واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
سوئد ، کشوری است در شمال اروپا در شبه.جزیره اسکاندیناوی. از غرب با کشور نروژ، از شمال شرق با کشور فنلاند، از شرق با خلیج بوتنیا، از جنوب شرقی با دریای بالتیک و از جنوب غربی با کشور دانمارک همسایه است. نام این کشور در فارسی از نام آن در زبان فرانسوی گرفته شده.است. پایتخت این کشور شهر استکهلم است.
سوئد با مساحت ۴۴۹٬۹۶۴ کیلومتر مربع، سومین کشور بزرگ اروپا از نظر مساحت می.باشد. جمعیت سوئد بیش از ۹٫۲ میلیون نفر است که تقریبا ۷٫۹ میلیون نفر آن را سوئدی.ها تشکیل می.دهند. این کشور با تعداد ۲۰ نفر در هر کیلومتر مربع از تراکم جمعیت پایینی برخوردار است که بیشتر این جمعیت نیز در جنوب سوئد مستقر هستند. همچنین بیش از ۸۵٪ مردم سوئد در ناحیه شهری زندگی می کنند.
کشور سوئد از حکومت مشروطه برخوردار بوده و دولت به شکل پارلمانی اداره می.گردد. پادشاه در این کشور مقامی تشریفاتی است و کشور توسط نخست وزیر اداره می شود.
مردم
مردم سوئد همراه با مردمان نروژ، ایسلند و دانمارک از شاخه ژرمنی اقوام هندواروپایی بوده و تبارشان به وایکینگ.ها می رسد.
سوئدی.ها جزو شهروندانی در جهان هستند که از کیفیت بالای زندگی برخوردارند. نرخ بیکاری آن پایین است و اقتصاد آن بر پایه مشارکت مردم در سرمایه.گذاری.ها استوار است.
فرهنگ
زبان
زبان سوئدی از خانوادهٔ زبان.های هندواروپایی شاخهٔ ژرمنی است و با زبان.های نروژی و دانمارکی نزدیکی دارد. این سه زبان بسیار به هم نزدیک بوده و اغلب گویشوران آن.ها می.توانند هر کدام به زبان خود با هم ارتباط زبانی برقرار کنند. زبان سوئدی، زبان رسمی کشور سوئد می.باشد. در برخی نواحی شمالی کشور، به زبان فنلاندی نیز تکلم می.گردد. تعداد ۴ زبان اقلیمی اعم از فنلاندی، تورندال، رومانی (زبان کولی.ها) و ییدیش (زبان یهیودیان) در کشور سوئد تکلم می.گردد. شهروندان سوئدی تا حدود معینی در تعامل با دستگاه.های دولتی از حق استفاده از این زبان.ها برخوردار بوده و هم چنین درخصوص مراقبت.های کودکان و بزرگسالان از حق استفاده از زبان.های فنلاندی و سامی نیز برخوردارمی باشند.
دین
بین ۴۶ تا ۸۵ درصد مردم سوئد به وجود خدا اعتقاد ندارند.
تاریخ
مختصری از تاریخ سوئد
تاریخ سوئد را می.توان به دورانهای:
وایکینگ.ها ۱۰۵۰ – ۸۰۰ میلادی پیش از سده.های میانه ۱۲۵۰ - ۱۰۰۰ میلادی سده.های ۱۳۸۹ - ۱۲۵۰ میلادی عصر یکپارچگی ۱۵۲۰ - ۱۳۸۹ میلادی عصر واسا ۱۶۱۱ - ۱۵۲۰ میلادی عصر ابرقدرت.ها ۱۷۱۸ - ۱۶۱۱ میلادی عصر آزادی ۱۷۷۲ - ۱۷۱۸ میلادی عصر گوستاو ۱۸۰۹ - ۱۷۷۲ میلادی عصر آخرین بازسازی ۱۸۶۶ - ۱۸۰۹ میلادی عصر گسترش صنعتی ۱۹۱۸ - ۱۸۶۶ میلادی عصر دموکراسی ۱۹۳۹ - ۱۹۱۸ میلادی و جنگ جهانی دوم به بعد تقسیم نمود.
تاریخ این کشور مانند اکثر کشورهای باستانی آغازی آمیخته با افسانه.ها و اسطوره.ها دارد، دوره هائی که پادشاهان و حکمرانان قهرمانان افسانه.ای بشمار می آمدند.
