چند پرسش بي جواب!

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: بازخواني سير مرمت يك مقبره 3/مرمت آرامگاه كوروش مبناي علمي و آكادميك ندارد / چند پرسش بي جواب!
مرمتگراني كه هم اينك به كار مرمت آرامگاه كورش مشغول هستند ، عليرغم دلسوزي فاقد هرگونه تحصيلات و دانش آكادميك هستند و كار مرمت را تنها با كسب تجربه نزد مرمتگران خارجي كه قبل از انقلاب در محوطه پاسارگاد و تخت جمشيد مشغول به فعاليت بودند ، فراگرفته اند.

با منتشر شدن خبرهايي در رابطه با غير علمي وغير كارشناسي بودن مرمت آرامگاه كورش در محوطه پاسارگاد و آسيب ديدن اين بناي تاريخي در اين مرمت ها ، وعليرغم تكذيب برخي مراكز زير نظر سازمان ميراث فرهنگي ، يكي از كارشناسان و اساتيد دانشگاه در رشته باستان شناسي در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با تاييد اين اخبار چگونگي اين آسيب ها و مرمت غير كارشناسي انجام گرفته در اين بنا را توضيح داد.

اين استاد دانشگاه كه مدير گروه باستانشناسي يكي از دانشگاههاي معتبر كشور نيز هست گفت: اولين كارهاي مرمتي و استحكام بخشي در پاسارگاد و تخت جمشيد عموما توسط پژوهشگران موسسه مطالعات آسيايي آفريقايي ايتاليا (ايزمئو) انجام شده است. رهبري آن را "بريتا تيليا" مرمتگر برجسته ايتاليايي در دست داشت و كساني كه هم اكنون در آرامگاه كورش به كارهاي مرمتي و حفاظتي مي پردازند شاگرداني هستند كه نزد اين استاد برجسته و مرمتگرمشهور ايتاليايي به صورت تجربي كار مرمت را فرا گرفته اند و البته هيچ گونه دانش علمي و آكادميكي روزآمدي در رابطه با كاري كه به آن مشغول هستند ندارند.

اين كارشناس باستان شناسي كه سابقه چندين كاوش مهم در نقاط مختلف كشور را نيز دارد و به دليل پاره اي ملاحظات شغلي از افشاي نام خود پرهيز مي كند در ادامه افزود: علاوه بر " بريتا تيليا "ي ايتاليايي فرد ديگري كه مطالعات گسترده اي را بر روي اين مجموعه انجام داد "كارل نيلندر" استاد دانشگاه اپسالاي سوئد بود كه در رابطه با نوع و جنس سنگ هاي به كار رفته در بناهاي محوطه، تكنيك، ابزارها و شيوه ساخت آنها تحقيقات بسيار زيادي انجام داد كه مجموعه اطلاعات خود را در كتابي به زبان انگليسي با عنوان "ابزارهاي كار در پاسارگاد" نيز منتشر كرده است.

محوطه جهاني پاسارگاد از بارزترين و شاخص ترين محوطه هاي باستاني جهان است كه نزد پژوهشگران شاخه هاي مختلف رشته باستان شناسي، حفاظت و مرمت بناهاي باستاني، تاريخ عمومي هنر و تاريخ مورد توجه است.

مجموعه اين ميراث باستاني و به ويژه آرامگاه كورش بنيانگذار امپراطوري هخامنشيان كه در اين محوطه واقع شده است بيانگر سبك و سنتهاي اوليه معماري هخامنشيان است كه براي شناخت هنر و معماري آن زمان از اهميت ويژه اي برخوردار است .

در يكصد سال اخير پژوهشهاي زيادي در اين محوطه انجام شده است. اگرچه بيشترين توجه در دوره هخامنشي معطوف به بناي تخت جمشيد بوده است اما پاسارگاد و مجموعه هاي متفاوت معماري آن از جمله محوطه مقدس (محلي در يك كيلومتري آرامگاه كورش كه تمامي پادشاهان هخامنشي در آن تاجگذاري كرده اند)، بناي تل تخت(دژ ستون دار اوليه كورش)، بناي معروف به آرامگاه كمبوجيه(زندان سليمان)، كاخهاي اختصاصي، كاخ بار عام، كاخ دروازه و آرامگاه كورش نيز از اهميت ويژه اي برخوردار هستند.

