بررسي كروكوديل پوزه كوتاه در ايران (گاندو)

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: بررسي كروكوديل پوزه كوتاه در ايران (گاندو)

كروكوديل پوزه كوتاه با نام انگليسي «ماگر» از ايران به سمت شرق تا آسام هند و به سمت جنوب تا سريلانكا پراكنش دارد و ايران غربي.ترين نقطه پراكنش جهاني اين گونه به حساب مي.آيد. اين گونه داراي قدرت سازش.پذيري بسيار بالايي بوده و دامنه وسيعي از زيستگاه.ها نظير رودخانه، درياچه، بركه و چشمه را در بر مي.گيرد. كروكوديل پوزه كوتاه كه منطقه پراكنش آن در ايران محدود به قسمتي از مكران ايران در بلوچستان و محدود به بخشي از منطقه باهوكلات مي.باشد، كروكوديلي است با جثه متوسط تا بزرگ با پوزه پهن كه آفتاب گرفتن بارزترين فعاليت روزانه آن به شمار مي.رود. اين گونه نيز همانند ساير خويشاوندان خود بسيار كند به نظر مي.رسد ولي هنگام شكار و شنا بسيار سريع و چالاك عمل نموده و از منابع مختلف غذايي از حشرات گرفته تا پستانداران تغذيه مي.كند. فصل توليد.مثل آن در ايران تقريباً از اواخر اسفند ماه شروع شده و بعد از طي مراحل جفت.گيري، لانه.سازي و تخم.گذاري نوزادان بعد از طي دوران تفريخ در اواخر تيرماه سر از تخم در مي.آورند كه در اين هنگام طول آنها به 25 سانتي.متر بالغ مي.گردد. نام محلي اين گونه در مناطق پراكنش آن در طول رودخانه.هاي كاجو و سرباز كه در حوزه شهرستان چابهار واقع گرديده.اند. «گاندو» مي.باشد.

جمعيت موجود در ايران تنها بخش كوچكي. از جمعيت جهاني اين گونه به شمار مي.آيد و لذا اطلاق عنوان «كروكوديل ايراني»به آن نادرست مي.باشد. اين گونه در آخرين طبقه.بندي اتحاديه جهاني. حفاظت از طبيعت در گروه آسيب.پذير طبقه.بندي گرديده و عمده.ترين عامل تهديد..كنندة آن ، تخريب زيستگاه مي..باشد. بيولوژي كروكوديل پوزه كوتاه يا تالابي : كروكوديل پوزه كوتاه يا تالابي با نام انگليسي «ماگر» و نام محلي «گاندو» در مناطق پراكنش آن در ايران و نام علمي Crocodylus palustris متعلق به خانواده Crocodylidae گونه.اي است متوسط تا بزرگ كه پهن.ترين پوزه را در بين اين خانواده دارد و به همين جهت در ظاهر شبيه «آليگاتور آمريكايي» مي.باشد. حداكثر طول آن 5-4 متر مي.باشد ولي افراد با طول كمتر، بيشتر ديده مي.شوند كه نيمي از اين طول متعلق به دم جانور مي.باشد. اين گونه در ناحيه پس سري خود داراي دو جفت اسكيوت يا فلس بزرگ شاخي كه هر جفت در يك طرف واقع گرديده و به دنبال آن يك تركيب مربع شكل مركب از 6 صفحه بزرگتر قرار دارد.مجموع دندان.هاي آن به 68-66 عدد بالغ مي.گردد كه 19 دندان در طرفين فك بالا و 15 دندان در طرفين فك پايين قرار دارند. در زير هر دندان يك دندان ديگر نيز قرار گرفته است كه با شكستن يا افتادن دندان.رويي جايگزين آن مي.شود. اندام.ها (دست.ها و پاها) كوتاه بوده و 5 انگشت منتهي به ناخن.هاي بلند در پاهاي جلويي و 2 انگشت منتهي به ناخن در پاهاي عقبي وجود دارد. فاصله مابين انگشتان در پاهاي عقب كاملاً پرده دار بوده (مانند پاي مرغابي سانان) و پاهاي جلويي تنها در قاعدة انگشتان داراي پرده باشند.

