ابتكار در گفت‌‏وگوي تفصيلي با ايلنا:دغدغه دانشجويان، دغدغه ملي استهزينه دادن يكي از مولفه‌‏هاي جريان دانشجويي استدغدغه حضور مجدد اصلاح‌‏طلبان در قدرت را ندارم

واضح آرشیو وب فارسی:ايلنا: ابتكار در گفت‌‏وگوي تفصيلي با "ايلنا":دغدغه دانشجويان، دغدغه ملي استهزينه دادن يكي از مولفه‌‏هاي جريان دانشجويي استدغدغه حضور مجدد اصلاح‌‏طلبان در قدرت را ندارم

تهران- خبرگزاري كار ايران
معصومه ابتكار از جمله زناني است كه دغدغه جنبش دانشجويي، هيچگاه او را رها نكرده است و علي‌‏رغم مشغله‌‏هايي كه در طول سال‌‏هاي مسووليت خود (چه در زماني كه به عنوان معاون خاتمي و رئيس‌‏سازمان محيط زيست فعاليت مي‌‏كرد و چه اكنون كه دور از وادي قدرت در NGO‌‏اي كه خود مديريت آن را بر عهده دارد) داشته است، اين دغدغه را رها نكرد. به نحوي كه حتي در وبلاگ شخصي‌‏اش يك بخش را به اين موضوع اختصاص داده است.

معصومه ابتكار تنها دو روز مانده به فرارسيدن سالروز شهادت سه آذر اهورايي دانشگاه تهران، ميزبان خبرنگار"ايلنا" شد تا بار ديگر بر دغدغه‌‏هاي خود در مورد انفعال جنبش دانشجويي، نحوه تعامل جريان دانشجويي با قدرت، لزوم هزينه‌‏دادن جنبش‌‏هاي دانشجويي براي آباداني ايران و غيره تاكيد كند.
جنبش دانشجويي،كانون توجه ويژه است
معاون رئيس‌‏جمهور دولت اصلاحات در ابتداي گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا"، با اشاره به جايگاه ويژه دانشجويان در جامعه اظهار داشت: دانشجويان، حداقل در چند دهه‌‏اي كه رويكرد كشور به سمت علم و پرورش استعدادهاي علمي و پژوهشي است، داراي جايگاه ويژه وخاصي بوده است كه علت آن را يا بايد فرصتي دانست كه دانشجو براي كسب علم دارد و يا تاريخ جنبش دانشجويي و نقش دانشجويان در جنبش‌‏هاي آزادي‌‏خواهي و يا ساير جنبش‌‏هاي بين المللي دانست.
ابتكار با بيان اينكه دانشجويان همواره جايگاه ويژه اي داشته‌‏اند، يادآور شد: بخشي از آن به پتانسيل جنبش دانشجويي بازمي‌‏گردد و اين ظرفيت را گروه‌‏هاي سياسي و نهادهاي قدرت هم شناخته‌‏اند يعني متوجه شده‌‏اند كه جنبش دانشجويي داراي يك ظرفيت بسيار بالا و كانون توجه ويژه است و از سويي مورد توجه كانون‌‏هاي قدرت قرار دارد كه اين توجه مي‌‏تواند مثبت يا منفي باشد.
وي با اشاره به اينكه كساني كه در برهه‌‏اي درصدد مطرح كردن خود بودند نيز از پتانسيل و ظرفيت جنبش دانشجويي بهره گرفتند، يادآور شد: در برهه‌‏هاي مختلف نيز شاهد جريان‌‏سازي جريان دانشجويي بوده‌‏ايم. جريان دانشجويي همواره تحولات اجتماعي و سياسي را به دنبال خود داشته كه شايد مهمترين آن، انقلاب اسلامي بوده است.انقلاب اسلامي از متن جنبش دانشجويي و دانشگاه‌‏ها شكل گرفت و سپس به جامعه كشيده شد.
