آيا جوانان كشور آسان، آگاهانه و بهنگام ازدواج مي‌كنند؟ وقوع يك طلاق در برابر هر 8 ازدواج در سالهاي اخير

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: آيا جوانان كشور آسان، آگاهانه و بهنگام ازدواج مي‌كنند؟ وقوع يك طلاق در برابر هر 8 ازدواج در سالهاي اخير

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: اجتماعي - جوانان

«با وقوع يك مورد طلاق در برابر هر 8 ازدواج، وجود 12 ميليون جوان آماده ازدواج و تنها وقوع نزديك به 850 هزار ازدواج در سال، نرخ بيكاري نزديك به 20 درصد در بين جوانان، قيمت‌هاي سرسام‌آور مسكن و اجاره بها، افزايش سن ازدواج در دختران از 18 به 22 و در پسران از 25 به 26 سال؛ آيا جوانان كشور، آسان، آگاهانه، بهنگام و پايدار ازدواج مي‌كنند؟»

به گزارش خبرنگار «جوانان» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ازدواج يكي از مهمترين پديده‌هاي دوران زندگي است كه با تحقق آن در دوره جواني، استقلال جوان كامل شده و باعث مشخص شدن و تثبيت روند زندگي، شخصيت و هويت وي مي‌شود. فراهم كردن بسترهاي خانوادگي، اقتصادي و اجتماعي مناسب براي دسترسي جوانان به ازدواج پس از بلوغ رواني و اجتماعي آنان، يكي از مهمترين رسالت‌ها و وظايف خانواده، دولت و جامعه است.

به تاخير افتادن استقلال اجتماعي و اقتصادي جوانان، كاهش نقش مسؤوليت‌پذيري خانواده‌ها در امور جوانان از جمله ازدواج، تضعيف نقش و كاركرد حمايتي نهادهاي سنتي از جوانان و عدم جايگزيني نظام حمايتي مناسب، مشخص نبودن الگوي مناسب در امر ازدواج، ضعف مهارتهاي ارتباطي و اجتماعي جوانان و پايين بودن آگاهي هاي مربوط به ازدواج در ميان آنها، عدم دسترسي آسان جوانان به ازدواج و ابهام و ناهماهنگي در نظام مديريت عالي (سياستگذاري، برنامه‌ريزي، هماهنگي، اجرا، نظارت و ارزشيابي) در حوزه ازدواج جوانان، مهمترين چالش‌هاي پيش روي ازدواج جوانان ايراني است.

در كشور ما وظيفه ساماندهي، بررسي و مديريت مساله ازدواج جوانان، ذيل ساير امور جوانان و در قالب سند ملي ساماندهي ازدواج جوانان، بر عهده سازمان ملي جوانان گذارده شده است.

«برنامه ساماندهي ازدواج جوانان» با هدف رفع دغدغه ازدواج جوانان در طول برنامه چهارم توسعه كشور در زمينه‌هايي همچون تثبيت ميانگين سن ازدواج زوجهاي جوان، افزايش نسبت جوانان متاهل 20 تا 29 سال، كاهش نرخ رشد ساليانه طلاق، افزايش ميزان رضايتمندي زناشويي زوجهاي جوان، بالا بردن مهارتهاي ارتباطي و اجتماعي و افزايش آگاهي هاي مربوط به ازدواج در آنها، ذيل سند ملي ساماندهي امور جوانان در دولت قبلي تصويب و آيين‌نامه اجرايي آن در جلسه مورخ 12/12/83 هيات وزيران به تصويب رسيده است.

در واقع برنامه ملي ساماندهي ازدواج جوانان با اهداف و قابليت‌هاي نام برده شده، در دولت قبلي تدوين و تصويب شده، اما اجراي آن بر عهده دولت نهم بوده است.

سازمان ملي جوانان از ابتداي برنامه چهارم توسعه از سال 84 با شعار «ازدواج آسان، آگاهانه، بهنگام و پايدار» در جهت اجراي برنامه ملي ساماندهي ازدواج جوانان فعاليت خود را آغاز كرد. اما با اين تفاوت كه مقام رييس سازمان ملي جوانان از مشاورت رييس‌جمهوري به معاونت تغيير يافت و در نتيجه اختيارات، اعتبارات و امكانات مالي اين سازمان به مقدار قابل توجهي افزايش پيدا كرد.

