مقایسه می.شود

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

مردم 40 کشوردنیا در باره «رز گمشده» اولین رمان نویسنده جوان ترک، سردار ازکان صحبت می‎کنند. این رمان ابتدا در سال 2002 منتشر شد و بعد از آن....

گفت.وگو با سردار ازکان نویسنده رمان «رز گمشده»
شغل نویسنده خیالبافی است
من به خواننده مثل یک خواننده نگاه می.کنم نه به.عنوان شخصی که اهل ترکیه یا کشور دیگری است اما درحین ارتباط برقرار ‎کردن داستانم با خواننده، با ترکیب سبک غربی می.خواستم میراث فرهنگی‎مان‎ را به اشتراک بگذارم. این برای من فرصتی ایجاد می.کرد که خوانندگان کشورهای مختلف را با عقاید بسیار متفاوت و ارزش‏های میراث فرهنگی ترک سهیم کنم. به این دلیل خیلی خوشحالم.

مردم 40 کشوردنیا در باره «رز گمشده» اولین رمان نویسنده جوان ترک، سردار ازکان صحبت می‎کنند. این رمان ابتدا در سال 2002 منتشر شد و بعد از آن به بسیاری از زبان.های دنیا ترجمه شد و هفته.ها در لیست پرفروش.ترین‏ها در کشورهایی چون کانادا، ژاپن ، برزیل و اندونزی قرار گرفت. پیش از این بسیاری از منتقدان ادبی بین.‏المللی این رمان را با برخی از کتاب‏هایی که بیشترین خواننده را در تاریخ معاصر داشته مانند «شازده کوچولو» آنتوان دوسنت اگزوپرى و «کیمیاگر» پائولو کوئلیو مقایسه کرده.اند.

«رز گمشده» خواننده را به سفری طولانی از اساطیر یونان به شاعر بزرگ ترکیه یونس امره، از ویلیام بلیک به سقراط، از مریم مقدس به ملا نصرالدین، از زندگی مدرن به متافیزیک و از جهان واقعی به جهان جادویی رویاها و رمز و رازها می.برد. رمان «ازکان» بیشتر بر نقاط مشترک‏ انسان‎ها‏ تاکید دارد تا به تفاوت‎هاشان. در حالی که نویسنده قبول دارد که تفاوت‏های مردم از تفاوت‏های فرهنگی‎شان نشات می.گیرد، معتقد است که شباهت‎های ما به.عنوان انسان، از اهمیت بیشتری برخودار است.

«رز گمشده» با ترجمه بهروز دیجوریان، پاییز سال گذشته از سوی نشر آموت روانه بازار کتاب شد و در زمانی کوتاه.، حتی کوتاه.تر از فاصله زمانی دو چاپ در ترکیه، برای بار دوم در بهار امسال منتشر شد.

آن.چه می.خوانید گفت.وگویی است که نشریه «ساندیز زمان» ترکیه با سردار ازکان انجام داده و در آن نویسنده از راز موفقیت کتاب سخن به میان آورده است.

هنگام نوشتن «رز گمشده» چه احساساتی در آن دخیل بودند؟ کدام احساسات راهنمای اصلی.تان در این کتاب بودند؟
از زمان جوانی سعی کرده‎ام معنای زندگی، مردم، محیط، خودم و همه چیز را بفهمم. بعضی وقت‎ها سعی کردم با پرسیدن سوالات خاص به درکی برسم اما اکثر ما آدم‎ها مانع پرسیدن سوال می‎شویم؛ سوالاتی که فکر می‎کنیم جوابی برایشان وجود ندارد. من دائم از خودم این سوالات را ‎می.پرسیدم و سرانجام، داستانی که معتقدم مفهومی.است، پدیدار شد. بر این باورم که این داستان قابل.توجهی بود. همانند بسیاری از مردم، چیزهای زیبایی را که نمی.توانستم با دیگران قسمت کنم مرا رنج می.داد. در نتیجه، می‏خواستم این داستانِ مفهومی.را که در برگیرنده این احساسات بود با دیگران به اشتراک بگذارم. از سوی دیگر از وقتی که خیلی بچه بودم ، «شازده کوچولو» داستان مورد علاقه.ام بوده. بعد از چندین سال آن را دوباره خواندم و متوجه شدم که مفهوم آن کتاب به.کلی برایم تغییر کرده است. «شازده کوچولو» همیشه مرا به فکر واداشته و همین.طور می‏توانم بگویم به من الهام بخشیده است.

