نظرسنجي از مردم تهران درباره فرهنگ همسايگي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نظرسنجي از مردم تهران درباره فرهنگ همسايگي
رفتارها- از آنجايي كه ممكن است همسايه‌ها سال‌ها در يك محل زندگي ‌كنند لذا ارتباط و برخورد ميان آنان در ايجاد آرامش و بالعكس در سلب آسايش آنان نقش مهمي دارد.

مدير طرح: زهرا ادريس‌آبادي
همكاران: شبنم چهره، سامك كفايي، فريده درفشي،‌ زهره ديداري، ميترا زاغي، سميه گايگاني و پيمان محمودي

پيشگفتار
در گذشته‌اي نه چندان دور در شهر تهران فاميل يا آشنايان دور و نزديك در يك خانه، در كنار هم زندگي مي‌كردند و ‌ساكنان يك محله را بيشتر فاميل تشكيل مي‌دادند. فاصله محل سكونت اقوام آن قدر نزديك بود كه تقريبا همه روزه با هم در تعامل بودند. دستگيري كردن از همسايه‌ها از مهمترين اهداف ساكنان محله به شمار مي‌رفت. با گسترش شهرنشيني و توسعه محله‌ها، ساكنان شهرهاي بزرگ در آپارتمان‌ها ساكن شدند كه در اين ميان برخورد و تنش‌هاي ميان همسايگان به لحاظ تنوع فرهنگي و آداب اجتماعي، اجتناب ناپذير بود.

هنجارهاي همسايگي همان ارزش‌هايي هستند كه روابط ميان همسايگان را نظم مي‌بخشند. اين هنجارها در برخورد با افراد يك محله رفتار آنان را تحت تأثير قرار مي‌دهند و نوعي تعامل جمعي را ايجاد مي‌كنند. از آنجايي كه ممكن است همسايه‌ها سال‌ها در يك محل زندگي ‌كنند لذا ارتباط و برخورد ميان آنان در ايجاد آرامش و بالعكس در سلب آسايش آنان نقش مهمي خواهد داشت.

" فرهنگ عمومي به مجموعه‌اي از شيوه‌هاي زندگي، آئين، سنت، عادات، عقايد، ارزش‌ها و رفتارهايي اطلاق مي‌شود كه يك جامعه يا يك واحد از اجتماع بزرگ بشري به آن پايبند است. مفهوم فرهنگ عمومي يا فرهنگ عام هميشه در تاريخ تمدن بشري از دوران باستان گرفته تا قرون وسطي و عصر جديد وجود داشته است." 1

"پيامبر بزرگوار اسلام( ص) كيفيت رفتار همسايه‌ها را با يكديگر در تأمين سعادت و آسايش انسان‌ها مؤثر مي‌دانستند و به ياران‌شان توصيه مي‌كردند تا در جايي مسكن گزينند كه بتوانند از نعمت وجود همسايگان شايسته‌تري برخوردار شوند. با وجود اين، شرايط اجتماعي به گونه‌اي شده است كه امروزه در انتخاب خانه توجه به همسايگان در پايين ترين رتبه قرار مي گيرد. گذشته از قيمت و شرايط مالي، امروزه بيش از هر چيز ديگر مواردي مانند ظاهر زيبا، چشم انداز، مسافت خانه از محل كار و از اين قبيل موضوعات در انتخاب خانه مدنظر افراد قرار دارد. نتيجه اين طرز تلقي نسبت به محل سكونت ضعف پيوندهاي فرهنگي در محلات و نيز نارضايتي و عدم آسايش از همجواري با افراد ناشناس است."2

مساله تحقيق
به نظر مي‌رسد با آن‌كه فرهنگ همسايگي براي افراد معني يكسان ندارد، اما همه افراد در مورد رعايت حقوق همسايگان در محيط زندگي خود نظر يكساني دارند. اگر از بعد اجتماعي به اين مساله نگاه كنيم، آموزش رعايت نظم و مقررات ساده اى مثل مراعات پاكيزگي در راهروى آپارتمان‌ ها ،گذاشتن كفش ها در جاكفشي، حفظ نظم و كاهش سروصدا در ساختمان، اندك اندك نقش هاى جديدى را به حيات اجتماعى ما وارد مي‌كند كه عرف و شرع نيز بر حضور آنها انگشت تأييد گذاشته و آنها را پذيرفته‌اند.