وضعيت ازدواج جوانان كشور در حالي وضعيت هشدار بحران به خود گرفته كه بايد پذيرفت اين معضل تنها با يك مديريت يكپارچه و جامع و نيز بسيج تمامي امكانات و ظرفيتهاي كشور حل شدني است. از سوي ديگر اتخاذ اين رويكرد در كشور، شناسايي، درك و پاسخگويي نيازهاي اين حوزه نيز در خوش‌بينانه‌ترين حالت، زماني بسيار بيشتر از يك برنامه چهار ساله نياز دارد.

در بخش شكل‌گيري «ازدواج آسان»؛ با وجود مشكلات و موانع فراوان و جدي اقتصادي پيش روي جوانان نظير قيمت سرسام‌آور مسكن و اجاره بها، نرخ بيكاري بالاي جوانان و درآمد پايين، همچنين مشكلات فرهنگي و اجتماعي نظير تجمل‌گرايي در برگزاري مراسم ازدواج و سختگيري‌هاي ذهني، تحقق تعداد مورد نياز ازدواج جوانان براي عبور از مرحله جواني اين حوزه، كمي دست نيافتني به نظر مي‌رسد. با اين حال آمار تعداد ازدواج بجز سال 85 كه نسبت به سال 84 با رشد منفي 2/1 درصدي همراه بود، آمار ازدواج در سال 86 افزايش يافت و نسبت به سال 85، بيش از 8 درصد رشد پيدا كرد. اما اين آمار هرگز به ميزان مطلوب و مورد نياز براي 12 ميليون جوان آماده ازدواج نرسيد، ضمن اين كه در سال 86، بيش از 5/2 ميليون ازدواج (براي تعداد 2/5 ميليون نفر جمعيت جوان) صورت نگرفت. به عبارت ديگر اين عدم توفيق ازدواج براي درصدي از جوانان رده سني 21 تا 31 سال است كه بيشترين توقع در مورد ازدواج آنها مطرح است و پيامد اين تاخير در ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج جوانان و يا تجرد قطعي برخي از اين افراد خواهد بود.

نكته ديگر در اين زمينه كه پيش‌بيني‌هاي غلط و محتاطانه در آمار ازدواج جوانان را در برنامه‌ريزي‌ها و سياست‌هاي اين حوزه نمايان مي‌سازد، برآورد تعداد ازدواج طي سالهاي 1389 و 1390 است. مسؤولان سازمان ملي جوانان كه تا پايان امسال وقوع بيش از 900 هزار ازدواج را پيش‌بيني مي‌كنند و تحقق 5/1 ميليون ازدواج در سال را براي گذر از شرايط بحراني ازدواج كشور ضروري مي‌دانند، براي سال 1389، حدود يك ميليون و براي سال 1390، يك ميليون و 150 هزار ازدواج در برنامه‌ريزي‌هاي برنامه ملي ساماندهي ازدواج جوانان، پيش‌بيني كرده‌اند در حالي كه بر اساس آمار، بيشترين تعداد جوان آماده ازدواج كشور در اين دو سال قرار دارند.

به گزارش ايسنا، اخيرا نيز كه سازمان ملي جوانان با ارائه طرح اقتصادي ـ فرهنگي ازدواج‌هاي نيمه‌مستقل، قصد ايجاد موجي از وقوع ازدواج را داشت، به نظر مي‌رسد با عدم استقبال كارشناسان مسايل جوانان و خانواده و جامعه جوان روبرو شد. چرا كه به نظر مي‌رسد اجراي اين طرح و تشكيل خانواده‌اي نيمه مستقل از سوي زوج‌هاي جوان شايد فقط براي جمع محدودي از خانواده‌هاي خاص قابليت اجرا داشته باشد و بسياري از خانواده‌ها و جوانان چه از نظر فرهنگي و چه از نظر اقتصادي و حتي روابط خانوادگي تن به تشكيل خانواده‌اي نيمه مستقل ندهند.

در نهايت، آنچه در حوزه وقوع ازدواج‌هاي آسان باعث نگراني صاحب نظران جامعه‌شناسي شده است، وقوع ازدواج هايي شتابزده و بدون آگاهي، با تكيه بر تسهيلات مالي است كه مي‌تواند در آينده‌اي نه چندان دور، موجي از طلاق را در جامعه در پي داشته باشد.

