معرفی هواپیمای Yak-50

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: Yak-50

ياك-50 (Yak-50) يك هواپيماي آكروباتيك مسابقه اي، تك سرنشينه، تك پيشرانه، تمام فلزي، يك باله و زيربال (بال پايين) مي باشد كه داراي دو چرخ اصلي جمع شدني و يك چرخ دم ثابت است. اين هواپيما در سال 1975 در دفتر طراحي ياكولوف و بر اساس هواپيماي آموزشي نظامي ياك-18 (Yak-18) طراحي شد، و در همان سال دو پيش نمونه ي اين هواپيما پرواز كردند. از آن سال تا سال 1989 به تعداد 312 فروند ياك-50 توليد شد. در كل، ياك-50 در دو نقش آكروباتيك و آموزشي پرواز كرد.

در تصوير بالا اولين پيش نمونه ي ياك-50 ديده مي شود. تفاوت هاي اين هواپيما با دومين پيش نمونه و همچنين ياك-50 هاي توليدي ، ارابه ي فرود ثابت اين هواپيما و سرشيشه ي (كاناپي) حبابي است. اين پيش نمونه اكنون در انبار است اما پيش نمونه ي دوم از بين رفته است. در پيش نمونه ي دوم از ارابه ي فرود نيمه جمع شدني كه در تنها Yak-18PS به كار رفته بود استفاده شد و سرشيشه ي (كاناپي) حبابي را نيز با سرشيشه اي كه در YAK L BMP و Yak-18PS به كار رفته بود تغيير دادند.

ياك-50 هاي استاندارد خط توليد از پيشران M14P ساخت شركت ودنيوف (Vedeneyev) استفاده مي كنند. همچنين ممكن است در ياك-50 از پيشران هاي M14PF و M14R استفاده شده باشد. اين سه پيشران شركت وِدِنْيوف از سوپرشارژر بهره مي برند و مي توانند ملخ را با نيرويي بين 360 تا 450 اسب، به واسطه ي يك جعبه دنده ي كاهنده (reduction gearbox) بگردانند. ارابه ي فرود، ترمزها و راه انداز (استارتر) پيشران با هواي فشرده كار مي كنند. بطري هاي هواي اصلي و اضطراري در پيكره ي پيشين هواپيما جاي داده شده اند. اين بطري هاي هوا به وسيله ي يك كُمپرسور داراي پيشران مستقل بازپُر مي شوند. اين پرنده از فلپ استفاده نمي كند. سطوح كنترلي پارچه پوش هستند تا وزن هواپيما كاهش يابد.

به لطف نرخ قدرت/وزن نسبتاً بالا، ياك-50 (Yak-50) به گونه اي استثنايي خوش دست (داراي ويژگي هاي هندلينگ خوب) است. ياك-50 پيكره اي سفت و چالاك دارد، جوري كه اين هواپيما دو بار قهرمان آكروباتيك جهان شد. ياك-50 در مسابقات جهاني آكروباتيك به سال 1976، مقام هاي اول، دوم و پنجم مردان و همچنين مقام هاي اول تا پنجم زنان را كسب كرد.

در دوره ي اتحاد جناهير شوروي از ياك-50 در باشگاه هاي هوانوردي دولتي براي آموزش استفاده مي شد. اگرچه ياك-50 هيچگاه مستقيماً به عنوان هواپيماي نظامي روسيه معرفي نشد، اما خلبانان نظامي نيز در باشگاه هاي هوانوردي دولتي با اين هواپيما آموزش مي ديدند. ياك-50 در برخي كشور هاي ديگر نيز به عنوان هواپيماي آموزشي نظامي به كار رفت. كابران عمده ي اين هواپيما، نيروهاي نظامي شوروي و روسيه بودند.

يك فروند ياك-50 كه در سال 1983 توليد شده بود به عنوان هواپيما ي ذخيره در تيم ملي هوانوردي شوروي خدمت كرد. اين پرنده پس از 50 ساعت پرواز در آن تيم به دليل تحمل فشارهاي بسيار بالاي مانورهاي نامحدود، اوراق شد. بخش هاي اصلي ياك-50 در موارد بسيار زيادي در هم شكست و قربانيان زيادي گرفت، قهرمان آكروباتيك جهان، ويكتور لتسكو، به همراه بسياري ديگر از جمله ي قربانيان اين هواپيما است. ياك-50 هايي كه در خدمت نيروهاي نظامي شوروي بودند با Yak-55 و Su-26 جايگزين شدند. امروز، شمار كمي از ياك-50 ها توانايي پرواز دارند و متعلق به مالكان خصوصي در استراليا، اروپا و آمريكا هستند.

ويژگي ها:
خدمه: يك خلبان.
درازا: 7.8 متر.
فاصله ي ميان نوك دو بال: 9.5 متر.
بلندا: 3.2 متر.
مساحت بال: 15 متر مربع.
وزن تهي: 750 كيلوگرم.
بيشينه ي وزن برخاست: 910 كيلوگرم.
پيشرانش: يك پيشران پيستوني راديال 9 سيلندر ساخت شركت ودنْيوف (Vedeneyev) از ميان سه مدل M-14P (استاندارد)، M-14PF و M-14R به ترتيب با قدرت 360 يا 400 يا 450 اسب. اين سه پيشران با هوا خنك مي شوند.
حد نهايي سرعت: 450 كيلومتر بر ساعت.
سرعت بيشينه: 450 كيلومتر بر ساعت.
سرعت كروز: 270 كيلومتر بر ساعت.
سرعت واماندگي: 100 كيلومتر بر ساعت.
سرعت برخاست (تيك آف): 130 كيلومتر بر ساعت.
سرعت فرود: 110 كيلومتر بر ساعت.
نرخ بالاروي: 11.3 متر بر ثانيه.
سقف پرواز: 4000 متر (13123 پا).
برد: 500 كيلومتر.
نسبت وزن به مساحت بال: 60.7 كيلوگرم بر مترمربع.