باراك اوباما از 23 جولاي 2007 تا 4 نوامبر 2008

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: باراك اوباما از 23 جولاي 2007 تا 4 نوامبر 2008
گروه سياسي- زماني كه دوم مردادماه سال گذشته خبر اولين مناظره ميان نامزدهاي حزب دموكرات منتشر شد، پاسخ به نوع رابطه با ايران به يكي از جنجالي ترين بخش هاي مناظره تبديل شد.

در اين مناظره كه در آن مردم به صورت ويدئويي سؤالات خود را مطرح كردند، فردي از نامزدها پرسيد آيا حاضر هستند در اولين سال رياست جمهوري خود با رهبران كشورهاي مخالف نظير محمود احمدي نژاد و بشار اسد، رؤساي جمهور ايران و سوريه ملاقات كنند؟

بر خلاف رويه معمول، سناتور باراك اوباما با اشاره به رونالد ريگان و جان اف كندي رؤساي جمهور اسبق امريكا كه همواره با دشمن دوران جنگ سرد يعني شوروي سابق در گفتگوي دايمي بودند، تأكيد كرد حاضر است با رهبران كشورهاي مخالف ملاقات كند و درباره آنچه "بي مسئوليت هاي آنها" مي‌ناميد، گفتگو كند.

البته اين موضع با واكنش منفي رقباي وي مواجه گرديد، كلينتون در مناظره بعدي در 28 مردادماه خطاب به اوباما گفت: «من فكر مي‌كنم اگر به مقام رياست جمهوري انتخاب شويد، عملي كردن اين ادعا بسيار مشكل خواهد بود. حتماً منظورتان اين نيست، با دشمناني كه دوست داريد در سال نخست رياست جمهوري خود بدون پيش‌شرط ملاقات داشته باشيد، با تلگراف ارتباط برقرار كنيد.»

اما اوباما پاسخ داد: «من فكر مي‌كنم كه كشورها و رؤساي جمهور قدرتمند با دشمنان ملاقات و ديدار مي‌كنند. ما نبايد از انجام اين اقدام بهراسيم زيرا راه‌هاي ديگر را آزموده‌ايم و نتيجه نداد.»

اوباما دهم مهرماه سال قبل نيز اعلام كرد اكنون نوبت امريكاست تا بهانه به دست ايران و كره‌ شمالي ندهد و در خصوص عاري‌ ساختن جهان از سلاح اتمي پيشقدم شود. او خواستار حذف تمامي سلاح‌هاي اتمي از سراسر جهان شد و قول داد در صورت پيروزي در انتخابات رياست جمهوري امريكا در سال 2008 تمامي قراردادهاي مرتبط با توليد و نگهداري اين سلاح‌ها را از بين مي‌برد. اوباما در اين تاريخ تصريح كرد «نخستين سخني كه به عنوان رئيس جمهور امريكا خواهم گفت، اين خواهد بود كه واشنگتن خواستار جهاني عاري از سلاح اتمي است.»

اولين نامزد سياهپوست براي رياست جمهوري امريكا اواخر مهرماه در پي اظهارات رئيس جمهوري امريكا مبني بر اينكه ايران هسته‌اي جنگ جهاني سوم را در پي دارد، واكنش شديدي نشان داد و تأكيد كرد ديپلماسي گاوچراني ديگر كارايي ندارد. وي خطاب به جمعيتي بالغ بر 2 هزار نفر گفت: «اكنون ما صداي طبل جنگ را مي‌شنويم.» اوباما همچنين كنگره را در قبال اظهارات جنگ طلبانه بوش مقصر دانست و از قانونگذاراني كه به الحاقيه پيشنهادي "كيل- ليبرمن" در قبال ايران رأي داده بودند، به شدت انتقاد كرد.

