موزه سعدآباد؛ دروازه اي به فرهنگ و تمدن ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

در يکي از خوش آب و هوا ترين مناطق شمالي تهران، در دامنه البرز، بين ميدان تجريش و دربند و انتهاي خيابان طاهري ، ساختمان و سردري قديمي چشم هر بيننده اي را به خود جلب مي کند،سردر کاخ سعدآباد.
کاخ سعدآباد که در ضلع جنوبي ميدان دربند واقع شده است و از شرق به خيابان دربند، از غرب به ولنجک و زعفرانيه و از جنوب به گلابدره منتهي مي.شود، يکي از جاذبه هاي بي نظير گردشي تهران است.
سعد آباد در اصل باغي بسيار بزرگ است، با درختان سر به فلک کشيده بسيار، و منظره اي دلنشين از تهران، که زير پاي آن گسترده شده است و از آنجا که سعدآباد داراي چندين کاخ و موزه مختلف است از آن با عنوان مجموعه کاخ موزه سعدآباد ياد مي شود.
در مورد تاريخچه اين کاخ مي توان گفت اين در زمان قاجار محل استقرار و سکونت تابستاني شاهان اين سلسله بوده است. پس از کودتاي 1299 رضاخان به منظور تهيه محلي ييلاقي براي خود بود که "امير لشکر خدايار" باغ بزرگي را در کرج براي اين امر در نظر گرفت. اما بعدها پيشنهاد شد تا ييلاق سعدآباد را خريداري کند. در آن زمان اراضي سعدآباد متعلق به "سردار اعظم" بود. اين منطقه حدود 4 هزار مترمربع مساحت و دو عمارت بيروني و اندروني داشت.
بعد از مدتي باغ.هاي نيمه ويران ديگري.، از صاحبان آن.ها خريداري و به تپه علي خان وصل شدند و به تدريج باغ سعدآباد فعلي به وجود آمد.
"نعمت الله کيکاووسي" معاونت فرهنگي موزه در گفت و گو با ايرنا در خصوص اين کاخ گفت: مجموعه فرهنگي تاريخي سعدآباد با يک ميليون و يکصد هزار مترمربع وسعت، يکي از بزرگترين مجموعه سايت موزه ها و پهناورترين کاخ ها به جهت مساحت است.
وي که مدت سي سال سابقه فعاليت در کاخ موزه سعدآباد را دارد، اين مجموعه را يکي از مهمترين قطبهاي گردشگري ايران دانست و در مورد تاريخچه شکل گيري اين کاخ اظهار داشت: اين مجموعه بعد از پيوستن 7 روستا يا منطقه ييلاقي و الحاق باغ هاي مختلف وسعتي تازه يافت و به اقامتگاه تابستاني رضاشاه تبديل شد، که به مرور کاخ ها و کوشک هايي به مناسبت و ضرورت هاي گوناگون در جاي جاي آن بوجود آمد.
يکي از زيياترين بخش هاي سعدآباد که بهترين آثار آينه کاري هنرمندان ايراني را در خود دارد، کاخ سبز است. که به دليل نماي سنگي آن به نام "قصر سنگي" شناخته مي شد و پس از بازسازي کاخ و مرمت زيرزمين، در زمان محمدرضا پهلوي به کاخ شهوند معروف گرديد. اما امروزه به دليل رنگ سبزي که در نماي آن بکار رفته به آن کاخ سبز مي گويند

کيکاووسي با بيان اينکه مجموعه سعدآباد، چهار دوران تاريخي قاجاريه، پهلوي اول و پهلوي دوم و پس از انقلاب، را شامل مي.شود افزود: پس از پيروزي انقلاب اين مجموعه به شکل موزه در آمد،کاخ فعلي رياست جمهوري نيز در جوار اين مجموعه قرار دارد. ضمن اينکه از کاخ ملکه مادر نيز که متعلق به ارگان رياست جمهوري است براي پذيرايي از مهمانان خارجي استفاده مي.شود.
مجموعه سعد آباد داراي 18 کاخ کوچک و بزرگ است که از اين تعداد 12 موزه و 2 کاخ در حال حاضر براي بازديد عموم باز است، همچنين 8 دروازه راههاي ورودي به کاخ است که رفت و آمد بازديد کنندگان از دروازه زعفرانيه انجام مي گيرد.
کاخ موزه ها شامل کاخ موزه ملت(کاخ سفيد سابق) و کاخ سبز (کاخ شهوند سابق) و موزه ها شامل موزه هنرهاي زيبا، مردم شناسي، صنايع دستي، آب، موزه نظامي، هنر ملل، صنايع دستي، چهره هاي ماندگار و برادران اميدوار است. البته 3 موزه استادفرشچيان، ميرعماد و بهزاد به دليل تعميرات و مقام سازي در حال حاضر تعطيل هستند.

