گزارش مردم سالا ري از پيامدهاي زلزله احتمالي در تهران ساختمان هايي آراسته كه هيچ تفاوتي با بناهاي فرسوده ندارند

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: گزارش مردم سالا ري از پيامدهاي زلزله احتمالي در تهران ساختمان هايي آراسته كه هيچ تفاوتي با بناهاي فرسوده ندارند
گروه اجتماعي - شبنم موسوي خصال: بسياري از ما زلزله را فراموش مي كنيم، به راحتي و به سادگي. گرچه بسيار از آن مي ترسيم. درست مثل مرگ كه هم از آن مي ترسيم و هم به راحتي فراموشش مي كنيم. هنوز تا رسيدن به سالگرد زلزله بم دو ماهي باقي است. نقطه اشتراك ديگر زلزله و مرگ اين است كه هيچ يك قابل پيش بيني نيستند.
هيچ كس نمي تواند تعيين كند كه كي و كجا زلزله مي آيد و البته از بد حادثه، ما در يكي از زلزله خيز ترين نقطه دنيا ايستاده ايم. با اين همه زلزله چون مرگ لاعلا ج نيست و مي توان برايش علاجي انديشيد. كافي است نگاهي به تجربه كشورهايي چون ژاپن بيندازيم تا بدانم كه مي توان زلزله را مهار كرد واز پس خشم طبيعت برآمد. علا ج زلزله مقاوم سازي ساختمان هاست. يعني همان ضرب المثل معروف «علا ج واقعه قبل از وقوع بايد».
موضوع مقاوم سازي ساختمان ها زماني مهم تر مي شود كه بدانيم در همين پايتخت به ظاهر مدرن خودمان 70 درصد ساختمان ها در ميان گسل هاي شمال وجنوب شهر واقع اند و در برابر زلزله كاملا آسيب پذير. اين اوضاع پايتخت است. وضعيت ساير شهرهاي كشور را مي توانيد حدس بزنيد نمونه آخرش هم زلزله اي است كه در قشم رخ داد و معلوم نيست اگراين زلزله يكي دو ريشتر بيشتر بود، چه تعداد از هموطنان مان به سرنوشت قربانيان بم در دي ماه سال 1382 دچار مي شدند.
در تهران روزانه 100 ساختمان تكميل مي شود و به فروش مي رسد. روزانه 100 تا 120 ساختمان جديد در اين شهر ساخته و پرداخته مي شود، اما معلوم نيست كه چه تعداد از اين ساختمان ها به دليل نبود كنترل و نظارت هاي دقيق، مقاومت لا زم را در برابر زلزله دارند و اگر مثلا زلزله اي 7 ريشتري در تهران رخ دهد، چه قدر تاب و استقامت دارند؟ شايد براي همين هم هست كه وزير مسكن و شهرسازي درباره مقاوم سازي ساختمان ها مي گويد: «جاي بيمه محصولات ساختماني و مقاوم سازي ساختمان ها در جامعه ما خالي است». اين همه در حالي اتفاق مي افتد كه بنا به گفته بسياري از كارشناسان با وجود صرف بودجه هاي فراوان در شهر براي ساخت و سازهاي جديد و مقاوم، با توجه به نبود كنترل و نظارت لازم، اين ساختمان ها به جز ظاهري آراسته و گول زننده هيچ فرقي با ساختمان هاي فرسوده ندارند.
لحظه اي چشمان خود را ببنديد و تصور كنيد كه يك زلزله 7 ريشتري در تهران رخ داده است و فكر كنيد از ميان تمام اين ساختمان هاي به ظاهر استوار چند دستگاه آن تاب مقاومت در برابر زلزله اي چنين مهيب را دارد؟ كارشناسان ژاپني برآورد كرده اند در همان ساعت اول 640 هزار واحد مسكوني -به عبارتي نيمي از تمامي ساختمان هاي موجود - تخريب و با خاك يكسان مي شوند ودر همان 24 ساعت اول يك و نيم ميليون انسان بي گناه قرباني شعله هاي حرص و آز بساز و بندازها مي شوند و البته معلوم نيست كه چه بر سر 4 ميليون و سيصد هزار نفر مجروح به جاي مانده از اين فاجعه بشري خواهد آمد؟
آنچه در بالا آمد، تنها تصويري شوم از واقعه اي است كه اميدوارم هرگز وهيچ وقت بروز نكند. دكتر محمود حسيني رئيس پژوهشكده بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله مي گويد: در سال 1382 مبلغ 10 ميليارد تومان براي مقاوم سازي ساختمان هاي دولتي مهم و ساختمان هاي روستايي اختصاص يافته است كه اين بودجه جذب شده است ولي بخش خصوصي وعموم مردم كه بيشتر در ساختمان هاي غيرمقاوم كشور به سر مي برند به تنهايي قادر به تامين هزينه هاي سنگين طرح هاي مقاوم سازي نيستند و به نظر مي رسد كه دولت بايد بخشي از درآمدهاي نفتي خود را به اين زمينه اختصاص بدهد كه البته هنوز چنين اتفاقي نيفتاده است. وي مي افزايد: طبق يك برآورد تخميني براي مقاوم سازي همه ساختمان هاي ضعيف كشور، بايد تمام