پديده دوم خرداد با پشتوانه جريان دانشجويي شكل گرفت
ابتكار پايه‌‏گذار حركت 13 آبان را نيز دانشجويان عنوان كرد و افزود: پديده دوم خرداد به پشتوانه جريان دانشجويي به ثمر رسيد اما متاسفانه گاهي اوقات، به بهاي لازمي كه بايد به جريان دانشجويي توسط خود دانشجويان و جريان‌‏هاي بيروني از جمله جريان قدرت داده مي‌‏شد، توجه نشد البته شايد دست‌‏اندركاران و برنامه‌‏ريزان متوجه اين ارزش نيستند.
وي با تاكيد بر اينكه اكنون از نظر سياسي، اقتصادي، اجتماعي و بين‌‏المللي در برهه‌‏اي خاص به سر مي‌‏بريم، نقش جريان دانشجويي در اين دوره را ويژه ناميد و ادامه داد: اتفاقاتي كه در سال‌‏هاي گذشته براي جنبش دانشجويي و به‌‏ويژه انجمن‌‏هاي اسلامي مستقل رخ داد سبب پرهزينه شدن فعاليت‌‏هاي دانشجويي شد.
ابتكار با بيان اينكه ديدگاه امام(ره) اين بود كه دانشجو بايد در كنار درس‌‏خواندن و علم‌‏آموزي ، معرفت طلبي و روحيه انقلابي خود را در دوره دانشجويي تقويت كند و به سمت تبيين مسايل نظري و ديدگاه‌‏هاي معرفتي و روحيه انقلابي برود، گفت: اما اتفاقات سال‌‏هاي اخير و فشارهايي كه براي نسل جوان پيش آمد، عملًا باعث شد كه طيف عظيمي از اين نسل، با بي‌‏تفاوتي از كنار مسايل بگذرند و اين امر به خوبي در دانشگاه‌‏ها مشهود است.
بي‌‏تفاوتي دانشجويان نسبت به مسايل به ضرر انقلاب است
معاون خاتمي در دولت اصلاحات اظهار داشت: نتيجه اين فشارها، برخوردهاي يك‌‏سويه و محدوديت‌‏هاي آزادي بيان اين شد كه طيف گسترده‌‏اي از جوانان ترجيح مي‌‏دهند هيچ هزينه‌‏اي ندهند و آهسته به دانشگاه آمده، درس بخوانند و از كنار فضاي دانشگاه و جريان دانشجويي عبور كنند كه اين به نفع انقلاب و مسير اصلي و اصيل خود نيست.
ابتكار فضاي منفعلانه و شرايطي كه براي جريان دانشجويي بوجود آمده را ناشي از نگاه و سياست‌‏هاي غلط كانون‌‏هاي قدرت دانست و افزود: البته اين شرايط مختص دو يا سه سال اخير نيست بلكه در دوران اصلاحات نيز اين فشارها كما بيش وجودداشت. اما در آن دوره دانشجويان احساس مي‌‏كردند كه يك حامي دارند و دولت اصلاحات و در دوره‌‏اي مجلس، تلاش مي‌‏كردند تا ازاين جريان حمايت كنند.
رئيس سابق سازمان حفاظت از محيط زيست با دشوار و سخت خواندن فضاي كنوني كشور تاكيد كرد: خوشبختانه جريانات سالم دانشجويان مسلمان و مستقل، فارغ از اين فشارها و جريانات سياسي نزديك به قدرت، در تلاش هستند و فعاليت مي‌‏كنند كه نشانه خوبي است و جاي اميدواري دارد.
مهمترين دغدغه جريان‌‏هاي دانشجويي، مسايل عمومي كشور است
ابتكار در پاسخ به اين سوال كه مهمترين دغدغه جريان و جنبش دانشجويي را چه مي‌‏دانيد؟ پاسخ داد: مهمترين مطالبه و دغدغه جريان‌‏هاي دانشجويي، مسايل عمومي كشور است.اين دغدغه در حالي مطرح مي‌‏شود كه جريان‌‏هاي دانشجويي، خود داراي مشكلات زياد و دغدغه‌‏هاي صنفي است و درگيري‌‏هاي زيادي دارد. در عين حال كه جريان دانشجويي در فشار، محدوديت و محروميت از بسياري از امكانات جريان مستقل است و مورد هجمه و حمله واقع مي‌‏شود، دغدغه اصلي خود را معطوف فضاي عمومي جامعه كرده است كه اين دغدغه بسيار باارزش است و نشان از روحيه آزادي‌‏خواهي و آزادگي دانشجويان دارد. دانشجويان علي‌‏رغم اين كه با مسايل زيادي درگير هستند و در اين فضا به سختي كار مي‌‏كنند اما مطالبات ملي دارند و نگراني و دغدغه آنها، آينده ايران است.
