گل گشت

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: گل گشت
بوشهر
بوشهر از استان هاي جنوبي ايران است كه در حاشيه خليج فارس قرار دارد. اين استان با مساحتي حدود 27653كيلومتر مربع; از شمال به استان خوزستان و كهكيلويه و بويراحمد، از جنوب به خليج فارس و استان هرمزگان، از شرق به استان فارس و از غرب به خليج فارس محدود است. استان بوشهر با خليج فارس بيش از ششصد كيلومتر مرز دريايي دارد و از اهميت راهبردي و اقتصادي قابل توجهي برخوردار است. استان بوشهر داراي 9 شهرستان به نام هاي: بوشهر (مركز استان)، تنگستان، دشتستان، دشتي، دير، كنگان، گناوه و جم مي باشد.
منطقه بوشهر به لحاظ موقعيت سوق الجيشي و وجود شركت هاي بزرگ نفتي و اجراي طرح هاي صنعتي بزرگ مانند نيروگاه اتمي، كشتي سازي، نيروي انساني فعال استان هاي مجاور و مناطق ديگر را به خود جذب كرده است. مردم اين استان به زبان فارسي و با گويش محلي تكلم مي كنند. لهجه ها در روستا ها بيشتر از شهرها تنوع دارد. برخي از اهالي "جزيره شيف" و بنادر كنگان و عسلويه نيز به زبان عربي صحبت مي كنند. لهجه هاي فارسي به گويش بردستاني، دشتي، تنگستاني و كازروني در استان بوشهر رواج دارد
اين منطقه به دليل نزديكي به خط استوا و كمي ارتفاع به طور كلي داراي آب و هواي گرم است كه در داخل استان گرم و خشك و در سواحل گرم و مرطوب مي باشد. حداكثر مطلق دماي استان بالاتر از 50 درجه سانتيگراد و حداقل مطلق درجه حرارت به كمي كمتر از 0 درجه سانتيگراد مي رسد. ميانگين دماي سالانه بوشهر حدود 25 درجه سانتيگراد است.
ميانگين بارش سالانه استان بوشهر 220 ميليمتر است كه بيشتر در فصول پاييز و زمستان روي مي دهد. به طور كلي استان بوشهر 6 ماه از سال گرم، دو ماه تقريبا معتدل تا سرد و حدود چهار ماه از سال معتدل تا گرم مي باشد. نم موجود در ساحل دما را تا حدودي متعادل مي كند اما درصد رطوبت در برخي از ماه ها چنان بالا مي رود كه به حد اشباع مي رسد. در اين حالت هوا از فعل انفعال مي افتد و هواي دم كرده و كم تحركي به وجود مي آيد كه اصطلاحا به آن شرجي مي گويند.
اين شهرستان داراي حدود 1771 كيلومتر مربع وسعت، و از دو بخش مركزي وخارك تشكيل شده است. ديرينگي بافت تاريخي بوشهر، به دوره حكومت نادرشاه افشار برمي گردد. در آن هنگام با تاسيس پايگاه دريايي نادرشاه در خور شرقي بوشهر موسوم به خور نادري ، بندر بوشهر از يك روستاي كوچك ماهيگيري به يك بندر مهم تبديل گرديد. "مادام ديولافوا" در سفر اول خود به بوشهر به كشتي هايي اشاره مي كند كه به احتمال قوي بازمانده كشتي هاي نادرشاه بوده اند. از آن تاريخ رونق و آباداني آن ادامه يافت و در دوره زنديه به دليل نزديكي به پايتخت ايران (شيراز)، اهميت اين بندر دوچندان شد.

شهر دشتي
يكي از شهرستان هاي استان بوشهر، شهرستان دشتي به مركزيت خورموج است كه بخش كاكي در جنوب شرقي آن قرار دارد. كاكي مركز بلوك دشتي است كه در زمان قديم به آن ماندستان مي گفتند. ماندستان از نام رودخانه مند يا ماند گرفته شده است.
