گزارشي از اكسپوي عكس گالري صبا باران قيمت بر عكاسي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: گزارشي از اكسپوي عكس گالري صبا باران قيمت بر عكاسي ايران
شهرام شريف اثرعباس كيارستمي-بدون قيمتموسسه فرهنگي هنري صبا اين روزها ميزبان بيش از هفتصد عكس از عكاسان ايراني است كه آثار خود را در نخستين اكسپوي اين موسسه در معرض نمايش و فروش قرار داده‌اند.

به دليل تعدد آثار به نمايش در آمده تمام پنج طبقه اين موسسه در اختيار آثار ارائه شده قرارگرفته، آثاري كه در ابعاد مختلف ( گاه حتي در ابعاد بالاي دو متر) بر ديوار اين اكسپو قرار گرفته‌اند.
نمايشگاه در يك غروب باراني آغاز شد در حالي كه تعداد قابل توجهي از عكاسانصاحب نام و علاقه مندان عكاسي از ساعتي قبل منتظر گشايش آن بودند. در سالن‌‌‌‌هاي اصلي نام عكاسان بزرگي كه عمدتا در هيچ نمايشگاه گروهي شركت نمي‌‌‌‌كنند به چشم مي‌‌‌‌خورد. عكاساني چون نصر‌‌‌‌ا... كسرائيان، علي قلم‌سياه، سيف‌‌‌‌‌ا... صمديان، عباس كيارستمي، فخرالدين فخرالديني، اميرعلي جواديان و ... اسامي‌‌ ‌‌هستند كه پيش از اين در يك جا بدين‌گونه جمع نشده‌اند. از همين رو است كه حضور اين تعداد عكاس شاخص كه عمدتا آثار خود را در ابعادي بسيار بزرگ در معرض نمايش و فروش قرار داده‌‌اند، چشمان بينندگان را خيره مي‌‌‌‌كند.
نخستين تجربه اقتصادي كردن
اكسپوهاي مختلفي اين روزها براي بسياري از آثار هنري برگزار مي‌‌‌‌شود، با اين حال براي كساني كه به آثار هنري علاقه‌مند هستند اكسپوي عكس صبا فرصت بسيار مغتنمي‌‌‌‌است تاضمن بازديد آثاري اصل و منحصر به فرد را از نزديك ديده، انتخاب كرده و احتمالا خريداري كنند. آثار ارائه شده از طبيعت زيباي ايران گرفته تا عكس‌‌هاي انتزاعي و حتي تجربه‌‌‌‌هاي شخصي در تمام طول نمايشگاه امتداد يافته‌اند. عكس‌‌هاي خبري در كنار عكس‌‌هاي هنري، عكس‌‌هاي جنگ در كنار عكس‌‌هاي سوررئاليستي و از اين فرم ناهمگون همه چيزي را مي‌‌‌‌توان ديد و انتخاب كرد.
عباس عربزاده كه با سه عكس در اين نمايشگاه حضور پيدا كرده برگزاري اين نمايشگاه را يك اتفاق ايده‌آل مي‌داند و مي‌‌‌‌گويد: رسالت اكسپو معرفي هنرمندان و فروش كارهايشان است و اين اكسپو با توجه به تجربه نخست آن بسيار موفق به نظر مي‌‌‌‌رسد. هيچ جشنواره‌‌‌اي حتي دو سالانه عكس نتوانسته اين تعداد عكاس پيشكسوت و صاحب نام را در كنار عكاسان جوان جمع كند؛ چراكه در اينجا اكسپو عكس‌‌ها را انتخاب نكرد؛ بلكه اين عكاسان بودند كه عكس‌‌ها را انتخاب مي‌‌‌‌كردند.
عربزاده تنوع در ابعاد آثار ارائه شده و حتي در موضوع را نيز موجب ارزشمندي اين اكسپو مي‌داند و مي‌‌‌‌گويد: در هيچ جشنواره‌‌‌اي اين تعداد عكس و اين ميزان عكاس صاحب نام به ارائه آثار نمي‌‌‌‌پردازند؛ هر چند معتقدم در كنار كارهاي بسيار قوي كه در نمايشگاه شركت كرده بودند عكس‌‌هايي هم بود كه قوت چنداني نداشت.
