آیا به روح.تان غذای كافی می.دهید؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

وضعیت.ها و بیماری.هایی كه توانایی تغییر رفتار، عادت.ها و شخصیت ما را داشته باشند، همواره مورد توجه بوده.اند.

گاه در فیلم.ها و كتاب.ها و كمیك.بوك.ها نشانی از آنها می.توان یافت و گاهی افسانه.ها و واقعیت.هایی از كاربرد سیاسی و نظامی آن در گوشه و كنار می.خوانیم. كنترل ذهن، آزمایش.های روانشناسی، دستكاری گروهی (Crowd manipulation)، پروپاگاندا، شست‏وشوی مغز، همه و همه مطالبی هستند كه در مورد آنها می.شود ساعت.ها مطلب خواند و تعمق كرد. اما اگر گمان می.كنید این كارها فقط از عهده دولت.ها و شركت.های بزرگ و سازمان.های مخوف امنیتی برمی.آید، سخت در اشتباهید! چنین كاری را حتی یك تك.یاخته ساده هم می.تواند با مغز ما انجام دهد! 10 تا 20درصد مردم انگلستان به عفونتی به نام توكسوپلاسموز آلوده هستند. این عفونت به وسیله تك‏یاخته‏ توكسوپلاسما (Toxoplasma gondii) ایجاد می.شود.

به.تازگی یك گروه پژوهشی، در تحقیقی متوجه شده كه ابتلا به این عفونت می.تواند میزان تولید دوپامین بدن را تحت‏تاثیر قرار دهد. یافته آنها ثابت می.كند كه ابتلا به این انگل در پستانداران، می.تواند مقدار دوپامین بدن آنها را تغییر بدهد. دوپامین یك میانجی عصبی بسیار مهم است كه ترشح زیاد یا كم آن در اختلالات روانپزشكی مثل شیزوفرنی (روان.گسیختگی)، بیش.فعالی و پاركینسون نقش دارد. دوپامین مراكز لذت و پاداش مغز را تحت تاثیر قرار می.دهد و باعث پاسخ احساسی ناشی از ترس هم می.شود. پس این تحقیق نشان می.دهد كه اختلالات روانی را در مناطقی كه این عفونت شیوع دارد، باید با نگرشی جدید درمان كرد.

این تحقیق، روی جوندگان انجام شده است. پژوهشگران متوجه شده.اند كه چگونه یك عفونت خاص می.تواند رفتار این جانداران را تغییر دهد. جالب. است كه این تغییر رفتار در راستای منافع این انگل.ها هم صورت می.گیرد چراكه موشی كه به توكسوپلاسموز مبتلا شده است، ترس ذاتی خود از گربه.ها را از دست می.دهد و به این ترتیب احتمال گرفتار شدن و خورده شدن موش افزایش می.یابد.

به این ترتیب، انگل این شانس را پیدا می.كند كه به میزبان اصلی خود برگردد و چرخه حیاتش تكمیل شود! موسسه پژوهشی استنلی و مركز پزشكی «دانهیل مدیكال تراست» پشتیبان این تحقیق بود و گروهی از دانشمندان دانشگاه لیدز آن را به انجام رسانده.اند. این پژوهش تكمیل.كننده تحقیق قبلی است كه نشان می.داد ابتلا به توكسوپلاسما باعث كند شدن آنزیم.های سازنده دوپامین در ژنوم جانداران می.شود.

البته تاریخچه شك به رابطه توكسوپلاسموز با اختلالات روانی به سال ۱۹۵۳ برمی.گردد و از آن زمان، تحقیقات بسیاری نوعی رابطه بین این دو را نشان می.داد ولی تا زمان انجام این تحقیق تازه، دانشمندان نتوانسته بودند نشان دهند كه توكسوپلاسما از طریق افزایش تولید دوپامین است كه اثر خود را اعمال می.كند.

