سينما - در انتظار ده روز شگفت‌انگيز

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سينما - در انتظار ده روز شگفت‌انگيز

سينما - در انتظار ده روز شگفت‌انگيز

الهام نداف:ديگر عادت كرده‌ايم نيمه دوم سال دنبال اتفاق‌هاي فرهنگي و هنري كشورمان باشيم. جشنواره‌هايي كه هر سال به پا مي‌شوند و با يدك كشيدن عنوان بين‌المللي مهم‌تر از پيش جلوه مي‌كنند.

در حالي كه كمتر از دو ماه به برگزاري بيست و هفتمين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر كه امسال مصادف با سي‌امين سالگرد انقلاب اسلامي است مانده، فيلمسازان به مراحل توليد فيلم سرعت بيشتري داده‌اند و در تلاش تطبيق خود با مقررات جديد هستند. براساس اين مقررات فيلمسازاني كه براي تكميل و ارائه فرم تقاضاي شركت در جشنواره اقدام كرده‌اند بايد تا آخر آذرماه فيلم‌هاي خود را به جشنواره ارسال كنند. اگر چه حبيب‌ ايل‌بيگي مدير روابط عمومي جشنواره فيلم فجر تاكيد مي‌كند: «اين تاريخ براي فيلم‌هاي ارزشمند انعطاف ‌پذير است.»

مسعود ده‌نمكي كه امسال با فيلم اخراجي‌ها 2 در جشنواره بيست و هفتم حضور خواهد داشت درباره اين زمانبندي‌ها مي‌گويد: اگر از سال قبل اعلام مي‌كردند بسيار عالي بود چرا كه نظم در جشنواره حكمفرما مي‌شد اما اينكه يكباره در تكميل فرم اين قضيه را مطرح كنند مسلما براي كارگردان‌ها خوشايند نيست. ما هم برنامه‌ريزي كرده‌ايم و طبق آن برنامه پيش مي‌رويم.
به گفته ده‌نمكي 70 درصد فيلمبرداري اخراجي‌هاي 2 به پايان رسيده است و همزمان با تصويربرداري 30 درصد باقيمانده فيلم تدوين مي‌شود:
«فكر نمي‌كنم مشكلي پيش بيايد، من سعي مي‌كنم فيلم را حتما به جشنواره برسانم البته اگر به مشكلات كامپيوتري برخورد نكنيم و اگر از آن اتفاق‌هايي كه تا حالا زياد افتاده است، نيفتد.»

اگر از منظر ديگري به مسئله تعيين زمان براي ارائه آثار نگاه كنيم، متوجه مي‌شويم اين نظم دادن مي‌تواند باعث طرح‌ريزي جدول برنامه‌هاي منسجم‌تري شود. با اين اتفاق ديگر نبايد توقع جابه‌جايي برنامه‌هاي نمايش را داشته باشيم. شهرام مكري كارگردان «اشكان انگشتر متبرك و چند داستان ديگر» به مسئله احترام گذاشتن به مخاطبان اشاره مي‌كند و مي‌افزايد: «قواعد و قوانين مختلفي در تمام دنيا براي جشنواره‌ها لحاظ مي‌شود اما همه‌شان قبل از اعلام زمينه‌سازي مي‌كنند، اينكه چند ماه به برپايي جشنواره تغيير در قوانين را مطرح كنند تنها باعث لطمه زدن به فيلم مي‌شود و كيفيت را پايين مي‌آورد. فيلمساز مي‌خواهد فيلمش به جشنواره برسد پس از ريزه‌كاري‌ها فاكتور مي‌گيرد. در هر صورت اگر اين قوانين سبب احترام گذاشتن به مخاطب و نمايش فيلم‌هاي از پيش اعلام شده بشود، لطف بزرگي كرده‌اند.
در سينماي ايران، چرخه توليد، پروانه ساخت، پروانه نمايش و بيشتر مواردي كه به‌نوعي با مراحل توليد يك فيلم سر و كار دارند با جشنواره بين‌المللي فجر هماهنگ مي‌شود.
واضح است كه اين اتفاقات انگيزه‌اي براي فيلمسازان ماست تا در اين عرصه رقابتي شركت كنند و خودي نشان بدهند، در نتيجه هر گونه تغيير در برنامه‌هاي جشنواره و اعلام ناگهاني مي‌تواند به اندازه شوك براي دست‌اندركاران تهيه و توليد‌ فيلم تاثيرگذار باشد.

