كنترل جمعيت‌ زيربناي توسعه‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: كنترل جمعيت‌ زيربناي توسعه‌

براساس گزارش سازمان ملل متحد در هر ثانيه دوونيم نفر به جمعيت جهان اضافه مي‌شود. به اين ترتيب در هر دقيقه 150 نفر، در هر روز 200 هزار نفر و در هر سال 80 ميليون نفر به جمعيت جهان افزوده مي‌شود.

كارشناسان معتقدند: اگر چه رشد جمعيت كم‌تر از سابق شده، اما تا سال 2070 جمعيت جهان كه در حال حاضر 506 ميليارد نفر است، به مرز 9 ميليارد مي‌رسد و اين در حالي است كه 95‌درصد افزايش جمعيت جهان در كشورهاي در حال توسعه ديده مي‌شود. به طوري كه اين كشورها 8‌كودك از 10 كودكي را كه در جهان زاده مي‌شوند، در خود جاي داده‌اند.

افزايش شديد جمعيت در كشورهاي در حال توسعه جهان سبب خواهد شد تا در سالهاي آينده مشكلات آموزش و بهداشت افزايش چشمگيري داشته باشد. رشد سالانه جمعيت در اين كشورها به نسبت كشورهاي صنعتي جهان روندي شتابزده را نشان مي‌دهد.

پيش‌بيني‌ها نشانگر آن است كه به جمعيت آفريقا تا اواسط قرن جاري يك ميليارد نفر اضافه خواهد شد و تا آن زمان جمعيت هند و چين از مرز 3 ميليارد نفر خواهد گذشت.

نرخ رشد جمعيت ايران در سالهاي اخير با 2 دهم درصد افزايش به 6/1 درصد رسيده است، نرخ باروري نيز افزايش يافته و تعداد نوزادان متولد شده در سال به يك ميليون و 300 هزار بالغ مي‌شود.

همچنين براساس آمار سازمان ثبت احوال در 9 ماهه اول سال گذشته 961 هزار و 421 نوزاد در كشور متولد شده كه اين رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن از رشد چشمگير 35/2‌درصدي برخوردار شده است. ميزان واقعه ازدواج نيز طي همين مدت با 7/8 درصد رشد به 672 هزار و 719 مورد بالغ شده كه نشان مي‌دهد جمعيت جوان بسرعت در حال واردشدن به سن ازدواج و تجديد نسل است.

كارشناسان براي كاهش جمعيت جهان پيشنهاد مي‌كنند كه شيوه‌هاي كنترل باروري همگاني‌تر مي‌شود.

آنان معتقدند: مشكل بزرگ كشورهاي در حال توسعه جمعيت جوان اين كشورهاست. زيرا كه يك سوم جمعيت اين كشورها را كودكان و نوجوانان تشكيل مي‌دهند و آموزش و ايجاد اشتغال براي آنان يكي از بزرگترين معضلات اين كشورها محسوب مي‌شود و بي‌سبب نيست كه سازمان ملل متحد از كشورهاي جهان مي‌خواهد تا توجه ويژه‌اي نسبت به كودكان و نوجوانان خود مبذول كند، كودكان و نوجواناني كه مادران و پدران آينده خواهند بود، و اين در حالي است كه صندوق جمعيت ملل متحد به عنوان يك سازمان بين‌المللي در حيطه توسعه تلاش مي‌كند تا حق هر زن، مرد و كودك را در دسترسي به بهداشت و فرصت‌هاي برابر ارتقاء دهد. اين صندوق‌، كشورها را در استفاده از داده‌هاي جمعيتي به منظور تدوين سياست‌ها و برنامه‌هاي كاهش فقر ياري كرده و در تلاش است تضمين كند كه هر حاملگي خواسته است، هر زايماني ايمني است، هيچ جواني مبتلا به ايدز و ويروس آن نيست و هر زن و دختري با احترام و عزت نفس زندگي مي‌كند.

نقش سازمان ملل متحد

صندوق جمعيت فعاليت‌هاي خود را در سال 1969 با عنوان صندوق ملل متحد براي فعاليت‌هاي جمعيتي آغاز كرد و در سال 1972 تحت نظارت مستقيم مجمع عمومي سازمان ملل، هم سطح با صندوق كودكان ملل متحد و برنامه عمران ملل متحد، قرار گرفت.‌

در سال 1994 صندوق جمعيت ملل متحد جهت پيگيري و اجراي برنامه عملي كنفرانس بين‌المللي جمعيت و توسعه به عنوان برگزيده شد.

اين صندوق از اعضا و حاميان مالي گروه توسعه ملل متحد و همچنين حامي مالي برنامه مشترك سازمان ملل در زمينه ايدز است.

