بنای تاریخی باغ دولت آباد در شهر یزد

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: بنای تاریخی باغ دولت آباد در شهر یزد

به همراه تاریخچه

در یادگارهای استان یزد، نوشته ایرج افشار آمده است که مطالعه تواریخ قدیم یزد نشان می دهد که باغ های مهم و بزرگ و زیبا از قدیم ترین ایام در آنجا ساخته می شده و ذکر بسیاری از آنها در آن کتب موجود است. از جمله در تاریخ جدید یزد از سی باغ نام برده شده ولی افسوس که اثری از هیچکدام از آنها اکنون برجای نیست. باغ دولت آباد یزد از نمونه باغ های بزرگ ایران است که در سال 1160 هجری قمری توسط محمدتقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ، سر سلسه خاندان خوانین یزد و مرد مقتدر "دوره زندیه" بنا گردیده و در حدود ۲3۰ سال قدمت داشته و محل اقامت حاکم وقت و معاصر با شاهرخ میرزا و کریم خان زند بوده .است.

بادگیر مرتفع و زیبای آن با ارتفاع 33 متر از سطح زمین بلندترین بادگیری است که تاکنون شناسایی شده است. خان بزرگ ابتدا قناتی با نام دولت آباد ایجاد کرد و سپس از آب آن قنات باغ دولت آباد را به وجود آورد. قنات تاریخی عظیم و مهم دولت آباد دارای قدمتی بیش از دویست سال است که از احداث پنج رشته قنات تشکیل شده است.

باغ دولت آباد از باغ.های قدیمی شهر یزد در کشور ایران است. این مجموعه یادگاری است از دوره.های افشاریه و زندیه که شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آئین و تالار آینه، عمارت تهرانی، آب انبار دو دهانه و باغ ناصر است. فضای سبز باغ درختان میوه مانند انگور و سرو و کاج داشته و همچنین گل.های محمدی و سرخ نیز در باغ دیده می.شوند.

درب اصلی این مجموعه در خیابان شهید رجایی قرار گرفته .است و درب دیگری که در بلوار دولت آباد قرار دارد ورودی نداشته و تقریباً در دست مرمت و بازسازی است. به همین علت تردد از درب اصلی انجام می.گیرد. هنگام ورود از یک هشتی نسبتاً بزرگ عبور می.کنیم که محل ارائه و فروش صنایع دستی از قبیل سفال است. فضای داخلی باغ تقریباً سبز است و تا حدودی باغ فین کاشان را در ذهن بیننده تداعی می.کند. با این تفاوت که باغ فین کاشان معمورتر جلوه می.کند در حالی که باغ ناصر به رغم اینکه حتماً متولی دارد به نظر می.رسد که از آبیاری خوبی برخوردار نیست و خشک دیده می.شود.

روشنایی باغ در شب توسط لامپ.هایی که در داخل فانوس گذاشته شده و به فواصل معین در اطراف قرار گرفته.اند تامین می.شود که منظره زیبایی را نیز ایجاد می.کند. درهای ساختمان اصلی از چوب و به صورت کنده کاری دیده می.شود و در داخل بنا اتاق.های متعددی قرار دارد که در اکثر این اتاق.ها حوضی قرار گرفته و درهای یکی از اتاق.ها که رو به حیاط و باغ باز می.شود، با شیشه.های رنگارنگ با طرح.های زیبا مزین شده که در هنگام وجود خورشید و پرآب بودن حوض منظره زیبایی از نقاط رنگی منعکس شده را بر روی حوض مرمرین به نمایش می.گذارد. در یکی دیگر اتاق.ها بادگیر معروف دولت آباد قرار دارد که با ارتفاع زمین ۳۳ متر از زمین بلندترین بادگیر از نوع خود بوده و به خوبی کولر می.تواند خنکی ساختمان را تامین کند.

سبک معماری بنای تاریخی باغ دولت آباد یزد