طاووس‌هاي بي‌پر، از آن فيلم‌هايي است كه حضورش در جشنواره‌ امسال قطعي است. اين فيلم در حال حاضر در مرحله مونتاژ است. شايد به‌خاطر همين است كه جواد مزدآبادي ‌نظري متفاوت با باقي كارگردان‌ها دارد. هر سال اعلام مي‌كنند فيلم‌هايتان را در فلان زمان برسانيد اما هيچ كارگرداني به آن تاريخ توجهي ندارد. بالاخره قانون و مقررات براي چنين برنامه‌هايي است همه دوست دارند حضور داشته باشند چون جشنواره بين‌المللي است. اما اين چارچوب‌هاي زماني باعث مي‌شود، دست‌اندازها و موانع ساخت برداشته شود و گروه همه توانشان را تنها روي به سرانجام رساندن فيلم بگذارند.
سابقه نشان داده است كه در اين مقوله‌‌ها معاونت سينمايي با فيلمسازها كنار مي‌آيد. يعني آنطور‌ها هم كه مي‌گويند سفت و سخت عمل نمي‌كنند. مزدآبادي در اين باره مي‌گويد: به‌خاطر همين انعطاف‌پذيري جاي نگراني نيست اما شما تصور كنيد سال‌هاي گذشته بعضي فيلم‌ها روز آخر تازه ارائه مي‌شد. خب با اين فيلم و با توقعي كه عوامل آن دارند چه مي‌شود كرد؟ من مطمئن هستم منطقي پشت اين ماجراست.
از دست دادن كيفيت باعث مي‌شود، يك جشنواره بي‌سر و صدا‌تر از سال‌ها قبل برگزار شود. اين را هم بايد در نظر گرفت كه در كشور ما دو، سه ماه اول سال شرايط فيلمسازي مناسب نيست و از تابستان و پاييز است كه استارت‌ها زده مي‌شود. مزدآبادي از طرفي با تاكيد به مشكلات فيلمسازها هم جاي اميدواري مي‌دهد كه هر سال تركيبي از بزرگان و جوان‌ترها وجود خواهد داشت.

اين مسئله باعث رونق جشنواره و مقايسه نسل‌هاي متفاوت با هم مي‌شود و به لحاظ كيفيت آثار جاي نگراني نيست.
حضور واروژ كريم مسيحي بعد از سال‌ها دوري از سمت كارگرداني در كنار جوان‌هايي كه براي اولين بار با ارائه سوژه‌هاي ناب قصد دارند خودي‌ نشان دهند و حضور پررنگي داشته باشند، از نكات جالب‌توجه جشنواره‌ امسال است.

پرويز شهبازي كارگردان عيار 14 به حضور افرادي چون بهرام بيضايي در جشنواره امسال اميدوار نيست. شهبازي از صداگذاري 80درصدي كار در عروج فيلمش خبر داد و اضافه كرد: يك سكانس از فيلمبرداري عيار 14 باقيمانده كه براي آن منتظر بارش برف در منطقه تيزكوه هستيم. اين سكانس با بازي كامبير ديرباز تصويربرداري خواهد شد.
شهبازي درباره اين قانون مي‌گويد: «فوق‌العاده‌ است اما هيچ‌كس نمي‌تواند فيلمش را ارائه بدهد. اين مسئله هنوز جا نيفتاده، هر چند كه استاندارد برگزاري يك جشنواره است من نمي‌فهمم وقتي مي‌خواهند اصولي رفتار كنند چرا دير اعلام مي‌كنند؟ واقع‌بينانه و منطقي اين است كه آخر دي‌ماه را براي امسال مشخص مي‌كردند. بعد كم‌كم هر سال از اين تاريخ كم مي‌كردند. اين كار خوب است اما اگر بخواهند سفت و سخت بگيرند مطمئنا ما فيلمي در جشنواره امسال نخواهيم داشت. شما فكر مي‌كنيد وقتي «همه خوبيم» بهرام بيضايي به جشنواره مي‌رسد؟ يا اخراجي‌هاي2 در موعد مقرر آماده مي‌شود؟
چاره‌اي جز انعطاف‌پذيري در برابر قانون‌شان نخواهند داشت وي با تاكيد بر اينكه مايل است نخستين نمايش فيلمش در جشنواره فجر امسال باشد، مي‌گويد: من عيار14 را براي جشنواره فيلم فجر آماده مي‌كنم. با توجه به اينكه فيلمبرداري يك سكانس فيلم باقيمانده و انجام ساير مراحل، تصور مي‌كنم در بهترين شكل ‌ـ عيار 14‌ـ اواخر دي‌ماه آماده نمايش شود.