حدود دو هزار سال قبل، یخهای متراکم شبه جزیره اسکاندیناوی شروع به ذوب و بتدریج از شمال به جنوب عقب نشستند.
در آن زمان مردمی در شمال آلمان امروزی و جنوب اسکاندیناوی زندگی می.کردند که ما از اصل و منشا آنها بی خبریم، آنان بدنبال یخ.ها به راه افتادند و ناگهان سرزمینی یافتند پوشیده از جنگل.های انبوه و مملو از دریاچه.ها، برکه.ها و آبگیرها. قدیمی.ترین نوشته.ها حکایت از قومی نیرومند بنام آسورها در این سرزمین می.نماید، این قوم به دارا و فقیر تقسیم شده بودند و روسا و سرکردگان آن به ثروت خود اتکا داشتند.
اسورها از شاه یگانه.ای به سیستم شاه – کاهنی پیروی می.کردند و به پادشاه به چشم یک روحانی بزرگ نگاه می.کردند و قدرتشان به ویژه به سازمان نیروی دریائی آنها بستگی داشت.
یک یورش بزرگ و سخت و ویرانگر از سوی این اقوام شمالی، اسکاندیناوی و اروپا را فرا گرفت.
شمالی.ها که وایکینگ نامیده می.شدند کشورهای اروپائی و شهرها را مورد تاخت و تاز خود قرار دادند، هر جا را که توانستند غارت کردند، در آنجا که توانستند به داد و ستد و تجارت پرداخته و گاه در آنجا ساکن گردیدند.
ابن قبائل شمالی که بعدها نرمن نامیده شدند تا حدود مدیترانه پیش رفتند و با کشتی.های خود در داخل رودهای بزرگ حرکت نموده و به هر کجا که وارد گردیدند آن را ویران نموده و ساکنین آن نقاط را قتل عام نموده و اموال آنان را غارت نمودند.
این راهزنان و آدمکشان ناحیه شمال غربی فرانسه را که امروز نرماندی نامیده می.شود متصرف شدند، همچنین جنوب ایتالیا و سیسیل را بتصرف خود درآوردند و بتدریج در این نقاط مستقر و ساکن گشتند و بصورت مالکان و اشراف بزرگ درآمدند.
کلمه وایکینگ که از ریشه ویکن به معنای خلیج گرفته شده به مردمی اطلاق میشده که در اطراف آبگیرهای اسلو زندگی مینموده.اند، علت تجاوزها و یورش.های وایکینگ.ها را عده.ای بخاطر ازدیاد جمعیت و عدم کفایت محصولات کشاورزی دانسته وگروهی معتقدند که رفاه و ثروت زیاد و ماجراجوئی.های آن قوم علت آن بوده است.
حملات وایکینگ.ها منجر به چندین بار فتح انگلستان و بخش هائی از فرانسه گردیده و تجاوزات آنان تا قسطنطنیه و حتی دریای خزر و مرزهای ایران نیز توسعه یافت.
در حدود سالهای ۱۰۰۰ میلادی سوئد سازمانی کاملاً ساده داشت، سازمانی که از مدتها قبل آن را حفظ کرده بود، کشور در وجود شاه تشخص می.یافت، اما در عین حال پادشاه بر اساس آداب و سنن و برخی قوانین و مقررا ت سلطنت می.نمود و موظف به رعایت آنها بود.
سرزمین سوئد از ایالت.های گوناگونی تشکیل می.گردید که این ایالت.ها با هم پیوندهائی داشتند، در امور داخلی این ایالات خود مختار بودند.
در سطح کشوری مجمع همگانی بنام تینگس وجود داشت که موارد خاصی مانند جنگ و صلح وظیفه اصلی آن بوده و تعیین انواع مالیات و میزان آن کار بعدی آن را تشکیل می.داد، تصویب و اجرای قوانین و احکام قضائی و حقوقی نیز در وظایف تینگس قرار می گرفت.
پادشاه علاوه بر مقام سلطنت مقامی روحانی نیز داشت، این مقام از طرف تینگس به پادشاه تفویض می.گردید، مقام روحانیت شاه تا زمان مسیحیت ادامه پیدا نمود ولی در قرون وسطی این نظام به هم ریخت و شاه قدرت کامل را به خود اختصاص داد.
