جوان ايده آل از نظر «دين اسلام» كيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جوان ايده آل از نظر «دين اسلام» كيست؟
ويژگي بعدي خودسازي، تفكّر است. ممكن است انسان از پدر و مادر بد يا خوب، استادان خوب يا بد، جامعة بد يا خوب، دوستان بد يا خوب و... برخوردار باشد؛ ولي وقتي بالغ و عاقل شد، بايد خودش فكر كند و خودش را بسازد. «آرزو» و «خيال»، دو عامل غفلت و تباهي جوان مي باشند و بايد از اين دو براي تهذيب نفس بهره گرفت.

ادیان نیوز>پرسمان:

در پاسخ به اين سؤال و بيان ويژگي.هاي يک جوان ايده.آل، از نهج‏ البلاغه حضرت اميرعليه السلام بهره مي‏گيريم.
يكي از نامه‏ هاي مفصّل نهج‏ البلاغه، نامة حضرت علي عليه السلام به فرزندش امام حسن مجتبيعليه السلام است. اين نامه بسياري از مسائل جوانان و نوجوانان را براي ما بيان مي کند و به عنوان عالي‏ترين سند تربيتي قشر نوجوان و جوان به حساب مي‏آيد. اين نامه، مجموعة گران‏قدري است. جامعيت و ارزشمندي اين نامه را مي‏توان با توجه به چند نكته احراز نمود و به كار گرفت.

اول آن كه خود حضرت در مقدّمه نامه خطاب به امام حسن عليه السلام مي‏فرمايد:

من هر آن چه براي تو لازم است، در اين جا آورده ‏ام و گزيده‏اي از حاصل تجارب خودم را كه تو را بي‏ نياز مي‏كند از اين كه دوباره آنها را تجربه نمايي، همة آنها را براي تو آورده ‏ام.

دوم آن كه شكل و قالب اين نامه، منحصر به فرد است؛ زيرا كه به صورت وصيت نامه از سوي آن حضرت به عنوان پدر، براي فرزند خويش نگاشته شده است و طبعاً شامل مهم‏ترين رهنمودهايي است كه براي يك جوان مورد نياز است.

نكتة سوم به نحوة دسته‏ بندي محتواي اين نامه نوراني برمي‏گردد كه آن چنان در بخش‏هاي گوناگون تقسيم شده است كه جوانب متعدد بحث درباره نسل جوان را شامل مي‏شود. موضع اميرمؤمنان عليه السلام نسبت به جوان و نوجوان كه از اين نامه استنباط مي‏شود، اين است كه بهترين مخاطب براي تعليم و تربيت ديني و آماده ‏ترين نسل براي تهذيب نفس و تزكية روح، همين نسل نوجوان و جوان است.

جملة «انّما قلب الحدث كالارض الخالية مااُلِقي فيها من شي‏ءٍ قبلَته؛ قلب نوجوان و جوان، همانند زمين بكر و آماده كشت است؛ هر بذري در آن افكنده شود، آن را مي‏پذيرد»،سند محكمي است كه بيان مي کند نوجوانان و جوانان كاملاً مهيّا و آماده براي پذيرش و به كارگيري پيام‏هاي تربيتي، اخلاقي و ديني هستند. از همين جا نكات و مطالب نظري، كاربردي و عملي را شروع مي‏كنيم. اين نکات عبارتند از:

انتخاب استادي اخلاقي و تربيتي براي جوان، ضروري است؛ شخصي كه جوان با او تفاهم داشته باشد، زيرا يكي از مقدمات ضروري تهذيب و تربيت، انتخاب استاد راه يا «راهبر» است. الگوي مناسبي كه براي شروع كار مي‏توانيم پيشنهاد بدهيم، اين است كه از كتاب شريف «شرح چهل حديث» امام راحل(ره) استفاده کنيد.عامل بعدي، دوست است. دوست خوب در تربيت نوجوان و جوان، تأثير مثبت دارد و دوست بد، تأثير منفي. سعدي مي گويد:

تو اول بگو با كيان زيستي پس از آن بگويم كه تو كيستي

ويژگي بعدي خودسازي، تفكّر است. ممكن است انسان از پدر و مادر بد يا خوب، استادان خوب يا بد، جامعة بد يا خوب، دوستان بد يا خوب و... برخوردار باشد؛ ولي وقتي بالغ و عاقل شد، بايد خودش فكر كند و خودش را بسازد. «آرزو» و «خيال»، دو عامل غفلت و تباهي جوان مي باشند و بايد از اين دو براي تهذيب نفس بهره گرفت.

جوان آرزوها فراوان كند همي هر چه خواهد به وهم آن كند 1

ما پيام‏هايي را از اين نامه استخراج و استنباط كرده‏، سلسله‏وار ارائه مي‏دهيم و تحقيق و پژوهش كامل را به شما واگذار مي‏كنيم. اين نامه را به خوبي بررسي كنيد و پيام‏هاي آن‏ را استخراج کرده و در دفتري ثبت كنيد. اين كار را به تدريج انجام دهيد و در هر مرحله به پيام ها عمل کنيد.

1. به فرازهايي از اين وصيت نامه توجه کنيد:

از پدري فاني كه اعتراف به گذشت زمان دارد... به فرزند آرزومند و آزمند.
پس از ستايش پروردگار، همانا گذشت عمر و روي آوردن به آخرت، مرا از ياد غير خودم بازداشته و تمام توجه مرا به
آخرت كشانده است.