جنبش دانشجويي نبايد بهانه به دست بهانه جويان بدهد
وي با تاكيد براينكه جنبش دانشجويي همواره هزينه داده است، به حادثه روز16 آذرماه كه طي آن سه دانشجو به شهادت رسيدند، اشاره كردو گفت: جريان دانشجويي شهداي زيادي داده است. اين جريان هم در دوران انقلاب و هم پس از آن يعني در دوران دفاع مقدس شهيد داد. شهيد از قبل انقلاب با جنبش دانشجويي پيوستگي دارد.
اين فعال دانشجويي سابق، هزينه دادن را يكي از مولفه‌‏هاي جريان دانشجويي عنوان كرد و افزود: نبايد فراموش كرد كه هر جريان انقلابي، اصلاح‌‏طلب و هر امتي كه بخواهد تغيير واقعي ايجاد كند و اشتباهات گذشته را جبران نمايد، بايد هزينه دهد كه اين هزينه ممكن است مالي، جاني،‌ ‏آبرويي و يا غيره باشد.
ابتكار ادامه داد: جنبش دانشجويي بايد با توجه به شرايط، آگاهانه و با دقت حركت كند و بهانه به دست بهانه جويان ندهد. اين جنبش بايد مطالبات خود را شناخته و آنها را به دور از جناح‌‏هاي قدرت مطرح كند.
اهداف و آرمان‌‏ها، با وضع موجود تفاوت زيادي دارد
وي طرح مطالبات بر حق را عاملي دانست كه دانشجويان و حاميان جريان دانشجويي را به سمت مسير اصلي هدايت مي‌‏كند و ادامه داد: اهداف و آرمان‌‏ها، با وضع موجود تفاوت زيادي دارد. قرار بود جاي ديگري باشيم و اتفاقات ديگري رخ دهد.
ابتكار معتقد است: دانشجو بايد به اين واقعيت پي ببرد كه اصلاح‌‏پذيري در جريان موجود و تفكري كه معتقد به انقلاب، اصول و مباني انقلاب است، امكان‌‏پذير خواهد بود كه اين، بحث مهمي است.
نبود گفتمان ميان جريانات دانشجويي يك اشتباه بزرگ است
وي با طرح اين سوال كه دانشجويان چگونه بايد با فشارهايي كه هر روز زياد و متنوع‌‏تر مي‌‏شود، برخورد كند؟ توصيه كرد: بايد بين جنبش‌‏هاي دانشجويي متنوعي كه در دانشگاه‌‏ها حضوردارند، ارتباط برقرار شود. اكنون متاسفانه فاصله بين اين جنبش‌‏ها زياد است.
ابتكار ادامه داد: حتي جريان دانشجويي نزديك به دولت نيز يك جمع دانشجويي است و براساس شناخت خود، به اين نتيجه رسيده است كه از دولت يا جريان سياسي حاكم دفاع كنند. نبود گفتمان ميان جريانات دانشجويي يك اشتباه بزرگ است بنابراين بايد فضاي تبادل ديدگاه در دانشگاه و بويژه ميان جريانات دانشجويي حاكم باشد و فضاي تخريب و اتهامات غيراخلاقي از بين برود.
وي به بيان تجربياتي از حضور خود در داشنگاه‌‏هاي مختلف كشور پرداخت و افزود:بارها مشاهده كردم كه در تريبون آزاد، دانشجويان مستقل مي‌‏گويند كه طيف وابسته به دولت و قدرت، حق حرف زدن ندارد زير از دولت كمك مي‌‏گيرد. اما بايد به اين دانشجويان بگويم كه رفتارشان با اصول و اعتقاداتي كه به آنها معتقد هستيم، هم‌‏خواني ندارد. حتي در شرايطي كه در اقليت و ضعف قرار داريم بايد به طرف مقابل كه از همه امكانات برخوردار است اجازه صحبت كردن بدهيم.
