واضح آرشیو وب فارسی:ایران ویج: چه عواملی باعث ایجاد خارش سر میشوند؟

«وقتی حمام رفتی مقداری از قرهقروت را در آب تقریبا جوش حل کن و آن را به سرت بزن و خوب ماساژ بده. قرهقروت بهدلیل نمک و موادی که در آن وجود دارد سرت را ضدعفونی میکند و دیگر هیچوقت سرت خارش نمیگیرد»
این توصیه یکی از افرادی بود که مشکل خارش سر خود را به جای مراجعه به پزشک در اتاق گفتوگوی اینترنتی مطرح کرده بود و هرکس با توجه به داشتههایش اظهارنظری میکرد…
فرد دیگری نوشته بود: «ممکن است خارش سرت در اثر خوب کار نکردن کبدت باشد چون وقتی پوست لکههای قهوهای میزند به همین دلیل است.» به همین بهانه و برای آشنایی با مشکل خارش سر و باورهایی که در این زمینه وجود دارد با دکتر رامین طاهری، متخصص پوست و مو و استادیار دانشگاه علوم پزشکی سمنان گفتوگو کردهایم.
آقای دکتر! چه عواملی باعث ایجاد خارش سر میشوند؟
خارش پوست سر معمولا به دلیل ابتلا به بیماریهای پوستی سر، استفاده از مواد شوینده و آرایشی، رنگ مو، آلودگی و کثیف بودن پوست سر و آلودهشدن به شپش سر ایجاد میشود. از بین بیماریها میتوان به درماتیت سبورییک و پسوریازیس پوست سر اشاره کرد که یکی از علایم آنها خارش پوست سر است. خارش ممکن است فقط در قسمتی از پوست سر یا در تمام آن وجود داشته باشد. استفاده نادرست از مواد شوینده، شامپوها، انواع رنگ مو و موادی که برای حالت دادن موها مصرف میشوند نیز ممکن است فرد را دچار حساسیت پوستی کند که درنهایت باعث خارش میشود. مشخصه اصلی این نوع خارش آن است که با تکرار استفاده از این مواد، خارش بیشتر میشود.
آیا استفاده از برخی غذاها و داروها هم میتواند ایجاد خارش کند؟
غذاها خیلی در ایجاد خارش سر تاثیرگذار نیستند و به همین دلیل افرادی که از این مشکل رنج میبرند محدودیت غذایی خاصی ندارند اما در مورد داروها اینطور نیست. مصرف برخی داروها میتواند عوارضی مانند خارش، التهاب و قرمزی نهتنها در پوست سر بلکه در تمام پوست بدن ایجاد کند.
کدام یک از عواملی که ذکر کردید شیوع بیشتری دارند؟
شایعترین علت خارش معمولا بیماری درماتیت سبورییک است که علایم فرم خفیف آن شوره زدن یا چرب شدن پوست سر است و فرم شدید بیماری خود را بهصورت خارش، شوره و قرمزی نشان میدهد و گاهی حتی ممکن است صورت، ابروها و گوشها را هم درگیر کند. علت شایع دیگر هم استفاده از مواد آرایشی و شامپوهاست.
شامپو باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا با پوست سر سازگار باشد؟
هر فردی باید باتوجه به نوع پوستی که دارد از شامپوی مخصوص همان پوست استفاده کند. مثلا اگر کسی پوست خشکی داشته باشد و از شامپوی قوی استفاده کند، تمام چربی محافظ پوستش بهطور کامل از بین میرود و ایجاد خارش میکند ولی اگر همین فرد از شامپوی مخصوص موهای خشک استفاده کند خارش سرش از بین میرود. درمورد سایر مواد آرایشی موی سر هم به همین شکل است. با قطع مادهای که ایجاد خارش کرده این مشکل از بین میرود.
این مشکل معمولا در چه نوع پوستی دیده میشود؟
خارش سر معمولا در همه نوع پوستی بین خانمها و آقایان دیده میشود ولی پوستهای خشک بیشتر به آن مبتلا میشوند. پوست چرب به دلیل ماده چربی که دارد تا حدودی نسبت به این مشکل مقاومتر است بنابراین مواد شیمیایی، شویندهها و موادی که برای حالت دادن موها استفاده میشوند اثر تحریککنندگی کمتری دارند اما همین مواد در پوستهای خشک و بهخصوص در نیمه دوم سال که رطوبت هوا کمتر میشود، تحریککنندهتر هستند.
