توهماتی که به قرآن نسبت داده شد!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: توهماتی که به قرآن نسبت داده شد! نقد علمی خاتون(1)

خاتون «عریان شدن» را به عنوان یکی از جرایم حضرت آدم و حوا برشمرده است و آن را به نص صریح قرآن نسبت داده است! گویا در مورد دو مجرم سابقه.دار حرف می‏زند، نه یک پیامبر الهی. جای تأسف است کسی که اطلاعات قرآنی.اش تا این اندازه ضعیف است به خود اجازه می.دهد افکار خود را به قرآن نسبت دهد و ادعا کند که این حرف.ها، نص صریح قرآن است!

ادیان نیوز/ یکی از مطالبی که تولید کنندگان و توجیه کنندگان ویژه نامه.ی «خاتون 1» بسیار بر روی آن مانور می.دهند، عدم نقد علمی مطالب این ویژه نامه توسط مخالفان آن است. آن‏ها عدم نقد تک تک مطالب آن را به نداشتن پاسخ و سیاسی بودن حملات حمل می.کنند.

در پاسخ ابتدا، عرض می.شود که وقت علمای عزیز اسلام با ارزش.تر از آن است که صرف پاسخ دادنِ هر روزه به شبهات تولید شده.ی یک جریان خاص سیاسی شود که اتفاقاً بعضی.ها نیز همین را می.خواهند که علما را به پاسخ.گویی به مطالب کم ارزش خود مشغول سازند و سپس با خیال راحت در پس پرده به اهداف اصلی خود مشغول شوند و در آب گل آلود شده به صید بپردازند!

دوم، برای دفع این توجیه، این حقیر نیز به پیروی بعضی از اساتید بزرگوار که در سایت وزین برهان به مطالب این ویژه نامه پاسخ گفته.اند، قصد کردم که با بضاعت علمی اندک خویش به پاسخ برخی از شبهات و مغالطات این ویژه نامه مبادرت ورزم. برای شروع، قصد دارم مصاحبه.ی جناب آقای «مهدی کلهر» که با نام «این رنگ مشکی متکبرانه را ناصرالدین شاه از فرانسه به ایران آورد!» در صفحات 30 تا 35 این ویژه نامه درج شده و واکنش.های فراوانی را در پی داشته است، .در دو بخش نقد نمایم.

* ادیان الهی، از حضرت آدم تا کنون یکی از جرایم آدم و حوای خطا کار را در موقع هبوط، عریان شدن این.ها می.دانند. این بسیار مهم است و در قرآن آشکارا بیان شده است. (خاتون/31)

نقدها :

1. استفاده از الفاظ بی.ادبانه.ی «جرایم آدم و حوای خطا کار»

گویا در مورد دو مجرم سابقه.دار حرف می.زنیم نه اولین پیامبر الهی و مفتخر به خلعت «خلیفة اللهی!»، در مقابل این هتاکی، تنها نگاه کنید به یک نمونه از تعابیر اسلامی در مورد این دو شخصیت برجسته.ی تاریخ:

در فرازی از دعایی که در پایان اعمال «ام داود» در نیمه.ی رجب می.خوانیم، آمده است: «اللّهم صل علی أبینا آدم بدیع فطرتک الذی کرّمته بسجود ملائکتک و أبحته جنّتک، اللّهم صل علی اُمّنا حواء المطهرة من الرجس المصفّات من الدّنس المفضّلة من الإنس المترددة بین محال القدس»

ترجمه: «خدایا درود فرست بر پدر ما آدم ابوالبشر خلق بدیع بی.نظیرت که او را شرافت بخشیدی و مسجود فرشتگانش ساختی و بهشت را بر او مباح فرمودی و درود فرست بر حوا مادر ما، پاک و پاکیزه از پلیدی و آلودگی که از نوع آدمیانش فضیلت دادی و در میان (بهشت) مقامات قدس اجازه.ی رفت و آمدش دادی.»

