فرمان مشروطه

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

امروز از صدور فرمان مشروطه جز صدای ضعیف و نه.چندان واضح شاه بیماری که فرمان ایجاد مجلس شورای ملی را می.خواند، چند عکس و گزارش.های تاریخی و البته چندشاهد زنده وجود دارند.
شاهدان زنده این موقف هیجان.انگیز تاریخ به ثمر رسیدن مبارزات مردم ایران، درختان کهنسال صاحبقرانیه کاخ نیاورانند که شاه زیر سایه آن نشسته بود و اعلم.الدوله ثقفی، پزشک مخصوص شاه فرمان مشروطه را قرائت می.کرد تا شاه درمانده آن را امضا کند؛ شاهی که می.توان او را در هیبت مظفرالدین.شاه فیلم کمال الملک زنده.یاد علی.حاتمی، با آن دیالوگ جاودانه خطاب به کمال.الملک به یاد آورد وقتی با آن ته لهجه مخصوص می.گفت: «کار جهان. به. اعتدال. راست. می.شود. همه. چیزمان. باید به. همه. چیزمان. بیاید... اتابک. بدش. نیاید، ما که. صدراعظم. مثل. بیسمارک. نداریم. که. نقاش.باشی.مان از آن فضاحت.ها به.بار بیاورد.. بیله..دیگ.، بیله..چغندر، برگردید به. ولایت.!». لازم به توجه است که اصل خطاب فرمان مشروطه به صدراعظم وقت یعنی میرزا.نصرالله.خان مشیرالدوله است که خود در تهیه آن و راضی کردن شاه به امضای آن کوشش کرده بود. اصل فرمان نیز به خط احمدقوام (قوام. السلطنه) است.
«جناب اشرف صدراعظم، از آنجا که حضرت باری.تعالی جل.شأنه سر رشته ترقی و سعادت ممالک محروسه ایران را به.کف کفایت ما سپرده و شخص همایون ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی و رعایای صدیق خودمان قرار داده، لهذا در این موقع که اراده همایون ما براین تعلق گرفت که برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشید مبانی دولت اصلاحات مقننه به مرور در دوایر دولتی و مملکتی به موقع اجرا گذارده شود چنان مصصم شدیم که مجلس شورای ملی از منتخبین شاهزادگان قاجاریه و علما و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف به انتخاب طبقات مرقومه در دارالخلافه تهران تشکیل و تنظیم شود که در مهام امور دولتی و مملکتی و مصالح عامه مشاوره و مداقه لازمه را به عمل آورده به هیأت وزرای دولتخواه ما در اصلاحاتی که برای سعادت و خوشبختی ایران خواهد شد اعانت و کمک لازم را بنماید و در کمال امنیت و اطمینان عقاید خود را در خیر دولت و ملت و مصالح عامه و احتیاجات قاطبه اهالی مملکت به توسط شخص اول دولت به عرض برساند که به صحه همایونی موشح و به موقع اجرا گذارده شود. بدیهی است که به موجب این دستخط مبارک نظام.نامه و ترتیبات این مجلس و اسباب و لوازم، تشکیل آن را موافق تصویب و امضای منتخبین از این تاریخ معین و مهیا خواهد نمود که به صحه ملوکانه رسیده و بعون.الله تعالی مجلس شورای ملی مرقوم که نگهبان عدل است افتتاح و به اصلاحات لازمه امور مملکت و اجرای قوانین شرع مقدس شروع نماید و نیز مقرر می.داریم که سواد دستخط مبارک را اعلان و منتشر نمایند تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما که تماما راجع به ترقی دولت و ملت ایران است کماینبغی مطلع و مرفه.الحال مشغول دعاگوبی دوام این دولت و این مجلس بی.زوال باشند، در قصر صاحبقرانیه به تاریخ 14جمادی.الثانیه ۱۳۲۴ هجری در سال یازدهم سلطنت ما».
جالب اینکه چون در این فرمان با ذکر «شاهزادگان قاجاریه و علما و اعیان و اشراف و ملاکین و تجار و اصناف» از طبقات دیگر مردم حرفی به میان نیامده بود به در خواست نمایندگان پناهندگان سفارت، فرمان دیگری صادر شد:
«جناب اشرف صدراعظم، در تکمیل دستخط سابق خودمان مورخه 14جمادی.الثانیه ۱۳۲۴ که امر و فرمان صریحا در تأسیس مجلس منتخبین ملت فرموده بودیم، مجددا برای آنکه عموم اهالی و افراد ملت از توجهات کامله ما واقف باشند امر و مقرر می.داریم که مجلس مزبور را به شرح دستخط سابق سریعا دایر نموده، بعد از انتخابات اجزای مجلس فصول و شرایط نظام مجلس شورای اسلامی را مطابق تصویب و امضای منتخبین به.طوری که شایسته مملکت و ملت و قوانین شرع مقدس باشد مرتب بنمایید که به شرف عرض و امضای همایونی ما موشح و مطابق نظام.نامه مزبور این مقصود مقدس صورت و انجام پذیرد».
نکته بدیع اینکه در این متمم فرمان مشروطه عبارت «منتخبین ملت» آمده و به.جای «مجلس شورای ملی» از مجلس شورای اسلامی استفاده شده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 229]