فرهنگ همسايگي همان هنجارها و ارزش‌هايي است كه مسائل روزمره زندگي و همجواري، از قبيل پرداخت‌هاي مرتب ماهيانه، مراعات آسايش ديگران و ...، را تنظيم مي‌كند. اين مجموعه ارزش‌ها، افكار ، احساسات و رفتار همسايگان را شكل مي‌دهد و به نوعي بر آنها تأثير مي‌گذارد.

انسان‌هايي كه با يكديگر در يك محل يا يك ساختمان زندگي مي كنند و پيوسته با هم در تعامل هستند، خواه ناخواه با يكديگر ارتباط خواهند داشت و در نتيجه كيفيت اين ارتباط بر بهداشت رواني و در نهايت آرامش آن ها تاثير به سزايي دارد.

بسياري از موضوعات ساده و پيش پاافتاده هستند كه عدم رعايت آنها منشا بسياري از نابساماني‌ها و مشكلات جاري در ميان همسايه‌ها است. مساله اين تحقيق بررسي برخي از اين مشكلات است كه در قالب پرسش‌هاي زير مطرح مي‌شود:

پرسشهاي تحقيق:
• ارتباط همسايه‌ها با هم در شهر تهران تا چه حد است؟
• حقوق همسايگي در تهران تا چه حد رعايت مي‌شود؟
• مشكلات همسايگي در شهر تهران بيشتر بر سر چه مسائلي است؟
• كدام نهادها و ارگان‌ها مي‌توانند به آشنايي مردم به رعايت حقوق همسايگي كمك كنند؟

كليات تحقيق
در اين گزارش با به كارگيري نظرسنجي تلفني و به دست آوردن آمارها، پردازش و تحليل علمي آنها، سعي شده به نظر پاسخگويان در مورد فرهنگ همسايگي دست يابيم. اين گزارش حاصل جمع‌آوري پاسخ 1177 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهيه شده توسط واحد نظرسنجي تلفني مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌اي موسسه همشهري است. اين افراد به صورت تصادفي و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن‌ها (از 22000000 الي 88999999) انتخاب شدند. در اين گزارش نظر كساني كه تمايل به پاسخگويي به تمام پرسش هاي تحقيق را داشته‌اند، منعكس شده است.

هدف تحقيق:
هدف از اين تحقيق بررسي اجتماعي فرهنگ همسايگي در شهر تهران شناسايي نوع مشكلات رايج در مجموعه هاي مسكوني و رعايت حقوق همسايگان است.

كاربرد
از نتايج به عمل آمده از اين تحقيق مي‌توان ‌در‌جهت ‌هرچه بهتر شدن روابط بين همسايه ها و آگاه كردن مردم نسبت به حقوق همديگر استفاده كرد.

روش تحقيق و گردآوري اطلاعات
در اين پژوهش پيمايشي، با استفاده از نمونه‌گيري تصادفي نظرات عامه مردم به صورت تلفني (نظرسنجي تلفني) گردآوري شده است .عددهاي داخل جدول گرد شده است.

جامعه نمونه
در اين تحقيق نمونه آماري شامل 1177 نفر از مردم تهران است. گفتني است كه از اين تعداد 34 درصد مرد و 66 درصد زن هستند.

زمان اجراي نظرسنجي
اين نظرسنجي از تاريخ 18 تا 21 آبان ماه 1387 توسط گروه نظرسنجي مركز مطالعات و تحقيقات رسانه اي روزنامه همشهري انجام شده است.