اما در محور «ازدواج هاي بهنگام»؛ همين بس كه مشكلات اقتصادي و فرهنگي پيش روي ازدواج آسان باعث شده است تا بر اساس آمار ارايه شده از سوي سازمان ملي جوانان، متوسط سن ازدواج نسبت به 20 سال گذشته براي دختران از 18 به 22 سال و براي پسران از 25 به 26 سال برسد و ميانگين اختلاف سني زوج ها از 6 سال به حدود 4 سال كاهش يابد كه در اين صورت، با ازدواج تمام جوانان آماده ازدواج با اختلاف سني 4 سال زوج‌ها، نزديك به يك ميليون دختر شانس ازدواج را از دست خواهند داد.

در محور «ازدواج آگاهانه و پايدار»؛ سازمان ملي جوانان سعي كرده تا با توسعه و حمايت از مراكز مشاوره، اطلاع‌رساني و برگزاري كارگاه‌ها و همايش‌هاي آموزشي، پايداري ازدواج‌ها را با آگاهي بخشي به جوانان تضمين كند، اما برگزاري كارگاهها و همايشهاي آموزشي نظير آنچه تحت عنوان "اجلاس طلوع مهر" براي آموزش فعالان فرهنگي ازدواج كشور صورت گرفت؛ با توجه به غيبت صاحب‌نظران و گروههاي مرجع عمده و تاثيرگذار، محدوديت تعداد افراد شركت‌كننده، عدم تناسب شغلي ، تخصصي و جايگاهي برخي از شركت‌كنندگان با حوزه ازدواج جوانان، دايره ارتباطي محدود و ضعيف برخي از آنان، نگرش و عقايد يكدست و غير جامع و فاصله سني بالاي آنان با جواني و جوانان؛ اگر چه مي‌تواند فوايد و آثار مثبتي در جامعه بر جاي ‌گذارد، اما به هيچ وجه در ابعاد لازم براي حل معضل ازدواج جوانان كشور نيست.

از سوي ديگر نگاهي كوتاه به آمار طلاق كشور، نشان دهنده اين واقعيت تلخ است كه رشد آمار طلاق همزمان و همگام با رشد آمار ازدواج، دليل نگراني كارشناسان از احتمال وقوع بحران طلاق پس از اوج‌گيري آمار ازدواج را توجيه مي‌كند. به طوري كه بنابر آمار ارائه شده از سوي سازمان ملي جوانان، از سال 1376 تا 1386 تغييرات وقوع طلاق در كشور روند افزايش داشته و بيشترين رشد طلاق طي سالهاي 78، 80 ، 81 و 85 صورت گرفته است.

بر اساس همين آمار، در سال 86 تعداد 99 هزار و 852 واقعه طلاق به ثبت رسيده كه در مقايسه با سال 85، حدود 2/6 درصد افزايش يافته است، در حالي كه طبق اهداف پيش‌بيني شده در برنامه ملي ساماندهي ازدواج جوانان، اين ميزان مي‌بايست تا رقم 5/5 درصد كنترل مي‌شد.

اما وجه تلخ ديگر آمار طلاق كشور در اين سالها، وقوع اغلب اين طلاقها در ميان جمعيت در معرض ازدواج، يعني همان زوجهاي جوان است. به طوري كه بيشترين تعداد طلاق مربوط به گروه سني 20 تا 24 سال براي زنان و 25 تا 29 سال براي مردان بوده است و از سوي ديگر نسبت ازدواج در برابر طلاق رو به كاهش نهاده است و از همين رو در سال 86، به ازاي هر 8 ازدواج يك مورد طلاق رخ داده است.

با جمع‌بندي مسايل ذكر شده در محور «ازدواج آسان، آگاهانه، بهنگام و پايدار» كه از سوي سازمان ملي جوانان به عنوان شعار نظري و عملي در نظر گرفته شده است، مشخص مي‌شود كه فعاليت‌هاي اين سازمان بايد با نگاهي جامع‌تر به همه ابعاد ازدواج، استفاده از تجربيات و نظرات صاحب‌نظران و كارشناسان مختلف و با سليقه‌ها و تفكرات متنوع و نيز درگير كردن خواسته‌ها و نيازهاي تمامي جوانان و نه فقط عده خاص و محدودي از آنها، در جهت حل معضل ازدواج جوانان گام بردارد؛ چرا كه به زعم بسياري از صاحبنظران و جوانان، سازمان ملي جوانان در حال حاضر هم اختيارات كافي دارد، هم اعتبارات لازم را.

انتهاي پيام
جمعه 8 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]