ماجراهای واقعی پشت داستان.های استیگ لارسن

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

او زن جوانی است با چهره.ای سفید كه یك نقاشی روی گردنش دارد. روی بازوی چپش هم یك اژدها نقش كرده است. موهایش كاملا سیاه است و با وجود اندامی...
هرچند استیگ لارسن زنده نماند تا ببیند كتاب «دختری با اژدها» چگونه شهرتی جهانی یافته، اما امروز در حالی كه از این كتاب میلیون.ها نسخه در كشورهای مختلف از ژاپن تا آمریكا به فروش رسیده و به اثر محبوب خانواده.های بسیاری بدل شده، درباره مرگ خود او گمان.های توام با دسیسه و توطئه و درباره آثارش حدس و گمان.های مختلفی زده می.شود.
در مراسمی كه سال 2008 از سوی انجمن داگر برای اعلام اسامی برندگان بهترین اثر جنایی سال اروپا برپا شد، استیگ لارسن حضور نیافت. نویسنده سوئدی برای نوشتن اولین رمانش با عنوان «دختری با اژدها» كه می.توانست به عنوان یك پدیده جهانی مطرح شود، نامزد دریافت جایزه شده بود. اما لارسن 4 سال پیش از این مرده بود. هیچ.كس حتی چهره.های ادبی راس سازمان.های نویسندگان آثار جنایی نیز نمی.دانستند كه این كتاب به نویسنده.ای تعلق دارد كه دیگر زنده نیست...
اما اكنون این سه جلد به عنوان اثر هزاره خوانده می.شود و در سوئد فیلم سینمایی آن ساخته شده و هالیوود نیز امتیاز ساخت آن را به دست آورده است و میلیون.ها نسخه از آن با ترجمه.ها و نام.های مختلف در سراسر جهان به فروش رسیده است. هفته پیش ارائه فیلم سینمایی این اثر در فرانسه به عنوان یك رویداد خوانده شد و در آمریكا روزی نیست كه یكی از نشریه.های معتبر ادبی درباره این سه.گانه چیزی ننویسد.
شوق آشنایی با نویسنده مرده
لارسن زمانی مرد كه 50 سال داشت و تا آن زمان هنوز هیچ رمانی از او حتی در سرزمین مادری.اش سوئد منتشر نشده بود. اما همه این مسائل كه خیلی شبیه داستان.ها و فیلم.های سینمایی است، باعث شد تا كنجكاوی بسیاری از هواداران او برانگیخته شود و بخواهند هر چه بیشتر درباره چگونگی نوشته شدن این آثار اطلاع كسب كنند و نویسنده.ای را كه پیش از مشهور شدن مرده بود، بهتر بشناسند.
2 شخصیت اصلی سه.گانه.ای كه استیگ لارسن خلق كرده «مایكل بلومكوییست» یك روزنامه.نگار و «لیزبت سالاندر» یك هكر جوان كامپیوتر است. این دختر با شخصیتی جدید و كاملا متفاوت با دیگر آثار جنایی تصویر شده و با وجود این كه از نظر ظاهری اصلا موجه نیست، اما بسیار باهوش و كوشا است. او به كامپیوتر بسیار مسلط است و مهارتی باورنكردنی در این زمینه دارد. با این حال او از نظر احساسی آدم كاملی نیست و دارای مشكلاتی در این زمینه است. بسیاری معتقدند این دختر كه 2 ماه پیش با نمایش فیلم.های سوئدی ساخته شده از این مجموعه در بریتانیا، حتی از جیمز باند نیز باهوش.تر تصور شده، باید جایگاهی در زندگی واقعی نویسنده اثر داشته باشد.
با توجه به این كه اكنون «تور هزاره» در سوئد كاملا شناخته شده و محله زندگی و كار استیگ لارسن به جایگاهی بدل شده كه خیلی.ها ثبت.نام می.كنند و پول می.دهند تا به دیدن محیط پیرامون زندگی استیگ لارسن در استكهلم بروند، می.توان بسیاری از نقاطی را كه لارسن در آثارش آنها را تصویر كرده به چشم دید. در این تور می.توان به سراغ رستوران 11ـ7 رفت كه پیتزا می.فروشد و در هر سه داستان لارسن حضور دارد. این رستوران پاتوق لارسن هم بود و او آنجا می.نشست و سخت كار می.كرد، غذاهای آماده مزخرف می.خورد و بسیار سیگار می.كشید؛ چیزی كه او را به سوی مرگ كشاند.
لارسن كه ریموند چندلر و داشیل همت، جنایی.نویسان آمریكایی را تحسین می.كرد، از همان بی.توجهی آنها به سلامتشان تبعیت می.كرد. او روزی بیش از 60 نخ سیگار می.كشید و خوره كار كردن بود. او هیچ.وقت به جسم خودش شانس یك كمی استراحت كردن نمی.داد و از آن آدم.هایی بود كه به پیشنهادها و راهنمایی.های اطرافیان اصلا گوش نمی.دهند. این در حالی بود كه به او همیشه و همیشه هشدار داده می.شد كه باید یك كمی از خودش مراقبت كند. اما انگار گوش.های او را برای شنیدن هشدارهایی در این زمینه با پنبه پر كرده بودند.
