بررسي حاشيه.هاي دستمزد بازيگران از دو بعد قانوني و اخلاقي: همه چیز تابع شرایط است

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کافه سینما- صوفیا نصرالهی: برنامه «هفت» چند هفته.ای با مطرح کردن بحث دستمزد بازیگران و گذاشتن میزگردهایی پیرامون این موضوع با کارشناسان و صاحبنظران و دست.اندرکاران سینما جان تازه.ای گرفت. چیزی که بخصوص به این بحث.ها دامن زد، شایعه دریافت دستمزد یک میلیارد تومانی یک بازیگر بود. شایعه.ای که بعدا با دخالت وزارت ارشاد، درحقیقت صحتش اثبات شد.

گویا محمدرضا گلزار با برادران آقاگلیان برای حضور در سریال «قهوه تلخ» و یکی دو اثر سینمایی قراردادی بالغ بر یک میلیارد تومان بسته بود. صحبت.ها بر سر درست و غلط بودن ماجرا بالا گرفت تا درنهایت معاونت سینمایی و وزارت ارشاد به عنوان نهادهای بالاتر وارد قضیه شدند و دستور به لغو این قرارداد دادند.
البته این.بار رقم خیلی تازه بود وگرنه اصل ماجرا خیلی هم جدید نیست. چند سال پیش هم باز محمدرضا گلزار با 90 میلیون تومانی که برای چند دقیقه حضور در فیلم «دموکراسی تو روز روشن» دریافت کرده بود، خبرساز شد. گلزار 90 ميليون تومان را دريافت كرد و چهره او روي پوسترهاي «دموكراسي تو روز روشن» بر در و ديوارهاي شهر ظاهر شد اما اين.بار رقم يك ميليارد آنقدر تكان.دهنده بود كه مراجع بالا را وارد ماجرا كند.
بحث پيچيده.اي است و نمي.شود درباره درست و غلط بودن آن خيلي ساده اظهارنظر كرد. اگر بخواهيم از بعد قانوني ماجرا را بررسي كنيم هيچ دليلي وجود ندارد كه تهيه.كننده.اي به ميل و طيب خاطر خودش با بازيگري كه دوست دارد و به.نظرش سرمايه فيلم را برمي.گرداند، قراردادهايي با رقم بالا نبندد. مگر در كشورهاي خارجي ستاره.ها در روزهاي اوج.شان رقم.هاي چند ميليون دلاري طلب نمي.كنند؟
اما اين وسط نكته.اي وجود دارد كه اين معادله را به.هم مي.ريزد و دخالت معاونت سينمايي را به.جا جلوه مي.دهد. نكته اينجاست كه دستمزدهاي دريافتي اين بازيگران چرخ سينما را نمي.چرخاند. يعني نسبت فروش فيلم.ها به هزينه.ها به گونه.اي نمي.شود كه وارد چرخه عرضه و تقاضا بشويم و توليدات.مان را چه از نظر كمي و چه از نظر كيفي بالاتر ببريم.
مشكل بزرگ.تر اينجاست كه بيشتر فيلم.هاي ما با كمك.هاي دولتي و وام.هاي فارابي و ...ساخته مي.شوند. چند تهيه.كننده خصوصي مي.شناسيد كه به تنهايي يا با كمك سرمايه.گذاري بخش خصوصي مي.توانند فيلم.هايي با حضور ستاره.هاي سينما توليد كنند؟به همين دليل هم قسمتي از اين دستمزدها حالت سرمايه. همگاني سينما را پيدا مي.كند كه خب بقيه حق دارند به آن معترض باشند. مسئله ديگر هم اينجاست كه رقم يك ميليارد تومان براي سينماي ما واقعا عجيب و استثنايي است. آن هم با توجه به اينكه ما هنوز هم ستاره.اي در قد و قامت جهاني و با چنين پتانسيلي در سينمايمان نداريم كه بخواهيم دست به چنين هزينه.اي بزنيم. درست مثل اين است كه تام.كروز به جاي دستمزد مثلا 60 ميليون دلاري معمولش يك.دفعه يك ميليارد دلار طلب كند. مشخص است كه تعادل طبيعي نظام توليد سينما به هم مي.ريزد.
