يك هفته سرنوشت ساز در روابط بغداد ـ واشنگتن جبهه موافقان و مخالفان توافقنامه امنيتى در پارلمان عراق

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: يك هفته سرنوشت ساز در روابط بغداد ـ واشنگتن جبهه موافقان و مخالفان توافقنامه امنيتى در پارلمان عراق
گروه بين الملل ـ حسين رضوانى: با تصويب توافقنامه امنيتى عراق و امريكا در كابينه مالكى اكنون همه چيز درباره سرنوشت اين پيمان سؤال بر انگيز به تصميم پارلمان عراق موكول شده است لذا براى مجلس عراق روز بيست و چهارم نوامبر (چهارم آذرماه) روز آزمون و برهه دشوارى است. روزى كه بايد فراكسيون ها و نمايندگان اين نهاد رأى نهايى خويش را در اين باره صادر كنند. 275 تن از نمايندگان پس از نخستين بازخوانى، دو روز فرصت دارند تا متن اين توافقنامه را بطور مفصل بررسى كنند و پس از بازخوانى دوم، چهار روز ديگر فرصت خواهند داشت درباره آخرين تحولات توافقنامه تبادل نظر و تصميم نهايى درباره رد يا قبول آن را اعلام كنند.
همه ناظران و دولتمردان عراق تأكيد كرده اند كه توافقنامه امنيتى برخلاف كابينه در مجلس اين كشور مسير سختى را در پيش دارد.
در اين راستا رئيس مجلس عراق از امروز مرخصى نمايندگان و حتى مأموريت هاى آنها را لغو كرده تا همه نمايندگان با حضور در پارلمان، اين توافقنامه را تا دستيابى به نتيجه نهايى بررسى كنند.
برخى از نمايندگان نيز كه متن توافقنامه را ديده اند تأكيد كرده اند كه قرار بوده اين پيمان امنيتى، مقدمات خروج نظاميان امريكايى از بغداد را فراهم كند اما چنين مطلبى از متن توافقنامه استنباط نمى شود. اين نمايندگان افزوده اند: تأييد پيمان امنيتى عراق از سوى كابينه دولت اين كشور به منزله تصويب نهايى اين پيمان نيست. اكنون مسئله اصلى اين است كه آيا دولت مالكى خواهد توانست موافقت احزاب و جناح هاى مختلف را درباره انعقاد پيمان امنيتى جلب كند
جبهه تعيين كننده شيعيان
در ميان شخصيتهاى مهم شيعه، علاوه بر مرجعيت و علماى عراق دو چهره پرنفوذ يعنى ابراهيم الجعفرى نخست وزير سابق عراق و سيد مقتدا صدر رهبر جريان صدر، امضاى توافقنامه امنيتى با امريكا را امرى خطرناك و مقاومت در برابر آن را يك وظيفه ملى و دينى خوانده اند. مقتدا صدر روحانى شيعه عراقى در واكنش به امضاى توافقنامه امنيتى عراق و امريكا، خواستار تظاهرات مردم در روز جمعه شد. خبرگزارى اصوات العراق اعلام كرد احمد الموسوى سخنگوى صدر در بيانيه اى اعلام كرد: «تصويب توافقنامه امنيتى بغداد-واشنگتن بى معناست زيرا پارلمان عراق اين توافقنامه را رد خواهد كرد.»
مقتدا صدر با صدور بيانيه اى تصويب توافقنامه امنيتى توسط دولت عراق را به باد انتقاد گرفت و آن را نشانه ذلت خواند. صدر در اين بيانيه گفته است كه خروج اشغالگران امريكايى از نظر عقلى روشن و از نظر ملى و شرعى واجب است و بايد انجام گيرد. در همين حال سيد عبدالعزيز حكيم رئيس مجلس اعلاى اسلامى عراق در نشستى با سازمان بدر،توافقنامه امنيتى با امريكا و خروج نيروهاى امريكايى از عراق را مورد بحث و بررسى قرار داد.اما در تصميم گيرى نهايى شيعيان،موضع مجلس اعلا نقش بسزايى درباره آينده توافقنامه دارد.
دو نگاه در طيف تسنن
در طيف اهل تسنن دو جريان از گروه هاى قدرتمند آن از ابتدا در صف مخالفان توافقنامه بودند. نخست، حزب اسلامى عراق كه رهبرى آن را طارق الهاشمى برعهده دارد. الهاشمى اكنون منصب مهم معاونت رياست جمهورى عراق را دراختيار دارد. او با آنكه زبانى محتاطانه در نقد توافقنامه داشته است اما متحدان حزبى او به صورت صريح درباره اين توافقنامه ابرازنگرانى كرده اند. دومين جناح هيأت علماى مسلمان عراق نام دارد كه حارث الضارى رياست آن را برعهده دارد و به دليل ارتباطات كليدى كه با دولت هاى عربى دارد موضع او در اين باره از اهميت شايانى برخوردار است. الضارى در اولين واكنش خويش اظهارداشته است: تصويب پيش نويس توافقنامه امنيتى با امريكا در دولت عراق نتيجه فشارهاى واشنگتن است. وى اضافه كرد: بعضى از گروههاى عراقى براى امضاى اين توافقنامه حتى از دولت امريكا توافق بيشترى داشتند و با گذشت زمان، وجهه اين افراد مشخص خواهد شد. هيأت علماى سنى عراق ماه گذشته با صدور فتوايى، امضاى توافقنامه امنيتى را از نظر شرعى باطل اعلام كرد. اما شاخه ديگر فراكسيون تسنن همان نگاهى را به توافقنامه دارد كه سران دو گروه كرد - بارزانى و طالبانى - يا رئيس دولت شيعه عراق - نورى مالكى - دارند. اين گروه را در مجلس خلف العليان رهبرى مى كند. او كه معاون رئيس مجلس عراق و از جبهه التوافق است از رأى مثبت اين جبهه به توافقنامه امنيتى با امريكا خبر داد ه است.
