ايران‌شهر - ماسوله؛ چيزي شبيه شهر تاريخي

واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: ايران‌شهر - ماسوله؛ چيزي شبيه شهر تاريخي

ايران‌شهر - ماسوله؛ چيزي شبيه شهر تاريخي

ماسوله شهري در دل جنگل‌هاي گيلان است كه هر بيننده‌اي را در نخستين نگاه متحير مي‌كند. چيزي كه هنوز گردشگران را به ماسوله مي‌كشاند طبيعت و هواي دلپذير آن است. اما آنان كه در سال‌هاي قبل‌تر ماسوله را ديده‌اند چيزي از آن ماسوله قديم پيدا نمي‌كنند و كم‌‌كم متوجه مي‌شوند با چيزي شبيه شهر تاريخي مواجه‌اند و از آن تاريخ اعجاب‌انگيز تنها استواري شهر بر دامنه كوه باقي مانده است.

تخريب خانه‌هاي تاريخي ماسوله
26 خانه تاريخي در ماسوله ويران شدند. اين اتفاق به دنبال بارندگي‌هاي اخير در منطقه و آسيب‌پذير بودن اين خانه‌ها به دليل رسيدگي نكردن به موقع به بناهاي تاريخي و انجام نشدن مرمت‌هاي اضطراري بوده است.
شدت تخريب برخي از خانه‌ها به اندازه‌‌اي است كه آواري از مصالح، خشت و گل و سنگ به همراه تيرهاي چوبي در و پنجره گذرها و مسير‌هاي آمد و شد را كاملا بسته بود. مشاهدات حاكي از آن است كه سقف بيشتر اين خانه‌ها كاملا فروريخته و تيرهاي چوبي به حال خود رها شده‌اند. در صورت انجام نشدن مرمت اضطراري و تعويض نشدن «فوشه»هاي سقف تعداد بيشتري از خانه‌ها ويران خواهد شد. در برخي از خانه‌ها هم ديوارها فروريخته و در بعضي ديگر در حال فروريختن است و در صورت انجام نگرفتن مرمت اضطراري، زمستان امسال به طور كامل ويران مي‌شوند اين شهر هم‌اكنون با مسائلي مانند ريزش سنگ، سيل، رانش زمين و زمين‌لرزه روبه‌رو است.
در همين حال به نظر مي‌رسد علاوه بر تخريب خانه‌هاي تاريخي ماسوله به دليل بي‌توجهي مسوولان نسبت به مرمت مداوم و اصولي كه عوامل جوي هم روند آن را سرعت بخشيده، برخي اهالي ماسوله هم كمر به نابودي ملك تاريخي خود بسته‌اند. چنان كه چندي پيش خانه «دهرويه» كه در فهرست آثار ملي كشور نيز به ثبت رسيده بود توسط مالك و به قصد نوسازي به طور كامل تخريب شد.
اگرچه بوميان ماسوله بارها نسبت به تخريب تدريجي خانه‌هاي ماسوله كه اين روزها شدت گرفته، اعتراض كتبي خود را به مسوولان و متوليان امر اعلام كرده و خواستار حفظ اين منطقه تاريخي شده‌اند اما به نظر مي‌رسد كه هيچ مقام مسوولي در اين زمينه اقدامي انجام نداده است. شهر تاريخي ماسوله نخستين شهر ايران است كه به طور كامل در فهرست ميراث فرهنگي كشور به ثبت رسيده است و تلاش مي‌شود در فهرست ميراث جهاني نيز به ثبت برسد.
در كنار معماري از دست رفته ماسوله بايد از فرهنگ بومي منطقه نيز ياد كرد كه ديگر اثري از آن باقي نمانده است، مهاجرت غيرماسوله‌‌اي‌ها و از سوي ديگر ويلاسازي شهري‌ها به خصوص پايتخت‌نشينان در ماسوله فرهنگ اين منطقه را دستخوش تغيير و تحول زيادي كرده تا آنجا كه بخشي از هنر مردم اين سرزمين نيز با اين تحولات اخير از بين رفته و ديگر نمي‌توان سراغي از آنها گرفت.
اجناس چيني به جاي صنايع‌دستي ماسوله
صنايع‌دستي گيلان اين قابليت را د‌ارد ‌كه گرد‌شگران تنها با هد‌ف بازد‌يد ‌و استفاد‌ه از اين ميراث ارزشمند‌ به اين استان سفر كنند‌.
اما صنايع‌دستى ماسوله هم كه قدمتي تاريخي دارد امروز جاي خود را به اجناس چيني داده است و در اين شهر درست همان اجناسي را مي‌توان ديد كه در حراجي‌هاي بقيه شهرها هم مي‌توان يافت كرد.
جواب مردم ماسوله به اينكه چرا اجناس چيني را به ‌جاي محصولات محلي خود مي‌فروشيد؟ نماندن جوان‌ها در روستا و كم شدن نيروي كار و در نتيجه كم شدن توليد محصولات بومي است. اين در حالي است كه مردم ماسوله از راه گردشگري و صنايع‌دستي امرار معاش مي‌كنند و گردشگرى گزينه مناسبى براى رونق اقتصادى ماسوله و تداوم حيات فرهنگى و اجتماعى آن به شمار مى‌رود.
وضعيت صنايع‌دستي در ماسوله به مرحله‌اي رسيده است كه بايد كم‌كم نمونه‌هاي اين هنر مردمي را در كتاب‌هاي مربوط به ماسوله جست‌وجو كرد.
يحيي يوسف‌پور شهردار ماسوله در اين مورد گفت: امروز صنايع‌دستي يكي از موضوعات مهم فرهنگي و گردشگري هر شهر و فرهنگ تاريخي است. به واقع بيشترين درآمد هر كشوري از دريچه گردشگري به صنايع‌دستي مربوط مي‌شود و اين موضوعي است كه امروز بيش از گذشته به آن توجه مي‌شود.
رونمايي از تمبر ماسوله
از تمبر ماسوله نيز رونمايي شده است و به گفته شهردار ماسوله هدف از چاپ اين تمبر با نمايي از ماسوله، معرفي اين شهر به تمام جهان و جذب گردشگر و بر جاي ماندن يادگاري زيبا براي گردشگران بوده است. يوسف‌پور از مسوولان خواستار حمايت مورد ‌نياز براي حفظ و احياي صنايع‌دستي مختلف به ويژه چموش‌د‌وزي در اين شهر تاريخي شد‌. معاون صنايع‌دستي و هنرهاي سنتي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گرد‌شگري گيلان نيز از اجراي طرح پژوهشي در راستاي آسيب‌شناسي هنرهاي سنتي و صنايع‌دستي در اين استان خبر داد و عنوان كرد: براي ماند‌گاري هر هنر سنتي بايد‌ جنبه‌هاي مختلف ماند‌گاري و حفظ آن كارشناسي شود‌.
چموش‌د‌وزي و تعد‌اد د‌يگري از صنايع‌دستي د‌يگر استان رو به زوال است و با اعلام نتايج بررسي‌هاي اين طرح، وضعيت صنايع‌دستي گيلان بهبود مي‌يابد.
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عصر ایران]

[مشاهده در: www.asriran.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]