توجه کنید به صفت حضرت آدم که مورد تکریم خداوند است و صفات مادرمان حوا که «المطهرة من الرجس»، «المصفّات من الدّنس» و «المفضّلة من الإنس» است و بیندیشید در شباهت این صفات با آیه.ی تطهیر که در وصف خاندان عصمت و طهارت وارد شده است.

2. تهمت «عریان شدن» به نبی الهی و همسر مطهّرش

«عریان شدن» به عنوان یکی از جرایم حضرت آدم و حوا برشمرده شده و جالب این که این جرم را به نص صریح قرآن نسبت داده است! اما آیا به واقع قرآن چنین چیزی را فرموده است، آن هم به طور صریح؟!

با یک بررسی مختصر، چهار آیه در این باره یافتم، آیات 20، 22 و 27 سوره.ی «اعراف» و آیه.ی 121 سوره.ی «طه». به علت شباهت این آیات با یک.دیگر به عنوان نمونه تنها به بررسی آیات 20 تا 22 سوره.ی «اعراف» می.پردازیم. در این آیات می.خوانیم:

20ـ فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْآتِهِما وَ قالَ ما نَهاکُما رَبُّکُما عَنْ هذِهِ الشَّجَرَةِ إِلاّ أَنْ تَکُونا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونا مِنَ الْخالِدینَ ؛

سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آن.چه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت نهى نکرده مگر به خاطر این که (اگر از آن بخورید) فرشته خواهید شد یا جاودانه(در بهشت) خواهید ماند!»

21ـ وَ قاسَمَهُما إِنِّی لَکُما لَمِنَ النّاصِحینَ؛

و براى آن.ها سوگند یاد کرد که من براى شما از خیرخواهانم.

22ـ فَدَلاّهُما بِغُرُور فَلَمّا ذاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُما وَ طَفِقا یَخْصِفانِ عَلَیْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَ ناداهُما رَبُّهُما أَ لَمْ أَنْهَکُما عَنْ تِلْکُمَا الشَّجَرَةِ وَ أَقُلْ لَکُما إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُما عَدُوٌّ مُبینٌ؛

و به این ترتیب، آن.ها را با فریب (از مقامشان) فرود آورد و هنگامى که از آن درخت چشیدند، اندامشان (عورتشان) براى آن.ها آشکار شد؛ و شروع کردند به قرار دادن برگ.هاى (درختان) بهشتى بر خود و پروردگارشان آن.ها را ندا داد که: «آیا شما را از آن درخت نهى نکردم؟! و نگفتم که شیطان براى شما دشمن آشکارى است؟!»

خوب است در این قسمت به عباراتی از تفسیر نمونه در شرح این آیات توجه کنیم: «شیطان که بر اثر سجده نکردن رانده.ی درگاه خدا شده بود و تصمیم قاطع داشت تا آن.جا که مى.تواند از آدم(علیه.السلام) و فرزندانش انتقام بگیرد و در فریب آنان بکوشد؛ و نیز به خوبى مى.دانست که خوردن از درخت ممنوع، باعث رانده شدن از بهشت خواهد شد، در صدد وسوسه.ی آنان برآمد و براى رسیدن به این مقصود، انواع دام.ها را بر سر راه آنان گستراند! از این رو همان طور که قرآن مى.فرماید:

«به وسوسه کردن آنان مشغول شد، تا لباس.هاى اطاعت و بندگى خدا را از تن آنان بیرون کند و عورت آن.ها را که پنهان بود، آشکار سازد.» (فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْآتِهِما) قرآن پس از آن مى.فرماید: «همین که آدم و همسرش از آن درخت ممنوع چشیدند، بلافاصله لباس.هایشان از تنشان فرو ریخت و اندامشان آشکار گشت.» (فَلَمّا ذاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُما.)

