اتحاد رهبران آمريكاي لا تين آمريكا ديگر حياط خلوت ندارد

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: اتحاد رهبران آمريكاي لا تين آمريكا ديگر حياط خلوت ندارد
«من هيچ سر در نميآورم! اگر رواست كه ايالات متحده ناوگان چهارم خود را به آمريكاي لاتين گسيل دارد، چرا ناوگان روسي نتواند عازم اين خطه شود؟» اين نكته زاييده فكر هوگو چاوز نيست كه قرار است رزمايش مشترك دريايي با روسيه در ماه نوامبر در كشورش سرگيرد، بلكه رافائل كوريا همتاي اكوادوريايي وي است كه چنين ميانديشد. راه اندازي مجدد ناوگان چهارم آمريكا كه در 25 آوريل اعلام شد، نه تنها در شبه قاره هيچ شور و شوقي برنينگيخته بلكه نگرانيهاي چندي را هم در پي آورده است. اين ناوگان از يگان هاي نيروهاي ويژه همه فن حريف زميني، دريايي و هوايي، به منظور هدايت و هماهنگي نيروهاي دريايي آمريكاي مركزي و جنوبي عليه «قاچاق مواد مخدر و تروريسم» برخوردار است!
كم و بيش در همان هنگام لوييز اينياتسيو لولا دو سيلوا، رييس جمهور برزيل، كسي كه وي را غالبا «ضد چاوز» معرفي ميكنند، از كوره به در رفت كه دفتر «بازار دواي هر دردي است بسته شد»، «دوره اي كه ما، قدرتهاي اقتصادهاي نوخاسته، به صندوق بين المللي پول وابسته بوديم سر آمد» و «ديگر دنبال آمريكاي لاتيني كه صدايش به گوش نمي رسيد نگرديد».
درست سي و پنج سال پس از سرنگوني سالوادور آلنده، سوسياليست شيليايي، تصميم بوليوي و ونزوئلا در روز 11 سپتامبر به اخراج سفراي ايالات متحده به اتهام توطئه چيني واشنگتن عليه دولتهايشان، اهميتي بيش از نمادي ساده دارد. روز بعد از آن منوئل زلايا رييس كشور هندوراس، به نشانه همبستگي با بوليوي پذيرش اعتبارنامه سفير تازه آمريكا در تگوسي گالپا را «به تعويق انداخت»، رخدادي كه كمتر به چشم آمد. در سالهاي اخير، فقط كلمبيا و ال سالوادور روساي جمهوري برگزيده اند كه آشكارا هوادار آمريكا هستند. حتي كشورهاي آمريكاي مركزي كه «حياط خلوت» سنتي واشنگتن به شمار رفته اند جهش بزرگي ]براي گسستن از بندهاي وابستگي[ كرده اند. هندوراس پس از آنكه به تقاضاي كمكي كه از واشنگتن و بانك جهاني كرده بود وقعي ننهادند، به طرح ژئوپوليتيك «بنيادي» بديل بوليواري به سود كشورهاي قاره آمريكا پيوست كه به انگيزش آقاي چاوز هم اينك بوليوي، كوبا، نيكاراگوئه و ونزوئلا را بيگديگر پيوند داده است.كاستاريكاريا، نوزدهمين عضو موافقت نامه پتروكاريبه شده است، كه به موجب آن كاراكاس نفت را به قيمتي نازل تر از بهاي بازار به امضاكنندگان آن موافقت نامه ميفروشد.
هنگاميكه ونزوئلا جنگندههاي سوخو و تفنگهاي تهاجمي كلاشينكف از روسيه ميخرد و يا دو بمب افكن استراتژيك 061-TU كه از مسكو راهي آن كشور شده اند را در خاك خود ميپذيرد، نه به قصد حمله به فلوريداست، بلكه پويا ساختن «ژئو پوليتيك جهاني تازه اي» را در نظر دارد. وقتي برزيل اعلام ميكند كه به لطف انتقال فنآوريهاي فرانسوي چهار زير دريايي متعارف، يك زير دريايي با نيروي پيش راننده اتمي و بالگردهاي نظاميخواهد ساخت، كار ديگري جز قدم برداشتن در همان راه نمي كند، گيريم اقدام وي كمتر چشمگير باشد. روياروي مطامع واشينگتن برازيليا، قلمرو خويش را مشخص ميسازد.