اين رودخانه در مناطقي كه به خليج فارس مي ريزد به علت هموار و كم شيب بودن زمين، سرعت چنداني ندارد، لذا به نظر مي رسد آب رودخانه از حركت باز ايستاد (مانده) است. به همين جهت به اين رودخانه مند يا ماند نام داده اند و كناره هاي آن را كه نزديك خليج فارس است ماندستان گفته اند. وجه تسميه ديگر ماندستان آن است كه اين رودخانه و زمين هاي اطراف آن از نظر كشاورزي فايده چنداني ندارد و گويا رودخانه در آن حدود مانده است.
شهر دير
شهرستان دير در پنجاه كيلومتري شمال غرب بندر طاهري از شهرستان كنگان واقع شده است. در اين شهرستان قلعه قديمي نيمه ويراني به نام قلعه جلال خان حاكم وجود دارد كه قدمت آن بيش از دويست سال نيست. در چند فرسخي شمال غرب دير نزديك محلي معروف به بردخون بقعه ساده اي به نام امامزاده شاه محمد وجود دارد كه از نظر قدمت و ارزش هنر معماري چندان اهميتي ندارد.
بندر ديلم (مهروبان)
بندر قديمي مهروبان در بيست وچهار كيلومتري شمال بندر ديلم قرار داشت. آثار خرابه هاي اين بندر هم اكنون در محلي به نام تل امام زاده مشهود است بندر ديلم يا ديله تا پيش از خرابي بندر مهروبان كه در انتهاي راه باستاني معروف اصفهان- مهروبان قرار داشت، از بنادر بازرگاني مهم ايران بود. دليل نامگذاري ديلم به درستي مشخص نيست، اين نام شايد از اسم ديلمون كه نام قديمي جزيره بحرين است گرفته شده باشد. ديلم در زمان شورش قرامطه و آل بوسعيد نيز از مراكز نشر افكار قرامطه بود و گويا محل تولد حمدان قرامط نيز بوده است.
شهر كنگان
شهرستان كنگان در منتهي اليه جنوب شرق استان در نوار ساحلي خليج فارس قرار دارد و از نقاط ديدني استان بوشهر محسوب مي شود. بندر طاهري از توابع اين شهرستان در قرن چهارم هجري از اهميت بازرگاني زيادي برخوردار بود. خرابه هاي بندر سيراف در غرب اين ناحيه در زمان استخري و مقدسي بزرگ ترين بندر ايران در خليج فارس بود و تمام كالاهايي كه از طريق دريا به ايران وارد مي شد در آن بندر توزيع مي شد و بعد از شيراز بزرگ ترين شهر اردشير خوره بود.
مجموعه قراين تاريخي موجود نشانگر آن است كه شهرستان كنگان نسبت به ساير شهرستان هاي استان از اهميت سوق الجيشي و بازرگاني و تاريخي جالب توجهي برخوردار است. علاوه برآثار به جا مانده از پيشينه تاريخي اين شهرستان كه عموما تخريب شده اند، چشمه آب گرم ميانلو در شمال كنگان از ديدني هاي منطقه است.
شهر گناوه
بندر گناوه در ساحل خليج فارس بين بند بوشهر و ديلم واقع شده است. شهر گناوه كنوني در جنوب گناوه قديم بنا شده است. از گناوه قديم نقاطي باقي مانده است كه امروزه به نام هاي تيرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوري، تل مناره و بالاخره تل امامزاده خوانده مي شود. در ويرانه هاي اطراف گناوه، گوپال (گل پخته استوانه اي شكل به صورت سفال زرد يا سرخ رنگ كه آن را به عنوان گلوله يا منجنيق بر سر دشمن مي ريختند) فراوان به چشم مي خورد.
در حال حاضر از گناوه قديم جز آثار سنگ ها و پي هاي مدفون در زير خاك و بعضي بازمانده تاق نماهاي سنگي ضربي آثاري مشهود نيست. گاه و بي گاه در درون گودال ها و حفره ها و در زير پي هاي عمارت ويرانه، سكه ها و دست افزارها و مصنوعات سنگي و سفالي يافت مي شود. نام اين بندر در كتاب هاي قديمي به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنايه و جنابا هم آمده است. امامزاده سليمان يكي از مراكز زيارتي اين شهر است.
جمعه 24 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 186]