اين كشمكش بين رقيبان ادامه يافت تا اول آبان ماه 86، اوباما، رقيب هم‌حزبي خود، هيلاري كلينتون‌ را به حمايت از سياست شكست‌خورده بوش در قبال ايران متهم كرد. وي كه در آن زمان سناتور ايالت ايلينويس بود، از كلينتون به خاطر رأي مثبت ماه گذشته وي در سنا مبني بر تروريست قلمداد كردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به شدت انتقاد كرد. تا اين زمان، اوباما تنها نامزد مهم انتخابات 2008 امريكا بود كه مخالفت خود را صراحتاً عليه آغاز جنگ عراق و حوادثي كه به زعم بسياري بسترسازي براي حمله به ايران به شمار مي رفت، اعلام كرد.

10 روز پس از اين اظهارات، اوباما در گفتگو با روزنامه نيويورك تايمز بيان داشت در صورت پيروزي در انتخابات با ايران وارد مذاكره مي‌شود. وي افزود: «من با مقامات ارشد ايران مستقيماً مذاكره خواهم كرد. من فكر مي‌كنم، فرستادن اين پيام كه خواستار تغيير نظام ايران نيستيم، بسيار مهم است اما در عين حال، سياست هويج و چماق براي آنان مهياست.»

اينگونه سخن گفتن اوباما به مرور انتقادات صهيونيست ها را از او افزايش داد. پس از اين اظهارات بود كه روزنامه‌ صهيونيستي هاآرتص نوشت ساركوزي به شدت از سياست اوباما درخصوص گفت‌وگوي بدون پيش شرط با تهران در زمينه فعاليت‌هاي هسته‌اي تهران نگران است: «اوباما مي‌گويد ايران يك كشور كوچك است و تهديد جدي براي امريكا نيست... آيا تروريسم! و تلاش براي نابودي اسرائيل! تهديد جدي نيستند؟ اوباما به طور خطرناكي آمادگي احراز مقام رياست‌جمهوري امريكا را ندارد.»

اين اخطارها كه معناي مشخصي از آن قابل درك بود، اگرچه به كاسته شدن تدريجي چنين مواضعي از سوي اوباما منتهي شد اما وي همچنان مواضعي اتخاذ مي كرد كه به هيچ وجه براي لابي صهيونيستي مطلوب نبود.

بهمن ماه در حالي كه اوباما هنوز از سوي دموكرات ها به عنوان نامزد نهايي انتخاب نشده بود و برخي مطبوعات حساسيت هايي بر روي نام مياني "حسين" در اسم او آغاز كرده بودند، وي در گفتگو با مجله فرانسوي "باري مچ" اعلام كرد براي بهتر شدن وجهه امريكا در جهان در صورت انتخاب شدن، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي ترتيب مي‌دهد: «بعد از پيروزي در انتخابات، اجلاسي با حضور رؤساي جمهور كشورهاي اسلامي تشكيل مي‌دهم و براي پر كردن شكاف روزافزوني كه ميان كشورهاي اسلامي و كشورهاي غربي بوجود آمده، صادقانه با آنها مذاكره مي‌كنم. در اين اجلاس از آنان خواهم خواست براي مبارزه با تروريسم به ما بپيوندند.»

با آغاز ماه اسفند، روزنامه صهيونيستي "يديعوت آحارونوت" نوشت نظرسنجي از 500 يهودي ساكن اسرائيل نشان داد 49 درصد كلينتون و 9 درصد اوباما را تأييد مي‌كنند. مابقي نيز طرفدار كانديداي ديگر انتخابات رياست جمهوري امريكا بودند. محبوبيت پايين اوباما در ميان صهيونيست ها بود كه زنگ خطر براي وي به صدا درآورد.

درست يك هفته پس از اين بود كه رئيس جمهور كشورمان در گفتگوي اختصاصي با خبرنگار روزنامه "ال پائيس" اسپانيا، با بيان اينكه "غير آزادانه ترين انتخابات دنيا در امريكا انجام مي شود، زيرا مردم امريكا، مجبور بين دو انتخاب هستند"، افزود: «مردم امريكا هيچ علاقه اي به دخالت در مسائل سياسي و سياست هاي دولتمردان امريكا ندارند و به همين علت، كمترين سطح مشاركت در اين كشور است، زيرا امروز مردم امريكا صحنه سياسي اين كشور را متعلق به خودشان نمي دانند و به آن اعتماد ندارند.»