ابتكار ايجاد فضاي سالم ميان جريانات دانشجويي را در كاهش فشارها موثر دانست و در عين حال گفت: بايد سعي كنيم تا فضاي اعتقادي خود را در بين جريانات دانشجويي حاكم كنيم و تلاش شود تا در يك فضاي سالم، تضارب ديدگاه‌‏ها فراهم شود.
معاون خاتمي در دولت اصلاحات، با بيان اينكه مسايل ما ، مسايل ملي است، خاطرنشان كرد: اكنون دغدغه جناح خاص را نداريم و به شخصه اين دغدغه را ندارم كه اصلاح‌‏طلبان براي بار ديگر، به قدرت بازگردند اما اين دغدغه را دارم كه از جريان دانشجويي، به وضعيتي بهتر از وضعيت امروز برسيم و به وضعيتي برسيم كه با آرمان‌‏هاي اصيل انقلاب نزديك‌‏تر باشد.

وظيفه جنبش دانشجويي،پر كردن فاصله ميان وضعيت فعلي با آرمان‌‏هاي اصيل است
ابتكار يكي ديگر از وظايف جنبش‌‏هاي دانشجويي را پر كردن فاصله‌‏اي دانست كه ميان وضعيت فعلي و آرمان‌‏هاي اصيل ايجاد شده است و گفت: جنبش دانشجويي بايد با نقد، حضور آگاهانه، جهت دادن و كمك كردن به جريانات سالم سياسي كشور كمك كند تا آنها به اصلاح مسايل و امور كشور بپردازند و مصالح و منافع ملي تامين شود.
ابتكار با تاكيد بر اينكه در فضاي كنوني، چرخش شديد سياسي را تجربه كرده‌‏ايم، تصريح كرد:شايد اين وضعيت با آرمان‌‏ها و بلند‌‏پروازي‌‏هاي جريانات سياسي و جنبش دانشجويي، فاصله جدي داشت و ما را به اين واقع‌‏بيني نزديك كرد كه واقعيات جامعه ما با آن آرمان‌‏ها وانتظاراتي كه داشتيم، منطبق نبود البته پيش از اين كه دچار ياس شويم ما يعني اصلاح‌‏طلبان را واقع بين كرد.
در دل شكست اصلاح‌‏طلبان درس‌‏هاي زيادي نهفته است
وي با اشاره به چرخش قدرت در سال‌‏هاي اخير يادآور شد: در دل اين شكست كه براي جريان اصلاح‌‏طلبي پيش آمد، درس‌‏هاس بزرگي وجود داشت كه اگر از اين دوره خارج شويم و درس‌‏ها را نگرفته باشيم و براي اصلاح برخي مسايل و بازگشت به درون استفاده نكنيم، ضرر كرده‌‏ايم.
ابتكار يكي از مسايل مهم در جريانات دانشجويي را كارفكري و نظري دانست و با بيان اينكه اين كارها در دو بخش طبقه‌‏بندي مي‌‏شوند، گفت:بخش اول، مباني كاملًا ديني تئوريك ومباحث مختلف فقه، اخلاق، شريعت و بحث‌‏هايي است كه جنبش دانشجويي به آنها متكي است و مبناي فكر خود را بر اين مباحث مي‌‏گذارد.جريانات دانشجويي اگر بر روي اين مسايل كار نكنند و با ديدگاه‌‏ها و آموزه‌‏هاي روشنفكران معاصر ارتباط برقرار نكنند، دچار خلاء و مشكلات زيادي مي‌‏شوند.
وي بخش دوم را مباني سياسي، تحللي و شناخت مسايل سياسي و بين‌‏المللي و همچنين آشنايي با مباحث اجتماعي و سياسي زمان دانست و با تاكيد بر اهميت اين مباحث، يادآور شد: دانشجو اگر از فرصت دوران دانشجويي خود، براي دستيابي به چنين شناختي استفاده نكند، ممكن است در دوران پس از دانشجويي نتواند مباني آن‌‏ها را تقويت كند و تنها فرصت كند تا به خواندن روزنامه‌‏ها بپردازد.