از جمله.ی بالا به خوبى استفاده مى.شود: «به مجرد چشیدن از میوه.ی درخت ممنوع، این عاقبت شوم به سراغ آن.ها آمد و در حقیقت از لباس بهشتى که لباس کرامت و احترام خدا بود، برهنه شدند.»

آدمى که قرآن معرفى مى.کند نه تنها از وضع خود با خبر بود بلکه از اسرار آفرینش (علم اسماء) نیز آگاهى داشت و معلم فرشتگان محسوب مى.گردید و اگر شیطان توانست در او نفوذ کند نه به خاطر نادانى او بود بلکه از پاکى و صفاى او سوء استفاده کرد. شاهد این سخن آیه.ی 27 همین سوره است که مى.فرماید: «یا بَنی آدَمَ لایَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما» «اى فرزندان آدم!شیطان شما را فریب ندهد، آن چنان که پدر و مادرتان را از بهشت، بیرون کرد و لباس آن.ها را از تنشان جدا ساخت.» به هر حال، قرآن پس از آن مى.فرماید: «هنگامى که آدم و حوا چنین دیدند بلافاصله از برگ.هاى درختان بهشتى براى پوشیدن اندام خود، استفاده کردند.» (وَ طَفِقا یَخْصِفانِ عَلَیْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ.)

شاید بیش از این نیاز به توضیح نباشد که حضرت آدم و حوا خودشان با علم و عمد عریان نشدند تا این عریان شدن به گمان مصاحبه شونده.ی خاتون از جرایم! این دو بزرگوار محسوب گردد، بلکه بلافاصله پس از اطلاع از عریانی با برگ.های درختان بهشتی اندام خود را پوشانیدند. بگذریم از این که طبق بعضی از تفاسیر اصلاً منظور از این عریانی، عریانی ظاهری نیست و این عبارت تمثیلی است از خروج از لباس اطاعت و بندگی.

در پایان تذکر این نکته لازم است که چرا کسی که اطلاعات قرآنی.اش تا این اندازه ضعیف است به خود اجازه می.دهد افکار مغشوش خود را به قرآن نسبت دهد و در عین حال ادعا کند که این حرف.ها، نص صریح قرآن است؟!!!

* پوشش باید چشم نواز باشد، نه برای خود آدم. چون خود انسان کم.ترین بهره را از لباسی که پوشیده می.برد در نتیجه باید برای جامعه چشم نواز باشد. چند مسأله است که این.ها سهم جامعه است. اگر کسی لباس زشت بپوشد، حق دیگران را مورد تعرض قرار داده است. (خاتون/31)

نقدها :

3. پوشش باید برای جامعه «چشم نواز»باشد

از مسلمات فقه اسلامی این است که پوشش بانوان نباید به گونه.ای باشد که نظر نامحرم را به خود جلب نماید و به اصطلاح مصاحبه شونده.ی محترم «چشم نواز» باشد. شرافت زن اقتضا می.کند هنگامی که از خانه بیرون می.رود، متین و باوقار باشد و در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچ گونه امری که باعث تحریک و تهییج شود، به کار نبرد.

زن، هر اندازه متین، با وقار و عفیف.تر حرکت کند و خود را در معرض نمایش برای مرد نگذارد، بر احترامش افزوده می.شود. باز هم تنها به عنوان نمونه به بعضی از استفتائاتی که از مقام معظم رهبری در این باره شده و در رساله.ی أجوبة آمده، اشاره می.شود:

ایشان در مسأله.ی (1363) و در پاسخ به سؤال از حکم پوشیدن لباس آبی پررنگ می.فرمایند: «فی نفسه اشکال ندارد به شرطی که منجر به جلب توجه دیگران و ترتب مفسده نشود»؛ و در مسأله.ی (1365) نیز جواز پوشیدن کفش سیاه براق توسط زن را مشروط به این کرده.اند که: «رنگ و شکل آن باعث جلب توجه نامحرم و یا انگشت نما شدن او نشود» و در پاسخ به سؤال (1367) فرموده.اند: «پوشیدن چیزی که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه.ی پوشیدن باعث جلب توجه نامحرم شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست.»