«يك وجب از آسمان» آخرين ساخته علي وزيريان است. اين فيلم از معدود فيلم‌هاي آماده نمايش است و هفته گذشته جوايزي از جشنواره ايتاليا از آن خود كرد. وزيريان به‌دليل اينكه دغدغه پايان توليد و به سرانجام رساندن فيلم و ارائه آن به جشنواره را ندارد از قانون جديد هم بي‌خبر بود. من نمي‌دانستم و همين حالا از زبان شما شنيدم. مطمئنا اگر فيلم من هم در مراحل ساخت بود از شنيدن اين خبر به اندازه ديگران متعصب مي‌شدم. متاسف شدم چون اگر قرار باشد سر حرفشان بمانند بسياري از فيلم‌هاي بزرگ كه منتظر حضورشان در جشنواره بوديم نمي‌رسند. اين مسئله باعث مي‌شود توليدات امسال خيلي پر بار به نظر نيايد چون هر جشنواره‌اي مي‌تواند نمايندگان فرهنگي كشور‌هاي مختلف را به جهانيان معرفي كند.

فيلم‌هاي شركت‌كننده در جشنواره بين‌المللي فيلم فجر را از چند منظر مي‌توان مورد ارزيابي قرار داد. براي ساخت اين فيلم‌ها تعدادي پروانه ساخت صادر مي‌شود. اكبري نبوي در گفت‌وگو با برنامه «دو قدم مانده به صبح» از صادر شدن 44 پروانه ساخت در سال 87 خبر داد. اين در حالي است كه تعداد زيادي از اين فيلم‌ها در مراحل توليد هنوز به سرانجام نرسيده‌اند و تعدادي هم مثل فيلم «اشكان، انگشتر متبرك و چند داستان ديگر» هنوز پروانه نمايش ندارند. البته كه قرار نيست تمام آثار شركت‌كننده در جشنواره امسال توليدات سال 87 باشند اما بايد در نظر داشت با اين تعيين زمانبندي و قوانين جديد تعداد فيلم‌هاي مسابقه، مهمان و... در بخش سينماي ملي به 50 عدد نمي‌رسد.

احمد ميكائيل‌زاده، مدير روابط عمومي معاونت سينمايي درباره تعداد پروانه ساخت‌هاي صادر شده مي‌گويد: «امسال براي 43 فيلم پروانه ساخت صادر شده كه به اين تعداد بايد پنج پروانه براي فيلم‌هاي اول را هم اضافه كرد.» به اين ترتيب طبق آمار رسمي 48 فيلم پروانه ساخت دارند. مسئله ديگري كه در آثار ارائه شده موج مي‌زند، مشكلاتي است كه براي توليد فيلم‌ها در طول مدت فيلمبرداري وجود داشته است.
ده‌نمكي با عنوان اينكه نسبت به ساخت اخراجي‌هاي 1 دغدغه‌ها و دست‌انداز‌هاي بيشتري سر راهمان است، مي‌افزايد: ‌همه اين مسائل را مطرح مي‌كنم ولي الان زمان مناسبي براي طرح آنها نيست. دوست ندارم روحيه گروه براي 30 درصد باقيمانده فيلمبرداري به هم بريزد. بالاخره پيدا مي‌شوند كساني كه نخواهند كار ما به سرانجام برسد.
او درباره حضورش در جشنواره امسال تاكيد مي‌كند: اصلا برايم اهميتي ندارد كه در بخش رقابتي جشنواره شركت كنم. فيلم من از موضع رقابتي وارد نمي‌شود. نظر كساني كه نظر مي‌دهند برايم مهم نيست اما چون جشنواره بين‌المللي فيلم فجر جشن انقلاب است از نظر ملي حائز اهميت است بهتر است هر چه باشكوه‌تر برگزار شود.

