برای درس خواندن کودکان چه محیطی مناسب است

واضح آرشیو وب فارسی:ایران ویج: برای درس خواندن کودکان چه محیطی مناسب است

با شروع فصل مدرسه شاید مشکل خیلی از پدر و مادرها این باشد که فرزندشان به خوبی روی درسش تمرکز نمی کند و بیشتر وقتش را پای تلویزیون یا بازی های کامپیوتری می گذارند. اما چطور می توان محیطی مناسب را برای درس خواندن فرزندان مهیا کرد یا چگونه می توان برنامه ریزی دقیقی از فعالیت های مدرسه و در کنار آن تفریح و استراحت کودکان کرد؟ نسیم رضوی، دانشجوی دکترای روان شناسی راهکارهای مناسب و مفیدی از چگونگی عملکرد صحیح والدین و برخورد با کودکان در این مورد را به طور کامل برایمان شرح می دهند.
● فرزندتان را فعال کنید
به گزارش ایران ویج ، قسمت بزرگی از ایجاد انگیزه به دانش آموزان بر عهده معلم است و از جمله کارهایی که معلم می تواند برای تشویق کودکان به درس خواندن انجام دهد، این است که کارهای کلاسی را طوری طراحی کنند که انجام آنها حالت خودپاداشی را در دانش آموزان به وجود بیاورد. مثلا کارهایی که دانش آموزان به خوبی از عهده آن برآیند یا در کلاس رقابت را ایجاد کنند البته رقابت باید در حدی باشد که باعث بروز استرس نشود. معلمان باید از کارهای عملی به عنوان تجارب جدید برای دانش آموزان استفاده کنند و روش هایی را برای آنها در نظر بگیرند که تمام دانش آموزان در امر یادگیری شرکت فعال داشته باشند. از دیگر رفتارهایی که می تواند به پیشرفت دانش آموزان کمک کند و توسط والدین قابل اجراست از این قرار است: ۱ انتظارات بالا ولی واقع بینانه از فرزندان تان داشته باشید ۲ به فرزندان کمک کنید تا خرده هدف های قابل انجام برای خود به وجود بیاورند ۳ به فرزندتان برای رسیدن به هدف ها کمک کنید ۴ حس انگیزش درونی را در فرزندان قوی کنید به گونه ای که به خود اعتماد کرده و خودشان به دنبال راه حل مسایل بگردند. از جمله کارهایی که معلمان و والدین می توانند برای افزایش انگیزش درونی انجام دهند، کمرنگ کردن نمره و پررنگ کردن خود یادگیری است.
● تشویق را از یاد نبرید
به طور کلی برای ایجاد رفتارهای خاص باید این مساله را در نظر بگیریم که رفتارهای مطلوب و خواسته را تشویق کنیم و رفتارهای نامطلوب را نادیده بگیریم. این گونه شکل گیری رفتار برای تشویق کودکان به درس خواندن می تواند به این صورت باشد که هرگونه رفتاری که به درس خواندن کودکان کمک کند، مورد تشویق قرار گیرد. ولی رفتارهای مطلوب کودکان نیاز به بازخورد مثبت و فوری دارد برای مثال اگر به فرزند خود بگوییم که «اگر امسال شاگرد اول شوی هر چیزی که دوست داشته باشی را برایت می خرم» خیلی طولانی مدت است و ایجاد انگیزه بالا نمی کند. ابتدا باید سعی کنیم تا خرده هدف ایجاد کنیم، مثلا بگوییم «اگر امروز درست را خوب بخوانی…» و از این قبیل جمله ها که ایجاد انگیزه می کند. این تشویق می تواند در کلاس درس نیز انجام شود، والدین باید ارتباطی فعال با معلم کلاس داشته باشند که حرکتی همسوی آنها باعث اثر بیشتر در وضعیت درس خواندن کودکان شود. یک نکته مهمی که باید در اینجا روی آن تاکید کنیم، این است که هیچگاه از درس خواندن به