4. اگر کسی لباس زشت بپوشد، حق دیگران را مورد تعرض قرار داده است

از جمله مغالطه.های مصاحبه شونده.ی خاتون این است که طوری القا می.کند که اگر پوشش «چشم نواز» نباشد لزوماً «زشت» است! باز هم به جملات ایشان دقت نمایید: «پوشش باید چشم نواز باشد، نه برای خود آدم ... باید برای جامعه چشم نواز باشد ... اگر کسی لباس زشت بپوشد، حق دیگران را مورد تعرض قرار داده است.» در پاسخ به این مغالطه.ی آشکار باید گفت که از نظر اسلام پوشش مرد و زن باید آراسته باشد ولی آراستگی لزوماً در چشم نوازی نیست. لباس زن می.تواند آراسته بوده و زشت نباشد و در عین حال چشم نامحرمان را نیز ننوازد!

با خواندن این بخش از صحبت.های جناب آقای کلهر، انسان به یاد جمله.ی «جرج بوش» می.افتد که می.گفت: «در مبارزه با تروریسم همه.ی کشورها یا «با ما» هستند یا «با تروریست.ها!» و مقام معظم رهبری در پاسخ به این مغالطه فرمودند که این مسأله تنها دو گزینه ندارد، ما نه با شماییم و نه با تروریست.ها»؛ آری، پوشش هم منحصر به این دو قسم نیست. زن مسلمان نه لباس زشت می.پوشد و نه لباس چشم نواز! بلکه پوششی بین این دو را انتخاب می.کند.

* تمیزی و کثیفی هم سهم جامعه است. برای همین در اسلام توصیه شده عطر بزنید و الا خود آدم بیش.تر از پنج دقیقه بوی عطر را نمی.فهمد، چون مشامش پر می.شود. پس معلوم می.شود که سهم جامعه است. چون جامعه است که باید بوی خوش بشنود و اگر همه عطر زدند، جامعه.ی اسلامی معطر می.شود. (خاتون/31)

نقدها :

5. صدور جواز عطر زدن برای بانوان

آیا لازم است در مورد حرمت عطر زدن بانوان در خارج از خانه هم صحبت کنیم و شاهد بیاوریم؟! مگر پیامبر اسلام(صلی.الله.علیه.وآله) نفرمودند: «هر زنی خود را خوشبو کند و از خانه خارج شود، مشمول لعنت الهی است تا وقتی به خانه برگردد»[1] و مگر نفرمودند: «زنی که از خانه.اش در حالی که خود را آراسته و عطر زده خارج گردد و شوهرش به این کار راضی باشد، برای هرگامی که آن زن در بیرون از خانه بر می.دارد، خانه.ای در دوزخ برای شوهر او ساخته می.گردد؛[2] و مگر اکثر مراجع معظم تقلید به صراحت بر حرمت عطر زدن بانوان در بیرون از خانه فتوا نداده.اند؟!

ممکن است برخی بگویند که منظور مصاحبه شونده.ی خاتون عطر زدن مردان بوده است نه زنان که در پاسخ به این توجیه عرض می.کنیم که شواهدی موجود است که نشان می.دهد منظور مصاحبه شونده، عطر زدن همه از جمله زنان است نه فقط مردان و اما شواهد این مطلب:

شاهد اول: مصاحبه شونده در کلام خود می.گوید: «اگر همه عطر زدند، جامعه.ی اسلامی معطر می.شود» از نظر علم اصول فقه، این کلام عام است و کلام عام باید حمل بر عموم شود، مگر این که قرینه.ای بر خصوص در متن کلام آمده باشد و کاملاً مشخص است که چنین قرینه.ای در کلام مصاحبه شونده.ی خاتون، موجود نیست.