خلف العليان مدعى است: در اين توافقنامه امتيازات زيادى براى مردم عراق وجود دارد. بويژه كه عنوان آن از توافقنامه امنيتى به توافقنامه عقب نشينى نيروهاى خارجى از عراق تغيير كرد.
نگاه دولت هاى عرب
هنوز بسيارى از كشورهاى عربى درباره اين توافقنامه سكوت كرده اند. پيش ازاين اتحاديه عرب به عنوان بزرگترين سازمان رهبرى كننده اعراب از اعمال فشار امريكا براى تحميل اين پيمان انتقاد كرده بود. با اين حال انتظار مى رود كه برخى از كشورهاى دوست واشنگتن و متحدان اصلى آن بويژه كشور كويت با اين توافقنامه همراه شوند. اولين واكنش مخالف را سوريه نشان داد كه توافقنامه واشنگتن - بغداد را به زيان همسايگان عراق دانست. محسن بلال وزير اطلاع رسانى سوريه گفت: توافقنامه امنيتى بين واشنگتن و بغداد، عراق را به پايگاهى تبديل خواهد كرد كه به كشورهاى همسايه بويژه سوريه آسيب مى رساند.
به گفته بلال، توافقنامه امنيتى واشنگتن - بغداد، عراق را به پايگاهى تبديل خواهد كرد كه به كشورهاى همسايه بويژه سوريه آسيب وارد مى كند. وى افزود: هلى كوپترهاى امريكايى از خاك عراق به پرواز درآمدند و غيرنظاميان بى گناه را در منطقه بوكمال سوريه كشتند.
تلاش براى جلب نظر علما و مراجع
موافقان توافقنامه سعى دارند جبهه علما را حامى توافقنامه نشان دهند و حتى در اين باره از قول حضرت آيت الله سيستانى مدعى شدند كه ايشان پس از اصلاحات اخير به امضاى توافقنامه رضايت داده است. اين در حالى است كه منابع نزديك به آيت الله سيستانى با تكذيب ادعاى برخى رسانه ها به اينكه مرجع بزرگ دينى عراق به نورى المالكى براى امضاى توافقنامه امنيتى چراغ سبز نشان داده، تأكيد كرده اند آيت الله سيستانى فرمودند هنوز مواردى وجود دارد كه لاينحل است. هنوز توافقى درباره مصونيت قضايى و تردد و بازرسى و عقب نشينى به دست نيامده است، در صورتى كه اين موارد حل شود، مرجعيت دينى دخالت نخواهد كرد و همانطور كه تأكيد كرده، دولت و پارلمان تصميم گيرى خواهند كرد.
برخى ناظران واكنش هاى مردم، شخصيت ها و مراجع عراق را نيز در فاصله يك هفته مانده به اعلام نظر مجلس اين كشور بسيار تعيين كننده مى دانند. مقام هاى امريكايى اظهارنگرانى كرده اند كه در اين يك هفته ممكن است گروه هاى منتقد توافقنامه، به بسيج شهروندان عراقى كه از ۵ سال كشتار و ناامنى در اين كشور ناراضى هستند دست بزنند. كشورهاى اروپايى نيز از اقدام دولت مالكى در امضاى توافقنامه استقبال كرده اند.
مناقشه اى پردامنه در پارلمان
به رغم تصويب اين توافقنامه در كابينه دولت عراق سير تصويب آن در پارلمان پرمناقشه و دشوار خواهد بود.هوشيار زيبارى وزير خارجه عراق در گفت و گو با سى ان ان خاطرنشان كرد روند تصويب توافقنامه امنيتى در مجلس عراق به كندى پيش خواهد رفت.وى گفت: انتظار تصويب توافقنامه امنيتى در طول هفته آينده يا ۱۰ روز آينده در مجلس عراق انتظار درستى نيست، زيرا هنوز بايد اقدامات زيادى انجام داد و به همين علت هفته آينده زمان حساسى براى ما خواهد بود. زيبارى پس از تصويب توافقنامه در هيأت وزيران عراق صبح ديروز پيش نويس توافقنامه را با رايان كراكر سفير امريكا در بغداد امضا كرد.با اين حال روزنامه الصباح ارگان رسمى دولت عراق با اشاره به تصويب توافقنامه امنيتى در دولت عراق و آغاز تحركات سياسى گروه هاى سياسى در اين زمينه نوشت: تصويب پيش نويس اين توافقنامه در پارلمان محال نيست، ولى با موانعى بزرگ روبه رو است.شيخ خالد العطيه معاون پارلمان عراق خاطرنشان كرد كه توافقنامه امنيتى دوشنبه چهارم آذر در پارلمان عراق به رأى گذاشته خواهد شد. العطيه در رابطه با برخى پيشنهادات مبنى بر انجام همه پرسى در مورد توافقنامه امنيتى گفت: طبق قانون و نظام داخلى پارلمان عراق، نمى توان درباره توافقنامه هاى بين المللى همه پرسى انجام داد، چرا كه تصويب آنها از اختيارات پارلمان و شوراى رياست جمهورى عراق محسوب مى شود.
سه شنبه 28 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 165]