مراسم ازدواج و آيين هاي مذهبي در استان گيلان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

ازدواج

براي تشکيل خانواده، حضور زوجي که خواهان يکديگرند، عامل تعيين کننده است. در گيلان، به خصوص در مناطق روستايي به دليل مشارکت و همپايي زنان و مردان در امور معيشتي، ارتباط و آشنايي هاي اوليه از برخوردهاي ساده و روزمره اهالي آغاز مي شود.
با توجه به گسترش فعاليت هايي که در بطن زندگي روستايي جريان دارد مثل آيش، وجين و درو و ... شناخت ابتدايي پسران و دختران به وجود مي آيد. اين شناخت بعدها به انتخاب و سپس در صورت پذيرش خانواده ها به تهيه مقدمات ازدواج منجر مي شود. به اين ترتيب که با جلب موافقت خانواده طرفين و پس از مراسم خواستگاري، دوره نامزدي طي مي شود.
حنابندان؛ پيش از فرار رسيدن عروسي مراسمي به نام "حنابندان" در شهرها بر پا مي شد. در اين مراسم عروس مي بايد در اين شب دست و پايش را حنا ببندد.
نارنج زني؛ از ديگر مراسم ازدواج "نارنج زني" است. رابينو که در اوايل قرن بيستم در گيلان به سر مي برد، خود شاهد اين مراسم بود. وي مي نويسد که هنگام ازدواج، داماد نقل و سکه بر سر عروس مي پاشد، بعد نارنج يا پرتقالي به طرف او مي اندازد. آنگاه عروس و داماد دور چاه مي گردند. عروس سکه اي به نشانه خوشبختي در چاه مي اندازد و پس از آن درخت توتي در خانه مي نشانند.
گيشه بري؛ گيشه بري از ديگر مراسم مربوط به ازدواج است. بردن عروس به خانه داماد را گيشه بري مي نامند. اين مراسم پرشور با صداي ساز و نقاره و ترانه خواني و شادماني خانواده عروس و داماد و ديگر مهمانان همراه است.
در شهرها معمولاً ازدواج با پا درمياني خانواده و معرفي چند دختر به پسر مورد نظر صورت مي پذيرفت. گاه دلاک حمام را براي آشنايي و پرسيدن نظر دختر نزد او مي فرستادند و يا در حمام هاي عمومي دختر مورد نظر را برانداز کرده و پس از پسنديدن به خواستگاري او مي رفتند. مراسم خواستگاري و تعيين مهريه و شيربها از موارد مطرح براي دو خانواده است.
ختنه سوران

از مراسم تاريخي ايران و گيلان ختنه سوران است. در تاريخ خاني آمده است: "چون ارقام مسرت و شادکامي و فرحت و کامراني ثبت صفحه دفتر خزينه خاطر مبارک حضرت ميرزا علي بود و بزم و عشرت ختنه سور دودر شاهوارو..."
به خوبي مي توان اهميت چنين جشني را به خصوص با توجه به ارج و قرب فرزند پسر در ايام گذشته درک کرد. اگر پسر را ده روز پس از تولد ختنه نمي کردند، اين کار را چهار، پنج سال به تعويق مي انداختند.
براي ختنه سوران روز و ساعت سعد و مناسب را انتخاب مي کردند و آشنايان و مطرب و دلاک را براي همان روز خبر مي کردند. در اين ميهماني از مهمانان با پلو و خورشت و شيريني و آجيل پذيرايي مي شد و پس از آن مراسم جشن و پايکوبي برگزار مي شد تا بچه از اين عمل ترسناک دلداري يابد.
وسايل ختنه کردن يک ني به طول 10 تا 15 سانتي متر، تيغ سلماني و پنبه يا پارچه سوخته شده بود که براي ضدعفوني کردن و بند آوردن خون از آن استفاده مي شد. پس از عمل ختنه کردن، موسيقي و دست افشاني و پايکوبي ادامه مي يافت. اين عمل از آنجا که يکي از آداب اوليه اسلامي است، موجب احساس مسئوليت والدين مي شد. معمولاً سعي بر اين بود که تعداد ختنه شوندگان در يک روز فرد باشد، در غير اين صورت خروسي را نيز سر مي بريدند.
معمولاً در اين مراسم هر يک از ميهمانان در حد توان خود هديه اي مي آورد. گاه جشن تا هفت روز طول مي کشد. پس از ده روز فرد ختنه شده را همراه ديگر همسالانش به حمام مي برند. براي اين کار حمام از پيش قرق مي شود.
عزاداري ماه محرم

مردم گيلان نيز همچون مردم ساير مناطق ايران، آداب و رسوم ويژه اي براي سوگواري حسين بن علي (ع) دارند. مردم سعي مي کنند تا در روزهاي نهم و دهم محرم، به زادگاه خود بروند و در جمع بستگان و آشنايان خود در مراسم عزاداري شرکت کنند. روضه خواني، سينه زني، زنجير زني، چهل منبر، شام غريبان، تعزيه خواني و ... از جمله مراسم عزاداري در ماه محرم مردم گيلان است. به عنوان نمونه، مراسم عزاداري در ماسوله در اينجا آورده مي شود:
مردم ماسوله مثل شيعيان گيلان و تالش مراسم مذهبي را به جاي مي آورند و اين مراسم قدمتي ديرينه دارد.

اين برنامه بسيار حساب شده است و با طوق بندي از شب هفتم آغاز مي شود. در روزهاي بعد تا روزدهم برنامه ها و عزاداري ادامه مي يابد و در شب يازدهم مراسم شام غريبان انجام مي شود.
در شب دوازدهم محرم پس از انجام مراسم مربوط به خاکسپاري شهيدان کربلا (توسط طايفه بني اسد) و تعزيه داري در جوار "امامزاده عون بن علي" برنامه عزاداري ماه محرم پايان مي يابد. به گفته "رابينو" تمام ساکنان ماسوله روز دهم محرم به مسکن و کار خود باز مي گردند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 99]