زمانی که نخستین بار «رز گمشده» به چاپ رسید، با استقبال همه مواجه شد و فورا به فروش رفت. پس چرا چاپ دوم آن زمان زیادی طول کشید تا منتشر شود؟
وقتی که اولین بار کتاب «رز گمشده» در ترکیه منتشر شد، خوانندگانی که کتاب را خوانده بودند با آن ارتباط خوبی برقرار کردند. با وجود این که چاپ اول با تعداد بسیار محدودی به چاپ رسیده بود. صراحتا، می.توانم بگویم که کشورها و فرهنگ‎های دیگر پیش از خوانندگان ترکیه «رز گمشده» را کشف کردند. اما این مسئله را امری طبیعی می.بینم چون هر ساله در ترکیه بیش از 1500 عنوان کتاب چاپ می.شود و به همین دلیل زمان زیادی طول می.کشد تا کتابی دیده شود. گمان می‏کنم این امری طبیعی است. بعد ازاین که خوانندگان جهانی، این کتاب را کشف کردند خوانندگان ترک هم سریعا شروع به جست.وجوی این کتاب کردند.

آیا قبل از چاپ دوم دوباره کتاب.تان را بازبینی کردید؟ آیا به اصلاحاتی احتیاج داشت؟
اصلاحات جزئی وجود داشت اما داستان همان داستان است. هیچ تغییری در ماهیتش ایجاد نشده بود. بیش از هرچیز این زمان است که داستانی را در فراموشی می‎برد و بیش از دیگران این نویسنده است که با شخصیت‎ها و داستان زندگی می‏کند و از همه بیشتر این داستان است که از داستانی مکتوب به داستانی واقعی تبدیل می‏شود. «رز گمشده» به داستانی مستقل از نویسنده تبدیل شده است؛ حالا دیگر از بند نویسنده رهایی یافته و قادر است در جهان خودش ظاهر شود.

از این که «رز گمشده» با «شازده کوچولو»، «جاناتان مرغ دریایی» و «کیمیاگر» مقایسه می‏شود، چه احساسی دارید؟
منتقدان کتاب و جهان رسانه دائما «رز گمشده» را با آن کتاب‏ها مقایسه می‎کنند. دو نظر درباره علت این امر دارم؛ اول این.که هر سه کتاب جنبه فراگیر دارند نه محلی. همچنین آن‎ها کتاب‏هایی هستند که مردم را با وجود فرهنگ متفاوتشان به وجوه.ای یکسان سوق می.دهند. دوم، با توجه به رمان بودنشان این کتاب‎ها خیلی ساده.اند گرچه بین سطرها عمق وجود دارد؛ در واقع آن‎ها کتاب‎هایی استعاری هستند که مفاهیم مختلفی دارند. روزنامه.نگاری گفت که چنین داستان‎هایی هر ده سال یکبار پدیدار می.شود و «رز گمشده» کتاب این دهه است.

آیا فکر می‎کنید خوانندگان ادبیات ترک برای مولفه‎های فرهنگ قومی.و صوفیانه مانند یونس امره و ملانصرالدین که تا حدودی در رمان‏تان تاثیر داشته.اند ارزش قائل می.شوند؟ در مورد خوانندگان جهانی چطور؟
من به خواننده مثل یک خواننده نگاه می.کنم نه به.عنوان شخصی که اهل ترکیه یا کشور دیگری است. اما درحین ارتباط برقرار ‎کردن داستانم با خواننده، با ترکیب سبک غربی می.خواستم میراث فرهنگی‎مان‎ را به اشتراک بگذارم. این برای من فرصتی ایجاد می.کرد که خوانندگان کشورهای مختلف را با عقاید بسیار متفاوت و ارزش‏های میراث فرهنگی ترک سهیم کنم. به این دلیل خیلی خوشحالم. از سراسر دنیا نامه‎های زیادی دریافت کرده.ام. خواننده‎ای از برزیل گفت که داستانی از یونس امره را چندین بار خوانده و گریه کرده است؛ آیا این موضوع قابل توجه نیست؟

زمانی که می.خواستید رمانتان را شروع کنید، قصد داشتید که از عناصر محلی برای به.وجود آوردن اثری فراگیر استفاده کنید؟
هنگام نوشتن این كتاب، از پیش تصمیم نداشتم که از سبک یا متد خاصی استفاده کنم. ولی به هر صورت فکر می‎کنم هرکسی که از این فرهنگ غنی سود ببرد مسلما می.تواند آن را با دیگران قسمت کند. گذشته از آن، راجع به سبک، اطلاعات دانشگاهی نداشتم و تنها سعی کردم داستانی را که در ذهنم شکل یافته بود، تصور کنم و روی صفحه کاغذ منتقل کنم.