راهب هماوندي، عكاس خبرگزاري رويتر نيز كه خود در اين نمايشگاه آثاري ارائه داده معتقد است اكسپو موفق بوده و حداقل آثار برگزاري آن اين است كه بسياري از مردم عادت كنند كه عكس هم بهايي دارد. راهب هماوندي نيز معتقد است تنوع حاضر در اكسپو كاملا تجربه جديد و مناسبي است؛ هر چند به اعتقاد او بعيد است بخش عمده‌‌‌اي از اين آثار خريداري شود و ممكن است بسياري از آنها به منزل عكاس بازگردانده شود.
بازار اعتمادآفرين عكاسي
علي قلم سياه عكاس صاحب نام و مدرس عكاسي نيز در اين نمايشگاه شركت كرده است. او كه آثارش را در ابعادي بزرگ به اين نمايشگاه ارائه داده حضورش دراين رويداد را ناشي از روابط عمومي ‌‌‌‌خوب اين اكسپو مي‌داند، موضوعي كه باعث شد كه او و بسياري از استادان ديگر عكاسي حضور در اين رويداد را بپذيرند.
به اعتقاد قلم سياه برگزاري اكسپو يك عمل شجاعانه و قابل احترام است هرچند توان مديريتي اين كار نيز قابل ارزيابي است، اما همين رويداد فرصتي است براي رونق دادن به چرخه اقتصادي عكس در ايران و اعتماد بخشيدن به فعالان اين رشته كه بدانند عكاسي يك شغل آبرومند و حتي كارآفرين مي‌تواند باشد.
به گفته قلم سياه اما تجربه‌‌‌‌هاي بعدي اكسپو مي‌‌‌‌تواند با طبقه بندي اجتماعي، تبليغات، طبيعت و ... برگزار شود، موضوعي كه به نظم بخشيدن به اين اكسپو و مشخص بودن تكليف خريداران نيز كمك خواد كرد.
به گفته قلم سياه اما فاصله ما با دنيايي كه عكس را خوب خريده خيلي زياد است و حتي آژانس‌‌‌‌هايي كه عكس‌‌هايي را با قيمت‌‌‌‌هايي چون 3 تا 5 هزار دلار از عكاسان ايراني مي‌‌‌‌خرند آنها را با چندين برابر قيمت در نقاط ديگر مي‌‌‌‌فروشند كه نشان دهنده قيمت پايين آثار عكاسي در ايران است.
حالا با برگزاري اين اكسپو كه به اعتقاد قلم سياه مي‌‌‌‌تواند بازار مستقيمي‌‌‌‌را براي عكاسان ايراني ايجاد كند وضعيت مي‌‌‌‌تواند تا اندازه‌‌‌اي متعادل‌تر شود هر چند به اعتقاد قلم سياه ممكن است بسياري از قيمت‌گذاري‌ها ناشي از پرستيژهاي خودساخته و كاذب باشد اما اين نمي‌‌‌‌تواند اصل اين حركت خوب را دچار خدشه كند.
بي اطميناني به عكس
عباس عربزاده معتقد است هنوز در جامعه تعريف درستي از عكس به عنوان اثر هنري نداريم. هنوز بسياري عكس را يك اثر غيرقابل اطمينان مي‌دانند و يكي از دلايل آن اين است كه عكس را مي‌‌‌‌توان در تعداد زيادي منتشر كرد، اما مثلا در مورد نقاشي چنين كاري نمي‌‌‌‌شود. به اعتقاد اين عكاس در ايران قيمت عكس فوق‌العاده پايين است و در بهترين شرايط كه يك عكس در پنج نسخه هم فروخته شود مجموع آن قابل مقايسه با قيمت يك تابلوي نقاشي نيست. عربزاده حتي مثال مي‌‌‌‌زند: قيمت كل آثار اين اكسپو به يك ميليون دلار ممكن است نرسد در حالي كه قيمت يك اثر نقاشي مي‌‌‌‌تواند بسيار فراتر از كل آثار اين اكسپو باشد و همين موضوع نشان دهنده نامناسب بودن قيمت عكس در ايران است. به گفته او اثر هنري يا ارزش مادي ندارد يا اگر ارزش‌‌گذاري مي‌‌‌‌شود قيمت آن بالا است. الان پول چاپ و قاب يك عكس چهارصد هزارتومان مي‌‌‌‌شود در حالي كه وقتي اين اثر دو ميليون تومان قيمت‌‌گذاري مي‌‌‌‌شود خيلي‌‌ها اعتراض مي‌‌‌‌كنند.
