طالقان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

طالقان منطقه.اى است ييلاقى در شمال غربى تهران که مى.شود پس از روزها کار طاقت.فرسا و زندگى در اين شهر دودزده براى يک روز به آنجا پناه برد و در سکوت و آرامش طبيعت بکرش خستگى.ها را جاگذاشت.

طبيعتا اين منطقه مانند شمال کشور يا شهرهايى مانند مشهد، اصفهان، شيراز، تبريز و... نيست که بتوانى چندين و چند روز در آن بماني. سفر يک.روزه به طالقان مى.تواند گزينه مناسبى براى گذران آخرهفته باشد. در چنين سفرهايى، رفتن به هتل و اقامت در مهمانپذير، چندان مدنظر نيست. رفتن به دامان طبيعت و يک روز با امکانات کمتر زندگى.کردن، گاهى لازم است!

حالا که روز شده، زيبايى.هاى منطقه نمايان.تر است و مى.توان به.واقع از آن لذت برد. به نظر مى.رسد براى ماندن و اطراق.کردن، مکان.هاى بهترى هم وجود داشته که ما در آن تاريکى نتوانسته.ايم آنها را ببينيم.

رودخانه شاهرود که از اين منطقه مى.گذرد، کناره.اى باصفا و مناسب براى ماندن دارد. بر سر راه اين رودخانه، سدى خاکى زده شده با نام سد طالقان. درياچه.اى که پشت اين سد تشکيل شده نيز مکان خوبى است براى گذراندن وقت.

در دل کوه.هاى بلند
رشته کوه البرز مملو است از چشمه.هاى آب گرم و طبيعتا منطقه طالقان هم که در کنار اين رشته کوه.ها واقع شده، از اين قاعده مستثنى نيست.

مشهورترين اين چشمه.ها عبارتند از: چشمه آب گرم در شمال روستاى گراب در بالاطالقان، چشمه آب گرم «گنداب» در شمال روستاى دهدر در بالاطالقان و چشمه آب گرم در شمال روستاى هرنج. همچنين در اين منطقه غارها و دخمه.هاى طبيعى فراوانى وجود دارد که برخى از آنها را معرفى مى.کنيم.

غار بزج: اين غار در روستاى بزج طالقان واقع شده و در گذشته، از آن به عنوان پناهگاه استفاده مى.شده است.

آثارى از کارهاى دستى و محل دروازه و ديده.بانى و همچنين نشيمن.گاه در آن مشاهده مى.شود. طول اين غار 25متر است.

غار کله.سنگ: در کوهى به همين نام در نزديکى قريه سوهان و قريه آرتون واقع شده. دهانه غار بسيار تنگ است. پس از پيشروى در غار، دهانه چاهى به عمق 4متر نمودار مى.شود که بايستى به کمک طناب از آن پايين رفت و در آنجا محوطه بزرگى ديده مى.شود که تعداد زيادى اسکلت انسان روى هم انباشته شده است.

درون اين غار، منابع آب.هاى زيرزمينى ديده مى.شود و از سنگ.چينى.هاى دستى درون غار استنباط مى.شود که سابقا عده زيادى درون اين غار مى.زيسته.اند.

غار مرغ.بند: در شمال روستاى «ناريان» قرار دارد و کمتر بدان توجه شده است.
دخمه باستانى خلى.زر: در مزرعه.اى به همين نام در روستاى «ورکش» واقع شده و داراى اتاق.ها و محل نشيمن است.

دخمه باستانى بادامستان: در جوار امامزاده يوسف، روبه.روى روستاى «وشته» قرار گرفته و حدود ده اتاق دارد.

ميزان بارندگى نسبتا زياد اين منطقه کوهستانى و چشمه.ساران فراوان و رودخانه.هاى فصلى و دائمى آن، منشاء وجود و پيدايش آبشارهاى زيادى است و اين از ديگر جلوه.ها و زيبايى.هاى طبيعى طالقان به شمار مى.رود.

آبشارهاى متعدد فصلى و دائمى در انحنا و سينه کوه.ها و دامنه ارتفاعات، چشم.ها را مى.نوازد. مشهورترين اين آبشارها عبارتند از: آبشار «شلبن» در جنوب روستاى بزج، آبشار «ترنو» در جزينان دربند و آبشار «آسکان» در روستايى به همين نام، آبشار «سفيدآب» در جوار مزرعه و کوهى به همين نام که در غرب قله شاه.البرز واقع است.

اين آبشارها در فصل زمستان، جلوه خاصى از زيبايى به خود مى.گيرند و به.حدى قنديل.هاى يخ تشکيل مى.دهند که اعجاب بيننده را برمى.انگيزند.

راه رفتن بر البرز
بارزترين ويژگى طبيعت طالقان، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و زيباست. رشته.کوه فرعى طالقان، بخشى از رشته.کوه اصلى البرز است که طول آن حدود 90کيلومتر و عرض آن از 5 تا 25کيلومتر است.

معروف.ترين قله رشته طالقان، شاه.البرز(البرز بزرگ) با بلنداى 4200متر از سطح درياست که در شمال آن، هشت يخچال کوچک، ديدنى و زيبا وجود دارد که جمع مساحت آنها حدود 260000 مترمربع است.

پوشش گياهى غنى و چشمه.ساران زلال و آبشاران متعدد آن، زيبايى کم.نظيرى به اين قله داده است؛ قله.اى که در عين حال سفره پربارى براى دامداران منطقه و مامنى گشاده.دست براى حيات وحش منطقه است.

چهره زيبا و نعمات فراوان شاه.البرز، اين قله را در ديده دلبستگان آن، به هيات زيباترين چکاد جهان.شان جلوه.گر ساخته است.