درآمدهاي تا 3 سال كشور در اين زمينه صرف شود كه با توجه به علمي نبودن آن دولت مي تواند طي دوره اي 10 تا 20 ساله، بخشي از درآمدهاي سالانه خود را به طرح هاي مقاوم سازي اختصاص دهد. در تحقيقي كه شوراي شهر تهران انجام داده است، بيش از 60 تا 70 درصد بافت هاي تهران فرسوده است و فرسودگي برخي از خانه ها به حدي است كه با صدايي مهيب تخريب مي شوند چنانكه خسرو دانشجو، مخبر كميسيون شهرسازي شوراي اسلامي شهر تهران پيش از اين اعلام كرده بود: به تازگي در يكي از مناطق تهران، يك ساختمان فرسوده با صداي ترمز يك كاميون فرو ريخته است. بايد از اين مجمل حديث مفصل خواند. محض يادآوري، خانه هايي را برايتان متصور مي شوم كه در كوچه هاي كمتر از 6 متر عرض قرار گرفته و داراي ساختمان هاي بدون اسكلت هستند. براساس نتايج تحقيقي كه شوراي اسلامي شهر تهران انجام داده است، عمده بافت هاي فرسوده در مناطق 10 تا 19 قرار دارند و به گفته دكتر خسرو دانشجو در برخي از محله هاي تهران همچون محله هاي منطقه 17 بافت هاي شهري به حدي فرسوده اند كه در 3 تا 4 سال آينده صددرصد به بافت كاملا فرسوده تبديل مي شوند و ديگر نيازي به زلزله هم نيست. و البته اين تمام ماجرا نيست. زيرا بيش از 50 درصد مراحل ساخت واحدهاي مسكوني از سوي سازندگان خرد و غيرحرفه اي صورت مي گيرد و فعاليت نيروهاي غيرماهر و نيمه ماهر در فرايند ساخت عامل اصلي مقاوم نبودن ساختمان ها در برابر سوانح طبيعي است. بيش از 76 درصد شهرهاي كشور در پهنه پرخطر و بقيه شهرها در پهنه هاي متوسط و كم خطر ساخته شده است كه اين خود زنگ خطري براي صنعت ساختمان سازي كشور است. از آنجايي كه اغلب ساختمان هاي موجود در دو دهه گذشته ساخته شده اند و در اين مدت قانون مدوني براي ساخت موجود نبوده، همچنين سازمان هاي ناظر در امر ساختمان نيز دقت و نظارت لازم را لحاظ نكرده اند. قسمت اعظمي از اين سازه ها غيراستاندارد و از سوي افراد غيرمتخصص ساخته شده است. ساخت 50 درصد از واحدهاي مسكوني از طرف سازندگان خرد و غيرحرفه اي صورت گرفته و فعاليت نيروي غيرماهر و نيمه ماهر در فرايند ساخت و همچنين كنترل و نظارت غيركافي و غيرموثر و همچنين عملي نبودن پذيرش ضوابط ساخت و ساز از طرف گروه هاي كم درآمد شهري را مي توان از جمله عوامل خيل در امر ساخت ساختمان هاي غيراستاندارد و كم دوام برشمرد.
وزارت مسكن در طرح جامع مسكن براي خروج از اين وضعيت و مقاوم سازي ساختمان هاي موجود، اعطاي سالانه 300 هزار فقره وام 50 ميليون ريالي براي مقاوم سازي و اجراي بيمه اجباري ساختمان هاي مسكوني و مقاوم سازي ساختمان هاي دولتي و اماكن عمومي را از جمله برنامه هاي خود اعلام كرده است.
هر ساله با بروز زلزله در كشور شاهد تخريب شديد ساختمان هاي عمومي و دولتي هستيم و تلفات بالا ي انساني در زلزله گوياي غير مقاوم و غير اصولي ساخته شدن قسمت اعظمي از ساختمان هاي موجود است زيرا در صورت اصولي ساخته شدن ساختمان در مقابل برخي زلزله ها بايد مقاومت داشته باشد نه اين كه در برابر زلزله هايي با ريشتر هاي پايين متحمل خسارت شود.
اگر از ساختمان هاي خشتي و ساختمان هايي كه به هر دليل بدون ظوابط مهندسي طراحي و ساخته شده اند انتظار مقاومت نداريم آيا ساختمان هاي دولتي كه با صرف هزينه هاي كلا ن از بيت المال و به طور عمده زير نظر سازمان مسكن و شهرسازي ساخته شده است نيز نبايد انتظار مقاومت داشته باشيم؟ (تخريب ساختمان بانك ملت كه درسال 1381 ساخته شده و يا ساير ساختمان هاي دولتي دليلي بر اين مدعا است).
با وضع ايجاد شده در شهرهاي بزرگ مانند خطر گاز، برق، آتش سوزي، معابر باريك و غيره، امكان امداد رساني و نجات مجروحان وجود ندارد و در صورت وقوع زلزله در تهران يك فاجعه بزرگ بشري به وقوع خواهد پيوست. وي اظهار داشت: «به فرض وقوع زلزله اي مانند زلزله منجيل در نزديكي تهران، تلفات يك يا چند ميليون نفر و بروز چند صد ميليارد دلا ر خسارت، برآورد شعار گونه اي نيست!!!»
جمعه 24 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 261]