بررسي گفتمان تبليغي رسانه هاي بيگانه درباره آزمايش موفق موشك سجيل

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: بررسي گفتمان تبليغي رسانه هاي بيگانه درباره آزمايش موفق موشك "سجيل"
گروه تحليل و تفسير خبر: عليرضا عبدالله - در يك نگاه كلي مي توان گفت كه محافل سياسي و رسانه اي بيگانه در نحوه برخورد با دستاورد بزرگ ايران در آزمايش موشكي موفق "سجيل"، از سه تكنيك مرسوم "برچسب زدن" ، "تحريف" و "اغراق گويي" در جريان سازي تبليغي خود عليه جمهوري اسلامي بهره گرفتند.

جمهوري اسلامي ايران اواخر هفته گذشته، نسل جديدي از موشك‌ زمين به زمين به نام "سجيل" را با موفقيت آزمايش كرد. آزمايش اين موشك دو مرحله‌اي كه داراي دو موتور سوخت جامد مركب بوده و از قابليت‌هاي فوق‌العاده و بالايي برخوردار است، با بازتاب هاي گسترده اما متفاوتي در سطح رسانه هاي بين المللي روبرو شد.
به گفته سردار مصطفي محمد نجار وزير دفاع ، سجيل، موشكي است كاملا بومي با برد دو هزار كيلومتر كه از سرعت بسيار بالايي براي استقرار، پرتاب و خروج از محل پرتاب برخوردار مي باشد.
گرچه مسوولان ارشد نظامي جمهوري اسلامي بارها تاكيد كرده اند كه طراحي، توليد و ساخت موشك هاي پيشرفته ، برنامه اي كاملا متعارف بوده و تنها در چارچوب راهبرد بازدارندگي كشورمان پيگيري و انجام مي شود، اما محافل نظامي، سياسي و رسانه اي غرب با تكنيك هاي رايج تبليغاتي و شگردهاي جنگ رواني پيچيده خود بدنبال ارائه انگاره اي كاملا "منفي" و "تهديد آميز" از برنامه هاي موشكي متعارف ايران هستند.
در اين رهگذر، همواره آزمايش هاي عادي موشك هاي بومي كشور كه در قالب رزمايش ها و برنامه هاي كاملا متعارف صورت مي گيرد، دستاويز جريان سازي هاي تبليغاتي اين محافل قرار مي گيرد كه آزمايش موشك سجيل تنها نمونه اي از اين موارد نبوده و نيست.
از اين رو، با توجه به اهميت موضوع در اين نوشتار ابتدا سعي مي شود، سرخط ها و محورهاي اصلي جريان سازي رسانه هاي بيگانه عليه دستاورد اخير صنايع موشكي جمهوري اسلامي ايران بررسي شده و سپس گفتمان تبليغي اين رسانه ها – با استفاده از تكنيك هاي پروپاگاندا (تبليغات سياسي) – مورد ارزيابي قرار مي گيرد.

* سرخط هاي اصلي جريان سازي رسانه هاي بيگانه عليه آزمايش موشكي جديد ايران
با بررسي گزارش ها و تحليل هايي كه در مدت زمان نزديك به يك هفته پس از آزمايش موفقيت آميز موشك "سجيل" از سوي متخصصان صنايع دفاعي ايران توسط محافل سياسي و رسانه اي بيگانه مخابره و انتشار يافته و به عنوان خوراك تبليغاتي افكار عمومي ارائه شده، خطوط و رئوس پروپاگاندايي زير قابل مشاهده است:

