زنجبيل، شفابخش خانگي

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: زنجبيل، شفابخش خانگي
زنجبيل يكى از گياهان دارويى است.زنجبيل از گياه زرد رنگ داراى رگه‌هاى بنفش با نام علمى‌(Zingiber officinale) به دست مى‌آيد. اگرچه معمولا از زنجبيل به عنوان ريشه آن گياه نام برده مى‌شود ولى در اصل قسمت مورد استفاده گياه ساقه متورم شده زيرزمينى آن است كه ريزوم نام دارد.زنجبيل از زمان‌هاى دور در چين مورد استفاده بوده وهنوز هم درطب سنتى چين نقش مهمى‌را ايفا مى‌كند. در ايران باستان نيز اين گياه با نام ژنگوير شناخته شده بود و كاربرد داشت و از ايران و كشورهاى عربى به سوى غرب سفر كرد. در غرب پزشكى يونانى به نام ديوسكوريدس اولين بار در قرن اول ميلادى استفاده طبى زنجبيل را ثبت كرد، گرچه قرن‌ها قبل از آن اين گياه آروماتيك از كشورهاى خاور دور به اروپا صادر مى‌شد، تا زمان قرون وسطي، به عنوان يك ماده اوليه آشپزى در اروپا كاملا شناخته شده بود.امروزه اين گياه در بيشتر مناطق استوايى كشت مى‌شود. متخصصان طب هندى آيورودا از آن به عنوان داروى جهانى نام مى‌برند؛ اين امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچى و ضد باكترى آن است، بلكه به خاطر اثر تسكين بخش آن بر روى دستگاه گوارش هم هست، كه اينها باعث شده هنديان بيش از 2000 سال زنجبيل را مصرف كرده‌اند ويكى از بهترين شفابخش‌هاى طبيعى براى درمان بيمارى‌هاى مسافرت، حالت تهوع و سرگيجه در غرب مطرح كرده كه برخلاف بعضى داروهاى مرسوم اين بيمارى‌ها هيچ عوارض جانبى منفى ندارد.در پژوهشى كه در دانمارك انجام شد به 40 نفر از دانشجويان نيروى دريايى يك گرم پودرزنجبيل و به 40 نفر ديگر مقدارى دارونما داده و مشاهده شد زنجبيل به مرتب در كاهش دفعات استفراغ و از بين بردن عرق سرد موثر بوده است. بعضى كارشناسان، زنجبيل را براى درمان تهوع صبحگاهى دوران حاملگى توصيه مى‌كنند. البته لازم به تذكر است در اين خصوص هميشه با پزشك مشورت نماييد.

خواص زنجبيل

مطالعات نشان داده‌اند كه زنجبيل مى‌تواند باعث جلوگيرى از تهوع ناشى از عمل جراحى و شيمى‌درمانى شود، مطالعات بالينى كه در لندن انجام شد نشان داد مصرف يك گرم پودر زنجبيل در جلوگيرى از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحى به اندازه داروهاى آرام‌بخش مرسوم موثر است. خاصيت گرم‌كنندگى و فعال كنندگى زنجبيل آن را به عنوان شفابخش خانگى معرفى كرده است.اگر به كشيدگى عضله دچار شده‌ايد، گلودرد داريد و يا از بيمارى مسافرت در رنج هستيد براى خود يك تونيك زنجبيل درست كنيد و ميل نماييد تا به قدرت شفا بخش فوق العاده آن پى ببريد. زنجبيل فوايد فراوانى براى سلامتى دارد. مطلب ما درباره ساقه گرد پيچ خورده‌اى است كه گاهى براى غذا سرخ كردنى از آن استفاده مى‌شود.زنجبيل را مى‌توان به آب گرم اضافه كرد و در مواقع سرمازدگى پاها را در آن قرار داد. در مواقع دندان درد مى‌توان آن را جويد و هنگام گلو درد از غرغره آن استفاده كرد. همچنين براى درمان سرماخوردگى آن را به آب گرم، ليمو و عسل افزود و ميل كرد. اگر علاقه‌اى به استفاده از اين محلول‌ها نداريد مى‌توانيد آن را پس از خرد كردن براى تسكين سردرد به ناحيه پيشانى بماليد؛ روغن زنجبيل را مى‌توان با روغن‌هاى ديگر رقيق كرده و براى تسكين دردهاى ناشى از كشيدگى ماهيچه آسيب ديده روى آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشيده و باعث تسكين درد شود.دليل معجزه‌گر بودن زنجبيل اجزاى تشكيل دهنده اصلى زنجبيل شامل نشاسته، اسانس‌ها مانند زينجيبرن (zingiberen) كه به زنجبيل بوى خاص مى‌دهد، و رزين است. به نظر مى‌رسد بيشتر ارزش درمانى زنجبيل به واسطه تركيبات ادويه‌اى آن يعنى جينجرول‌ها (Gingerols) است كه طعم تند و سوزاننده آن ناشى از آنهاست، اگرچه هنوز طرز عمل آن مشخص نيست.

