افتخار اصغر فرهادی اندازه هادی ساعی ارزش ندارد؟!

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: زمانی كه مردم خواب بودند، به جز معدود سینماگران حاضر، تنها مقام مسئول ارشدی كه از او استقبال كرد، رئیس بنیاد سینمایی فارابی بود تا بار دیگر در خصوص جایگاه و وزن كنونی فرهنگ در این مرز و بوم كه روزگاری دور، نخبگان فرهنگی درصدرش بودند، در نزد عموم مردم و مسئولان و نخبگان به عنوان سرآمدان و قافله سالارشان، بتوان به نقدی جدی پرداخت.

برلیناله كه اصغر فرهادی به عنوان نخستین كارگردان تاریخ ۶۰ ساله اش برنده همزمان سه خرس شناخته شد، رویدادی است كه ژان لوك گودار، رومن پولانسكی، میكل آنجلو آنتونیونی، دیوید لین، ویتوریو دسیكا، پیر پائولو پازولینی، هایائو میازاكی، جیم شریدان و میلوش فورمن پیش از این خرس طلایی اش را شكار كرده اند، اما در داخل ایران چه اتفاقی افتاد؟
اصغر فرهادی چهره غرورآفرین سینمای ایران كه هم اكنون حتی اهالی مشكل پسند هنر هفتم كشورمان نیز به او و آخرین اثرش فخر می فروشند، شب گذشته به همراه گروهی از بازیگران اصلی و عوامل فیلم «جدایی نادر از سیمین» سحرگاه دوم اسفندماه با سه خرس برلین از طریق فرودگاه امام خمینی (ره) وارد شد، اما در زمانی كه مردم خواب بودند، به جز معدود سینماگران حاضر، تنها مقام مسئول ارشدی كه از او استقبال كرد، رئیس بنیاد سینمایی فارابی بود تا بار دیگر در خصوص جایگاه و وزن كنونی فرهنگ در این مرز و بوم كه روزگاری دور، نخبگان فرهنگی درصدرش بودند، در نزد عموم مردم و مسئولان و نخبگان به عنوان سرآمدان و قافله سالارشان، بتوان به نقدی جدی پرداخت.
حدود ۲۰ درصد از فیلم «جدایی نادر از سیمین» فیلمبرداری شده بود كه گفته های جنجال برانگیز اصغر فرهادی در جشن خانه سینما، باعث شد جواد شمقدری معاون سینمایی ارشاد در حركتی عجیب، از لغو مجوز این اثر فرهادی سخن به میان آورد و عملاً به جنجال ها دامن زده شود. اما در نهایت مشكل فیلمی كه می رفت تا نیمه تمام باقی بماند و سرنوشتی نامعلوم برای این كارگردان توانمند به دنبال داشته باشد، با واكنش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی كه شفاف بیان كرد مشكل مجموعه اش با فرهادی نیست و مقابله ای با اهالی سینما نداریم، رفع شد و فیلمی كه قرار بود نگاتیوهایش سال ها خاك بخورد، با عدم به كرسی نشستن برنامه شمقدری، سرنوشتی متفاوت یافت.
اصغر فرهادی كه نخستین كار حرفه ای اش، فیلمنامه ارتفاع پست حاتمی كیا بود و پس از آن «چهارشنبه سوری» و «درباره الی» بهترین آثارش بودند و به واسطه سبك كاری اش، توقع مخاطبانش بالا رفته بود، این بار با «جدایی نادر از سیمین» در مقام فیلم نامه نویس و كارگردان، ابتدا سیمرغ های بهترین كارگردانی و فیلمنامه جشنواره فیلم فجر را شكار كرد و البته تنها سمیرغ بهترین فیلم جشنواره ۲۹ را دریافت نكرد. اما هنوز جوایز فجر را دریافت نكرده بود كه راهی برلین شد تا در جشنواره فیلم برلین كه در كنار جشنواره های ونیز و كن، معتبرترین رویداد سینمایی جهان محسوب می شود، جایزه ای فراتر از خرس نقره ای كه برای «درباره الی» دریافت كرده بود را شكار كند.