زندگی در كسوت روزنامه.نگاری سیاسی
با این حال برای ماجرای مرگ لارسن می.توان دلایلی خیلی بیشتر از پیتزا و سیگار را در نظر گرفت. او پیش از این كه شروع به نوشتن این سه جلد كتاب كند به عنوان روزنامه.نگاری باشهامت و مسوول، بارها مورد تشویق قرار گرفته بود، چون از حقوق گروه.های حقوق بشری حمایت می.كرد. او نبردهای سختی با برخی از گروه.های خطرناك نئونازی داشت و بارها و بارها تهدید به خطرهای فیزیكی شده بود؛ چیزی كه به نظر نمی.رسید چندان آرامش خیال او را برهم بزند و او را به تعجب آورد.
حتی اگر او پس از مرگ به عنوان یك نویسنده پرفروش مشهور نمی.شد، از این اعتبار برخوردار بود كه به عنوان چیزی در مایه.های یك قهرمان، برای هواداران جناح چپ به خاطر آورده .شود. خصوصا این كه مرگ زودرس او حدس و گمان.های نامیمون زیادی را برای چپ جامعه سوئد مطرح كرد. او چگونه مرد؟ آیا این مرگ بسادگی ـ همان.طور كه رای پزشكی قانونی اعلام كرد- یك حمله قلبی فراگیر بود، یا دشمنان او كه اغلب به او می.گفتند شمارش معكوس زندگی.اش شروع شده، در مرگ او دست داشتند؟
لارسن از یك ایالت فقیر می.آمد، او در سال 1954 در اسكلفتامن ـ شهر كوچكی در جنگل.های شمالی سوئد در 400 مایلی استكهلم ـ به دنیا آمد. به خاطر دلایل متعددی كه مشكلات مالی یكی از آنها بود، او تا 9 سالگی با پدربزرگ و مادربزرگش زندگی كرد. پدربزرگش به خاطر موضعگیری.های ضدنازی به شخصیت شناخته شده.ای در سوئد بی.طرف در جنگ جهانی دوم بدل شده بود. كار دشواری نیست كه با این شرایط شهامت سال.های بعد زندگی لارسن را در تقابل با جناح.های خطرناك جناح راست جامعه سوئد مشاهده كنیم.
او وقتی فقط یك پسربچه بود، قصه.های انید بلایتون را گوش می.كرد و بیش از همه عاشق قصه.های «پی.پی جوراب بلنده» اثر آسترید لیندگرین هموطن مشهور خودش بود. «سالاندر» قهرمان مصمم او هم به نوعی، یك نمونه مدرن «پی.پی» است.
لارسن به فاصله كوتاهی پیش از مرگش برای یك روزنامه.نگار سوئدی توضیح داده بود كه از مدت.ها پیش به این مساله فكر می.كرد كه پی.پی قهرمان بسیاری از بچه.های سوئدی، اگر امروز زندگی می.كرد چه رفتاری داشت؟ او به چه.جور فرد بالغی تبدیل می.شد؟ او را چطور می.شد تعریف كرد؛ به عنوان یك انسان ضداجتماعی یا زنی كه هنوز بچه مانده بود؟
لارسن چنین تعبیر كرد كه پی.پی ممكن است دیدگاه جایگزینی نسبت به جامعه داشته باشد و به همین دلیل او را به شكل سالاندر بازآفرینی كرد؛ دختری كه كاملا با جامعه بیگانه است؛ او كسی را نمی.شناسد، با كسی كنار نمی.آید و از هیچ توانایی فردی برای اجتماعی شدن برخوردار نیست.
سالاندر در جلد اول داستان به عنوان دختری مصمم و بامهارت تصویر شده كه از سوءاستفاده از زنان و كودكان ناراحت است. كلید اصلی این جلد همین است. او زن جوانی است با چهره.ای سفید كه یك نقاشی روی گردنش دارد. روی بازوی چپش هم یك اژدها نقش كرده است. موهایش كاملا سیاه است و با وجود اندامی كه به نظر می.رسد از بی.اشتهایی مفرط آنقدر لاغر مانده، می.تواند یك عالم غذای آماده را یكجا ببلعد. او با وجود این.كه 24.ساله است، گاه حتی 14 ساله به نظر می.رسد.