در سالهاي پيش از انقلاب (1961 تا 1963) يك سري كاوشهاي باستان شناسي در اين مجموعه بوسيله باستان شناس معروف انگليسي "ديويد استروناخ" انجام شد كه بعد از آن به وسيله برخي از باستان شناسان ايراني ادامه پيدا كرد، در آن زمان دكتر سامي مدير مجموعه تخت جمشيد و پاسارگاد بود.

اين استاد باستان شناس با اشاره به اين كه بعد از انقلاب فعاليت پژوهشگران و مرمتگران خارجي در اين محوطه نيمه كاره رها شد، به خبرنگار مهر مي گويد: با رفتن گروه مرمت گر خارجي كار حفاظت و مرمت بناهاي محوطه پاسارگاد به ناچار به كساني كه پيش از اين كار مرمت را به صورت تجربي نزد همان كارشناسان خارجي فرا گرفته بودند واگذار شد. اگر چه هيچ كدام از كارشناسان و علاقمندان ميراث باستاني كشور در صداقت و دلسوزي مرمتگران فعلي محوطه و آرامگاه كورش شكي ندارند اما بدون شك بايد پذيرفت به دليل آنكه اين افراد فاقد دانش علمي و آكادميك روز هستند بيش از آنكه به حفاظت بناي آرامگاه كمك كرده باشند چه بسا موجب تخريب آن شده اند.

اين مدير گروه باستانشناسي يكي از دانشگاههاي كشور با يادآوري قدمت و استحكام مثال زدني بناي آرامگاه كورش گفت: اين بنا كه بيش از 2500 سال قدمت دارد به خاطر استحكام و معماري منحصر به فردي كه دارد بعد از اين همه سال در مقابل آسيب هاي مختلف طبيعي و انساني استقامت كرده است ولي در چند سال اخير در اثر نشت آب از سقف شيرواني شكل آن به داخل اتاقك آرامگاه با مشكلاتي روبرو شد به گونه اي كه اين مسئله موجب رشد گل سنگ و ميكروارگانيزم‌هايي نظير كپك، جلبك و قارچ در ميان سنگهاي آرامگاه شده است كه مي تواند در دراز مدت موجب تبديل شدن سنگ ها به گياه خاك شود.

به گفته وي مرمتگران مجموعه براي مقابله با اين مشكل اقدام به مرمت و استحكام بخشي بنا كرده اند كه با وجود دلسوزي و تلاش فراوان به دليل غير علمي بودن كار در زمان فعاليت آسيب هاي جدي به سقف آرامگاه وارد كرده اند.

اين باستانشناس و كاوشگر درباره اتصال داربستها به آرامگاه مي گويد: متصل كردن داربست ها به بناي آرامگاه يكي از اشتباهات خطرناك گروه مرمتگر است چرا كه اين داربست ها خود بار اضافي به بنا وارد مي كند كه قطعا در نهايت به سنگهاي آرامگاه آسيب وارد خواهد كرد و متاسفانه در برخي از نقاط نيز ميله هاي داربست اطراف آرامگاه با سيمان به سنگ هاي آن متصل شده است كه موجب تاسف و تاثر همه كارشناسان و علاقمندان ميراث باستاني كشور شده است.

اين استاد دانشگاه با اشاره به شيوه معماري بناي آرامگاه كورش گفت: در ساخت اين بنا مانند همه بناهاي هخامنشي از هيچ ملاتي براي متصل كردن سنگ ها به هم استفاده نشده است و سنگها به صورت خشكه چين در كنار هم چيده شده و سطح اتصال آنها بر روي هم به صورت زبره تراش انجام شده و سنگها به حالت نرينگي مادينگي در هم قفل شده اند به همين دليل نيز نبايد از روشهايي براي مرمت اين بنا استفاده كرد كه با شيوه اوليه ساخت آن تفاوت فراواني داشته باشد.

در عين حال "راهساز" مسئول گروه مرمت آرامگاه كوروش درباره عايق‌كاري سقف آرامگاه پيش از اين گفته است: براي عايق‌كاري سقف آرامگاه نيز از رزين اكروليك پارالوئيد B72 استفاده شده است كه در بارندگي‌هاي اخير نيز آزمايش‌هاي خود را پس داده است.

