همايش حكمت و عرفان - 4مكتب شيراز و دولت صفويه بررسي شد

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: همايش حكمت و عرفان - 4"مكتب شيراز و دولت صفويه" بررسي شد
"مكتب شيراز و دولت صفويه" از سوي دبير همايش حكمت و عرفان مكتب شيراز مورد بررسي قرار گرفت .

به گزارش خبرنگار مهر، دكتر قاسم كاكايي دبير همايش حكمت و عرفان مكتب شيراز با مقاله " مكتب شيراز و دولت صفويه " به سخنراني پرداخت و در مورد علت انتخاب اين موضوع گفت: روي كار آمدن دولت صفوي نقطه عطفي در تاريخ ايران است كه در حكمت و عرفان شيراز نيز مؤثر بوده است . مكتب فلسفي شيراز تقريبا با صدرالدين دشتكي و جلال الدين دواني سامان گرفت كه اواخر عمر اين دو مصادف با اوايل كار دولت صفويه بود كه غياث الدين دشتكي فرزند صدرالدين دشتكي اوج مكتب فلسفي شيراز است.

وي به پيشينه مذهبي و خانوادگي دشتكي ها اشاره كرد و گفت: دولت صفويه بعد از اعلام مذهب تشيع اثني عشري به عنوان مذهب رسمي كشور و نياز عاجلي كه براي برقراري همگوني فكري از طريق ارشاد و تسريع اشاعه عقايد شيعي احساس مي كرد، سواي مقاصد سياسي داخلي و خارجي، آنچه از نظر ما اهميت دارد اين است كه دولت صفوي جهت ايجاد وحدت مذهبي اقداماتي كرد كه يكي از آنها تعيين مقام صدارت در مسائل مذهبي بود كه متصدي اين مقام را " صدرالشريعه" مي خواندند.

وي افزود: ويژگي مهم اين مقام در دوره صفويه اين بود كه صدر برگزيده سياسي شاه بود و شاهان صفوي از اين مقام براي نظارت بر طبقات روحانيون استفاده مي كردند. از آنجا كه صفويان باور به مذهب رسمي را معادل با وفاداري به دولت مي دانستند ، ريشه كني عقايد مخالف نيز ضروري به نظر مي رسيد و اين امر قسمتي از وظايف صدر بود.

كاكايي اين مسئله را منجر به رونق بازار تهمت و نزاع و تكفير بين علماي دين خواند و منزوي شدن غياث الدين دشتكي را در ده سال آخر عمرش ناشي از همين تهمتهاي مخالفين دانست و گفت: ورود علمايي از جبل عامل و عراق در دستگاه صفويه به اين علت بود كه آنها پايگاهي در داخل ايران نداشتند و بدين ترتيب كم كم ايراني ها در اين دولت منزوي شدند.

استاد دانشگاه شيراز با تأكيد بر حجم بالاي نسخ خطي قرن هفتم ،هشتم و نهم هجري قمري در تاريخ فلسفه اسلامي ، عدم چاپ و نشر آثار دشتكي را خطرساز بودن آنها براي حكومت صفويه خواند و گفت: به اين علت عده اي عين همان عبارات را به اسم خود منتشر كردند.

وي پس از تشريح وضعيت فراز و فرودي خاندان دشتكي در دستگاه صفويه دليل افول مكتب فلسفي شيراز پس از غياث الدين دشتكي ناشي را از چند دليل عنوان كرد و گفت: با قدرت يافتن حكومت صفويه و ايجاد مركزيت فرهنگي از شيراز به اصفهان و نيز در آميختن دين و سياست در دولت صفوي و ايجاد مقام صدارت و مصادره دو مدرسه منصوريه و مدرسه خان ( به عنوان بزرگترين مدرسه حكمت آموزي در قرن 8 و 9 ) توسط اخباري هاو محدثين جبل عامل كه فلسفه و حكمت را تاب نمي آوردند حكمت و فلسفه در شيراز رخت بر بست.

كاكايي با تأكيد بر ثمرات حكومت صفويه سياست اين دول را در خصوص خروج حكما و فلاسفه از مدارس علميه از ثمرات ناميمون صفويه خواند و گفت: اين سياست باعث شد كساني مثل مرحوم قطب الدين نيريزي فلسفه درس دهند كه به حق يكي از پيروان حكمت متعاليه است اما چون در خانقاه بود مخالفت با فلسفه را دو چندان كرد و به تدريج مدارس شيراز كاملا از فلسفه خارج مي شوند.
جمعه 15 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 228]