صندوق جمعيت برنامه‌هاي خود را در بيش از 140 كشور، ناحيه و منطقه از طريق 9 تيم خدمات فني كشور و 112 دفتر كشوري اجرا مي‌كند. همكاري صندوق جمعيت ملل متحد با ايران در 1970 بصورت پروژه‌اي آغاز شد و اين همكاري در قالب برنامه پنج ساله كشوري در سال 1990 ادامه يافت و برنامه كشوري فعلي كه چهارمين برنامه از سال 1990 محسوب مي‌شود كه در سال 2005 شروع شده است.

بنا به خواسته دولت‌ها، صندوق جمعيت، آنان را در سياست‌گذاري و برگزيدن شيوه‌هاي مناسب جهت كاهش فقر و حمايت از برنامه‌هاي پايدار توسعه ياري مي‌رساند. همچنين به كشورها در جمع‌آوري و تحليل داده‌هاي جمعيتي براي درك بهتر گرايش‌هاي جمعيت كمك مي‌كند. صندوق جمعيت ملل متحد همچنين دولت‌ها را تشويق مي‌كند نيازهاي نسل‌هاي آينده را همچون نسل حاضر مدنظر قرار دهند.

باتوجه به ارتباط تنگاتنگ ميان توسعه پايدار و بهداشت باروري و برابري نسل‌ها، در كنفرانس بين‌المللي جمعيت و توسعه در سال 1994 قاهره، ساير زمينه‌هاي مهم‌كاري صندوق جمعيت نيز تشريح شد. برنامه‌هاي فعلي اين صندوق براساس برنامه كاري كه در كنفرانس مذكور تدوين شده آماده مي‌شود 179 كشور از جمله جمهوري اسلامي ايران در كنفرانس قاهره اذعان داشتند كه برآوردن نيازهاي آموزشي و بهداشتي، اعم از بهداشت باروري، لازمه قطعي توسعه پايدار در درازمدت است.

آنان همچنين نقشه مسيري را براي پيشرفت و رسيدن به اهداف زير به تاييد رساندند:

- دسترسي جهاني به خدمات بهداشت باروري تا سال 2015

- آموزش ابتدايي جهاني و برداشتن فاصله‌هاي جنسيتي در آموزش تا سال 2015‌

افزايش رشد جمعيت

دكتر امامي رضوي معاون سلامت وزارت بهداشت چندي قبل در مصاحبه‌اي گفته بود با توجه به ورود متولدان 2 دهه گذشته به سن باروري بايد منتظر موج دوم رشد جمعيت باشيم و براي كنترل آن برنامه‌ريزي كنيم.

به گفته او؛ با توجه به هرم سني جامعه، افزايش رشد جمعيت قابل پيش‌بيني است و بعد از مدتي به قسمتي از هرم سني كه متولدان كمتري دارد مي‌رسيم، در اين صورت رشد جمعيت ممكن است كمتر شود ولي باز هم شاهد رشد جمعيت هستيم، اين سيكل ممكن است هر 10 تا 15 سال تكرار شود، به همين علت بايد پيش‌بيني مشكلاتي را به خاطر افزايش جمعيت داشته باشيم.

او در مورد برنامه‌هاي وزارت بهداشت در مورد كنترل جمعيت اظهار عقيده كرده بود كه برنامه ما بيشتر روي بهداشت باروري متمركز است، در عين حال كه جمعيت ما بايد متناسب با منابع كشور باشد. اما مهمتر آن است كه جمعيت سالمي داشته باشيم، يعني افراد سالم متولد شوند و دچار بيماري نباشند. خانواده‌ها بايد بدانند، در باروري‌هايي كه در سن كمتر از 18 سال يا بالاتر از 35 سالگي مادر اتفاق مي‌افتد، نوزادان متولد شده بيشتر دچار بيماري‌هاي مادرزادي مي‌شوند و اين مساله هم براي خانواده و هم براي جامعه مشكلاتي ايجاد مي‌كند و تاكيد ما در مقوله جمعيت اين است كه از وقوع چنين بارداري‌هايي در كشور پيشگيري شود.

امامي رضوي به مردم توصيه كرده به مساله مهم فاصله بين بارداري‌ها توجه كنند كه بايد بين 3 تا 5 سال باشد. ثابت شده است كه مادران بايد براي فرزندانشان تا سن 4 تا 5 سالگي بيشتر وقت بگذارند، تا فرزندان از نظر جسمي و روحي سالم باشند، كودكان در اين مدت نيازمند مراقبت جدي هستند و حتما تا 2 سال بايد از شير مادر تغذيه كنند.

