محمدعلي لساني فشاركي:قرآن منهاي اراده صاحب و شارح خود قابل استفاده نيست

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: محمدعلي لساني فشاركي:قرآن منهاي اراده صاحب و شارح خود قابل استفاده نيست
گروه انديشه: قرآن منهاي اراده صاحب و شارح خود قابل استفاده نيست. به تعبيري قرآن منهاي حديث قابل بهره‌وري نيست اما اين‌كه كداميك از اين دو؛ يعني قرآن و حديث حاكم بر ديگري است بايد گفت كه حديث يا سنت حاكم بر كتاب است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، نشست «شناخت قرآن» امروز با حضور دكتر «محمدعلي لساني فشاركي»؛ عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس، در دانشكده علوم قرآني تهران از ساعت 11 تا 12 برگزار شد.

در اين نشست كه به صورت پرسش و پاسخ علمي برگزار شد، دانشجويان و محققان علوم قرآني ابتدا سؤالات خود را مطرح سپس عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس به سئوالات پاسخ داد. متن زير حاصل اين پرسش و پاسخ است كه تقديم حضورتان مي‌شود.

لساني فشاركي در ابتداي سخنان خود به مناسبت ولادت امام رضا(ع) به حديثي منقول از ايشان اشاره كرد و گفت: روايتي منقول از امام رضا(ع) بر اين مضمون هست كه ايشان هنگامي كه چشمان‌شان بر فرد ذمي (مسيحي يا يهودي) افتاد اين‌گونه خداي را شكر گفتند: «الحمدلله الذي فضلني عليك بالاسلام دينا و بالقرآن كتابا و بمحمد رسولا و نبيا و بالمؤمنين اخوانا و بالكعبة قبلة»

عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس تهران در پاسخ به پرسش اول كه آيا اصطلاح سبب يا اسباب نزول كه در علوم قرآني استعمال مي‌شود، صحيح هست يا خير؟ ابتدا اين سؤال را پروراند و گفت: اين بحثي كلامي است كه آيا فلان مسئله سبب مي‌شود كه آيه يا سوره را خداوند متعال نازل كند و به تعبيري كلام خدا مسبب آن سبب است؟

وي در مقام پاسخ به اين سؤال اذعان كرد: طبعا كلام خداوند براي نزول نيازمند سبب نيست و اصطلاح «سبب نزول» يك اصطلاح همراه با تسامح است و اين‌گونه تسامحات در استعمال كلمات ديگر هم وجود دارد. مراد از سبب نزول؛ يعني هماهنگ بودن وقوع يك حادثه و طرح شدن يك سؤال همراه با نزول آيات و سور كه بعدها اين‌گونه تعبير شد «ثم نزلت هذه السورة» يا «فيه نزلت».

وي در مقام مثال عنوان كرد: سبب نزول به اين معنا نيست كه اگر مثلا امام علي(ع) انگشتر خودشان را در نماز نمي‌دادند پس آيه ولايت نازل نمي‌شد، مسئله ولايت از آغاز در اراده و مشيت الهي بوده و در زمان خودش نازل شده است، و اين اقتراني است كه بين سبب نزول و آيه وجود دارد.

لساني فشاركي در پاسخ به اين سؤال كه دليل يا دلايل عدم ذكر نام امام علي(ع) در قرآن كريم چيست؟ اشاره كرد: اگر در شناخت قرآن، اين مسئله را در نظر بگيريم كه قرآن نسبت به زمان نزولش يعني طي 23 سالي كه نازل شده است و نسبت به زمان و مكان نزولش چقدر حساس است؛ يعني چقدر آن زمان و مكان در قرآن منعكس مي‌شود، در مي‌يا‌بيم كه اسلوب قرآن و سبك آن، اين‌گونه است كه حتي‌الامكان افراد و كساني كه در آن زمان مطرح هستند و در سيره پيامبر(ص) به نحوي بودند، اين‌ها را مطرح نكند و حتي نام خود پيامبر(ص) را هم محدود بيان كرده است.

عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس در ادامه سخنانش افزود: اگر اين را به عنوان يك اصل بگيريم و به موارد متعدد آن توجه كنيم، در خواهيم يافت كه مطابق با اسلوب قرآن، اصلا انتظار نمي‌رود نام ائمه(ع) در قرآن باشد و يا از طرفي حتي نام دشمنان آن‌ها ذكر شود.

وي در مقام تبيين اين سؤال كه برخي تنها به احاديث متواتر اعتماد مي‌كنند و اين در حالي است كه تعداد آن‌ها به 15 عدد هم نمي‌رسد، و توجهي هم به احاديث واحد ندارند، اشاره كرد: كساني كه تنها خبر متواتر را مي‌طلبند، تعارف مي‌كنند و حتي آن خبر متواتر را هم قبول ندارند و توجه به مسئله قرآن‌بسندگي، مسئله مهمي است كه در طول تاريخ سبب به وجود آمدن فرقه‌هاي مختلفي شده است و حتي تا زمان ما هم ادامه دارد.

لساني فشاركي اذعان كرد: يك مسير تنها مطرح است. قرآن منهاي اراده صاحب و شارح خود قابل استفاده نيست. به تعبيري قرآن منهاي حديث قابل بهره‌وري نيست. اما اين‌كه كداميك از اين دو؛ يعني قرآن و حديث حاكم بر ديگري است بايد گفت كه حديث يا سنت حاكم بر كتاب است.

وي در مقام تأييد كلام خود اشاره‌اي به كلام علامه طباطبايي كرد و افزود: علامه طباطبايي هم ابتدا از روايات «عرضه» شروع كرده است تا به اين‌جا رسيده است كه مي‌گويد: «راه فقط عبارت است از اين‌كه ما هر مطلبي را كه در قرآن مي‌يابيم، ابتدا بايد در حديث پيامبر(ص) و ائمه(ع) جويا شويم و حاصل مطلب واقع در آن موضوع را بيايم و وقتي از اين طريق مطلب برايمان روشن شد بايد سراغ قرآن بياييم و آن وقت است كه مي‌توان چگونگي دلالت قرآن را به آن مسئله دريابيم در غير اين صورت در مسير تفسير به رأي خواهيم افتاد.»
چهارشنبه 22 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 167]