برزيل مناسبات خود با كشورهاي رو به روشد را توسعه ميبخشد; ونزوئلا و بوليوي پيوندههاي خود با چين، ايران و روسيه را استوار ميسازند- شركت نفتي روسي گازپروم اكنون فعاليتهاي خود را به اين دو كشور گسترش داده كه از ديدها پنهان نمانده; توافقنامههاي دوجانبه ميان آرژانتين، برزيل، بوليوي، كوبا، نيكاراگوئه، ونزوئلا، پاراگوئه، اكوادور رو به فزوني نهاده اند. روز 28 سپتامبر در جريان يك همه پرسي در اكوادور تاييد گسترده مردم بر قانون اساسي تازه اي صحه گذاشت كه هدف آن بستن دفتر سياست نوليبرالي در اين كشور است.
ناسازگاريها و حتي موارد كشاكش ميان كشورهاي آمريكاي لاتين همچنان پابرجاست. با اين همه، آنها در اين موقعيت سرنوشت ساز پشت به پشت يكديگر داده اند. گواه اين همبستگي ]واكنش نسبت به[ اقدام فرمانداريهاي ايالات موسوم به «خودمختاري خواه» در بوليوي است كه در ماه سپتامبر كوشيدند دولت آقاي اوو مورالس را بي ثبات سازند. به همين مناسبت بود كه فيليپ گلدبرگ سفير آمريكا ]عنصر نامطلوب شناخته و[ از آن كشور اخراج شد. تخصص وي را كه در سالهاي 1996- 1994 در بوسني و ميان سالهاي 2004 و 2006 در كوسوو ماموريت داشت، «تجزيه» كشورها دانسته اند. ونزوئلا و به دنبال وي برزيل كه آگاه اند «پيكار بوليوي» تا چه اندازه براي آينده چپگرايان آمريكاي لاتين و فراسوي چپگرايان براي حاكميت آنها سرنوشت ساز است، گردهمايي اتحاديه ملتهاي آمريكاي جنوبي را در سانتياگوي شيلي به راه انداختند كه تا آن وقت چونان سازماني نمود يافته بود كه بيش از آنكه تاثير گذار باشد ارزشي نمادين ميداشت. كشورهاي منطقه در اين گردهمايي بدون حضور ايالات متحده، به پشتيباني قاطعانه از آقاي مورالس برآمدند و يادآور شدند كه هيچ گونه «گسستي در نهاد يكپارچه كشور داري» همسايه خويش را بر نخواهند تابيد.
اكنون ايجاد شوراي دفاعي آمريكاي جنوبي را به منظور پيش نگري و چاره يابي ستيزهها پيش كشيده اند. آقاي دا سيلوا انديشه برپايي چنين نهادي را كه آقاي چاوز در سال 2003 پرورده بود از سرگرفته اما با خصومت ورزي كلمبيا رو در روست.
ايالات متحده نتوانسته است طرح بزرگ خود براي ايجاد ناحيه آزاد تجاري ميان كشورهاي قاره آمريكا را به آن پهنه تحميل كند. شبه قاره از بهاي استثنايي توليدات اوليه خود در بازار كشورهاي نوخاسته اي مانند هند و چين بهره ميجويد. باد مخالفي كه بر وال استريت وزيدن گرفته همه محاسبات را به هم زده است. «در حالي كه بدوا اميد آن بود كه آمريكاي لاتين شايد بتواند از بحران بركنار بماند، اينك نشانههايي بسيار قوي حكايت از آن دارند كه آثار اين بحران به يقين در راهست. نه فقط ميتوان چشم به راه رو به وخامت گذاردن ديرپاي تجارت خارجي بود، بلكه همچنين ميبايد انتظار ضربه مالي بسيار خشني در آينده نزديكي داشت. نظام بانكداري و بورس اوراق بها دار هرچه بيشتر گسترشي بينالملل يابند، شكنندگي ]اين كشورها[ بيشتر خواهد شد». در واقع آسيب هم اينك هم به كشورهايي مانند مكزيك، شيلي، برزيل و پرو سرايت كرده است.
در سال 2006 رييس كشور ونزوئلا به قصد استفاده از ذخيرههاي موجود در منطقه ايجاد يك بانك «بديل» جنوب را، پيشنهاد كرده بود تا به وابستگي به صندوق بين المللي پول پايان دهد، منابع مالي لازم را براي توسعه كشورهاي عضو فراهم آورد و از آسيب پذيري لايههاي تنگدست اجتماعي بكاهد. تاكنون آرژانتين و برزيل كه به گونه اي هم پيوستگي اميد بسته اند كه با سلطه اقتصادي آنها بر بقيه منطقه سازگار باشد طفره رفته اند. اما سر انجام روياروي تهديد كشور شمالي، رييس جمهور برزيل در ملاقات اول اكتبر خود در مانوس (برزيل) با آقايان چاوز، كورئا و مورالز، به «تند روها» پيوست و پيشنهاد ايجاد نهاد تازه را پذيرفت.
منبع: لموند ديپلماتيك
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]