او همچنين در مورد كنترل مواليد اظهار داشته است؛ كنترل مواليد مورد توجه است و به خانواده‌ها توصيه مي‌كنيم با توجه به توان اقتصادي، جسمي، اجتماعي و تربيتي تعداد فرزندانشان را انتخاب كنند.

در شرايط فعلي، توصيه ما بيشتر به حفظ مراقبت از نوزادان است و به خانواده‌ها توصيه مي‌كنيم با توجه به توان و نيازشان تصميم بگيرند، زيرا توان خانواده‌ها با هم متفاوت است در يك خانواده ممكن است، خانم خانواده خانه‌دار باشد و توان اقتصادي و تربيتي خانواده هم بالا باشد، ممكن است بيشتر از 2 فرزند هم بتوانند داشته باشند، اما توصيه ما اين است كه فاصله بين3 تا 5 سال را بين فرزندان رعايت كنيم.

معاون سلامت وزارت بهداشت نيز در مورد آموزش به مردم اظهار داشته است: بخش مهمي از آموزش‌هاي ما به‌خصوص در روستاها كه شبكه بهداشتي، درماني كشور قوي‌تر است، به صورت چهره‌ به چهره ارائه مي‌شود. در خيلي از مناطق روستايي، اين آموزش‌ها خوب جواب داده است، مردم همكاري خوبي دارند.

به طور كلي 90 درصد جمعيت روستايي كشور و شهرهاي زير 20 هزار نفر به‌خصوص پس از اجراي طرح پزشك خانواده اكنون تحت پوشش اين برنامه‌ها هستند. اما در شهرها و حاشيه شهرها اين پوشش ضعيف‌تر است كه اميدواريم با تكميل طرح پزشك خانواده، اين پوشش در شهرها هم كامل شود.

به گفته او، در حال حاضر حدود 20 روش پيشگيري از بارداري علمي در كشور به خانواده‌ها ارائه مي‌شود، البته برخي روش‌ها شبيه هم است، با تكنيك‌هاي مختلف، حدود 60 درصد خانواده‌هاي كشور از يكي از اين روش‌ها به تناسب موقعيت سن و شرايطي كه دارند، استفاده مي‌كنند و حدود 15 درصد جمعيت كشور نيز به روش طبيعي پيشگيري مي‌كنند. بنابراين حدود 75 درصد خانواده‌هاي ايراني از يكي از روش‌هاي پيشگيري از بارداري استفاده مي‌كنند. البته در شهرها افرادي كه خودشان به پزشك مراجعه مي‌كنند، از اين خدمات استفاده مي‌كنند و آماري در اين زمينه در مورد شهرنشينان وجود ندارد.

امامي رضوي در مورد بهداشت باروري هم اظهار داشته است: بهداشت باروري اعم از تنظيم خانواده، كنترل جمعيت، تغذيه مادر حين بارداري، جلوگيري از بارداري ناخواسته، سالم بودن مادران در حين باروري، جلوگيري از روش‌هاي نامطلوب ختم حاملگي است و در حال حاضر پوشش خدمات باروري در روستاها و شهرهاي زير 20‌هزار نفر در حد 100 درصد است.

برابري جنسيتي‌

محمد عبدالاحد نماينده صندوق جمعيت ملل متحد در ايران مي‌گويد: برابري جنسيتي بين زن و مرد از نظر رشد اقتصادي و توسعه اقتصادي بسيار حايز اهميت است. امكان مشاركت زنان در بخش اقتصادي جامعه باعث مي‌شود كه ايران به عنوان يك بازيگر مهم اقتصادي در جهان شناخته شود و اين بخشي از ديدگاه 20 ساله ايران در فاصله سال‌هاي 2005 تا 2025 است كه به عنوان كشوري كه نقش مهمي در اقتصاد جهان دارد خود را نشان دهد.

او مي‌افزايد: در بخش نيروي انساني كار به غير از بخش كشاورزي فقط 16 درصد جمعيت شاغلان را زنان تشكيل مي‌دهند كه اين آمار بايستي بهبود يابد.

او يادآوري مي‌كند: در حال حاضر تناقض زيادي بين تحصيلات زنان و امكان كاري كه برايشان وجود دارد هست، چرا كه جمعيت 15 تا 24 ساله به تحصيلات دانشگاهي مي‌پردازند و درحال حاضر 64 درصد جمعيت دانشگاهها را زنان تشكيل مي‌دهند ولي وقتي كه مي‌خواهند وارد بازار كار شوند موقعيت كاري برايشان وجود ندارد و اين باعث سرخوردگي زنان در جامعه مي‌شود و براي جلوگيري از اين مساله بايد اين تناقض برطرف شود.‌

برنامه‌هاي صندوق جمعيت‌

عبدالاحد در مورد برنامه‌هاي صندوق جمعيت در ايران مي‌گويد:‌ از زماني كه صندوق در ايران فعاليتش را شروع كرده رابطه بسيار قوي و خوبي با دولت ايران داشته است.