همه اين.هاست كه باعث مي.شود بپذيريم معاونت سينمايي حق داشته جلوي اين قرارداد را بگيرد و معتقديم كه اگر سينماي ما شرايط طبيعي يك سينماي سالم را داشت، آن وقت ديگر نيازي به اين دخالت.ها از طرف بالا نبود و دو طرف قرارداد واقعا تهيه.كننده و بازيگر بودند كه مي.توانستند براي نفع خودشان و فيلم تصميم بگيرند. قرارداد چند ميلياردتوماني ببندند يا مجاني راضي به همكاري با يكديگر شوند.
همه اين ماجراها در كشور ما يك بعد ديگر هم پيدا مي.كند و آن هم بعد اخلاقي قضيه است. در كشوري كه به اخلاقيات اهميت زيادي داده مي.شود(گيرم كه بيشتر ظاهري)، هر مسئله حاشيه.سازي از گل پرسپوليس به استيل.آذين گرفته تا ماجراي دستمزد بازيگران از لحاظ اخلاقي هم مورد بررسي قرار مي.گيرد.
ساده است كه بازيگر با توجه به قابليت هاي هنري.، تجربه و ميزان محبوبيتش در ميان مردم مي.تواند از تهيه.كننده هر مبلغي درخواست كند. تهيه.كننده هم با.توجه به تجربه. و توانايي.اش و حتي نام كارگرداني كه با وي همكاري مي.كند، درخواست بازيگر را مورد بررسي قرار مي.دهد و درنهايت با رقم پيشنهادي موافقت يا مخالفت مي.كند. بالا رفتن رقم دستمزدها هم اخلاقي بودن اين معادله را به هم نمي.زند. مردم هم مختارند فيلمي كه فلان ستاره در آن بازي مي.كند را ببينند و سرمايه تهيه.كننده را به وي برگردانند يا نه. اما چيزي كه ممكن است اين ماجراي اخلاقي را از تعادل خارج كند حضور بازيگر در آن فيلم است.
نمي.خواهم بگويم كه اگر فيلم فرهنگي باشد يا كمدي مبتذل بحث اخلاقي ماجرا به هم مي.ريزد. اين وظيفه تماشاگران و رسانه.هاست كه فيلم فرهنگي را (كه از نظر من به معني فيلم خوب است و نه هيچ چيز ديگر) تبليغ و تشويق كنند و در برابر آثار مبتذل موضع بگيرند اما اتفاقي شبيه آنچه در «دموكراسي تو روز روشن» افتاد از اخلاق به دور خواهد بود. محمدرضا گلزار در اين فيلم تنها چند دقيقه حضور داشت اما در پوسترهايي كه به ديوارهاي شهر زده بودند، گلزار جلوتر از همه و تمام قامت ايستاده بود. خب مخاطب عادي كه از حاشيه.ها و ماجراهاي سينمايي اطلاعي ندارد احتمالا فكر مي.كند كه گلزار بازيگر نقش اصلي فيلم است و در بيشتر مدت فيلم هم حضور خواهد داشت در حالي.كه واقعيت اين نيست. اگر تبليغات و وجه هنري و حرفه.اي كار به درستي رعايت شود، در قضيه دستمزدهاي بالا هيچ مورد غيراخلاقي وجود ندارد.
دو بعد قانوني و اخلاقي ماجراي دستمزدها تحت شرايطي تبديل به معضل خواهد شد. بهتر است به. جاي بيشتر پرداختن به اين موضوع، زيرساخت.ها و رويه سينمايمان را چنان تقويت كنيم كه هر كس با هر دستمزدي جايگاه خودش را داشته باشد و اين مسائل هم بين سينماگران حل و فصل شود و نيازي به اعمال دستور از سوي مقام.هاي دولتي نباشد.
سينماي ايران از لحاظ اقتصادي و چرخش مالي واقعا دچار مشكل است. تا زماني كه مشكلات اقتصادي سينما حل نشود و جريان خصوصي و چرخه عرضه و تقاضا روند عادي خودشان. را طي نكنند، دستمزدهاي غيرطبيعي باعث آسيب بيشتر سينما خواهند شد. رقم.ها را معمول كنيم و حاشيه.ها را كمتر و به جايش به محصول توليدي بيشتر فكر كنيم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]