در قرون وسطی، با ورود مسیحیت به سوئد مناقشات و درگیری.های دامنه داری میان پیروان مسیحیت و طرفداران آئین.های سنتی آغاز گردید، نمونه.ای از نتیجه.های این درگیری.ها اخراج اینگه پادشاه وقت از مجمع تینگس توسط توده.های خشمگین ملت بود، یکی از نزدیکان اینگه تعهد نمود که با انجام مراسم قربانی برای خدایان آنها را به سر مهر آورد و با این تعهد به جانشینی اینکه برگزیده گردید.
در اوائل قرن دوازدهم پادشاهی به نام اسورکر به سلطنت رسید، وی فردی مسیحی از فرقه گریگوریان بود، بر اساس دستورات این فرقه کلیسا قدرتی مافوق مردم و قوانین داشت، اسورکر در یک بامداد نوئل وقتی برای ادای نماز به کلیسا می.رفت بوسیله یکی از خدمتکارانش به قتل رسید، پس از او اریک یدوارسون به سلطنت رسید وی دودمانی را بنیان گذاشت که به سلسله اریک معروف می.باشند، سیمای تاریخی اریک با افسانه و مذهب درآمیخته، هر کار نیکی که انجام می.گردید به او نسبت داده می.شد، اریک در روز معراج مسیح توسط یک شاهزاده دانمارکی به قتل رسید و به لقب شهید معروف گردید.
در دوران سلطنت کنوت، پسر اریک، ارتباط ویژه.ای میان دو کشور آلمان و سوئد برقرار گردید، این ارتباط با ورود عده.ای از معدنچیان آلمانی که کنوت فعالیت آنها را برای صنعتی نمودن کشور لازم می.دانست آغاز گردید، این معدنچیان پیشروان صنعتی شدن کشور سوئد گردیدند.
بعد از کنوت یکی از مشاوران او بنام بیرجر یارل به سلطنت رسید، اولین اقدام بیرجر ایجاد وحدت سراسری کشور بود، وی پادشاهی بود قانون گذار، از قوانین این پادشاه می.توان از قوانین مربوط به خانواده، قوانین مربوط به کلیسا، قوانین ارث (بر اساس یکی از مواد این قانون دختران یک دوم پسران می.توانستند ارث ببرند) نام برد. برجر یارل بانی شهر استکهلم می باشد.
سیاست
در زمان سلطنت گوستاو واسا در قرن ۱۶ اولین مجلس ملی سوئد متشکل از نمایندگانی از ۴ طبقه اشراف، روحانیون، طبقه متوسط و دهقانان گشایش یافت. طی قرون آتی، قوانین پیچیده تری برای ریکسدگ وضع گردیده و به تدریج تعداد دستگاه.های اجرائی افزایشی یافت. قدرت مجلس ملی به طور عمده.ای تغییر یافته و از زمانی به زمان دیگر نسبت به سلطنت از جایگاه بی.نهایت سستی برخوردار بوده.است. این درحالیست که در دورة آزادی طی قرن ۱۸، مجلس ملی جایگاه خود را بهبود بخشیده و نظام منسجمی پایه ریزی گردید. تا پیش از ۱۸۰۹ قدرت سلطنت و مجلس در یکدیگر ادغام بود، تا اینکه پس از سال ۱۸۰۹ دربار و سایر مراجع قدرت، استقلال یافتند. در سال ۱۸۶۵ مجلس دو گانه.ای جایگزین مجلس قبلی گردید. تا سال ۱۹۱۷ نظام دو گانه.ای برقرار بود، تا این که سازمانی با ۳۵۰ نماینده و کمیته.های مختلفی در زمینه.های گوناگون تأسیس گردید. در سال ۱۹۷۴ دولت سوئد به طراحی قانون اساسی جدیدی مبادرت نمود. پس از گذشت مدت زمان ۲۰ سال دوره نمایندگی به دورة چهار ساله تغییر یافت. کشور سوئد از نظام دموکراتیک انتخابی برخوردارمی.باشد به این معنا که کلیه احزاب سیاسی با بیش از ۴در صد آراء انتخابات عمومی از کرسی در مجلس برخوردارمی.گردند. شهروندان سوئدی اجازه حضور در انتخابات مجلس را دارند. درحال حاضر تعدادی حزب سیاسی در مجلس ملی سوئد فعالیت دارند. سال ۱۹۲۱ آغاز قطعی دموکراسی در سوئد محسوب می.شود. سال ۱۹۱۹ پارلمان سوئد در مورد حق شرکت همگانی در انتخابات و آراء یکسان زنان و مردان تصمیم گیری کرد. دو سال بعد از این تصمیم اولین انتخابات پارلمان برگزار شد. در پی انتخابات سال ۱۹۲۱ پنج زن به پارلمان سوئد راه یافتند. انتخابات پارلمان سوئد چهارسال یکباربرگزار می.شذ که آخرین انتخابات پارلمان در سال ۲۰۱۰ برگزار شد. گشایش مجلس در هر پائیز وظیفه پادشاه سوئد است. در این هنگام سال پارلمانی آغاز می.گردد. پادشاه شخص اول کشور سوئد است ولی این مقام در درجه نخست جنبه نمایندگی مملکت و تشریفاتی دارد.