دكتر احمدي نژاد در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه "اگر اوباما پيروز شود، اعلام كرده است آمادگي دارد با ايران جلسه بگذارد و با شما ديدار كند، آيا از طرف شما هم آمادگي وجود دارد؟"، اظهار داشت: «2 سال است كه اعلام مي كنم آمادگي دارم با بوش در نيويورك و در حضور خبرنگاران مناظره كنم. گفتگو مشكلي ندارد، اما بعيد مي دانم اجازه دهند اوباما بيايد و رئيس جمهور شود. مناسبات قدرت در امريكا مشخص است. آنها در قدرت بسيار خشن عمل مي كنند و رأي مردم تضمين شده نيست.»

اما هرچه زمان انتخابات امريكا به پيش رفت، مواضع اوباما با روزهاي نخستين زاويه بيشتري يافت. حزب دموكرات كه براي جذب آراي عمومي توانسته بود حساب ويژه اي روي اوباماي سياه پوست و خواهان تغييرات باز كند، سرانجام با اصلاح نظرات او، بسيار ديرتر از آنچه انتظار مي رفت، اوباما را نامزد رسمي حزب اعلام كرد. تا آنجا كه اوباما براي تعديل نگاه صهيونيست ها به خود، تنها يك روز پس از آ«كه به عنوان نامزد نهايي معرفي شد، در گروه لابي اسرائيلي هاي امريكا حضور يافت و اظهارات متفاوتي ايراد كرد: «هنگام حضور در ايپك احساس مي كنم كه در جمع دوستان واقعي خود هستم، دوستاني كه تأكيد مي كنند رابطه ميان ايالات متحده و اسرائيل فراتر از بحث منافع ملي است و در ارزش هاي مشترك 2 كشور تجسد مي يابد، بيت المقدس بايد جزء جدانشدني پايتخت اسرائيل باقي بماند.»

اين يك تغيير ادبيات جدي بود كه با سخنان گذشته او متفاوت بود، بنابراين يك روز بعد، وي بار ديگر تلاش كرد اين موضع را تلطيف كند و گفت اين موضوع بايد در ميان تمام طرف ها به مذاكره و شور گذاشته شود. اوباما همچنين براي اثبات سرسپردگي خود، در آن نشست به شدت از ايران و جنبش حماس انتقاد كرد و خود را در خصوص مقابله با ايران متعهد دانست و گفت كه از تمام توانش براي مقابله با دستيابي ايران به آنچه سلاح هسته اي استفاده خواهد كرد.

چرخش هاي پياپي اوباما موجب شد اهالي سياست و رسانه در ايالات متحده كه پيوندهاي غيرقابل انكاري نيز با صهيونيست ها دارند، او را به كم تجربگي در حوزه ديپلماسي متهم كرده و درخصوص توانايي او براي تداوم نقش امريكا در هدايت معادلات جهاني متهم كنند: "اوباما نمي تواند در قامت رهبري كه توانايي اداره ديپلماسي بين الملل را دارا است، ظاهر شود."

اما مشاورين اوباما اميدوار بودند كه حضور وي در فرانسه، آلمان و انگليس تصاوير جديدي از توانايي هاي اين نامزد دموكرات را در برقراري تعامل با هم پيمانان اروپايي به امريكا مخابره كند. به عقيده آنان، توقف در لندن، پاريس و برلين فرصتي است تا اوباما بار ديگر بر وعده هاي خود در مورد اتخاذ رويكردي جامع تر در ديپلماسي و پايان بخشيدن به سياست هاي نه چندان مطلوب بوش در اروپا صحه گذارد. وي در هفته اول مردادماه، در يك كنفرانس خبري مشترك با ساركوزي، رييس جمهور فرانسه در كاخ اليزه در پاريس شركت كرد و گفت: «ايران بايد پيشنهاداتي را كه ساركوزي و سران ديگر كشورها ارائه كرده اند، بپذيرد و منتظر رييس جمهور بعدي امريكا نماند چراكه من فكر مي كنم در اين مدت تنها به ميزان فشارها افزوده مي شود.»