شاه.البرز 5 قله فرعى دارد که بين گردنه مالخانى و تنورکان واقع شده است.شاه البرز، نمونه.اى است از ده.ها قله ديگر طالقان که از جمله مهم.ترين آنها عبارتند از:

قله «صاد» با ارتفاع حدود 4000 متر از سطح دريا در شرق دره جزينان، قلل «کلوان1» و «کلوان2»، «ميش.چال2،1و3» با ارتفاع 4150 تا 4200 متر، قلل «لشکرک کوچک» و «لشکرک بزرگ»، «زرين کوه» يا «ماسه.چال»، «کاهار بزرگ و کوچک».

دکتر هانس بوبک - استاد دانشگاه و زمين.شناس اتريشى - در سال 1934 م، نقشه صحيحى از علم.کوه را با مقياس يک/صدهزارم و با استفاده از برخى عکس.هاى هوايى تهيه کرده است که اين نخستين گام بسيار مهم و ارزنده در راه شناسايى منطقه طالقان و تخت.سليمان به حساب مى.آيد.

وى از طريق دره «پراچان» که مسير جنوبى دستيابى به قلل رشته تخت سليمان است، با استفاده از راهنمايان محلى از گردنه هزارچم عبور و کليه قلل مشخص سمت شرقى و غربى گردنه را نامگذارى کرده که با استفاده از گويش محلى روستاى پراچان انجام پذيرفته است.

سفرى براى دورى از شهر
با آنکه نقاط ديدنى بسيارى را در طالقان به شما معرفى کرديم، ولى پيشنهاد ما براى گذراندن بعدازظهر سفرتان، کناره رودخانه شاهرود است؛ رودخانه.اى که همچنان بکر مانده و اگر اهل جمع.آورى سنگ.هاى زيبا و کلکسيون سنگ هستيد، مى.توانيد سنگ.هاى خوبى از اين رودخانه جمع.آورى کنيد؛ اتفاقى که در رودخانه.هايى مانند جاجرود، کرج و... رخ نمى.دهد. از آنجا که امکان رفتن به کنار رودخانه با ماشين هم وجود دارد، مشکلات احتمالى شما کمتر مى.شود.

طالقان منطقه.اى است کوهستانى که گاهى دماى آن به يازده درجه زير صفر هم مى.رسد؛ البته در فصل زمستان. ولى در هر صورت تا هوا گرم است، آخر هفته.اى را در اين منطقه بگذرانيد.

براى سفر، حتما به چند نکته توجه کنيد؛ اول، همراه.داشتن وسايل لازم و کمک.هاى اوليه؛ به.خصوص اگر مى.خواهيد اندکى کوهنوردى کنيد.

پس از آن، حتما هنگام رانندگى، توجه لازم را داشته باشيد. نکته سوم خطاب به کسانى است که مى.خواهند به ارتفاعات بروند؛ توصيه ما حرکت با گروه و داشتن راهنماى آشنا به منطقه است. آخر سر هم حفظ محيط .زيست و خوددارى از تخريب آن.

تاريخچه
تاريخ طالقان به 4500سال قبل بازمى.گردد و آثارى از سلسله.هاى مختلف پادشاهى در اين منطقه وجود دارد.

زبان مردم طالقان، فارسى و لهجه آنها تاتى است و تنها در دهکده ميناوند، مردم به زبان ترکى سخن مى.گويند. آيين مردم طالقان تا حدود قرن سوم هجرى، دين زرتشت بوده است.

با ظهور اسلام و گرويدن مردم قزوين و ساير مناطق نزديک طالقان به مذهب شافعى و مالکى، مذاهب جديد در ميان آنان رونق پيدا کرد اما چون ساداتى که به طالقان روى آوردند پيرو زيدبن.على.بن.حسين.ابن.على بودند، مردم طالقان، آيين زيديه را که حسينيه نيز ناميده مى.شود قبول کرده و به آن علاقه.مند شدند.

ظاهرا مذهب اسماعيليه در طالقان نفوذ و دوام قابل ملاحظه.اى نداشته است زيرا مردم طالقان، بيشتر در قلمرو نفوذ حکمرانان زيدى.مذهب قرار داشته.اند.

به هر حال با روى.کارآمدن صفويه و نفوذ حکمرانان سلسله کيانيه - خصوصا خان.احمد اول که به آيين شيعه اثنى عشرى معتقد و علاقه.مند بود - از گسترش و نفوذ آيين زيديه کاسته شد و مردم به مذهب اثنى..عشرى گرويدند. اکنون عموم طالقانى.ها شيعه دوازده امامى هستند.

موقعيت جغرافيايى
طالقان، منطقه.اى است متشکل از 80 آبادى که در ميان دره بزرگى در کوه.هاى البرز قرار دارد. اين منطقه با مساحتى حدود 1200کيلومترمربع مساحت، در فاصله حدود 140کيلومترى تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا از 1400 تا 2600متر، متغير است.

اگر از تهران به سمت اين منطقه برويد، از شهرهاى کرج، هشتگرد و آبيک گذشته و 4کيلومتر بعد از آبيک، به جاده انحرافى و اختصاصى طالقان مى.رسيد.

اين جاده پرپيچ.وخم، پس از گذشتن از چندين روستا سرانجام به سه.راهى مى.رسد که راه پايين.طالقان و بالاطالقان را از هم جدا مى.کند. طالقان، يکى از شهرستان.هاى حومه تهران است که از شمال به کلاردشت و الموت و منجيل، از غرب به اوشان، از جنوب به قزوين و آبيک و هشتگرد و کرج و از شرق به کندوان و کرج متصل مى.شود.