خارش همیشه بهتنهایی دیده میشود یا ممکن است با علایم دیگری نیز همراه باشد؟
ابتدا بیمار فقط دچار خارش میشود اما پس از مدتی ممکن است با قرمزی و پوستهریزی یا شوره همراه باشد و گاهی حتی میتواند پشت گوشها و گردن را هم درگیر کند.
اگر فردی در خانواده به این مشکل مبتلا باشد، میتواند سایر اعضا را هم مبتلا کند؟
مواردی که ذکر کردم هیچکدام از شخصی به شخص دیگر واگیردار نیستند. فقط یک نوع خارش خیلی خاص و شدید داریم که بهدلیل آلودگی به شپش است و به شدت واگیردار است و میتواند تمام اعضای خانواده را مبتلا کند. این مشکل در کودکانی که به مهدکودک و مدرسه میروند زیاد دیده میشود و میتواند بهراحتی سایر اعضای خانواده را آلوده کند.
برخی افراد از خارش سر قبل از حمام و برخی بعد از حمام شکایت میکنند. این دو گروه چه تفاوتی با هم دارند؟
خارش سر قبل و بعد از حمام باتوجه به نوع موها متفاوت است. این مشکل در افرادی که پوست خشکی دارند با شستن بیش از حد موها و حمام رفتن مکرر بدتر میشود. افرادی که پوست چرب دارند زمانی از خارش سر شکایت میکنند که دیربهدیر حمام میروند. یکی از سوالاتی که ما از مراجعانمان میپرسیم این است که وقتی سرشان را میشویند، خارش بهتر میشود یا بدتر. پاسخ به این سوال نشاندهنده نوع بیماری است.
نظرتان در مورد استفاده از قرقروت که در ابتدا به آن اشاره شد، چیست؟
قرهقروت باقیمانده آب جوشیدهشده کشک است که از پوست سر جذب نمیشود. به هیچوجه خاصیت ضدعفونیکنندگی ندارد. اتفاقا چون حالت چسبنده دارد به موها میچسبد و برای پاک کردن آن احتیاج به ماساژ زیاد و آب فراوان است که همین ماساژها ممکن است باعث ریزش بیشتر موها شود.
خوب کار نکردن کبد چطور؟ آیا میتواند باعث ایجاد خارش در سر شود؟
یکی از علایم چندگانه اشکال در کارکرد کبد ممکن است خارش پوست سر باشد ولی کسی که به این دلیل دچار خارش پوست است معمولا علایم دیگری مانند زردی پوست و چشم، تغییر در رنگ ادرار و مدفوع و … نیز دارد. اگر فقط مشکل خارش سر وجود داشته باشد، اشکال کارکرد کبد میتواند بهعنوان تشخیصهای بعدی مطرح شود.
آیا این باور درست است که « اگر سرت خارش دارد یعنی اینکه رنگ میخواهد»؟
نه! این باور بههیچوجه پایه و اساس علمی ندارد حتی رنگکردن در برخی افراد، باعث ایجاد خارش و پوستهریزی میشود و اگر این کار تکرار شود و ادامهدار باشد، خارش بدتر خواهد شد. به این افراد توصیه میکنم مقدار رنگ یا دفعههای رنگ کردن موهایشان را کمتر کنند.
این درست است که خارش سر در معتادان به دلیل موادی که استفاده میکنند زیادتر دیده میشود؟
بله! مواد شبه تریاکی که بهصورت سوءمصرف در معتادان دیده میشود، میتواند در پوست بدن و سر خارش ایجاد کند.
برای درمان چه باید کرد؟ آیا حتما باید به پزشک مراجعه کرد یا درمانهای خانگی هم دارد؟
خارش سر درمان خانگی مهمی ندارد. ما باتوجه به نوع پوستی که فرد دارد توصیههایی به او میکنیم. مثلا افراد با پوست خشک باید کمتر موهایشان را بشویند و از شامپوهای ملایم استفاده کنند. اگر پوست چرب است و مختصری شوره دارد، باید شستشوی پوست کمی بیشتر باشد. در این صورت بیماری تخفیف مییابد و علایم کمتر میشود اما کسی که بهطور مداوم دچار خارش سر است، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک باید علت را بررسی کند و براساس آن درمان درستی انجام دهد زیرا هرکدام از علتها درمان خاص خود را دارد.
اگر کسی در چنین مواقعی برای درمان به پزشک مراجعه نکند ممکن است در اثر خاراندن زیاد پوست، آن را زخمی کند و عفونتهای میکروبی مانند زردزخم هم به مشکل اضافه شود و آن را بدتر کند.
۲۶ آبان ۱۳۹۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایران ویج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 322]