1) پوشيده نگاه داشتن اين دستاورد و عادي جلوه دادن آن
بسياري از رسانه هاي بيگانه سعي كردند دستاورد بزرگ نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در طراحي، ساخت و آزمايش موفقيت آميزموشك پيشرفته سجيل با سوخت جامد و موتور دو مرحله اي را امري كاملا عادي جلوه دهند و ابعاد مهم فني و دانشي آن را پوشيده نگاه دارند. راديو فردا و روزنامه تايمز در اين موضوع، اين خط خبري و تبليغي را در پيش گرفتند.
بدين منظور، "راديو فردا" در مصاحبه اي با "حسين آرين" كه وي را كارشناس نظامي معرفي كرد، مدعي شد كه سجيل همان موشك شهاب است.
آرين افزود: موشكي كه با نام سجيل معرفي شده نوع بهينه سازي شده موشك‌هاي قبلي باشد.
در اين ميان، "تايمز"‌ نيز در مقاله اي به قلم "مايكل ايوانز" نوشت: آمريكا ادعاي ايران را مبني بر آزمايش موشك زمين به زمين جديد با برد دوهزار كيلومتر كه قادر است به اسرائيل و ‏پايگاه هاي نظامي آمريكا در خليج فارس برسد، تكذيب كرد.‏
به ادعاي تايمز، كارشناسان غربي برخلاف اينكه گفته مي شود اين موشك يك سلاح جديد است، معتقدند كه اين موشك احتمالا همان ‏موشك شهاب 3 با نام جديد است كه قبلا هم به آزمايش گذاشته شده است.‏
اندرو بروكس، از موسسه بين المللي مطالعات استراتژيك كه در لندن است، به اين نشريه آمريكايي گفت:« من فكر مي كنم ايراني ها همان ‏موشك را آزمايش كرده اند و فقط برچسب جديدي براي آن انتخاب كرده اند. اين موشك همان شهاب 3 است كه نامش ‏را تغيير داده اند و هدف از پرتاب كردن موشك اين است كه به دنيا ياد آوري كنند كه " ما را فراموش نكنيد" ما ‏موشك هايي داريم كه برد آن دوهزار متر است.‏
وي افزود:« با اينحال، پرتاب موشك آنقدر ها هم مهم نيست زيرا ايران هنوز به كلاهك هسته اي دست پيدا ‏نكرده است، مگر اينكه كره شمالي و روسيه به كمكش بيايند كه روسيه گفته است كه از برنامه هاي موشكي ايران ‏حمايت نمي كند. پس اين موشك ها چيزي شبيه به بمب هايي است كه در جنگ جهاني دوم مردم را مي ترساند اما تلفات ‏چنداني به بار نمي آورد».‏

2) ابراز ترديد نسبت به صحت خبر پرتاب موفق موشك سجيل
تايمز همچنين با ابراز "ترديد" در صحت و درستي تصاوير و اخبار منتشر شده از اين آزمايش موفق، به نقل از "دانكن لنوكس"، سردبير نشريه تخصصي سلاح هاي استراتژيك، گفت:« در مورد ايراني ها هرگز نبايد با اطمينان ‏صحبت كرد. عكسي كه از موشك جديد منتشر شده است شبيه موشك عاشورا است كه سال گذشته پرتاب كردند. اين ‏موشك از سوخت جامد استفاده مي كند و نوك آن مثل نوك شيشه شير بچه است. نوك موشك شهاب 3 هم به همين ‏فرم بود».‏
تايمز افزود: اين مشخص نيست كه اين آزمايش امروز در كجا انجام شده است و يا عكس منتشر شده عكسي است ‏آرشيوي كه شبيه به موشك هايي با برد بين 1900 تا 2000 كيلومتر است.‏

