ركود تماشاگر در سينماي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: ركود تماشاگر در سينماي ايران

سرمايه: سينماي ايران در حالي وارد نهمين ماه سال 87 مي شود كه به رغم توليد بيش از 119 فيلم در سال و قرار داشتن بيش از 195 فيلم در نوبت اكران نتوانسته است در جذب مخاطب موفق عمل كند و به نسبت سال هاي گذشته با افت مخاطب رو به رو است. براساس آمار منتشر شده از سوي بنياد سينمايي فارابي سينماي ايران در سال 87 به نسبت زمان مشابه در 10 سال گذشته نتوانسته به آمار قابل توجهي دست پيدا كند و حتي براي رسيدن به مجموع مخاطبان سال 85 تا پايان امسال بايد سه ميليون تماشاگر ديگر را به سالن هاي تاريك بكشاند؛ اتفاقي كه با توجه به فيلم هاي حاضر در نوبت اكران چندان دست يافتني به نظر نمي رسد.

البته علت كاهش مخاطب در سال جاري در ادامه كاهش 40 ميليوني مخاطبان سينماهاي كشور از سال 71 تا 86 و كاهش 14 درصدي تماشاگران در سال 86 نسبت به سال پيش از آن، تصويري مبهم از آينده سينماي ايران پيش رو قرار مي دهد. در تهران هفت ميليون نفر به سالن هاي سينما رفته و در كل كشور اين رقم نزديك به 14 ميليون مخاطب است. اين آمار و ارقام نشان دهنده كاهش 14 درصدي تماشاگر نسبت به سال 85 است كه شرايط سينماي ايران را نامشخص و در نوسان نشان مي دهد. اين در حالي است كه در دو سال گذشته بيش از 10 سالن جديد سينما به چرخه اكران تهران افزوده شده است.
سينماي ايران امسال هر چند نسبت به سال گذشته با افزايش مخاطب مواجه شده، اما از آنجا كه سال 86 از سال هاي ناموفق سينماي ايران در جذب مخاطب بوده قياس تعداد مخاطبان امسال با پارسال چندان قابل استناد نيست. در بررسي تعداد سينماروهاي امسال با دو سال پيش افتي قابل توجه ديده مي شود و نگراني هايي را در سينمادوستان برمي انگيزد.
اكران سال 87 با فروش يك ميلياردي «دايره زنگي» ساخته پريسا بخت آور آغاز شد. «دايره زنگي» بيش از يك ميليارد تومان فروخت و اين فروش در حد و اندازه فروشي بود كه «آتش بس» به كارگرداني تهمينه ميلاني در سال 85 به آن دست يافت. اما يك تفاوت ويژه بين اين دو فروش يك ميلياردي وجود دارد و آن هم قيمت بليت هاي سينماهاست.
قيمت بليت ها در سال 87 دو برابر سال 85 است و به همين خاطر نمي توان فروش يك ميلياردي «آتش بس» و «دايره زنگي» را در يك سطح دانست. اكران «آتش بس» موجب شد يك ميليون نفر راهي سينماها شوند و با نمايش «دايره زنگي» حدود 500 هزار نفر به سينما رفتند.
سينماي ايران سال 87 يك فروردين خوب را پشت سر گذاشت و نخستين ماه سال با حضور 933 هزار نفر در سالن هاي سينما همراه شد. اين تعداد نسبت به فروردين سال گذشته افت 200 هزار نفري و نسبت به سال 85 كاهش 50 هزار نفري داشت. اين نوسان مخاطب را مي توان به اكران «اخراجي ها» در فروردين 86 مربوط دانست كه با استقبال قابل توجه روبه رو شد. در ماه ارديبهشت تعداد تماشاگران در سال 87 تقريباً به ميزان نيمي از مخاطبان سينما در سال 85 در همين ماه است. اما سال قبل كه قاچاق فيلم هاي سينمايي به خصوص در ارديبهشت و خرداد به اوج خود رسيده بود، افت مخاطب قابل توجه در اين ماه ها اتفاق افتاد.
تعداد تماشاگران سينما در ماه خرداد امسال هم نسبت به خرداد 85 كمتر است. «زن ها فرشته اند»، «همخانه»، «قرنطينه»، «تلافي» و «دايره زنگي» كه روزهاي پاياني اكران را پشت سر مي گذاشتند، در خردادماه نتوانستند بيش از 573 هزار تماشاگر را به سينماها بياورند. اين رقم حدود 200 هزار كمتر از تعداد تماشاگران سال 85 است.