سخنان تهديدآميز اوباما در شرايطي عنوان شد كه ايران دور جديد مذاكرات خود را با كشورهاي 1+5 در ژنو آغاز كرده بود. مذاكراتي كه براي نخستين بار نماينده امريكا در آن شركت داشت. پس از اين اظهارات، برخي نتيجه گرفتند كه اوباما از همان روزهاي نخست مطرح كردن گفتگوي رو در رو با مقام هاي ايراني، به مذاكره و گفت وگو به ديده ابزار و البته تاكتيكي براي غلبه بر رقيب درون حزبي خود يعني هيلاري كلينتون نگاه مي كرده است.

در جريان سفر اروپايي اوباما، ساركوزي حمايت خود را به طور غيرمستقيم از وي ابراز كرد: «براي اوباما آرزوي موفقيت مي كنم، اگر وي انتخاب شود، فرانسه خوشحال خواهدشد و اگر نشود، فرانسه دوست رييس جمهور امريكا خواهد بود.»

اوباما براي برطرف كردن موانع حضور در حاكميت، سفر به سرزمين هاي اشغالي را نيز در دستور قرار داده بود. او در اين سفر با تاكيد بر روابط نزديكش با رژيم صهيونيستي درباره برنامه هسته اي ايران ابراز نگراني و در عين حال در ديدار با اولمرت تأكيد كرد كه خواهان گفت وگوي مستقيم با تهران است. اما در كنار تكرار اين سخن گذشته خود، سخنان جديدي را افزود كه تا آن تاريخ بي سابقه بود: "ايراني ها بايد متوجه باشند كه چه دولت بوش باشد يا اوباما، اين مسئله باعث نگراني بسياري در امريكا است. ايران هسته اي تهديدي جدي خواهد بود و بايد از دستيابي ايران به سلاح هسته اي جلوگيري شود."

پيش از سفر اوباما به اسرائيل، روزنامه واشنگتن پست خبرداد براساس برنامه از پيش تعيين شده قرار بود كه 40 مجوز براي نمايندگان حدود 200 سازمان رسانه اي متقاضي همراهي اوباما در اين سفر صادر شود. اين در حالي است كه اين تعداد مجوز نتوانست خبرنگاران امريكايي را راضي كند. تلاش رسانه هاي خبري امريكا براي پوشش گسترده اين رويداد حكايت از اهميت فوق العاده آن براي محافل خبري و حتي سياسي امريكا دارد. گزارش ها حاكي هستند كه از حدود يك ماه پيش، رقابت فشرده اي ميان خبرنگاران سرشناس شبكه هاي مهم تلويزيوني اين كشور از جمله ABC، NBC و CBS (نزديك به لابي يهوديان امريكايي) براي حضور در تور خارجي اوباما شروع شد. اوباما در حالي به سرزمين هاي اشغالي سفر كرد كه به خوبي مي دانست آراي يهوديان و مسيحيان اونجليس در امريكا، تأثير غيرقابل انكاري بر ميزان برتري وي نسبت به رقيب جمهوريخواهش دارد. به گزارش سايت Real Clear Politics باراك اوباما قبل از اين سفر نيز هنوز در ميان يهوديان امريكا نسبت به نامزد پيشين دموكرات ها براي انتخابات رياست جمهوري اين كشور از محبوبيت پايين تري برخوردار بود. شايد از همين رو بود كه باراك اوباما در بناي يادبود قربانيان هولوكاوست در پايتخت اسرائيل حاضر شد و با روشن كردن شمع، اداي احترام كرد. اوباما پس از نشستي با وزير جنگ رژيم صهيونيستي ايهود باراك و نثار گل به قربانيان هولوكاست، در سخناني خطاب به پرز رئيس پرسابقه رژيم در جنايات جنگي اسرائيل، قول داد "به امنيت اسرائيل متعهد باشد" و از رژيم صهيونيستي بعنوان يك سرزمين "شگفت انگيز" قدر داني كرد: «به عنوان يك امريكايي و دوست اسرائيل مي گويم كه ما در كنار مردم شهر صديروت (منطقه مورد حمله موشكي حزب الله) و تمامي ملت اسرائيل هستيم.»