احزاب سیاسی
در سوئد احزاب سیاسی کوچک و بزرگ بسیاری فعال هستند. شاخص.ترین آنها هفت حزب سیاسی زیر است:
حزب سوسیال دموکرات Socialdemokraterna
حزب میانه رو یا مدرات Moderaterna
حزب مرکزی یا سنترال پارتی Centralpartiet
حزب ملی یا فولک پارتی Folkpartiet
حزب دموکرات مسیحی Kristdemokraterna
حزب چپ Vänsterpartiet
حزب محیط زیست Miljöpartiet
اقتصاد
در گذشته نه چندان دور، تا اواخر قرن هجدهم میلادی، سوئد یکی از فقیرترین کشورهای اروپا بود، اما بعدها دوران رشد اقتصادی سوئد آغاز شد. بعد جنگ جهانی دوم این رشد اقتصادی شتاب بیشتری بخود گرفت. درآمد خالص ملی کشور بالا رفت، شکوفائی رشد اقتصادی بوجود آمد. درآمد کشور سوئد مثل دیگر کشورهای نسباتاً کوچک صنعتی، وابسته به صادرات تولیدات صنعتی است که در حال حاضر از رشد بالائی در توازن بین صادرات و واردات برخوردار است. تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۰۶ میلادی ۱/۲۹۰ میلیارد دلار بود و رشدی ۵/۴ درصدی را نسبت به سال پیش از آن نشان می.داد. نرخ بیکاری این کشور ۶/۵درصد است. آماری از جمعیت زیر خط فقر این کشور در دسترس نیست اما به نظر می.رسد این آمار نباید چندان بالا باشد. تورم در این کشور ۴/۱درصد است. ۳۵ درصد از محصولات صادراتی این کشور را ماشین.آلات تشکیل می.دهد و بقیه شامل وسایل نقلیه موتوری، کاغذ و مشتقات آن، چوب، محصولات آهنی و فولادی و مواد شیمیایی است که به کشورهای آلمان (۸/۹درصد)، آمریکا (۳/۹ درصد)، انگلستان (۱/۷ درصد)، دانمارک(۹/۶ درصد)، فنلاند(۶ درصد)، فرانسه(۹/۴ درصد)، هلند(۷/۴ درصد) و بلژیک(۵/۴درصد) صادر می شود.
جغرافیا
در شمال اروپا در شبه جزیره اسکاندیناوی سوئد در شمال اروپا واقع شده ودارای آب و هوای بسیار سردی است. این کشور از نظر طبیعی، از 4 ناحیه تشکیل شده.است. کوههای پوشیده از جنگل در منطقه نورلند در شمال، زمینهای مرتفع یونکوپینگ در جنوب، دریاچه دیستریکت در ناحیه مرکزی، و جلگه حاصلخیز اسکانیا در منتهیالیه بخش جنوبی کشور.تابستانها کوتاه وگرم و زمستانهای سرد و طولانی از ویژگیهای آب و هوای این کشور است. میانگین بارش سالانه از 200 سانتی متر در غرب وجنوب غربی، تا 50 سانتی متر در شرق و جنوب شرقی متغیر می.باشد. بیش از نیمی از مساحت این کشور از جنگل پوشیده شده و طبعاً، صنایع چوب و ساخت ماشین آلات مرتبط با آن، معمول و متداول است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 309]