واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: كشف سياراتي پيرامون ستارگان در خارج از منظومه شمسي

دو گروه از منجمان براي اولين بار موفق به تهيه عكس از سياراتي شدهاند كه حول ساير ستارگان ميگردند.
به گزارش پايگاه اينترنتي بي بي سي نيوز، يكي از اين تصاوير، سيارهاي را كه حول ستارهاي در فاصله 25 سال نوري ميگردد آشكار ميكند.
به نوشته مجله ساينس، تصور ميشود اين سياره سردترين و كم جرم ترين اجرامي باشد كه تاكنون در خارج از منظومه شمسي مشاهده شده است.
هم زمان در مطالعه جداگانه اي، از يك منظومه حاوي سه سياره، مستقيما عكس گرفته شده است. ستاره مركزي اين منظومه در صورت فلكي اسب بالدار (فرس اعظم) قرار دارد.
هرچند قبلا، چند مورد رؤيت سيارات خارجي به طور مستقيم اعلام شده بود، اما اشتباه بودن آنها بعدا معلوم شد.
دانشمندان براي يافتن سيارات در اطراف ساير ستارگان بايد وجود آنها را با كمك تكانهايي كه در ستاره مركزي ايجاد ميكنند يا افت درخشش ستاره مركزي به خاطر عبور آنها، استنباط ميكردند و مستقيما قابل مشاهده نبودند.
اما اكنون قابليت مشاهده مستقيم نور بازتابيده از سيارات خارجي به منجمان امكان ميدهد تركيب آنها را مطالعه كنند.
مشكل منجمان در گرفتن عكس از اين سيارات تاكنون اين بوده است كه نور ستاره مركزي آنها را غرق ميكند، مثل اين است كه بخواهيم نور يك كبريت را از فاصله دو كيلومتري در كنار يك نورافكن مشاهده كنيم.
پيشرفت در فناوري تجهيزات نوري و پردازش تصاوير به اخترشناسان امكان داده است عملا بتوانند نور ستاره را تفريق كنند، به طوري كه تنها نور سياره بر جا بماند. اين نور ميتواند فروسرخ باشد كه ناشي از حرارت سياره است يا ميتواند نور بازتابيده از آن باشد.
«پل كالاس» از دانشگاه كاليفرنيا سرپرستي گروهي بين المللي را به عهده داشت كه با استفاده از تلسكوپ فضاييهابل از ستارهاي به نام «فم الحوت» عكس گرفتند.
يك حلقه عظيم غبار دور اين ستاره را گرفته است كه به نظر ميرسد داراي يك بخش تهي نزديك ستاره باشد.
اين امر با آنچه به «نظريه تجميع» معروف است همخواني دارد. براساس اين نظريه، سيارات جوان حين گشتن دور ستاره غبار و مواد موجود را جمع ميكنند. وجود ناحيهاي تهي در اين حلقه باعث شد تيم منجمان در سال 2005 جستجو براي يافتن سياره را آغاز كند.
اين تيم تخمين ميزند سياره ملقب به فم الحوت 17 ميليارد و 600 ميليون كيلومتر از ستاره فاصله داشته باشد و تقريبا به اندازه مشتري باشد. همچنين ممكن است حلقهاي نيز در اطراف آن وجود داشته باشد.
دكتر كالاس گفت: در پايان ماه مه وقتي تاييد كردم كه فم الحوت سيارهاي است كه حول ستاره ميگردد نزديك بود قلبم بايستد. ديدن سياره اي كه قبلا هرگز به عينه ديده نشده است، تجربهاي غني و تكان دهنده است.
تيم ديگر شاخه اخترفيزيك موسسه هرزبرگ كانادا تحت سرپرستي «كريستيان ماروئيس» از تلسكوپهاي كِك و جمناي درهاوائي براي بررسي ستارهاي به نام اچ آر 8799 كه با چشم غيرمسلح نيز در آستانه ديد قرار دارد استفاده كردند. اين تيم نور اين ستاره را در طيف فروسرخ بررسي كرد به اين اميد كه سياراتي را در اطراف آن بيابد كه هنوز پس از شكل گرفتن، حرارت پس ميدهند.
آنچه آنها در سال 2004 يافتند و امسال دوباره تاييد كردند وجود سه سياره در اطراف اين ستاره است.
براساس يك مدل نظري كه به كمك نور رويت شده سيارات به نتيجه گيري ميپردازد، اندازه اين سه سياره،پنج تا سيزده برابر مشتري است.
اين سه سياره شباهتهايي هم به سيارات منظومه شمسي ما دارند. مدار آنها قابل مقايسه با مدار سيارات دور دست منظومه شمسي است و سيارات كوچكتر آن به خورشيد نزديكترند.
دكتر ماروئيس اشاره ميكند، شيوههاي كنوني مورد استفاده در يافتن سيارات خارجي عمدتا براي كشف سياراتي با ابعاد مشتري - بزرگترين سياره منظومه شمسي - و بزرگتر مناسب است.
مطالعه نوري كه مستقيما از اين سيارات ميآيد، اطلاعاتي درباره جو و سطح آنها ارائه خواهد كرد، دانشي كه به دست آوردن آن از طريق روشهاي قبلي كشف سيارات (يعني به طور غيرمستقيم) غيرممكن بود.
مارك مك كاگرين اخترشناس دانشگاه اكستر در بريتانيا گفت: شما جرميرا در اطراف يك ستاره ميبينيد و ممكن است خيال كنيد يك سياره است. وي افزود: اما بايد براي چندين سال آن را زير نظر داشته باشيد و مطمئن شويد كه اطراف ستاره حركت ميكند و همچنين همراه با ستاره در فضا حركت ميكند. هرچند من در گذشته خيلي ترديد داشته ام، اما اينها به نظرم خيلي واقعي ميآيند.
سه شنبه 12 آذر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]