پس از تحسین های منتقدان داخلی در خلال جشنواره ۲۹ فیلم فجر و جوایز هیات داوران این جشنواره برای «جدایی نادر از سیمین» سالم كه نمی توان ادعا كرد سیاه نمایی است و مزد سیاه نمایی اش را گرفته، نقدهای مثبت نشریات مطرح سینمایی از جمله اسكرین اینترنشنال، هالیوود ریپورتر و ورایتی و پیش بینی رسانه های خبری بزرگ جهان حكایت از آن داشت كه تنها نماینده سینمای ایران با دست پر از آلمان باز خواهد گشت و باعث سربلندی اهالی سینمای ایران خواهد شد كه البته چنین نیز شد و كارگردانی كه علی الظاهر شمقدری و سجادپور روابط حسنه ای با او ندارند، به مدد سناریونویسی كم نقص، بازیگردانی حرفه ای و تسلطش به اجزای دیگر فیلم، خودش و سینمای ایران را در این رویداد بزرگی سینمایی سربلند كرد.
برلیناله كه اصغر فرهادی به عنوان نخستین كارگردان تاریخ ۶۰ ساله اش برنده همزمان سه خرس شناخته شد، رویدادی است كه ژان لوك گودار، رومن پولانسكی، میكل آنجلو آنتونیونی، دیوید لین، ویتوریو دسیكا، پیر پائولو پازولینی، هایائو میازاكی، جیم شریدان و میلوش فورمن پیش از این خرس طلایی اش را شكار كرده اند و حالا فرهادی در كنار این كارگردانان شاخص جهان قرار گرفته تا منتقدان بین المللی آخرین اثرش را با آثار و سبك كاری هیچكاك مقایسه كنند و حتی دوستان فراستی در انجمن منتقدان سینمای ایران به این مسئله اشاره كنند كه موفقیت «جدایی نادر از سیمین» این نكته را یادآوری كرد كه سینمای ایران زنده است و دوباره می خواهد مهم ترین سفیر این كشور در سراسر دنیا باشد. اما در داخل ایران چه اتفاقی افتاد؟
با همه این افتخارات، وقتی نوبت به استقبال از فرهادی می شود، از مسئولان ارشد فرهنگی كشور، تنها میرعلایی رئیس بنیاد سینمایی فارابی قابل مشاهده است كه به فرودگاه امام خمینی رفته و بامداد ۲ اسفندماه، استقبال كوچكی از این كارگردان می كند و فرهادی نیز بدون هیچ گله و شكایتی به دوربین كنار پلاكاردی كه معدود استقبال كنندگانش آورده اند، لبخند می زند و یادگاری بازگشت این كارگردان خوش آتیه اصفهانی سینمای كشورمان این گونه خالی تر از مردمی به نظر می رسد كه می بایست با حضور در فرودگاه، به مسئولان سینمایی ایران اعم از شمقدری و سجادپور كه حتی تاكنون زحمت یك تبریك خشك و خالی نیز بابت این اتفاق بزرگ نگفته اند، پاسخ محكم بدهند اما خواب شب را مگر می توان رها كرد و به استقبال آمد؟! این واقعیت تلخ خنده دار نیست؟

استقبال كم نظیر از اصغر فرهادی!
واقعیت آن است كه مردم ما به طور وسیع، هنوز ارزش فرهنگ و فرهنگ سازان خودشان در بخش های مختلف از جمله سینما را در نیافته اند و اینچنین است كه وقتی هادی ساعی كه نشان زرین قهرمانی المپیكش ارزشمند و غرورآفرین است، پس از المپیك چین به ایران باز می گردد، لشگری از مردم به استقبالش می آیند اما هنگامی كه فرهادی كه خرس های طلا و نقره اش را در عرصه ای كه پایین تر از المپیك در حوزه فرهنگ نیست، با خود به ایران می آورد، حتی اهالی سینما نیز همت نمی كنند تا گروهی به استقبالش بروند و با چند پلاكارد و بیلبورد، از او تقدیر كنند تا بتوان گفت مشكل از ماست كه مسئولان سینمایی كشور پس از این افتخارات به خود جرات می دهند سكوت كنند و برایمان افتخار فرهادی اندازه ساعی ارزش ندارد؛ مشكل از ماست كه برای فرهنگ به قدر ورزش ارزش قائل نیستیم.