2. مراحل خودسازي؛
پيوسته به ياد خدا باش؛ دلت را با ياد خدا زنده كن... هواي نفس را با بي ‏اعتنايي به حرام، بميران. جانت را با يقين، نيرومند كن... و با ياد مرگ، آرام كن.... در ديار مردگان گذر كن و بينديش كه آنها چه كردند.

3. در اخلاق اجتماعي، به نيكي‏ها امر كن و خود نيكوكار باش.

در اين فراز، امير مؤمنان عليه السلام از تساهل و تسامح پرهيز مي‏دهد. از ديدگاه آن حضرت، همة اقشار جامعه نسبت به هم مسئوليت كامل دارند. با دست و زبان، بدي‏ها را انكار كن و بكوش تا از بدكاران دور باشي... شناخت خود را دربارة دين به كمال برسان. خودت را به استقامت كردن در برابر مشكلات، عادت بده كه شكيبايي در راه حق، عادتي پسنديده است.

4. در تربيت تو، شتاب كردم؛ پيش از آن كه دل تو سخت شود و عقل تو به چيز ديگري مشغول شود.

5. در آغاز تربيت، تصميم گرفتم که كتاب خداي توانا و بزرگ را همراه با تفسير آيات، به تو بياموزيم و شريعت اسلام و احكام آن را از حلال و حرام، به تو تعليم دهم و به چيز ديگري نپردازم.

اگر چه مخاطب اين نامه امام حسن مجتبيعليه السلام، فرزند دل بند مولا عليعليه السلام است، ولي حضرت اميرعليه السلام پدر همة شيعيان است. بياييم مردوار وصاياي اين پدر روحاني و ديني را اول بخوانيم و بعد به تدريج، به كار بنديم.2
همّتم بدرقه راه كن اي طاير قدس كه دراز است ره مقصد و من نوسفرم3

ضروري‏ترين نيازهاي يك دانشجو عبارتند:

1. نياز علمي.2. نياز روحي. بهترين راه گذراندن اوقات فراغت جواني، بر حسب اين دو نياز ضروري بايد ترسيم شود.

نياز علمي، زير مجموعه‏اي دارد كه مهم ترين آنها عبارتند از:

الف. آشنايي با اصول اعتقادات و معارف اسلام؛ اگر در اين موضوع مطالعة قبلي نداريد از كتاب‏هاي آقاي قرائتي استفاده كنيد و بعد از يك مطالعة سريع و گذرا، حتماً با كتاب‏هاي استاد شهيد، مرتضي مطهري و استاد محمد تقي مصباح يزدي و مثل اين بزرگان انس بگيريد.

ب. آشنايي با احكام شرعي مورد نياز، در اين باره مي‏توانيد از رساله مرجع عالي قدر خود و نيز براي آشنايي با گناهان بزرگ به كتاب گناهان كبيره شهيد آيت الله سيد عبدالحسين دستغيب مراجعه كنيد.

ج. فراگيري تخصص؛ هر دانشجويي در همان رشته و گرايش خود بايد درس هاي تخصصي را خوب فراگيرد و از بر باد دادن فرصت جواني پرهيز كند. از امام موسي بن جعفرعليه السلام نقل شده که پيامبر صلي الله عليه وآله فرمود: «هركس در جواني خود علم بياموزد، چونان نگاشته بر سنگ باشد و آن كه در بزرگ سالي بياموزد، همچون نوشتن بر روي آب است».

د. آشنايي با سياست؛ در مسائل سياسي بايد به حدي برسيد كه با اطمينان و قاطعيت بتوانيد دوست را از دشمن جدا سازيد. يكي از سفارش‏هاي مقام معظم رهبري، همين دشمن‏شناسي است. خيلي بايد مواظب باشيد كه خود را در دامن جرياناتي نيندازيد كه هدايت گرش دشمن است و در اين موضوع از مطبوعات مختلف استفاده كنيد و از شخصيت‏هاي دل سوز پرمايه و اسلام شناس نيز بهره‏مند شويد. در گفته‏ها دقت کنيد و ببينيد آيا ارزش‏هاي اصيل اسلامي و خط امام راحل (ره) را احيا مي‏كند و يا بر عكس، ارزش‏ها را به باد استهزا مي‏گيرد.

نياز روحي نيز زير مجموعه‏اي دارد كه مهم ترين آنها عبارتند از:

الف. انس با عبادت (مستحباتي كه نشاط آورند به اندازه حال انجام گيرند).

ب. ورزش براي يك جوان و فعاليت بدني، لازم است. بنابراين تقريباً هر روز يا حداقل يك روز در ميان، بيست دقيقه ورزش كنيد تا علاوه بر قدرت جسمي، نشاط روحي هم داشته باشيد.

ج. مطالعه كتاب هاي اخلاقي، نيز يك نياز روحي ضروري است كه باعث تحريك بر عمل هم مي‏شود و ارتباط با عالمان اخلاق در همين راستا مي‏باشد.

د. مهرورزي با دوستان هدايت‏بخش و گرايش به ارزش‏هايي چون عدالت، انصاف، همكاري، فروتني، اخلاص، يكرنگي و وفاي به عهد.

پي نوشت ها:
1. فرخ خراساني
2. نهج البلاغه، نامة 31.3.
حافظ.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]