بايد دوران ياس را به فرصت تبديل كرد
ابتكار با اعتقاد به اينكه بايد دوران ياس را به فرصت تبديل كرد، اظهار داشت: نبايد اجازه دهيم كه اين دوره سپري شود و سپس متوجه شويم كه از اين اتفاقات، درس‌‏هاي لازم را نگرفته‌‏ايم. درس‌‏هاي اين دوره اگر بيشتر از درس‌‏هايي نباشد كه جنبش دانشجويي در زمان اوج كه پرشورتر بود، گرفت، كمتر نخواهد بود.
وي با يادآوري اتفاقات 18 تير، آن اتفاقات را ضربه‌‏اي بر پيكره جنبش دانشجويي عنوان كرد كه نااميدي زيادي در دانشجويان پديد آورد و افزود: نبايد در اين شرايط، باقي ماند و توقف كرد؛ بلكه بايد از آنها درس گرفت و حركت كرد. ياس و نااميدي واقعيت دارد اما بايد از آن عبور كرد. يكي از شاخصه‌‏هاي هوشمندي ، عبور از مشكلات است يعني بايد بتواني در عين قرار گرفتن در مشكلات، آينده روشن را بسازي.
معاون خاتمي در دولت اصلاحات با اشاره به روز كار آمدن دولت اصولگرا و مطالبات بخشي از جريانات دانشجويي از اين دولت براي تحقق ارزش ها و بازگشت به اصول، اظها داشت: اين بخش از دانشجويان، با روي كار آمدن دولت اصولگرا به واقع بيني رسيدند و متوجه شدند افرادي كه با ادعاهاي بلند بر سر كار آمدند و مدعي بودند كه تافته جدا بافته هستند واقدامات دولت قبلي را زير سوال بردند، به‌‏زعم دوستان اصولگراي منصفشان با آرمان‌‏ها، فاصله زياد و بدترين عملكردها راداشتند.
ميدان مانور جنبش دانشجويي فاصله بين شعارها و اقدامات عملي است
وي با بيان اينكه درسي براي تمام جريانات، اعم از اصلاح‌‏طلب و اصولگرا، جريان دانشجويي روشنفكر و جريان دانشجويي محافظه‌‏كار يا اصولگرا وجود دارد، توضيح داد:درس اين است كه بين آرمان‌‏ها تا واقعيت‌‏ها و بين حرف تا عمل فاصله زيادي وجود دارد. البته اين موضوع، مشكل تمام جوامع بشري است. مشكل متدينين،مدعيان ارزش‌‏گرايي و اخلاق‌‏گرايي واصولگرايي اين است زماني كه به مرحله عمل رسيدند، با ادعاها و حرف‌‏ها خود فاصله داشتند كه محل نقد است و جنبش دانشجويي توانسته در فاصله ميان حرف و عمل مانور دهد. ميدان مانور جنبش دانشجويي فاصله بين شعارها و اقدامات عملي است.
ابتكار بر لزوم توجه جنبش دانشجويي به انصاف و اعتدال در نقد تاكيد كرد و افزود: نقدي از دل جريان دانشجويي بيرون مي‌‏آيد، بايد داراي برآيند مثبت براي كشور باشد.
تمام جريانات مدعي پيشرفت بايد از نقد استقبال كنند
مشاور خاتمي در دولت اصلاحات با تاكيد بر اينكه نقد عامل حركت و اصلاح است، يادآور شد: تمام جريانات مدعي پيشرفت و بهبود شرايط و وضعيت بايد از نقد استقبال كنند، خصوصاً اگر لباس ديانت بر تن كرده باشند زيرا اعتقادات ديني ما با نقد واصلاح سازگاري دارد و جهاد اكبر را بر هر چيز مقدم دانسته است كه لازمه اين جهاد، نقد و اصلاح از درون است.
ابتكار با اشاره به اينكه نمي توان از هر منظري مانند روشنفكري ، حكمراني مطلوب و غيره از نقد گريز داشت، ادامه داد: اگر بخواهيم در دنياي امروز، شهروند جهاني باشيم بايد بتوانيم در استاندارد جهاني فكر و كار سياسي و اجتماعي كنيم.بخشي از شهروند جهاني خوب بودن، نقدپذيري و داشتن قدرت نقد است.