3) اذعان به دستاورد علمي ايران با برجسته سازي جنبه هاي تهديد آميز آن
گروهي از رسانه هاي غربي نيز ضمن اذعان به دستاورد علمي ايران در زمينه صنايع موشكي، برخي جنبه هاي تهديد آميز برنامه هاي موشكي ايران را با مساله هسته اي پيوند داده و سعي كرده اند اينگونه به مخاطبان خود القاء‌ كنند كه "جمهوري اسلامي با تركيب توانمندي هاي موشكي و هسته اي خود مي تواند تهديدي بزرگ براي منطقه خاورميانه و حتي تمام جهان باشد."
در اين راستا، يك مركز مطالعات دفاعي معتبر در انگليس در گزارشي با اشاره به آزمايش موفقيت آميز موشك سجيل كه بردي دو هزار كيلومتري دارد نوشت: موشك جديد ايران نشان دهنده "جهشي قابل‌ملاحظه" براي توانمندي‌هاي جديد ايران است.
نشريه "جينز" به نقل از "اوزي روبين" مدير سابق سازمان دفاعي موشك بالستيك اسرائيل نوشت: اين موشك كاملا جديد است. برخلاف ديگر موشك‌هاي ايراني، موشك سجيل به فناوري موشكي هيچكدام از موشك‌هاي كره‌شمالي، روسيه، چين، يا پاكستان هيچ شباهتي ندارد. اين موشك نشان دهنده جهشي قابل ملاحظه در توانمندي‌هاي موشكي ايران است.
وي افزود: صرفنظر از موفقيت اين آزمايش، اين موشك ايران را در قلمرو كشورهاي دارنده موشك‌هاي چند مرحله‌اي قرار داد كه اين به معني آن است كه آنها در راه دسترسي به توانمندي‌هاي موشك بالستيك قاره‌پيما هستند.

راديو فردا نيز با اشاره به نگراني هاي مقامات كاخ سفيد و رژيم صهيونيستي از آزمايش موشك سجيل، به اين دستاورد علمي ايران نيز پرداخت: " استفاده از سوخت جامد( در موشك سجيل) اين امكان را مي ‌دهد كه موشك را در زمان كمتري عملياتي كرد. به عبارت ديگر، اين سوخت زمان آماده‌ سازي موشك را براي پرتاب كاهش مي ‌دهد و همچنين در مراحل اوليه پرتاب، شتاب زيادي به موشك مي‌دهد."
راديو "دويچه وله" (صداي آلمان) نيز با پرداختن به برخي جنبه هاي پيشرفته فني اين موشك گفت: به گفته‌ تحليلگري غربي، تكنولوژي به كار رفته در اين موشك چيزي نيست كه ايران آن را از كره‌ شمالي به عاريت گرفته باشد.
البته در اين بين تقريبا تمام رسانه هاي غربي با اشاره به موضع گيري دولت بوش در قبال آزمايش موشكي اخير ايران سعي كردند جنبه تهديد آميز بودن برنامه هاي موشكي ايران را به استناد سخنان "گوردون جاندرو"، سخنگوي كاخ سفيد به اين آزمايش را برجسته سازي كنند.
اين رسانه ها گزارش دادند: آمريكا از ايران خواست كه برنامه موشكي خود را كه مي ‌تواند براي حمل كلاهك‌هاي اتمي مورد استفاده قرار گيرد، متوقف كند. به گفته‌ سخنگوي كاخ سفيد، برنامه موشكي ايران ناقض قطعنامه‌هاي سازمان ملل و مغاير با تعهدات بين ‌المللي جمهوري اسلامي است.
وي در ادامه گفت: اگر ايران خواهان كسب اعتماد جامعه‌ جهاني است، بايد از آزمايش‌هاي موشكي جديد خودداري كند، زيرا چنين اقداماتي انزواي بيشتر ايران را تقويت مي‌كند.
از ديگر سو، راديو بي بي سي نيز خط خبري "تهديد آميز بودن" برنامه هاي موشكي ايران را در دستور كار قرار داد و گفت: انتشار خبر آزمايش اين موشك دوربرد ، كه به گفته كارشناسان مي تواند خاك اسرائيل را نيز هدف قرار دهد، ابراز نگراني شديد آمريكا و اسرائيل را به همراه داشته است.
به ادعاي اين راديو، "در حاليكه در آن زمان گمانه زني در باره احتمال حمله هوايي اسرائيل يا ايالات متحده به تاسيسات هسته اي ايران رواج داشت، برخي از ناظران هدف از آزمايش موشكي ايران را هشدار عليه چنين اقدامي توصيف كردند."
خبرگزاري انگليسي "رويترز" به نقل از تيم ريپلي، تحليلگر هفته‌نامه‌ "جينس دفنس ويكلي" نوشت: «آنها (ايراني‌ها) همواره در حال چنين آزمايش‌هايي هستند و مدام قدرت ‌شان را به رخ مي‌كشند». به گفته اين تحليلگر، دو مرحله‌اي بودن موشك، به معناي افزايش برد موشك است و اين چيزي نيست كه ايران از تكنولوژي به عاريت گرفته از كره شمالي از گذشته داشته باشد، ولي با اطمينان هم نمي ‌توان گفت كه اين بار اين ادعا واقعيت دارد.
راديو اسراييل نيز محور خبري – تبليغي خود از اين رويداد را با تمركزي ويژه بر ابعاد "تهديد آميز" آزمايش موشكي جديد ايران براي كشورهاي عربي منطقه خاورميانه قرار داد و گفت: وزيردفاع جمهوري اسلامي به هنگام شليك موشك سجيل ، از اميرنشين هاي خليج فارس و ديگر همسايگان ايران خواست هراسان نشوند! وي شليك اين موشك جديد را صرفا براي تقويت توان بازدارندگي ايران توصيف كرد.
اين راديو همچنين به معني شناسي واژه "سجيل" پرداخت و آن را با موشك "ابابيل" صدام حسين، ديكتاتور پيشين عراق مقايسه كرد. راديو رژيم صهيونيستي در اين باره گزارش داد: نام سجيل كه براي موشك جديد زمين پايه جمهوري اسلامي انتخاب شده، اقتباسي از قرآن مجيد بود و در سوره "فيل" آمده است. پيامبر اسلام مي فرمايد، هنگامي كه اصحاب فيل با سپاه ابرهه روبرو شد، سجيل آنها را نابود كرد.
اين راديو همچنين افزود: سجيل عفونتي است كه خود به خود سفت مي شود. البته گفتني است كه صدام حسين نيز، همواره براي مذهبي نشان دادن خود، از واژگان قرآني براي ادوات نظامي استفاده مي كرد. براي مثال او از جمله موشك هاي ابابيل را ساخت. اما ابابيل و ديگر زرادخانه عظيمي كه براي خود برپا كرد، به كار او نيآمدند.