صندوق از اواسط دهه 70 شروع به كار كرد و حدود 30 سال است كه در ايران فعاليت دارد، از ابتدا صندوق در پروژه‌هاي كوچك و انفرادي براي جمع‌آوري اطلاعات وضعيت مادران، سلامت كودكان و مسائل تنظيم خانواده فعاليت مي‌كرد ولي از سال 1990 يك تغيير اساسي در برخورد با مسائل جمعيتي به وجود آمد به‌طوري كه تا به حال سه برنامه 5 ساله را اجرا كرده‌ايم و درحال حاضر در برنامه 5 ساله چهارم هستيم كه از سال 2005 شروع شده و تا 2009 ادامه خواهد داشت.

او در مورد بودجه‌اي كه صندوق به كشورها مي‌دهد مي‌افزايد: يكي از معيارها ميزان دسترسي مردم به مواردي است كه سلامتشان را تامين مي‌كند و ديگري وضعيت جلوگيري از بارداري ناخواسته و ميزان تحصيلات زنان است كه در اين زمينه‌ها ايران پيشرفت‌هاي خوبي داشته است بنابراين بودجه صندوق تغيير چنداني نداشته است و از 11 ميليون دلار به 10 ميليون و 500 هزار دلار رسيده است.‌

او مي‌افزايد: ايران بزودي تبديل به يك مركز تخصصي آمارگيري در منطقه مي‌شود. هم‌اكنون نيز از مركز آمار ايران دو كارشناس به افغانستان فرستاده شده‌اند تا به كار آمارگيري افغانستان كمك كنند.

همچنين به كشورهاي كره‌شمالي و تاجيكستان هم كارشناس اعزام شده است. او در مورد كمك صندوق در مواقع بحران‌هاي طبيعي يادآوري مي‌كند: يكي از مواردي كه صندوق جمعيت در آن فعاليت مي‌كند، رخدادهايي همچون سيل و زلزله است و چون ايران كشوري زلزله‌خيز است و سيل نيز در ايران زياد اتفاق مي‌افتد اين بحرانها بر سلامت و بهداشت زنان اثرات مخرب زيادي مي‌گذارد. بررسي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه زنان بيشترين آسيب را در بحرانها مي‌بينند. در بحرانها زنان باردار در معرض خطر قرار مي‌گيرند و هيجان و استرس ناشي از بحران باعث مي‌شود كه نوزاد سقط شود و يا اينكه زودتر از موعد به دنيا بيايد. بنابراين بايد در زمان بحران از زنان در مراكز نگهداري مراقبت شود. در اين مورد با كمك وزارت بهداشت و هلال‌احمر دستورالعملي صادر شده و تيم‌هاي واكنش فوري در 30 استان مستقر شده‌اند كه هر تيم شامل 2 ماما و 2 پرستار متخصص در زمينه وضع حمل هستند كه در زمان بحران مي‌توانند شرايط را براي زنان باردار عادي كنند.‌

از ديگر كارهاي صندوق جمعيت پيشگيري از ايدز است به طوري كه هر جوان بتواند عاري از ايدز باشد.

عبدالاحد مي‌گويد: ايران يك كشور مسلمان است كه فرهنگ خاص خود را دارد و ايدز جزو مسائلي است كه صحبت كردن در مورد آن بسيار سخت است و در عين حال جوانان آسيب‌پذير هستند، اطلاعات موثقي هم در اختيارشان نيست. البته مي‌توانند از طريق اينترنت به اطلاعاتي دست پيدا كنند كه متاسفانه اين اطلاعات در بسياري از موارد گمراه‌كننده است و نه تنها سلامت جنسي بلكه سلامت رواني جوانان را به خطر مي‌اندازد. از اين‌رو بايد اطلاعات صحيح و دقيق در اختيار آنان قرار گيرد و پدر، مادر، معلمان و پزشكان حلقه امني هستند تا جوانان و نوجوانان از آنان اطلاعات لازم را بياموزند.‌

در اين راستا، صندوق با همكاري وزارت بهداشت و انجمن اوليا و مربيان به تعليم جوانان و نوجوانان در مدارس پرداخته است. همچنين به والدين هم آموزش مي‌دهد كه چگونه با فرزندانشان رفتار كنند.

كار ديگر انجام شده راه‌اندازي سايتي است كه اطلاعات مفيدي در اختيار جوانان قرار مي‌دهد.‌

بيتا مهدوي‌

يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 251]