پرسشنامه نظرسنجي
1- شما همسايه هاتون را مي شناسيد؟
2- چند تاشون را مي شناسيد؟
3- چه چيزهايي مي تونه به آسايش همسايه ها كمك كند؟
4- شما تا چه حد رعايت حال همسايه هاتون را مي كنيد؟
5- تا به حال با همسايه هاتون مشكلي داشته ايد؟
6- بر سر چه موضوعي ؟
7- چه طوري مشكلتون را با همسايه ها حل مي كنيد؟
8- به نظر شما معني چهار ديواري اختياري يعني چه ؟
9- به نظر شما برطرف كردن مشكلات همسايگي وظيفه كيست ؟
10- نقش كدام نهاد در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي موثرتراست؟
11- نوع واحد مسكوني شما چيست ؟
12- چند واحد هستيد ؟
13- سن
14- تحصيلات
15- جنس

چكيده:
-66 درصد از پاسخگويان زن و 34 درصد مرد هستند.
- 28 درصد پاسخگويان در گروه سني 30-21 سال قرار دارند.
- 40 درصد از پاسخگويان داراي مدرك تحصيلي ديپلم هستند.
- 38 درصد از پاسخگويان، همسايگان شان را مي شناسند.
- 54 درصد از پاسخگويان بين 1 تا 5 همسايه خود را مي شناسند.
-46 درصد از پاسخگويان عنوان كردند، جلوگيري از آلودگي صوتي، مي تواند به آسايش همسايه ها كمك كند.
- 89 درصد از پاسخگويان عنوان كردند، خيلي زياد رعايت حال همسايه ها را مي كنند.
- 80 درصد از پاسخگويان با همسايه ها مشكلي ندارند.
- 38 درصد از پاسخگويان سرو صدا را عامل مشكلات بين همسايه ها مي دانند.
- 71 درصد پاسخگويان معتقدند با صحبت كردن مشكلات خود را با همسايه ها حل مي كنند.
- از نظر 58 درصد از پاسخگويان معني چهار ديواري اختياري "زندگي راحت در حريم شخصي بدون مزاحمت براي همسايه" است.
- 64درصد از همسايه ها خودشان مشكلات شان را حل مي كنند.
- 62درصد معتقدند كه صدا و سيما نهادي است كه مي تواند در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي موثر باشد.
- 71درصد از مردم در خانه هاي شخصي (منظور غير آپارتماني است) زندگي مي كنند.
- 25درصد پاسخگويان در آپارتمان هاي 5 تا 10 واحد زندگي مي كنند.
- به منظور بررسي دقيق‌تر نتايج به دست آمده بين سوال ‌هاي پرسش نامه با جنسيت پاسخگويان تقاطع گرفته شد كه نتايج حاصل از جداول( كا اسكوار ) بيانگر آن است كه بين سوال هاي (2 و 9 ) با جنسيت رابطه معني داري به شرح زير وجود دارد:
- مردان بيشتر از زنان همسايگان خود را مي شناسند.
- زنان برطرف كردن مشكلات همسايگي را بيشتر وظيفه مدير ساختمان و مردان برطرف كردن مشكلات همسايگي را وظيفه مراجع قانوني مي دانند.

جنس پاسخگويان
بر اساس جدول شماره 1، از ميان 1177 نفر پاسخگو 66 درصد زن و 34 درصد مرد هستند.

جدول شماره 1- توزيع پاسخگويان بر اساس جنس

جنس

تعداد

درصد

زن

773

66

مرد

404

34

جمع

1177

100

نمودار شماره 1- پراكندگي پاسخگويان بر اساس جنس

سن پاسخگويان
جدول شماره 2، نشان دهنده توزيع جامعه آماري اين تحقيق است. همان طور كه مشاهده مي‌شود بزرگ‌ترين گروه سني در 1177 نفر پاسخگوي اين تحقيق را گروه سني 21 تا 30 سال (28 درصد) و كوچك‌ترين گروه سني را افراد 71 سال به بالا (3 درصد) تشكيل مي‌دهند.

جدول شماره 2- توزيع پاسخگويان بر اساس سن

سن

تعداد

درصد

21 تا 30 سال

330

28

31 تا 40 سال

306

26

41 تا 50 سال

203

17

51 تا 60 سال

155

13

15 تا 20 سال

81

7

61 تا 70 سال

67

6

71 سال به بالا

35

3

جمع

1177

100

نمودار شماره 2- پراكندگي پاسخگويان بر اساس سن

سطح تحصيلات پاسخگويان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از ميان 1177 نفر پاسخگو 40 درصد ديپلم و 3درصد كارشناس ارشد و بالاتر هستند.