وي با اعتقاد به اينكه نقد در دو حالت رخ مي‌‏دهد، تصريح كرد: نوع اول، بيان اشكالات و خلاء‌‏ها است و حالت دوم اين است كه اگر منقد راهكارهايي هم داشته باشد، به ارايه آن بپردازد؛ اما اين دليل نمي‌‏شود كه صرف نقد،داراي ارزش نباشد.
مشكل امروز جامعه، عدم نقدپذيري است
ابتكار مشكل امروز جامعه را عدم نقدپذيري عنوان كرد و گفت: متاسفانه اكنون، انتقاد به عنوان تخريب و تخريب به عنوان انتقاد مطرح مي‌‏شود و فاصله نقد وتخريب را نتوانسته ايم در جامعه تنظيم و ارزش و اعتبار نقد منصفانه و مصلحانه راحفظ كنيم و از سويي، بحث تخريب را تا اين مرحله پيش مي‌‏بريم كه سابقه، هويت، تاريخ و همه ابعاد ارزشمند افراد را زير سوال مي‌‏بريم.
وي با تاكيد براينكه نقد مانند آزادي داراي تعريف و مرز است، افزود: اگر براي آزادي ارزش قائل هستيم، بايد ضوابط آن را تعريف كنيم يا اينكه، توسعه و پيشرفت بدون ضابطه و قاون معنا و مفهوم ندارد وتوسعه بدون قانون به هرج و مرج و آنارشيست كشانده مي‌‏شود لذا براي اينكه نقد، تاثيرگذار و مصلحانه باشد و به بهبود شرايط و توسعه حكمراني مطلوب منتهي شود، بايد در چارچوب بوده و تعريف داشته باشد.
اساس نقد رعايت حرمت ديگران است
وي با اشاره به اينكه اساس نقد بايد رعايت حرمت ، حدود شخصي و احترام به ديدگاه يكديگر باشد، يادآور شد: حق پذيري بايد به عنوان يك اصل در نقد باشد يعني اگر حقيقت را يافتيم، ولو اينكه در جناح مقابل و در دست دشمن باشد، آن را بپذيريم .جنبش دانشجويي بايد به ضابطه‌‏مند كردن نقد بپردازد البته در دنيا و كشورخودمان نيز، صاحبنظران زيادي بر روي موضوع نقد كارهاي زيادي كردند اما بايد بفهميم كه چگونه مي‌‏توان از ابزار نقد براي اصلاح و پيشبرد اهداف جامعه استفاده كنيم.
وي در مورد رابطه اصلاح‌‏طلبان و جنبش‌‏هاي‌‏دانشجويي اظهار داشت: رابطه اصلاح طلبان به جهت نوع اعتقاداتي مانند آزادي، توسعه سياسي و ... با جريان دانشجويي كه خواهان بهبود شرايط و فضاي سياسي كشور و باز شدن اين فضا به نفع طرح تنوع ديدگاه‌‏هاي سياسي هستند، از لحاظ نظري همراهي زيادي دارد.
ابتكار ادامه داد: در دوران اصلاحات، اتفاقات خوبي كه در كنار اتفاقات ناگواري رخ داد كه اكثر آنها خارج از اختيار دولت بود. رويكرد و جهت گيري دولت اصلاحات و مجلس ششم در ارتباط با جنبش دانشجويي و توسعه علم در ايران ، تقويت استقلال دانشگاه‌‏ها و فعاليت در فضاي آزاد، اتفاقات بزرگي بود كه در جريان اصلاح‌‏طلبي اتفاقي افتاد و ما شاهد رشد و شكوفايي علمي بوديم كه امروز، طيف‌‏هاي ديگر به مصادره دستاوردهاي آن مي‌‏پردازند.
مشاور خاتمي در دولت اصلاحات ارتباط اصلاح طلبان با جنبش دانشجويي را خوب و سازنده عنوان كرد و گفت: جريان دانشجويي با مشكلاتي كه در سه سال اخير تجربه كرده است، به خوبي مي‌‏تواند تشخيص دهد كه چه تفكري براي آينده ايران و توسعه علم و دانشگاه‌‏هاي مفيد است.
گفت‌‏وگو از : مطهره شفيعي
پايان پيام

كد خبر: 461770
شنبه 16 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايلنا]

[مشاهده در: www.ilna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]