پاهاي عقبي در اين گونه بسيار قوي و تنومند مي.باشند كه اين صفت يكي از بارزترين و مهمترين ويژگي.هاي خاص اين گونه در مقايسه با ساير گونه.ها مي.باشد. اين امر تطابق با يكي از عادات و رفتار معمول كروكوديل پوزه كوتاه يعني پياده روي زياد آن در خشكي حتي در مسافت.هاي طولاني مي.باشد و به لحاظ اينكه پاهاي عقب سطح اتكا بدن جانور مي.باشند رشد بيشتري نموده و توانايي تحمل وزن آن را دارند. سطح پشتي بدن نيز توسط 4تا 6 رديف طولي كه در هر رديف 17-16 فلس شاخي وجود دارد پوشانده شده است. دم نيز توسط صفحات شاخي كه بخشي از اين فلسها در قسمت بالايي لبه.دار مي.باشند پوشانيده شده و تركيب اين فلسهاي لبه.دار به شكل y از نگاه بالا قابل تشخيص است. دم در قاعده بسيار تنومند و سترگ و در انتها فشرده و باريك است. با توجه به اينكه تنها وسيله شناگري در اين گونه دم آن مي.باشد اين شكل ظاهري خاص كمك بسيار شاياني در اين امر نموده و آنها را به شناگراني بسيار كار آمد و ماهر تبديل كرده است. رنگ عمومي بدن در افراد جوان سبز روشن با لكه.هاي سياه و در افراد مسن.تر خاكستري تا حدي قهوه.اي با لكه.هاي سياه كم رنگتر مي.باشند.

مردمك چشم در اين گونه نيز عمودي و بيضوي شكل مي.باشد كه نوعي تطابق براي فعاليت.هاي شبانه جانور به حساب مي.آيد ضمن اين كه پلك سوم به صورت پرده شفاف كه مانع از ديد جانور نمي.شود، سطح چشم را در داخل آب پوشانيده و از آن حفاظت مي.كند. موقعيت و نحوه قرار گرفتن چشمها روي سر طوري است كه حتي وقتي تمام بدن زير آب قرار مي.گيرد، كروكوديل مي.تواند آنها را خارج از آب نگه دارد.
سوراخ.هاي بيني و گوشها نيز داراي موقعيت مشابهي با چشم.ها مي.باشند به طوري كه در يك لحظه مي.تواند هر سه اعضاي بويايي، شنوايي و بينايي را خارج از آب نگه دارد بدون اينكه ساير بخشهاي بدن قابل رؤيت باشند. عکس سوراخهاي بيني و گوشها نيز در زير آب توسط درپوشهاي پوستي پوشانده و مانع از دخول آب به داخل حفره گوش و بيني مي.شوند. اين گونه نيز مانند ساير گونه.ها از حواس بسيار قوي برخوردار بوده و قادر به تشخيص صدا و احتمالاً بو از فواصل دور مي..باشد.

گاندو در ساعاتي كه هوا خيلي گرم و يا خيلي سرد و باراني نباشد فعال.تر است و در طول ساعاتي كه دماي هوا قابل تحمل.تر باشد در حال آفتاب گرفتن و در غير اين صورت داخل آب و يا نقب خود پناه مي.برد. اين گونه زيستگاه.هاي بسيار متنوعي را اشغال نموده و از تمام منابع آبي موجود در زيستگاه.هاي خود استفاده مي.كند. به طوري كه در درياچه پشت ته.نشين، بركه.هاي دست ساز كنار روستاها، استخرهاي پرورش ماهي، مسير رودخانه.هاي سرباز و كاجو و بركه.هاي طبيعي موجود در اين مسيرها مي.توان آنها را يافت. به نظر مي.رسد در حالت اخير بركه.هايي كه داراي وسعت زياد با پوشش گياهي كنار آب قابل توجه و متراكم، مطلوب.تر مي.باشد. توليدمثل در كروكوديل پوزه كوتاه : در همة اعضاء راسته كروكوديلين.ها لقاح داخلي بوده و همة آنها تخم.گذار هستند و در همة گونه.ها جنس نر نسبت به جنس ماده اظهار تمايل مي.كند. به لحاظ شكل و نوع خاص اندام.هاي تناسلي، جفت.گيري حتماً بايد در آب صورت گيرد و بدين نحو است كه جنس نر در آب كنار جنس ماده قرار گرفته و چسبيده و موازي با آن شنا مي.كند تا اينكه در نهايت كليه مراحل جفت.گيري انجام پذيرد.

در طول مدت جفت.گيري، هر دو جنس در روي آب قرار گرفته و زير آب نمي.رود. مراحل توليد مثل كروكوديل تالابي نيز مانند ساير گونه.ها شامل جفت.گيري ، جفت.يابي ، لانه.سازي ، تخم.گذاري و خروج از تخم نوزادان مي.باشد.البته ملاحظه و ثبت اين مراحل به طور منظم در يك فصل نياز به حوصله و وقت زياد و امكانات داشته و بسيار سخت و مشكل است. تخم.گذاري اين گونه به مانند گونه كروكوديل نيل بدين شكل است كه جنس ماده گودالي شبيه به كوزه يا تخم.مرغ بزرگ بر روي زمين حفر نموده و تخم.ها را در بستر اين حفر قرار مي.دهد. خاك حفره بايد نرم و با رطوبت مناسب بوده و عمق آن حدود 30 سانتي.متر باشد.محل لانه معمولاً در ساحل رودخانه در جايي كه ارتفاع و فاصله مناسبي از ساحل رودخانه.ها داشته باشد حفر مي.گردد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 157]