4) پيوند سياسي آزمايش موشك سجيل با انتخابات آمريكا
پايگاه اينترنتي راديو فردا در گزارشي اينگونه نوشت: در گذشته هر بار كه ايران موشكي را آزمايش مي‌كرد، مقام‌هاي جمهوري اسلامي از ادبيات نسبتا تندي استفاده مي‌كردند. اما اين بار وزير دفاع ايران از «اهداف دفاعي» سخن گفته و هدف از ساخت اين موشك را «تحكيم صلح، ثبات و آرامش در منطقه» ذكر كرده است.
اين راديو، مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال انجام اين آزمايش متعارف را به برخي رويدادها و جريان هاي سياسي و بين المللي – از جمله انتخاب باراك اوباماي دموكرات به عنوان رييس جمهوري آمريكا - مرتبط دانست و مدعي شد: برخي از آزمايش‌هاي قبلي مصادف شده بود با طرح ادعاهاي كشورهاي جنوبي خليج فارس يا تهديدهاي دوباره از جانب اسراييل و آمريكا عليه ايران ، اما در حال حاضر احساس مي ‌شود كه با روي كار آمدن باراك اوباما گشايشي سياسي در كارها پديدار شده است. به همين جهت، اكنون تاكيد مي‌شود كه اين موشك بازدارنده است و عليه هيچ كشوري نيست؛ تا باعث نگراني كشورهاي همسايه، به ويژه كشورهاي عرب حوزه خليج فارس نشود.
در محافل سياسي و رسانه اي انگليس نيز به نوعي خط خبري فوق دنبال شده است. آزمايش موفقيت آميز موشك سجيل و نحوه تعامل احتمالي اوباما با ايران از جمله اخبار و گزارش هاي روزنامه هاي انگليس در مورد جمهوري اسلامي ايران مي باشد.