كاربردهاى ديگر زنجبيل:

زنجبيل تازه را براى سرماخوردگى و آنفلوآنزا بكارببريد.

زنجبيل خشك شده را جهت درمان سرگيجه و تهوع مصرف كنيد.

قرص آن را براى درمان آرتريت و مشكلات گردش خون مورد استفاده قراردهيد.

توجه داشته باشيد كه مصرف زنجبيل در افراد دچار زخم معده و يا همزمان با مصرف داروهاى ضد انعقاد - كه مى‌تواند براى رقيق شدن خون شوند - اكيدا منع شده است.همچنين در مورد استفاده از گياهان دارويي، بويژه اگر به نوزاد خود شير مى‌دهيد يا باردار هستيد با پزشك خود مشورت كنيد.همانطور كه گفتيم زنجبيل جزو گياهان دارويى با اهميت بوده و داراى خواص متعددى از جمله ضد تهوع و مقوى قلب و ضد لخته شدن خون، ضد باكتري، آنتى اكسيدان و ضد سرفه، ضد سموم كبدي، ضد التهاب، ادرارآور، محرك و كاهش اسپاسم و محرك سيستم ايمني، ضد نفخ و افزايش ترشحات روده‌اى معدي، پايين آورنده كلسترول خون و محرك هضم غذاست. در واقع استفاده‌هاى متنوعى از زنجبيل در جهان معمول گشته كه كاربردهاى جديد از قبيل پيشگيرى از حالت تهوع و استفراغ، كم اشتهايي، بى اشتهايى روانى و حتى مشكلات روماتيسم و در صنعت مواد غذايى همچنين به عنوان چاشنى مى‌توان برشمرد. در چين از ريشه و ساقه زنجبيل به عنوان آفت كش براى دفع شته و‌هاگ‌ها و قارچ‌ها استفاده مى‌شود. با توجه به ميزان متغير اسانس زنجبيل كه ارزش دارويى زنجبيل وابسته به آن است انواعى كه بالاتر از / درصد اسانس داشته باشد ارزش دارويى دارند، بنابراين در صورتى كه زنجبيل كهنه باشد و يا به صورت پودر به مدت طولانى مصرف شود كم‌كم رايحه آن كم شده و ارزش دارويى آن كاهش مى‌يابد. از انواع زنجبيل مى‌توان انواع هندي، آفريقايى و جامائيكايى كه داراى ارزش بالاترى بوده نام برد و نوع ژاپنى از ارزش كمى‌برخوردار است به طورى كه نوع ژاپنى براى استفاده دارويى توصيه نمى‌شود.فرآورده‌هاى مختلفى در نقاط مختلف جهان در دسترس است كه شامل پودر، محلول الكلي، اسانس و عصاره تازه اين گياه است. ميزان مصرف آن تا سه گرم در روز بلامانع است، البته اين ميزان ممكن است به صورت - نوبت مصرف شود.(مثلا سه نوبت يك گرمي) اما به عنوان ضد تهوع مى‌توان يك جا از گرم آن استفاده كرد. مقادير مصرف زياد زنجبيل ممكن است با داروهاى قلبي، داروهاى ضد انعقاد و ديابت تداخل نمايد. همچنين مصرف آن در دوران باردارى و شيردهى توصيه نمى‌شود و حتى ديده شده كه مصرف بالاى زنجبيل ممكن است باعث اختلالات سيستم عصبى مركزى شود.
جمعه 8 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 267]