان به بعد و تا كنون پرده كعبه در خود مكه تهيه مي شود.
ويژگيهاي پرده خانه خدا
كارخانه اي كه پوشش خانه خدا را تهيه مي كند از بافتهاي دستي و ماشيني بهره مي برد بر روي اين پوشش آيات قرآن مجيد با خط زيبا و به شكل جالبي با نخهاي طلا و نقره بافته مي شود به طوري كه دهها كيلو طلا و نقره در ساخت آن استفاده مي شود.جنس آن از حرير طبيعي و خالص و به رنگ مشكي است.ارتفاع آن به 14 متر مي رسد و نوار دور اين پوشش كه به عرض 95 سانتيمتر و طول 4500 سانتي متر است از 16 قطعه به شكل مربع از تزئينات اسلامي پوشيده شده است.بر روي اين نوار آيات قرآني نوشته شده است كه در فواصل معين عبارات " يا حي يا قيوم"، " يا رحمن يا رحيم" و " الحمدالله رب العاليمن" با رنگ طلايي كه اطراف خانه خدا را در بر مي گيرد، نوشته شده است.پوشش" در" كعبه نيز از حريري است به ارتفاع /5 6 متر و عرض 3/5 متر و بر روي آن آيات قرآني و تزئينات اسلامي با طلا نقره پوشيده شده است.پرده خانه خدا از 5 قطعه تشكيل شده است كه هر قسمت يك طرف كعبه را مي پوشاند و قطعه پنجم هم در كعبه را در بر مي گيرد; بطوريكه هنگام نصب وزن آن نزديك به دو تن مي رسد.
گردآورنده: رئوف پيشدار
پايان پيام
دوشنبه 18 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]