اورلاند لارسون پدر نویسنده بر این باور است كه اگرچه سالاندر تركیبی از آدم.های مختلف است، اما بیشتر از همه می.تواند از خواهرزاده استیگ الهام گرفته شده باشد كه با او بسیار نزدیك بود. این دو عادت داشتند همیشه همدیگر را ببینند. «ترز» هم دچار بی.اشتهایی عصبی است و یك نقاشی دارد و هرگاه به استكهلم سفر می.كرد حتما به دیدار استیگ می.رفت. در غیراین صورت این دو عادت داشتند كه همیشه به وسیله .ایمیل با هم در ارتباط باشند. هر چند مشكلی كه اخیرا در كامپیوتر ترز ایجاد شده موجب شد تا او همه مكاتباتش با دایی.اش را از دست بدهد.
پدرش به خاطر می.آورد كه وقتی استیگ هنوز یك پسر بچه بود، او برایش یك ماشین تحریر خرید اما ضربه.های پسرك به كلیدهای ماشین آنقدر شدید بود و صدا می.داد كه پدر مجبور شد برای آزار ندیدن همسایه.ها او را در زیرزمین آپارتمان مستقر كند.
طبق گفته پدرش، علاقه لارسن به روزنامه.نگاری از زمانی شروع شد كه او داشت به عنوان یك مخالف جنگ ویتنام رشد می.كرد. «استیگ جوان بود و به جناح چپ گرایش داشت. در سوئد آن زمان، روزهای شنبه، در هر شهر، جوان.ها دست به راهپیمایی و اعتراض می.زدند. آنها یك خواسته داشتند: «از ویتنام خارج شوید!» استیگ هم یكی از همان جوان.ها بود و شروع به نوشتن درباره ویتنام كرد.
وقتی فاشیسم از راه می.رسد
پس از انجام خدمت سربازی (كه تا حدودی می.تواند شگفت.آور باشد) او با شور و شوق به سفرهای گسترده.ای به آفریقا دست زد و آنجا بود كه جنگ.های داخلی خونین اریتره را به چشم دید. از همانجا لارسن تصمیم گرفت زندگی.اش را وقف مبارزه با فاشیسم و خشونت.های نژادی و مذهبی بكند و با نوشتن كتاب.هایی درباره كشتارهای ناموسی و راست افراطی در سوئد این كار را دنبال كند. او 30 سال فداكارانه در مطبوعات اسكاندیناوی و در مجله بین.المللی «نورافكن» كه علیه نژادپرستی و فاشیسم فعالیت می.كرد، كار كرد.
دوره خطرناكی بود، انفجار یك بمب در اتومبیل یك روزنامه.نگار كاوشگر، او را كشته بود. برخلاف تصور سوئدی.ها از خشونت و آزادی، موسیقی «وایت پاور» هواداران زیادی در میان جوانان به دست آورده بود.
او و نامزدش «اوا گابریلسون» كه مورخ معماری است و با یكدیگر در جریان مبارزات ضدجنگ ویتنام آشنا شده بودند و در 30 سال گذشته در كنار هم بودند، اقدامات امنیتی را همیشه رعایت می.كردند و برای مثال وقتی در یك رستوران روبه.روی هم نشسته بودند، هریك نقطه مقابل خود را به دقت زیرنظر داشت. آنها هیچ وقت با هم ازدواج نكردند چون فكر می.كردند با این كار آسیب.پذیری.شان در برابر این گروه.های نئونازی بیشتر می.شود.
لارسن به مكانیسم داستان.های جنایی تسلط كامل داشت. هر روز بهار یا پاییز یا هر روز دیگر سال، او وقتی از كار روزانه.اش در روزنامه به خانه بازمی.گشت، به نوشتن نقد و نظر بر آثار جنایی.ای می.پرداخت كه از زبان.های دیگر به سوئدی ترجمه و منتشر شده بود. او گفته است آثار سارا پارتسكی، وال مك درمید، الیزابت جورج و مینه والترز از نظر او بسیار قابل تحسین هستند. برای همین او با استادی در سه.گانه.اش با قراردادهای مرسوم ژانر جنایی بازی می.كند. نخستین كتابش با عنوان «دختری با اژدها» یك رمان پلیسی سنتی است كه تحرك و جستجو به درونمایه آن افزوده شده است. جلد دوم « دختری كه با آتش بازی كرد» حس انتقامجویی تنها و منزوی را دارد و در جلد سوم «دختری كه به لانه زنبورهای قرمز لگد زد» داستانی كاملا جاسوسی روایت می.شود كه با مسائل حقوقی درهم آمیخته است.
وقتی لارسن نوشتن داستان.هایش را به پایان رساند، آنها را برای «نوراستدتس» ناشر بزرگی كه باید در عمل آنها را منتشر می.كرد نفرستاد. این دست.نویس.ها اول به «پیرات.فورلگت» یك خانه نشر سوئدی كه آثار پرفروش را منتشر می.كند فرستاده شدند، اما آنها حتی به خودشان زحمت باز كردن بسته را ندادند. به این ترتیب یكی از دوستان لارسن كه روزنامه.نگاری كاملا شناخته شده بود، این سه كتاب را از آنجا پس گرفت و بقیه داستان دیگر برای همه روشن است...

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 558]