يکي از زيياترين بخش هاي سعدآباد که بهترين آثار آينه کاري هنرمندان ايراني را در خود دارد، کاخ سبز است. که به دليل نماي سنگي آن به نام "قصر سنگي" شناخته مي شد و پس از بازسازي کاخ و مرمت زيرزمين، در زمان محمدرضا پهلوي به کاخ شهوند معروف گرديد. اما امروزه به دليل رنگ سبزي که در نماي آن بکار رفته به آن کاخ سبز مي گويند
"ليلا سلحشور" خبرنگار کاخ سعدآباد در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: کاخ سبز در ميان تمام بخشها از قدمت بيشتري برخوردار است و داراي اشياء ارزشمندتري نسبت به ساير کاخ ها است.
به گفته وي به دليل قدمت اين کاخ و حساسيتي که از نظر تاريخي دارا مي باشد، به هنگام مراجعه بازديد کنندگان محدوديت هايي از جهت تعداد جمعيت براي اين کاخ موزه وجود دارد.
سلحشور در ادامه افزود: کاخ ملت و کاخ سبز همواره بيشترين بازديدکننده و علاقمند را به خود اختصاص مي دهدند و از بين موزه ها نيز موزه هنرهاي زبيا و موزه نظامي که يکي از مجهزترين مجموعه هاي ابزار و ادوات و تن پوشهاي جنگي ادوار مختلف تاريخي را دارا است، همواره مورد توجه بوده است.
به گفته سلحشور بيشتر ساختمان ها و موزه هاي سعدآباد محل سکونت افرادي از خانواده پهلوي بود،که بعد از انقلاب تغيير کاربردي داده به موزه تبديل شدند.
کارشناس ارتباط با رسانه هاي کاخ سعد آباد در مورد موزه برادران اميدوار گفت: از آنجا که اين موزه متعلق به اولين جهانگردان ايراني ، و شامل يافته ها و ابزار هاي سفر اين دور برادر است.پيشنهاد شده که نام اين به موزه جهانگردي تغيير کند، چرا که اين عنوان براي افرادي که از زندگي اين دو برادر اطلاعي ندارند،جذابتر است.
وي بيشترين بازديدکننده و توريست را مربوط به فصل تابستان و ايام تعطيلات نوروز دانست و عنوان کرد: بقيه ايام سال نيز دانش آموزان و دانشجويان بيشترين اقشاري هستند که با توجه به رشته تخصصي خود از موزه هاي مختلف کاخ بازديد مي کنند.
سلحشور در خصوص نحوه نگهداري اموال داخل کاخها تصريح کرد:يکي از کارهاي مهم در موزه و کاخ نگهداري و حفاظت از اموال و اسباب موجود در کاخهاست، که اين وظيفه امين اموال موزه است.
"ماه منير شمس" امين اموال بخشي از کاخ موزه ملت است، او در گفت و گو به خبرنگار ايرنا در همين مورد گفت: حفظ و نگهداري اموال به اين جهت اهميت دارد،که بسياري از وسايل کاخ هايي از اين قبيل بسيار قيمتي و ناياب هستند.
وي در ادامه اظهار داشت: يک گردشگر خارجي مي تواند با مشاهده 7 تا 10 موزه از مجموعه اين موزه ها با بخش کامل از فرهنگ و هنر ايراني آشنا شود، اين امر سنگيني و مسووليت نگهداري اين اموال را دوچندان مي کند.

شمس همچنين عنوان کرد: در کنار امين اموال ها، در کارگاههاي کوچک تعدادي مرمت کار وجود دارند، که به بازسازي و مرمت اموال و اشياء و بخش هاي مختلف کاخ مي پردازند.
جالب است که اين مجموعه علاوه بر کاخهاي مذکور داراي ساختمانهاي اداري و تشريفاتي ديگر، کارخانه هاي مختلف، استخرهاي گوناگون، باغستانهاي متنوع مثل توتستان،کاجستان،جنگل طبيعي و چشمه سارهاي زيبايي است.ضمن اينکه رودخانه جعفرآباد نيز از وسط محوطه باغ مي گذرد.
همچنين دوازه رشته قنات، سالن بولينگ و بيليارد و زمنين هاي تنيس نيز در مجموعه سعدآباد وجود دارد.
در پايان بايد گفت اين مجموعه گنجينه غني از ميراث فرهنگي کشور ايران است و برگي از دفتر تاريخ. مي توان از اين کاخ به عنوان بخشي از تاريخ معاصر ياد کرد.
با وجود آنکه ايران يکي از ارزانترين کشورها در حوزه موزه گردي است، و در فرهنگ ايراني و اسلامي نيز همواره به مطالعه تاريخ گذشتگان تاکيد شده است اما هنوز بازديد از موزه در سبد تفريحي خانوارهاي ايراني جايي ندارد. به نظر مي رسد تا شناساندن اين گنجينه هاي تاريخي راه بسياري بايد رفت.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]