مسؤوليتهاي شيعه درآئينه كلام باقرالعلوم (ع)

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: مسؤوليتهاي شيعه درآئينه كلام باقرالعلوم (ع)
* دكترمحمدرضاجواهري

هويت شيعه رابايد درون احاديث پيامبر(ص) وامامان(ع) درباره شيعه جستجو نمود. احاديث بسياري از رسول خدا(ص) و اهل بيت(ع)

وجود دارد كه در متن آن احاديث كلمه شيعه به كار رفته است. اين احاديث، گنجينه بسيار ارزشمندي براي درك هويت وحقيقت تشيع است. دسته اي ازاين احاديث «اوصاف شيعه» را بيان مي كند و دسته ديگر«فضايل شيعه» را گزارش مي نمايد.
اهميت و ضرورت شناخت فضايل و صفات شيعه
آگاهي از «اوصاف شيعه» و «فضايل شيعه» هر دو براي شيعه شناسي لازم است. فضايل شيعه، چرايي و چگونگي پيدايش مذهب شيعه و منشأ تشيع و حقانيت و درستي راه شيعه و نجات و رستگاري شيعيان و امتيازهاي بنياد و سازمان و ساختار مذهب شيعه را نشان مي دهد و آغاز و فرجام شيعه را آشكار مي نمايد.
«اوصاف شيعه» برنامه زندگي براي شيعيان است؛ از اين رو احاديث اوصاف شيعه راهبردي و كاربردي است و مسؤوليتهاي شيعه بودن را آشكار مي سازد.
«فضايل شيعه» درگفتگوهاي بين مذاهب اسلامي راهنماي مسلمانان براي رسيدن به حقيقت مذهب شيعه است. «اوصاف شيعه» راه خودسازي و منبع رشد و كمال فردي است. احاديث فضايل شيعه، پاسخهاي الهي به پرسشهاي كلامي پيرامون مذهب شيعه و احاديث اوصاف شيعه پاسخهايي براي چه بايد كرد و چگونه زيستن است.
امروز جامعه شيعه، بيش ازفضايل شيعه نيازمند اوصاف شيعه است. شيعيان پس از آگاهي از تأسيس مذهب شيعه توسط پيامبراعظم(ص) وايمان به حقانيت اساس مذهب شيعه، بايد گفتار و رفتار شيعي را بشناسند و به آن آراسته گردند. امروز بايد براي مردم به زيبايي روشن شود شيعه كيست؟ چه كسي لقب پرافتخار شيعه را مي تواند به دست آورد؟ زيرا ريشه عقب ماندگي ها ومشكلات جامعه شيعي، غفلت از اوصاف شيعه است. با تبيين مسؤوليتهاي شيعه بودن و مشخص شدن سيماي شيعه اهل بيت(ع) وعملياتي شدن اوصاف شيعه و تحقق آن درزندگاني فردي واجتماعي مردم ايران، امت وجامعه نمونه الهي پديدار مي شود.
«فضايل الشيعه» و «صفات الشيعه» شيخ صدوق
مرحوم ابن بابويه شيخ صدوق در قرن چهارم هجري نياز شيعيان به بصيرت و آگاهي در زمينه اوصاف و فضايل شيعه را با گردآوري احاديث معتبر پيامبر و امامان پيرامون شيعه و نوشتن دو كتاب«فضائل الشيعه» و «صفات الشيعه»پاسخ داده است. وي در «فضايل الشيعه» 41 حديث و در «صفات الشيعه» 71 حديث آورده است. (1) در اين نوشتار، از احاديث پيرامون صفات الشيعه تنها يك حديث ترجمه و شرح مي گردد.
گفتگوي جابر و امام باقر(ع) درباره صفات شيعه
در آموزه هاي امام باقر(ع) به صحابي و شاگرد خويش جابر جعفي، علاوه بر فضايل شيعه، اصول رفتاري شيعه نيز يادآوري شده است. آن حضرت در حديثي درباره حقيقت تشيع، آنچه را كه يك شيعه بايد انجام بدهد و وظايف عملي شيعه را آموزش داده اند.
جابر جعفي گفته است، امام باقر(ع)به من فرمودند: به خدا سوگند، شيعه ما نيست جز كسي كه از خدا بترسد و تقواي الهي پيشه كند، و گوش به فرمانهاي الهي بدهد و از خداوند اطاعت نمايد، و شيعيان جز به تواضع و خشوع و افتادگي، اداي امانت و امانتداري، ذكر فراوان و زيادي ياد خداوند، روزه و نماز، نيكي به پدر و مادر، تعهد و رسيدگي به همسايگان فقير و مسكين و بدهكار و يتيمان، صداقت و راستگويي، تلاوت قرآن و خواندن كتاب خدا و بازداشتن زبان از مردم جز در امور خير، شناخته نمي شوند. آنان امينان خويشاوندان و ملت خود هستند.(2)
در اين حديث شريف، از«تشيع» به عنوان مذهب اصيل و ريشه دار الهي كه همان اسلام راستين و اسلام رسول ا... است ياد شده است و امام باقر(ع) روي آوردن به مذهب شيعه و گزينش آن و گرفتن و اتخاذ تشيع را محور گفتگو قرار داده اند.
مطابق اين حديث، مذهب تشيع درعصرامام باقر(ع) مكتب و راه و رسم الهي برتر شناخته مي شده است و روي آوردن به سوي آن و اتخاذ تشيع در گفتار و رفتار يك ارزش بي نظير و يك اصل بزرگ و مهم و ضرورت عمومي بوده است. به همين دليل، امام در اين حديث به تبيين حد و مرزهاي تشيع پرداخته اند و اظهار محبت نسبت به اهل بيت(ع) را براي شيعه بودن كافي ندانسته و علاوه بر آن پايبندي به دوازده صفت ارزشمند و زيبا را لازم شمرده و آن ها را مسؤوليت هاي عملي شيعه بودن قرارداده اند.
شيعه بودن، علاوه بر گفتار نيازمند رفتار الهي است. شعار و سخن گفتن از دوستي اهل بيت كفايت نمي كند، بلكه بايد به رهنمودهاي اهل بيت(ع) عمل كرد و اتخاذ تشيع به عنوان مذهب، علاوه بر اظهار دوستي اهل بيت(ع) به شدت به رفتارعلوي و عمل گرايي و آراستگي به صفات زيباي پيامبر(ص) و امامان (ع) وابسته است. بي عمل، شيعه بودن ناتمام است و تحقق نمي يابد.
صفاتي نظير اطاعت از خدا و تقواي الهي و كثرت ذكر خدا، زيربناي اوصاف عملي زيبا و سازنده ديگراست. نماز و روزه و تواضع و خشوع و مردم داري و اداي امانت و امين ملت بودن و راستگويي و كنترل زبان و تعهد به همسايگان نيازمند و فقيران و پا برهنگان و بدهكاران و يتيمان، صفات رهروان امامان و شيعه اهل بيت(ع) است. اين صفات الهي سازنده شهر و كشور زيباي معنوي و اخلاقي و عامل توسعه و ترقي و پيشرفت مادي و معنوي بشريت است.

پي نوشتها:
1-شيخ صدوق، ابوجعفرمحمدبن علي بن الحسين بن موسي بن بابويه القمي، فضائل الشيعه و صفات الشيعه
2- شيخ صدوق، صفات الشيعه، حديث 22، ص53 و ص54
شنبه 16 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 311]