شاهد دوم: نه تنها قرینه.ای بر اراده.ی خصوص مردان در کلام مصاحبه شونده نیست بلکه قراین حالیه و مقالیه.ی متعددی دلالت بر این مطلب دارند که منظور ایشان عام بوده است. از جمله.ی این قراین این مطلب است که اکثر این مصاحبه (اگر نگوییم تمام مصاحبه) پیرامون پوشش بانوان است.

شاهد سوم: این شاهد از کلام خود مصاحبه شونده استخراج شده است. ایشان در ادامه.ی مصاحبه می.گوید: «... در قرآن به صراحت داریم وقتی که به مسجد می.روید، لباس زیبا و تمیز بپوشید و عطر بزنید و زینت.های خود را همراه خود ببرید. چون به ملاقات خدا می.روید.این.ها را یادمان باشد. چون اگر این.ها را نگوییم، نمی.توانیم راجع به تبرّج صحبت کنیم. در مکه و مدینه، در دوره.ی جاهلیت زنانی بودند که برای این که مردها را تحریک جنسی کنند، پای خود را به زمین می.کوبیدند که این حرکت علامتی بود که تبرّج گفته می.شود.عرصه.ی جامعه، عرصه.ی فساد نیست. این.ها در جاهلیت طواف داشتند و برهنه طواف می.کردند و اشعاری هم می.خواندند. مرحوم علامه طباطبایی در «تفسیر المیزان» در مورد حج جاهلیت بسیار با دقت توضیح داده.اند.پس باید بین حج جاهلیت و حج اسلام، بین راه رفتن در کوچه.های دوران جاهلیت و دوران اسلام، تفاوت قایل شویم و فرق تبرّج و خودنمایی برای برانگیختن غرایز جنسی و آراستگی را با دقت بشناسیم.» (خاتون/32)

همان گونه که آشکار است ایشان پس از توصیه به عطر زدن بلافاصله به نهی از تبرّج زنان می.رسند و بین تبرّج و آراستگی فرق قایل می.شوند. ایشان یکی از مصادیق آراستگی را که عطر زدن دانسته.اند، توصیه می.کنند ولی از تبرّج، زنان را نهی می.کنند. سیاق کلام کاملاً گویاست که ایشان عطر زدن را برای زنان مجاز می.شمارند.

شاهد چهارم: شاهد بعدی مطلبی است که در ذیل همین مطلب با رنگ قهوه.ای آمده است و نقد شده است. آقای کلهر بعد از مثال عطر به مثال حج می.پردازند و می.گویند: «در حج هم مرد و زن ...» وقتی می.گویند در حج هم، یعنی همان.طور که در مسأله.ی عطر زدن گفتیم حج هم، چنین است.

* در حج هم مرد و زن از زیبایی.ها محروم می.شوند. چون وجوب حج برای آدم.های مستطیع است و پول.دارها حج می.روند. غیر پول.دارها که حج نمی.روند. ثروتمندان چون امکان داشتند لباس فاخر بپوشند، توصیه شده در زمانی که قرار است آن جا باشند، همه مثل هم باشند و زیبایی را به حداقل برسانند. در حج شما حق ندارید، عطر مصرف کنید تا بدانید فقرا چه طوری زندگی می.کنند و تکبّرتان از بین برود. (خاتون/32)

نقدها :

6 . پول.دارها به حج می.روند

آیا بطلان این سخن نیاز به دلیل و مدرک دارد؟ چه کسی گفته است که فقط پول.دارها به حج می.روند؟! حتی رفتن به حج واجب هم که گران.تر از حج عمره است لزوماً به معنای پول.داری نیست. استطاعت مالی به این معناست که شما مخارج رفتن به حج را داشته باشید و بعد از برگشت هم کسب و کاری داشته باشید تا بتوانید خرج عائله را از آن تأمین کنید.

آیا کسی با داشتن دو سه میلیون تومان پول، پول.دار محسوب می.شود؟! بگذریم که رفتن به حج عمره همین مقدار را هم نیاز ندارد و چه بسیار افراد کم درآمدی که به حج رفته و می.روند و اساساً این احکام مختص به این زمان نیست و در زمان خود پیامبر هم جاری بوده است. آیا آن زمان هم فقط پول.دارها به حج می.رفتند که خداوند چنین دستوری داده است؟!