جدول شماره 3- توزيع پاسخگويان بر اساس ميزان تحصيلات

تحصيلات

تعداد

درصد

ديپلم

474

40

زير ديپلم

357

30

كارشناس

166

14

دانشجو و كارداني

94

8

بي‌سواد

35

3

كارشناس ارشد و بالاتر

33

3

جمع

1177

100

نمودار شماره 3- پراكندگي پاسخگويان بر اساس ميزان تحصيلات

ميزان آشنايي با همسايگان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از ميان 1177 نفر پاسخگو 38 درصد همسايه‌هايشان را مي‌شناسند.

جدول شماره 4- توزيع پاسخگويان بر اساس ميزان شناخت آنان از همسايه‌ها

همسايه‌هاتون را مي شناسيد

تعداد

درصد

بله

448

38

خير

388

33

تا حدي

341

29

جمع

1177

100

نمودار شماره 4- پراكندگي پاسخگويان بر اساس شناخت همسايه‌ها

تعداد همسايگاني كه پاسخگويان آنان را مي‌شناسند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از ميان 789 نفر پاسخگو 54 درصدشان 1 تا 5 همسايه را مي‌شناسند.

جدول شماره 5- توزيع پاسخگويان بر اساس شناخت تعداد همسايه‌ها

چند تا همسايه؟

تعداد

درصد

1 تا 5

423

54

5 تا 10

194

25

بيشتر از 15

97

12

10 تا 15

75

9

جمع

789

100

نمودار شماره 5- پراكندگي پاسخگويان بر اساس شناخت تعداد همسايه‌ها

از نظر پاسخگويان چه مواردي مي‌تواند به آسايش همسايه‌ها كمك كند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره6، 46 درصد از پاسخگويان جلوگيري از آلودگي صوتي را از موارد كمك به آسايش همسايه ها مي دانند.

جدول شماره 6 – توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان نسبت به مواردي كه به آسايش همسايه‌ها كمك مي‌كند

چيزهايي كه مي‌تواند به آسايش همسايه‌ها كمك كند

تعداد

درصد

جلوگيري از آلودگي صوتي

366

46

رعايت نظم و انضباط

264

33

صميميت و يكرنگي

50

6

رعايت حقوق همسايگي

45

6

مرتب كردن كفش‌ها

36

5

گذاشتن آشغال‌ها سر ساعت

28

4

جمع

789

100

نمودار شماره 6- پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان نسبت به مواردي كه به آسايش همسايه‌ها كمك مي‌كند

پاسخگويان تا چه حد حال همسايگان را رعايت مي‌كنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، 89 درصد پاسخگويان معتقدند كه ،زياد رعايت حال همسايه‌هاشون را انجام مي‌دهند.

جدول شماره 7 – توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد رعايت حال همسايه

تا چه حد رعايت حال همسايه هاتون را مي‌كنيد؟

تعداد

درصد

زياد

702

89

تا حدي

78

10

كم

9

1

جمع

789

100

نمودار شماره 7– پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد رعايت حال همسايه

پاسخگويان تا به حال با همسايگان خود مشكلي داشتند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8، 80 درصد پاسخگويان با همسايه‌هاشون مشكلي ندارند.

جدول شماره 8 – توزيع پاسخگويان بر اساس مشكل داشتن با همسايگان

با همسايه هاتون مشكلي داشته‌ايد

تعداد

درصد

خير

944

80

بله

233

20

جمع

1177

100

نمودار شماره 8– پراكندگي پاسخگويان بر اساس مشكل داشتن با همسايگان

موضوعاتي كه موجب ايجاد مشكل ميان پاسخگويان با همسايه‌ها شده است
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9، 38 درصد از پاسخگويان سرو صدا را يكي از عوامل بروز مشكلات بين همسايگان عنوان كرده‌اند.

جدول شماره 9 – توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درباره عوامل بروز مشكلات ميان همسايه‌ها

مشكلات همسايگي

تعداد

درصد

سرو صدا

89

38

پارك كردن ماشين

45

19

مسائل مالي ساختمان

34

15

بازي بچه‌ها

23

10

نظافت

12

5

زباله

11

5

مشكلات ساخت و ساز

10

4

مسائل اخلاقي

5

2

نا مرتب بودن

4

2

جمع

233

100

نمودار شماره 9– پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درباره عوامل بروز مشكلات ميان همسايه‌ها

راه‌حل‌هايي كه مشكلات ميان همسايه‌ها را برطرف مي‌كنند
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10، 71 درصد از پاسخگويان معتقدند كه با صحبت كردن مشكلات خود را با همسايه‌ها حل مي‌كنند.