منحني تعداد مخاطب سال 85 در تيرماه با صعودي جدي همراه است. در اين ماه «آتش بس» به نمايش درمي آيد و سيل تماشاگران راهي سينماها مي شوند و به اين شكل فقط در اين ماه يك ميليون و 113 هزار تماشاگر به سينما مي روند. اما در تيرماه امسال 787 هزار نفر به سينما رفتند. اين رقم از تعداد مخاطبان سال قبل بيشتر است. اكران «هميشه پاي يك زن در ميان است» ساخته كمال تبريزي كه ديگر اين سال ها به كارگرداني محبوب بين مخاطبان بدل شده است، در مردادماه تعداد مخاطبان را بالا برد. تعداد تماشاگران سينما در سال 87 حدود 60 هزار نفر بيشتر از سال 85 و 300 هزار نفر بيش از مخاطب سال 86 است.
افت تعداد مخاطبان سينما در شهريورماه كه همزمان با ماه مبارك رمضان بود، به طور قابل توجه مشاهده مي شود. در شهريور امسال با حضور 445 هزار نفر در سينماها حدوداً نصف تماشاگران سال 85 و دو سوم مخاطبان سال 86 به سينما رفته اند. اما در مهرماه با پايان يافتن ماه رمضان و اكران فيلم هايي چون «دعوت» ساخته ابراهيم حاتمي كيا و «آواز گنجشك ها» فيلم جديد و تحسين شده مجيد مجيدي تعداد تماشاگران سينما ها به حدود دو برابر سال هاي 85 و 86 رسيد. تعداد تماشاگران در اين ماه در سال 87 حدود 647 هزار نفر بوده است.
تعداد تماشاگران در آبان و سال 85 يكسان و 570 هزار نفر بوده است. اين تعداد نسبت به سال قبل 130 هزار نفر كمتر است. در مجموع براي آنكه سينماي ايران به تعداد تماشاگران سال 85 دست پيدا كند لازم است بيش از سه ميليون نفر در اين چهار ماه باقيمانده به سينما بروند. اما با توجه به فيلم هايي كه در انتظار اكران هستند، دستيابي به اين تعداد مخاطب تا پايان سال و فرصت نمايش امسال بعيد به نظر مي رسد. سقف 18 سالن سينما براي فيلم هاي در حال اكران، افزايش قيمت بليت ها و البته نوع فيلم هايي كه به نمايش درآمده اند را مي توان دلايل قابل بررسي براي كاهش تعداد تماشاگران سال 87 دانست. اميرحسين علم الهدي كارشناس امور بين الملل كه تحقيقاتي درباره جايگاه مخاطبان در سينماي ايران داشته است در گفت وگو با مهر با اشاره به اينكه رسيدن به تعداد سه ميليون تماشاگر در چهار ماه پاياني سال 87 كار ساده اي نيست معتقد است سياست هاي فعلي اكران مي تواند آسيب هايي را در جذب تماشاگر به همراه داشته باشد.
اين كارشناس سينما درباره تعداد مخاطبان سينماها در تهران گفت: «تا پايان سال چهار ماه زمان داريم تا بيش از سه ميليون مخاطب به سينماها دعوت كنيم و بتوانيم حداقل به مخاطب سال 85 برسيم. نگراني زماني آغاز مي شود كه با توجه به اكران فيلم ها و نگاهي به فروش آنها در هفته هاي اخير، كاهش ورودي مخاطب جدي تر به نظر مي آيد.»
او در مقايسه ميان فروش فيلم ها در ماه گذشته و نگاهي به فروش فيلم در سال 86 اظهار داشت: «نگاهي به مخاطب آبان ماه امسال با توجه به اكران فيلم هاي جديد و كاهش ميزان مخاطب نسبت به مدت مشابه سال گذشته كه سالي خوب نيز براي سينماي ايران نبوده نگراني را بيشتر مي كند.»
اين در حالي است كه مهدي كرم پور رئيس شوراي صنفي نمايش افزايش موردي مخاطبان سينما را به تماشاگران مجازي تعبير كرد كه چندان نمي توان بر اساس حضور آنها در سينماها تصميم گرفت و طرح هاي مربوط به اكران را تغيير داد. كرم پور درباره وضعيت اكران فيلم هاي سينمايي با نگاهي به تعداد مخاطبان هشت ماه اخير گفت: «افزايش تعداد تماشاگران سال 85 مربوط به اكران تعدادي فيلم خاص مي شود كه از نگاه من تماشاگراني كه فقط براي ديدن اين كارها به سينما مي آيند مخاطب ثابت سينما نيستند. براي رسيدن به تحليل مناسب از تعداد تماشاگران سينما و اينكه آيا در حال حاضر با افت تماشاگر روبه رو هستيم يا افزايش، بايد ابتدا آماري از ميانگين مخاطب در اختيار داشته باشيم و با معيار قرار دادن آن ارزيابي ها را انجام دهيم. مخاطبان مجازي فيلم ها يعني كساني كه فقط براي ديدن تعدادي خاص از آثار به سينما مي روند، نمي توانند معيار مناسب سنجش باشند.»