از سوي ديگر كارشناس و استاد دانشگاه در رشته باستان شناسي كه از زمان شروع مرمت بناي آرامگاه تاكنون چندين بار از مراحل كار ديدن كرده است ، در ادامه گفتگو با مهر با اعلام خطرناك بودن وضعيت موجود براي بناي آرامگاه از كارشناسان و دلسوزان ميراث باستاني كشور درخواست كرد براي مرتفع كردن مشكلات رخ داده و جلوگيري از آسيب ديدن بيش از پيش آرامگاه چاره انديشي كنند.

با توجه به گفته هاي اين كارشناس و همچنين ديگر خبرهاي منتشر شده در اين باره و براي يافتن دلايل بروز چنين اتفاقاتي سرويس اجتماعي خبرگزاري مهر اقدام به طرح سوالهايي در اين رابطه مي كند كه پاسخ به آنها براي روشن شدن چرايي وضعيت موجود بي تاثير نيست.

- از جمله اينكه چرا هيچيك از باستانشناسان مخالف نحوه فعلي مرمت آرامگاه به دليل ملاحظات شغلي خواهان فاش شدن نام خود نيستند؟

- با توجه به سطح دانش و تخصص و مهارت مرمتگران ديگر چرا براي مرمت آثار باستاني و ميراث فرهنگي كشور از كساني استفاده مي كنند كه هيچ گونه دانش آكادميك و علمي در رابطه با كار خود ندارند؟

- اگر قرار است از اين افراد براي چنين كارهايي پراهميتي استفاده شود چرا دوره هاي دانش افزايي و علم آموزي براي آنها در نظر گرفته نمي شود؟

- چرا با آنكه كارشناسان و تحصيل كردگان دانشگاهي و خبره در ميان تيم مرمت آرامگاه كورش حضور دارند اين كار به افراد تجربي كار واگذار شده است؟

- با وجود اينكه فرستادن برخي از دانشجويان رشته مرمت آثار باستاني به كشورهايي كه تجربياتي كافي و مفيد در اين باره دارند مي تواند به تربيت نيروهاي متخصص و با دانش منجر شود ، چرا مسئولان همچنان در اين كار كوتاهي مي كنند؟

- با توجه به اينكه اين بنا و محوطه پاسارگاد از جمله محل هايي است كه در فهرست جهاني به ثبت رسيده است اگر سازمان يونسكو از صحت اخباري كه اين روزها در رابطه با آرامگاه كورش منتشر شده مطلع و قانع شود آيا اين بنا را از ليست خود خارج نخواهد كرد؟

لازم به ذكر است كه خبرگزاري مهر براي رسيدن به حقيقت آنچه كه در محوطه پاسارگاد و آرامگاه كورش رخ داده است با تعداد زيادي از كارشناسان امر گفتگو كرده است اما متاسفانه همه كساني كه در گفته هاي خود منتقد شيوه مرمت آرامگاه كورش هستند بنا به دلايلي از افشاي نام خود خودداري كرده اند.

با توجه به اينكه بيشتر اين كارشناسان يا كارشناس سازمان ميراث فرهنگي كشور هستند و يا با آن قرارداد كاري دارند، اعلام اخبار مربوط به اين تعميرات را به دليل اينكه خلاف ميل مسئولان است مضر به آينده كاري خود دانسته و حاضر نمي شوند نام خود را به خبرگزاري اعلام كنند.

حال سوالي كه مطرح مي شود اينست كه چرا سازمان ميراث فرهنگي كشور شرايطي را به وجود آورده اند كه كارشناسان آن جرات نمي كنند اخبار مربوط به ميراث باستاني كشورمان را به بيرون منتقل كنند. با شرايطي كه هم اكنون در سازمان ميراث فرهنگي كشور براي كارشناسان به وجود آمده است آيا در صورت رخ دادن اتفاقي كه خلاف طبع مسئولان اين سازمان باشد، مانند آسيب رسيدن يا سرقت يكي از آثار باستاني كشور ،مي توان نسبت به رسيدن اين خبر به منابع خبري اميدوار بود.
دوشنبه 4 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]