چرا شما موفقیت کتاب‎تان را مدیون ترجمه آن به زبان.های مختلف و به.طور خاص محبوبیتش بین خوانندگان خارجی می.دانید؟
هنگامی.که رمان را می.‏نوشتم می.دانستم که جای خود را بیرون مرزهای ترکیه پیدا خواهد کرد و داستانی بین‎المللی خواهد شد اما صادقانه باید بگویم که انتظار چنین موفقیتی را نداشتم. با علم بر این که می.دانیم چقدر شرایط دنیای نشر سخت است، تاکنون این کتاب به بیش از 30 زبان دنیا ترجمه شده است و همین‎طور در حال افزایش است و انتظار می.رود که به 50 زبان برسد. البته فکرش را نمی.کردم که کتاب این طور در گستره جغرافیایی و در زمان کوتاه گسترش پیدا کند. اگر نویسنده‎ای پیدا شود که اینچنین پیش‎بینی.ای کند، مردم او را آدم خیالباف می.خوانند؛ اما خیالبافی شغل نویسنده است. به‎هر حال گمان نمی.کنم موفقیتی که درباره‎اش حرف می.زنیم به موفقیت نویسنده مرتبط باشد.

موضوع و محتوای رمان‎تان از نظر نمایشی، قابلیت زیادی برای تبدیل شدن به فیلم دارد؛ اگر پیشنهادی به شما شود آیا قبول می‎کنید که کتاب.‎تان به فیلم تبدیل شود؟
هنوز به من چنین پیشنهادی نشده است، اما ممکن است چنین چیزی را درنظر بگیرم؛ به.شرطی که کار به دست آدم خبره‎ای بیفتد. به طور مثال، کارگردان.های بسیار خوبی در.هالیوود هستند اما تعداد کمی.کتاب هستند که به فیلم خوب تبدیل شدند؛ تنها نزدیک به یک درصد. چنانچه کسی باشد که بتواند این کار را با توجه لازم انجام دهد، که یک درصد امکان دارد، اجازه می.دهم که داستان به فیلم تبدیل شود. درغیر این.صورت چنین برنامه‎ای ندارم چون این.طور پروژه‏ها، نویسنده‏ها را ناامید می.کند.

«رز گمشده» با وسواس و دقت غیرمعمولی در ترکیه چاپ شد، از این موضوع راضی هستید؟
خدا را شکر، «رز گمشده» در بیش از 40 کشور به چاپ رسیده است و معتبرترین مراکز طبع و نشر هر کشوری این کتاب را به چاپ رسانده است. مسلما كیفیت و اعتبار مراکز طبع و نشر بر اعتبار كتاب هم تاثیر می گذارد. [ترجمه‎های متعدد] کتاب به.صورت مجموعه.ای در «سلطان.احمد» به نمایش گذاشته شد. به‎طور حتم بسیار مسرت.بخش بود که کتابم با همان کیفیت یا شاید با کیفیتی بهتر از چاپ نسخه اصلی در ترکیه، منتشر شده بود. اما آنچه که مهم است خود داستان است؛ پوست پرتقال مهم است اما ما آن را به خاطر آنچه که درونش است، می.خریم.

رُز گمشده اولین کتاب شماست و همچنان که از نتایج آن می.بینم داستان موفقی است. آیا موفقیت.ها شما را شگفت زده می.کند؟
موفقیت.ها نه، بلکه این داستان.ها هستند که باعث شگفت زدگی من می.شوند. این ماورای تصور من بود که خوانندگان بی توجه به فرهنگ و ملیّت همچون من از داستان خوششان بیاید. موفقیت نیز یک نتیجه طبیعی بود که دوستداران داستان سپس با لطف خود باعث آن شدند. اگر نویسنده خودش از داستانی که نوشته است متاثر نشود خواننده هرگز نخواهد شد و زمانی که «رُز گمشده» تمام شد و وقتی دیدم که قلب خودم چه احساسی نسبت به آن دارد، دانستم که خوانندگان نیز از آن لذت خواهند برد و تپش قلب تمام خوانندگان آن در سراسر دنیا به من نشان داد که اشتباه نکرده ام.

خب دیگر چه؟ آیا مشغول کار تازه ای هستید؟
رمان دوم من – وقتی که چراغ.های زندگی روشن می.شوند - تازه تمام شده است و تاکنون به 15 زبان نیز ترجمه شده و در بیش از 20 کشور به چاپ رسیده است. این داستان نیز بر خود شناسی تمرکز دارد، امّا در درجه ای دیگر. کتابی است درباره امید، یک عشق بدونِ شرط و معجزه زندگی. داستان درباره یک پسر بچّه است و دوستی اش با یک دولفین و نتایج این تجربه با زاویه ای از مرگ بعد از بیست سال. همچنین اخیرا دارم روی سومین کتابم کار می.کنم که باید سورپرایز باشد، کمِ کم تا زمانی که تمام چاپ.های خارجی کتاب دومم تکمیل شود.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 451]