7. ثروتمندان چون امکان داشتند لباس فاخر بپوشند، توصیه شده ... همه مثل هم باشند

نوع نگاه را مشاهده کنید! مصاحبه شونده حج را با پارتی مذهبیِ پول.دارها خلط کرده است. یعنی اگر زمانی برسد که هیچ یک از حاجی.ها امکان پوشیدن لباس فاخر را نداشته باشند دیگر لازم نیست همه مثل هم باشند؟! اتفاقاً چون افرادی که به حج می.آیند از سطح مادی و اجتماعی مختلفی برخوردارند اسلام دستور به خلع لباس.های متعارف دنیایی می.دهد تا در آن.جا همه مثل هم باشند، از ثروتمند گرفته تا فرد متوسط و یا فرد فقیر و همین طور انسان.هایِ با مقام.های دنیاییِ متفاوت.

8 . در حج شما حق ندارید عطر مصرف کنید تا بدانید فقرا چه طوری زندگی می.کنند

باز هم به نوع نگاه دقت کنید! در حج به این دلیل عطر نمی.زنیم که بدانیم فقرا چه.طور زندگی می.کنند! اول، این فلسفه.ی متعالی از کجا آمده است؟ دوم، نگاه ایشان به فقرا، مانند نگاه به یک عده آدم کثیف و بو گندو است که برای این که بدانیم آن.ها چه.طور زندگی می.کنند مجبور هستیم مدتی عطر نزنیم!اتفاقاً اگر ایشان کمی با فقرای متدین حشر و نشر می.داشتند می.فهمیدند که عطر زدن از سنت.های مرسوم بین متدینین است و هیچ اختصاصی به پول.دارها ندارد.

سوم، اگر خدا می.خواست پول.دارها حال فقرا را درک کنند، دستور می.داد که در حج روزه بگیرند، همان طور که از حکمت.های روزه در ماه رمضان، درک گرسنگی فقراست.

9 . در حج شما حق ندارید عطر مصرف کنید تا ... تکبّرتان از بین برود

از چه زمان تا به حال مصرف نکردن عطر، تکبر را از بین می.برد؟! مصاحبه شونده.ی محترم کمی به اطراف خود نگاه بیندازد تا ببیند افراد کثیری را که در عین متصف بودن به صفت کبر، عطر هم نمی.زنند. البته مجدد برای این که این مطالب مورد سوء استفاده.ی توجیه کنندگان قرار نگیرد عرض می.کنم: «بله، از جمله آثارِ مجموعه اعمالی که انسان در حج انجام می.دهد (البته اگر با معرفت انجام گیرد) از بین رفتن تکبر انسان است.

اگر انسان متکبر به مدت چندین روز لباس.های فاخر را از تن بیرون کند و به پوشیدن دو تکه پارچه.ی ساده اکتفا کند و موهایی را که چه بسا مایه.ی تفاخرش بوده بتراشد و عطر نزند و اجازه نداشته باشد در آینه نگاه کند و حتی طبق بعضی از فتاوا نتواند پشه.ای را که به سادگی می.کُشت مثل همیشه بکُشد، و ... مجموع این اعمال تکبر انسان را به شدت سرکوب خواهد کرد. اما این اثر، اثر یک مجموعه از اعمال است، نه فقط عطر نزدن که اتفاقاً کم.ترین تأثیر را در این میان عطر نزدن دارد.»(*)

ادامه دارد ...
پی‏ نوشت‏ها

[1] ـ اصولی کافی، جلد 5، صفحه.ی 518

[2] ـ بحار الانوار، جلد 103، صفحه.ی 249

*حجت الاسلام مصطفی عزتی؛ استاد حوزه‏ی علمیه‏ی اصفهان/برهان

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]