راهب هماوندي عكاس خبرگزاري رويتر نيز معتقد است عكس در ايران از وضعيت اقتصادي مناسبي برخوردار نيست. نه عكاسي تبليغاتي و نه عكاسي خبري و نه حتي عكاسي مستند اجتماعي. به گفته وي نبود كپي رايت باعث شده بسياري از سازمان‌‌ها و ارگان‌‌ها به راحتي آثار عكاسان را در كاتالوگ‌‌ها و بروشورها و كتاب‌‌ها منتشر مي‌‌كنند بي‌آنكه به كپي رايت آن و پديد آورنده اثر بهايي بدهند به همين دليل قيمت كار عكاسي در ايران بسيار پايين است.
به گفته هماوندي مشكل ديگر در نوع نگاه به آثار هنري مثل نقاشي در مقايسه با عكاسي است. برخي مي‌‌‌‌گويند مگر عكاس چه كار مهمي‌‌‌‌انجام داده فقط يك دگمه فشار داده و پول چاپ عكس را داده در حالي كه در مورد نقاشي اصلا چنين چيزي نمي‌‌‌‌گويند. مثلا نمي‌‌‌‌پرسند چقدر بوم مصرف شده يا چقدر رنگ به كار رفته است. به اعتقاد هماوندي بايد نسبت به عكاسي هم همين شكل تصور ايجاد شود بايد مردم بدانند كه پشت اين فشار دگمه چقدر تجربه، خطر، ريسك و هزينه بوده است.
يك پيشنهاد ساده
چند قدم در نمايشگاه مي‌‌‌‌تواند آثار مختلفي را در مقابل چشمان بيننده قرار دهد. آثاري از عكاسان فقيد و درگذشته چون كاوه گلستان، نيكول فريدني، صابر انواري يا عكس معروف همافران حسين پرتوي يا آثاري از جهانگير رزمي‌‌‌‌. اما در ميان انبوهي از عكاسان مشهور ايراني كه در اين نمايشگاه حضور يافته‌‌اند آثاري از سينماگران عكاس نيز ديده مي‌‌‌‌شود. عباس كيارستمي ‌‌‌‌كه اساسا علاقه‌مندي‌اش به عكاسي را پيش از اين نيز با برگزاري نمايشگاهي از عكس نشان داده بود در اين نمايشگاه چهار كار با ابعاد بسيار بزرگ ارائه داده كه هيچ كدام قيمت ندارند و قرار است در پايان نمايشگاه به حراج گذاشته شوند. رضا كيانيان ، ناصر تقوايي، نيكي كريمي ‌‌‌‌و ابوالفضل پورعرب نيز از ديگر سينماگراني هستند كه در اين نمايشگاه شركت كرده‌‌اند اما به جز كيارستمي‌‌‌‌ ساير آثار اين سينماگران از نظر عكاسي چنگي به دل نمي‌‌‌‌زند اما چنان قيمت‌‌گذاري شده‌‌اند كه گويي اثري منحصر به فرد به شمار مي‌‌‌‌آيند. به گفته يكي از عكاسان شركت‌كننده شايد اين قيمت‌‌گذاري صرفا از جهت شيئي يادگاري باشد كه از سوي هنرمند به يك بازار عكس ارائه شده‌‌اند و ارزش هنري چنداني ندارند.
با همه اين اوصاف قدم زدن در اين اكسپوي عكس مي‌‌‌‌تواند حداقل دو سه ساعت از وقت بازديدكننده را به خود اختصاص دهد. از اين منظر شايد پيشنهاد بازديد و حتي خريد از اين اكسپو به جاي ماندن چند ساعته پشت ترافيك، پيشنهاد بدي نباشد.
عكس:نگار متين‌نيا
پنجشنبه 23 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]