علم الهدي درباره بحث هايي مبني بر افزايش قيمت بليت هاي سينما در روزهاي آخر هفته گفت: «زمزمه افزايش قيمت بليت سينماها در روزهاي تعطيل و پنجشنبه ها نگراني بيشتري را در اين زمينه به وجود مي آورد زيرا به نظر نمي رسد تماشاگر سينما نظري مساعد نسبت به افزايش قيمت بليت نشان دهد و اين مساله مشكل كاهش مخاطب را جدي تر مي كند.»
اين كارشناس فرصت باقيمانده تا پايان سال را براي رسيدن به تعداد بالاي مخاطب چندان مناسب ندانست و گفت: «ادامه اين كاهش با توجه به اكران نشدن فيلم جديد در بهمن و اسفند نگران كننده است. گفته بودم بعد از «دايره زنگي» فيلمي بيش از يك ميليارد تومان آن هم با بليت دو هزار توماني نخواهد فروخت و متاسفانه اين پيش بيني تا پايان هشت ماه امسال محقق شده است. فيلم سينمايي « هميشه پاي يك زن در ميان است » نتوانست به 500 هزار نفر مخاطب دست پيدا كند و « دعوت » نيز فقط حدود 420 هزار نفر را به سينماها كشانده است. در صورتي كه « آتش بس » بيش از يك ميليون و صد هزار نفر در سال 85 و « اخراجي ها » در سال 86 حدود يك ميليون نفر را جذب سينماهاي تهران كردند. با توجه به وضعيت نرم افزاري حاكم بر مقررات حوزه نمايشي به ويژه تهران و پيش بيني ادامه كاهش مخاطب، رسيدن به ساز و كار مطلوب حداقل در اين حوزه در سال 88 بايد در دستور كار باشد. قطعاً تغيير ساختار شوراي صنفي نمايش و آيين نامه مقررات حاكم بر اين نهاد صنفي و پذيرش اصل رقابت در حوزه نمايشي از اهم واجبات است.
كرم پور تعيين سقف 18 سينما را براي تمام فيلم هايي كه به نمايش عمومي درمي آيند منوط به بررسي سقف تعيين شده مي داند و مي گويد : «براي تعداد سينماهاي هر فيلم بايد ظرف و مظروف را در نظر گرفت. نمي توان اجازه داد اغلب سالن ها در اختيار گروهي خاص از فيلم ها باشد و به اين ترتيب تعدادي ديگر از فيلم ها امكاني براي نمايش به دست نياورند.مدت ها تعداد زيادي فيلم فرهنگي در انتظار نمايش باقي ماندند و بعضي از آنها همچنان امكان نمايش ندارند. امسال با شروع طرح اكران فيلم هاي فرهنگي به نوعي اين شرايط سامان يافته و اگر تمام امكانات نمايشي براي اكران گروهي خاص از فيلم ها اختصاص يابد، با حبابي مواجه مي شويم كه نمي توان آن را اميدي براي سينماي ايران دانست.
كرم پور با افزايش قيمت بليت سينما در روزهاي پاياني هفته مخالفت ندارد و معتقد به شناور شدن قيمت هاست : «در همه جاي دنيا كه صاحب سينماي حرفه اي هستند طرح بليت شناور اجرا مي شود. فروش بليت شناور به اين شكل است كه در ساعت هاي مختلف روز و روزهاي مختلف هفته قيمت بليت تغيير مي كند و قيمت ها اغلب در روزهاي پاياني هفته افزايش مي يابد. سينما رفتن در ايران تفريحي گران نيست. از همين رو افزايش قيمت بليت در روزهاي پايان هفته نمي تواند چندان نادرست باشد اما براي فروش بليت ها با قيمت شناور ابتدا بايد سيستم مكانيزه فروش بليت در سينماها نصب شود.»
اين در حالي است كه براساس گزارش هاي بين المللي كه هر ساله منتشر مي شود، وضعيت سينماي ايران از نظر جذب مخاطب در 10 سال اخير با افت رو به رو بوده است. گزارش موسسه سمعي- بصري اتحاديه اروپا نشان مي دهد از ميان 75 كشور جهان، جايگاه سينماي ايران از نظر توليد فيلم و جمعيت سينماروهاي كشور در حالي كه از نظر توليد سالانه فيلم در رتبه 14 قرار دارد از نظر جذب مخاطب در رتبه چهل و نهم قرار دارد.
پنجشنبه 7 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 198]