* جمع بندي و ارزيابي:
1) در يك نگاه كلي مي توان به اين نكته اشاره كرد كه محافل سياسي و رسانه اي بيگانه در نحوه برخورد با دستاورد بزرگ ايران در آزمايش موشكي موفق "سجيل"، از سه تكنيك مرسوم "برچسب زدن" ، "تحريف" و "اغراق گويي" در جريان سازي تبليغي خود عليه جمهوري اسلامي بهره گرفتند. اين محافل نخست با اشاره به ماهيت تهديد آميز برنامه هاي موشكي ايران و برجسته سازي نگراني هاي مقامات آمريكا و اسراييل از اين موضوع، تلاش كردند تا براساس تكنيك رايج "برچسب زدن"، برنامه اي متعارف را اقدامي "خطرناك و نامتعارف" جلوه دهند.
به گفته كارشناسان جنگ رواني، در اين تكنيك، سعي مي شود به يك شخص، ايده، اقدامي كه هدف حمله است، يك برچسب توهين آميز زده شود. اين تكنيك با اين هدف مورد استفاده قرار مي گيرد كه يك ايده، اقدام يا فكري را رد و محكوم گردد، بدون آنكه دليلي براي آن ارائه شود.
در استفاده از تكنيك هاي "تحريف" و "اغراق گويي" نيز رسانه هاي بيگانه با انحراف در يك واقعيت علمي و متعارف و انتقال و پيوند آن به حوزه هاي مورد نظر خود (ابعاد چالش انگيز برنامه هسته اي ايران) سعي در بهره برداري تبليغاتي از اين آزمايش موفق و متعارف براي مقاصد متصور خود داشته و سپس با اغراق گويي فراوان تلاش كردند تا ماهيت "تهديدزا" بودن برنامه هاي موشكي و هسته اي ايران براي منطقه خاورميانه و جهان را برجسته سازي نمايند.

2) تمامي جريان سازي هاي تبليغي رسانه ها و محافل غربي عليه آزمايش موشكي اخير ايران در حالي صورت مي گيرد كه براساس دكترين دفاعي جمهوري اسلامي و با توجه به شرايط حساس و پيچيده منطقه خاورميانه – كه آمريكا و متحدانش اين شرايط را در منطقه ايجاد و تداوم بخشيده اند - آزمايش موشك سجيل در چارچوب دكترين و راهبرد بازدارندگي دفاعي و فعاليت‌هاي متعارف موشكي جمهوري اسلامي ايران و صرفا با اهداف دفاعي و براي تحكيم صلح، ثبات و آرامش در منطقه صورت گرفته است و عليه هيچ كشوري به‌كار گرفته نخواهد شد.
در اين راستا، براساس اعلام وزير دفاع، آزمايش سجيل از سال قبل برنامه ريزي شده بود و اجراي آن در زمان حاضر "هيچ ارتباطي با تحولات اخير منطقه و بين المللي ندارد."
3) در سال هاي گذشته و در شرايط پس از جنگ تحميلي، جمهوري اسلامي در بخش هاي مختلف صنايع دفاعي و نظامي با دستور كار قرار دادن راهبرد بازدارندگي، به تلاش هايي جدي و اصولي براي روزآمد و بومي سازي صنايع دفاعي و رسيدن به مرحله خودكفايي دست زده است.
اين مهم نيز همواره به طور عملي در دستور كار قرار داشته كه توان دفاعي ايران، تهديدي عليه كشوري در منطقه يا خارج از آن نيست و جمهوري اسلامي توانمندي هاي نظامي و دفاعي خود را تنها براي بازدارندگي و دفاع از خود به كار مي گيرد.
پژوهم. 9045
چهارشنبه 29 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 181]