انسان.ها، میزبان.های تصادفی توكسوپلاسما هستند. علایم این بیماری در انسان.ها به صورت.های مختلف بروز می.كند. توكسوپلاسموز حاد می.تواند به صورت تب، علایم شبیه آنفلوانزا، دردهای عضلانی و بزرگ شدن غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) بروز كند. بزرگ شدن غدد لنفاوی متعاقب این عفونت ممكن است ماه.ها طول بكشد. البته ابتلا به عفونت در 50 تا 70درصد موارد ممكن است كاملا بدون علامت باشد. ابتلا به این عفونت در خانم.های حامله (به.خصوص در سه ماه اول) اثرات متعددی روی جنین می.گذارد كه به صورت میكروسفالی (كوچكی سر)، عقب.ماندگی ذهنی، هیدروسفالی و ناهنجاری.های چشمی هستند. توكسوپلاسما می.تواند چشم را هم درگیر كند. بیمار.انی كه توكسوپلاسمای چشمی دارند، با مشكل تاری دید مراجعه می.كنند و معاینه آنها، درگیری شبكیه را به صورت لكه.های سفید و زرد پنبه.مانند در شبكیه نشان می.دهد. اما توكسوپلاسما همان.طور كه گفته می.شود، می.تواند مغز را هم درگیر كند.

كیست این تك.یاخته در هر جایی از مغز از ساقه مغز و هیپوفیز گرفته تا عقده.های قاعده.ای می.تواند بنشیند. دانشمندان طی سال.ها متوجه شده.اند كه بین عفونت مزمن و مخفی بیماری (مرحله latent) با پاره.ای از تغییرات رفتاری ارتباطی وجود دارد. مثلا برخی از تحقیقات نشان داده.اند كه توكسوپلاسموز باعث كاهش اشتیاق برای یافتن چیزهای تازه و تاخیر در واكنش می.شود. حتی بر اساس یك تحقیق افراد مبتلا، دو و نیم برابر بیشتر نسبت به افراد غیرمبتلا تصادف می.كنند!

البته باید در تفسیر این یافته تامل كرد چراكه ممكن است افرادی كه شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند از لحاظ اجتماعی و فرهنگی همان افرادی هستند كه در رانندگی بی.مبالات.ترند. پژوهش در مورد تغییرات رفتاری متعاقب توكسوپلاسموز كار ساده.ای نیست، چراكه باید با دقت دو گروه شاهد غیرمبتلا و گروه مبتلا به این بیماری را تحت نظر قرار داد و سپس تغییر رفتار گروه مبتلا را با گروه شاهد مقایسه كرد.

به علاوه بررسی تغییرات رفتاری، چون نسبتا كمتر عینی است، كار دشواری به حساب می.آید. اما با وجود این دشواری، برخی از تغییرات رفتاری مثل بی.توجه شدن به قوانین و افزایش حس حسادت در مردان مبتلا و برعكس این حالت، رفتار گرم.تر و دوستانه.تر در زنان مبتلا، متعاقب ابتلا به توكسوپلاسموز نشان داده شده است.

تصور نكنید توكسوپلاسموز بیماری شایعی نیست. با بررسی پادتن.ها یا آنتی.بادی.های ضد این تك‏یاخته در خون افراد مشخص شده است در دنیا ۳۰ تا ۶۵ درصد افراد مبتلا هستند. البته درصد ابتلا از كشوری به كشور دیگر متغیر است.

مثلا در فرانسه ۸۸ درصد افراد، در آلمان، هلند و برزیل ۶۸ تا ۸۰ درصد و در كره تنها 3/4 درصد افراد مبتلا هستند. البته این موضوع را باید با دقت تفسیر كنید و مواظب باشید كه از روی اشتباه هر تغییر رفتاری را به این عفونت منتسب نكنید یا تصور نكنید كه سرانجام هر عفونتی با این تك.یاخته، اختلال روانی و رفتاری است! تغییرات رفتاری ناشی از توكسوپلاسموز دستمایه ساخت و نوشتن تعدادی رمان و فیلم و سریال هم شده است. مثلا یكی از قسمت.های فصل اول سریال House M. D، در مورد این بیماری است.

اما در پایان بد نیست به جای اینكه به یك تك.یاخته فكر كنیم و از اثراتش بر ذهن.مان واهمه پیدا كنیم، قدری هم در مورد عوامل دیگری كه مخفیانه در ذهن.ها می.نشینند و همچون خوره.ای، به‏تدریج توان ذهنی، پردازشی، تخیل و رفتارهای اجتماعی دوستانه را در ما می.كاهند، فكر كنیم.

آیا ما به اندازه ظاهرمان، به ذهن.مان فكر می.كنیم و مواظبش هستیم؟ آیا غذای روحی كافی در اختیارش قرار می.دهیم؟ چگونه از رخوت و كند شدنش جلوگیری می.كنیم؟ یا اینكه همچون موشی كه از گربه نمی.ترسد، ما هم عاجز از حفاظت از سلول.های خاكستری.مان در برابر دشمنان پیدا و ناپیدای آن هستیم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 146]