عنوان وسیله ای برای تهدید استفاده نکنید. این مساله چنین پیامی را به دنبال دارد که درس خواندن ذاتا یک موضوع منفی است یا اگر کودک دایما بخواهد درس خواندن را با تماشا کردن کارتون مقایسه کند، در این حالت درس خواندن به موضوعی بسیار انزجارآور برای آنها تبدیل می شود. بنابراین درس خواندن باید در بهترین شرایط انجام شود، به طوری که باعث لذت بردن کودکان شود و تنها به جهت رفع تکلیف انجام نشود. سعی کنید به کودکان مدیریت زمان را بیاموزید تا از طولانی شدن انجام تکالیف جلوگیری کنند و زمان هایی را در بین درس خواندن استراحت کنند تا از خستگی جلوگیری شود. والدین می توانند با انجام کارهایی به این مساله کمک کنند یعنی زمان هایی را به این اختصاص دهند که به فرزندان شان در زمان استراحت انرژی دهند. مثلا ۱۰ دقیقه استراحت مابین درس خواندن از ایجاد خستگی و انزجار نسبت به درس ها جلوگیری می کند.
مساله دیگری که در درس خواندن کودکان اهمیت دارد، این است که باید به انگیزه های درونی کودک توجه کنیم. اگر کودکی به صورت خودکار و خودجوش علاقه وافری به درس خواندن دارد، تشویق زیاد والدین انگیزه درونی فرزندشان را کاهش می دهد و او را وابسته به این تشویق ها می کند، ولی اگر کودک انگیزه درونی پایینی دارد، باید انگیزه بیرونی ایجاد کنیم که همان تشویق و پاداش ها هستند و زمانی که کودک در مسیر درست درس خواندن قرار گرفت، در این حالت والدین سعی کنند انگیزه درونی وی را بالا ببرند تا کودک از خودیادگیری و درس خواندن لذت ببرد. بنابراین، تشویق و پاداش نمی تواند برای همه کودکان به یک شکل و اندازه باشد.
● محیطی آرام برای یادگیری
درگیر بودن والدین در فرآیند آموزش کودکان مساله ای پیوسته است و باید همیشه برقرار باشد. با توجه به نیاز ذاتی کودکان به نظم مساله درس خواندن نیز باید با نظم و برنامه خاصی انجام شود. اولین قدم برای ایجاد محیطی مناسب، محیطی است که آرام و بدون سروصدا و از هر تنش و حواس پرتی به دور باشد. دومین قدم ایجاد یک برنامه روزانه مطالعه و دیگر فعالیت هاست. درس خواندن، تلویزیون تماشا کردند ورزش کردن و دیگر فعالیت ها دارای نظم و روال خاص و همچنین ساعت مشخص باشند. به فرزندان تان اجازه دهید تا روی مسایل درسی مثلا اینکه کدام درس را بخوانند، کنترل داشته باشند و از آنها بخواهید که به عنوان معلم درس ها را به والدین آموزش دهند. اگر کودکان با مشکل یادگیری روبه رو هستند، والدین باید از برخورد عاطفی و هیجانی پرهیز کنند و با متخصص و البته معلم فرزندشان در ارتباط باشند. کودکان که به اختلال یادگیری یا پیش فعال دچار هستند، حتما باید با مراجعه به مراکز مشکل یادگیری را برطرف کنند.