او البته قبل از اين سفر نيز اظهارات زمينه ساز ديگري بيان كرده بود. از جمله پس از آزمايش 9 موشك از سوي ايران در تيرماه، در برنامه "صبح بخير امريكا"ي شبكه تلويزيوني"اي بي سي" اعلام كرد: «با توجه به آزمايش 9 موشك از سوي ايران، بايد تحريم‌ها عليه اين كشور شديدتر گردد، زيرا اين كشور يك "تهديد بزرگ" است. ما اطمينان مي‌دهيم كه با هم‌پيمانانمان براي فشار وارد كردن به ايران تلاش كنيم.» اوباما حمايت خود را از تصميم اسرائيل در ماه سپتامبر گذشته براي بمباران تأسيسات هسته اي مورد ظن در كشور همسايه اش سوريه ابراز كرد؛ عملي كه مورد خشم سوريه واقع شد.

وي پس از بازگشت از اسرائيل نيز بر خلاف گذشته كه سعي مي كرد هيلاري را جنگ طلب و خود را مخالف جنگ جلوه دهد، در جريان ديدار با اعضاي دموكرات مجلس نمايندگان امريكا گفت: «هيچ‌كس اين را مستقيماً به من نگفت ولي از گفت‌وگوهايم اين احساس را كردم كه اگر تحريم‌ها كاري از پيش نبرد، اسرائيل به ايران حمله خواهد كرد.» او پس از بيان اين مطلب هيچ سخني درباره مذمت جنگ نگفت و حتي وندي موريگي، سخنگوي امنيت ملي اوباما از اظهار نظردرباره محتواي اين گزارش خودداري كرد، اگرچه گفت: «سناتور اوباما هميشه گفته است كه ايران بايد برنامه غيرقانوني هسته‌اي خود را خاتمه دهد.»

او اما به مرور با افت آرا مواجه شد، تا در مهرماه بار ديگر به اظهار مواضعي پرداخت كه نه آنچنان لابي صهيونيست ها را به خشم آورد و هم موجب جلب رأي به نفع وي گرديد. اوباما در جريان اولين مناظره تبليغاتي خود با مك‌كين، با ادعاي اينكه تهديد ايران عليه اسرائيل جدي است، خواستار مذاكره با تهران و بكارگيري راهكارهاي ديپلماتيك شد. او در ادامه به تأثير ايران در جنگ عراق اشاره و تصريح كرد: «نگراني از آغاز مسابقه تسليحاتي در منطقه وجود دارد و ايران قادر است تغييردهنده بازي باشد، بايد با ديپلماسي جدي و مستقيم با ايران داشته باشيم.»

اوباما وقتي با يادآوري تناقض در اين سخن خود مواجه شد كه با چنين تصوري "چگونه مي‌توان با فردي كه خواستار از بين بردن اسرائيل از روي نقشه جهان است، صحبت كرد؟" ابراز عقيده كرد احمدي‌نژاد فرد مناسبي براي مذاكره نيست چرا كه فرد قدرتمندي در ايران محسوب نمي‌شود!

اين پاسخ او كه چرخي آشكار از پاسخش به شهروندان امريكايي در كمي بيش از يكسال قبل از آن بود، به خوبي نشان مي دهد كه وي چگونه نتوانست با تغيير موضع خود، خطر ناشي از ممانعت لابي هاي صهيونيستي را برطرف كند، همان ها كه در آخرين روزها نيز در رسانه هاي امريكايي شايع كرده بودند كه اوباما همچون ال گور در آراي الكترال انتخابات 4 نوامبر (14 آبان) شكست خواهد خورد.

نظرات كاربران:
سه شنبه 21 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 99]