جدول شماره 10 – توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد راه‌حل‌هايي كه مشكلات همسايگي را برطرف مي‌كند

چگونه مشكلات خود را با همسايه‌ها حل مي‌كنيد؟

تعداد

درصد

با صحبت كردن

165

71

توسط مدير ساختمان

31

13

توسط پليس

23

10

حل نمي‌شود

14

6

جمع

233

100

نمودار شماره 10- پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد راه‌حل‌هايي كه مشكلات همسايگي را برطرف مي‌كند

معني چهار ديواري اختياري از نظر پاسخگويان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره11، 58درصد پاسخگويان معتقدند، معني چهار ديواري اختياري يعني زندگي راحت در حريم شخصي بدون مزاحمت براي همسايه است.

جدول شماره 11 – توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد معني چهار ديواري اختياري

چهار ديواري اختياري يعني چه؟

تعداد

درصد

زندگي راحت در حريم شخصي بدون مزاحمت براي همسايه

684

58

زندگي راحت در حريم شخصي

493

42

جمع

1177

100

نمودار شماره 11- پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد معني چهار ديواري اختياري

به نظرپاسخگويان برطرف كردن مشكلات همسايگي وظيفه كيست؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره12، به نظر 64 درصد از پاسخگويان خود همسايه‌ها فقط توانايي حل مشكلات ميان خود را دارند.

جدول شماره 12– توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد وظيفه بر طرف كردن مشكلات همسايگي

برطرف كردن مشكلات همسايگي وظيفه كيست ؟

تعداد

درصد

خود همسايه ها

754

64

مدير ساختمان

222

19

بزرگ محل

149

13

شهرداري

42

3

پليس

10

1

جمع

1177

100

نمودار شماره 12- پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد وظيفه بر طرف كردن مشكلات همسايگي

پاسخگويان نقش كدام نهاد را در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي موثرتر مي‌دانند

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره13، به نظر 62 درصد از پاسخگويان صدا و سيما يكي از نهادهاي موثر در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي است.

جدول شماره 13– توزيع پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد نهاد موثر در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي

نقش كدام نهاد در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي موثرتراست؟

تعداد

درصد

صدا و سيما

728

62

شهرداري

261

22

هيچ كدام

93

8

روزنامه‌ها

61

5

آموزش و پرورش

34

3

جمع

1177

100

نمودار شماره 13-پراكندگي پاسخگويان بر اساس نظر آنان درمورد نهاد موثر در آشنايي مردم نسبت به رعايت حقوق همسايگي

نوع واحد مسكوني پاسخگويان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره14، 71درصد از پاسخگويان خانه شخصي دارند.

جدول شماره 14– توزيع پاسخگويان بر اساس نوع واحد مسكوني

نوع واحد مسكوني شما

تعداد

درصد

خانه شخصي

833

71

آپارتمان

344

29

جمع

1177

100

نمودار شماره 14-پراكندگي پاسخگويان بر اساس نوع واحد مسكوني

تعداد واحد‌هاي مسكوني پاسخگويان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 15، 25 درصد از پاسخگويان در آپارتمان‌هاي 5 تا 10 واحدي زندگي مي‌كنند.

جدول شماره 15– توزيع پاسخگويان بر اساس تعداد واحدهاي مسكوني

چند واحد هستيد

تعداد

درصد

5تا 10واحد

293

25

خانه شخصي

193

16

4 واحد

174

15

3 واحد

173

15

بيش از 10واحد

173

15

2 واحد

171

14

جمع

1177

100

نمودار شماره 15-پراكندگي پاسخگويان بر اساس تعداد واحدهاي مسكوني

1.گذر از نوگرايي، ترجمه شكرخواه يونس ، تهران1369
2. http://www.apartment.blogfa.com
پنجشنبه 7 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 441]