ده‌نمكي براي نمايش اخراجي‌هاي2 قالبي در ذهن دارد كه به دنبال عنوان مناسبي براي اين قالب است. قالبي كه به چرايي حضور اين فيلم در جشنواره پاسخ مي‌دهد. خيلي از فيلمسازها از حاشيه‌هاي مختلفي از زمان كليد خوردن كار تا پايان آن اتفاق مي‌افتد دوري مي‌كنند.
مكري سرما را تنها مشكل بارز فيلمبرداري فيلم دانست. طاووس‌هاي بي‌پر هم از آن فيلم‌هايي بوده كه به دليل نياز به لانگ‌‌شات‌هايي از مزارع بلال و همزماني فيلمبرداري با فصل دروي اين محصول، دغدغه از دست دادن تصاوير و فضاها را هميشه با خود همراه داشته است.

سكوت در برابر مشكلات از ويژگي‌هاي كارگردان‌هايي است كه تا نيمه راه پيش رفته‌اند و فيلمشان هنوز به نمايش در نيامده است. علي وزيريان اعتقاد دارد مطرح كردن اين مسائل به هيچ‌عنوان موثر نيست. چرا كه تجربه نشان داده در نهايت همه همان كاري را مي كنند كه سال گذشته و سال‌هاي قبل از آن انجام داده‌اند. او مي‌گويد: «درباره فيلمي كه ساخته مي‌شود نبايد صحبت شود. مي‌شود كيفيت آن را مورد بررسي قرار داد اما هر حرفي از طرف عوامل آن توجيه براي كم‌كاري‌هاي خودشان به حساب مي‌آيد و بهتر است گفته نشود.»
اين تنها بخشي از حوادثي است كه با نزديك‌تر شدن به زمان برگزاري جشنواره بيشتر ديده مي‌شود. در ميان همه كساني كه جشنواره برايشان اهميت ويژه‌اي دارد، هستند كارگردان‌هايي كه داوري اين فيلم‌ها و نحوه نمايش آنها مورد تاييدشان نيست.

سعيد سهيلي از اين دسته است. او قرار بود با فيلم «چهار چنگولي» در بيست و هفتمين جشنواره فيلم فجر حضور داشته باشد، اما بنابر دلايلي از جمله مهم نبودن نظر نظردهندگان و به رسميت نشناختن ماهيت جشنواره بين‌المللي فيلم فجر، تصميم گرفت اين فيلم را قبل از جشنواره اكران كند: «اكران فيلم براي خودش بهتر است. به‌نظرم رسيد بايد ديده شود آن هم قبل از فرا رسيدن بهمن‌ماه.»
هر چند معاونت سينمايي همكاري لازم را با ما در تهيه اين گزارش نكردند اما مسئله اينجاست كه چه اهميتي دارد به چه فيلم‌هايي پروانه ساخت و نمايش داده شود يا توليد سالانه سينماي ايران به چه تعداد برسد؟
مگر غير از اين است كه بسياري از فيلم‌ها داراي پروانه ساخت هنوز توفيق نمايش داده شدن را پيدا نكرده‌‌اند و بسياري از پروانه نمايش دار‌ها، هنوز رنگ پرده‌هاي سينما را به خود نديده‌اند؟ همچنان بايد خوشبينانه نگاه كنيم و تصويري از «به‌رنگ ارغوان»‌هاي به نمايش در نيامده را در ذهن نسازيم چرا كه نيمه دوم سال هنوز بايد دوست داشتني باشد، نيمه دومي سرد با تب داغ جشنواره.
يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]