روان شناسان برای کودکان راهکارها و اصلاحات رفتاری را آموزش می دهند که این کودکان بتوانند در کنار دیگر دانش آموزان به تحصیل ادامه دهند. این راهکارها بعد از آموزش توسط والدین نیز قابل اجراست، از جمله روش هایی که کودکان بیش فعال باید در محل یادگیری و ایجاد تمرکز احساس کنند، روش خودسخنوری است، به این صورت که ابتدا کودک با صدای بلند همراه متخصص نحوه بررسی مسایل را تمرین می کند و بعد این راهکار را خودشان به تنهایی ایجاد می کنند. این سخنوری به این شکل است که ابتدا در گام اول چنین می کنیم. بعد از این مرحله در گام دوم به این شکل و همین طور مرحله به مرحله جلو می رویم. مراحل آنجا کار گام به گام صورت می گیرد و کودکان این راهکار را می آموزند. مساله تنظیم فعالیت کودک از جمله مسایل قابل اهمیت دیگر است. تمام کودکان به یک زمان مشخص برای درس خواندن نیاز ندارند ولی همه کودکان به بازی کردن احتیاج دارند همچنین به خواب و استراحت کافی و فعالیت های مفرح.
● زمان بندی کنید
تعیین زمان کلیدی فعالیت های کودکان مساله ای است که به دقت کافی نیاز دارد، کودکان در سنین مختلف احتیاج به زمان خواب متفاوتی دارند ولی در همان محدوده سنی نیز برخی از کودکان به خواب بیشتر و بعضی به خواب کمتر نیاز دارند؛ علاوه بر نیاز به خواب که در همه کودکان به یک اندازه نیست، مدت زمان درس خواندن در تمام کودکان یکسان نیست. هر کودکی بسته به خلقیات، شخصیت، هوش و دیگر فاکتورها زمان خاصی برای درس خواندن لازم دارد که باید در نظر گرفته شود. اگر کودکی به اندازه زمان خاص درس خواندن دارای عملکرد خوبی است، این زمان نیاز به اصلاح ندارد ولی اگر عملکرد خوبی ندارد، این زمان باید اصلاح شود. دیگر فعالیت ها بسته به علاقه کودک می توانند تنظیم شوند ولی باید این مساله را در نظر بگیریم که به اندازه کافی فعالیت بدنی هم در این فعالیت ها گنجانده شود. تمامی زمان استراحت نباید به تماشای تلویزیون اختصاص داده شود، چون در این صورت کودکان فعالیت بدنی کافی نخواهند داشت و در رشد بدنی و روانی دچار مشکل خواهند شد. یکی از اصلاحات رفتاری کودکان که توسط والدین قابل اجراست، اصلاح برنامه تغذیه کودک است. هرگونه اصلاح رفتاری از تشویق و پاداش مجزا نیست، در مورد تغذیه چون والدین خوراکی منزل را تهیه می کنند، باید این مساله را در نظر بگیرند که کودکان از چیزهایی تغذیه می کنند که در دسترس شان وجود دارد به همین دلیل از خرید موادغذایی که ارزش غذایی ندارند و باعث چاقی در کودکان می شود، جدا جلوگیری کنید.
نحوه تغذیه یک عادت است که والدین از ابتدای تولد کودک باید به آن توجه داشته باشند. اگر کودکان را عادت دهیم که تغذیه صحیح و سالم داشته باشند، کودکان این عادت را درونی می کنند و احتیاج به اصلاح تغذیه و رژیم های غذایی پیدا نمی کنند. الگوبرداری کودکان از نحوه تغذیه والدین اهمیت بسیار دارد، در این مورد بهتر است در مورد مضرات تنقلات غیرسالم با فرزندان شان صحبت کنید و عواقب تغذیه ناسالم را برایشان توضیح دهید. شکل دهی رفتار یک مساله علمی در زمینه روان شناسی است که با تکنیک های موجود فقط رفتار مورد نظر مطلوب را تعریف و در امر به دست آوردن آن سعی و تلاش کنیم و رفتارهایی که مورد نظر شما نیست، با نادیده انگاری برخورد کنید و در مواقعی تنبیهاتی نظیر محرومیت از فعالیت مورد علاقه برای مدت زمانی خاص و عدم تماس چشمی با فرزند تاثیرگذار هستند.

۱۲ دی ۱۳۹۰

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایران ویج]

[مشاهده در: www.iranvij.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 392]