مجموعه تاريخي قره كليسا را بهتر بشناسيم

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: مجموعه تاريخي قره كليسا را بهتر بشناسيم
داخلي. فرهنگي. ميراث. قره كليسا.

قره‌كليسا(كليساي سياه) يا همان كليساي تاتائوس مقدس، يكي از بناهاي تاريخي و مذهبي استان آذربايجان غربي است كه به عنوان نهمين اثر تاريخي و فرهنگي درايران به ثبت جهاني رسيده است.

مجموعه فرهنگي، تاريخي و باستاني تخت سليمان تكاب درآذربايجان غربي نيز پيش از اين در فهرست آثار جهاني به ثبت رسيده بود.

قره كليسا، يكي از قديمي‌ترين كليساهاي جهان مسيحيت و بنا به اعتقادي اولين كليساي مسيحيان عالم است.

اين بنا براساس اعتقادات موجود، بر روي آرمگاه تاتائوس مقدس از مبشرين و حواريون حضرت مسيح (ع) ساخته شده است.

به‌منظور آشنايي خبرنگاران و محققان ازاين بناي تاريخي، يك گروه‪ ۱۲۰‬نفري از خبرنگاران خبرگزاري‌ها، رسانه‌هاي سراسري به‌همراه عكاسان، گزارشگران و محققين داخلي و هشت خبرنگار از رسانه‌هاي خارجي در هفته جاري از اين مكان تاريخي ديدار مي‌كنند.

رييس سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي در اين خصوص گفت: اين خبرنگاران روز سه‌شنبه هفته جاري به استان وارد و روز چهارشنبه جهت بازديد از اين بنا به شهرستان ماكو اعزام مي‌شوند.

محمد اشتري در گفت و گو با ايرنا افزود: خبرنگاران به عنوان قشر آگاه جامعه، وظيفه انتقال واقعيت‌ها را به مردم برعهده دارند و اين رسالت مهم مستلزم صداقت، امانت داري و تخصص است.

وي ابراز اميدواري كرد: بازديد خبرنگاران از اين بنا، باعث شناساندن آثار و تاريخ كهن و با ارزش ميهن اسلامي به تمامي دنيا باشد.

وي تاكيد كرد: خبرنگاران داخلي استان نيز در اين رابطه به عنوان ميزبان اين افراد عمل نموده و در شناساندن آثار فرهنگي، گردشگري و تاريخي استان به آنها ياري خواهند كرد.

اشتري برگزاري آيينهاي مختلف فرهنگي، ديني، سنتي و آيين‌هاي ايراني را از ديگر برنامه‌هاي جانبي اين بازديد براي خبرنگاران برشمرد.

بر اساس منابع تاريخي تاتائوس، حواري حضرت مسيح (ع) در سال ‪ ۴۰‬ميلادي به اين منطقه آمد و به تبليغ مسيحيت مبادرت ورزيد و گروهي متعاقب آن به آيين مسيح گرويدند كه پادشاه ارمنستان و دخترش از آن جمله بودند.

ساناتروك، پادشاه ارمنستان، بعد از مدت كمي از پيوستن به مسيحيت پشيمان شد و به مخالفت با آيين جديد پرداخت و دستور قتل تاتائوس، ساندخت (دخترش) و گروهي از مسيحيان را داد.

در دوره‌هاي بعد با مسيحي شدن گروهي از مردم ارمنستان، محل كشته شدن تاتائوس و ساندخت و مسيحيان اوليه، به كليسا تبديل مي‌شود.

در دو كيلومتري شمالغرب قره‌كليسا بر بالاي قله‌اي، نمازخانه‌اي وجود دارد كه مطابق گفته‌ها، محل كشته شدن ساندخت، كه قدمت اين محل نيز به كهني قره كليسا است.

قره‌كليسا در ‪ ۲۰‬كيلومتري شمال شرقي چالدران در كنار روستايي به همين نام واقع است.

"قره" واژه‌اي تركي و به معناي سياه است كه وجه تسميه آن در اين بناي تاريخي، سياه بودن قسمتي از ساختمان كليساي قديمي تاتائوس است.

بر اساس اطلاعاتي، ظاهرا ساختمان اصلي كليسا تماما از سنگهاي سياه ساخته شده بود كه پس از بازسازي قسمتي از سنگهاي سفيد جايگزين سنگهاي سياه شده و اين امر باعث شده كه بناي قره‌كليسا به دو قسمت با سنگهاي سياه و سفيد تقسيم شود.

بازسازي اين كليسا در دوره‌هاي بعد نيز صورت گرفته كه بنا به روايات تاريخي يكي از اين بازسازي‌ها به دليل ويراني بناي قره‌كليسا در زمان حمله بوده كه در زمان اقامت هلاكوخان در آذربايجان، توسط خواجه نصيرالدين طوسي مرمت شده است.

زلزله‌اي نيز در سال ‪ ۱۳۱۹‬ميلادي باعث ويراني قره‌كليسا شد كه ‪ ۱۰‬سال بعد از آن زلزله، زكرياي قديس، اقدام به مرمت آن كرده است.

ساختمان سفيد رنگ اين كليسا در مرمت دوره عباس ميرزاي قاجار به بخش قديمي الحاق شده است.

قره‌كليسا، داراي ويژگي‌هاي خاص معماري ارمني بوده و از نظر حجم و تكنيك يكي از با ارزش‌ترين آثار تاريخي كشور به حساب مي‌آيد.

اين بنا براي بسياري از مسيحيان ايران و جهان بناي مقدسي محسوب مي‌شود به طوري كه همه ساله در تابستان تعدادي از ارامنه جهان آيين مذهبي خاصي را در آن برگزار مي‌كنند.

اعلام ثبت جهاني قره‌كليسا از سوي يونسكو درست در زماني اتفاق افتاد كه آيين مذهبي سالانه مذهبي ارامنه موسوم به "باداراك" در اين كليسا در حال اجرا بود.

ارامنه ايران از شهرهاي مختلف كشور و تعدادي از ارامنه جهان در اواخر تير ماه يا اوايل مرداد ماه براي انجام مناسك مذهبي در قره‌كليسا جمع مي شوند كه بنا به اعتقادي اين ايام مصادف با سالروز قتل تاتائوس مقدس و ساندخت است.

آيين‌هاي ويژه اين ايام در طول سه روز برگزار مي‌شود كه يك روز آن اصلي است و با حضور اسقف اعظم يا اسقف ارامنه اجرا مي‌شود.

برگزاري سرودهاي مذهبي به صورت كر، سخنراني روحانيون ديني، قرائت آياتي از انجيل و آيين‌هاي ويژه چون تبرك آب و غذا و توزيع، عبادات فردي از ديگر فرايض اين آيين‌هاست.

پرونده ثبت جهاني قره‌كليسا در سال ‪ ۲۰۰۷‬آماده و به يونسكو ارسال شده بود.

در سي و دومين اجلاس، راي نهايي كميته ميراث جهاني يونسكو مبني بر ثبت قره‌كليسا اعلام شد و اين اثر تاريخي به همراه مجموعه تاريخي اطراف آن شامل سه كليساي تاتائوس مقدس، سنت استپانوس، زور زور و چند بناي اطراف آن، همراه دهكده‌ها و قبرستان به عنوان نهمين اثر ثبت شده ايران در يونسكو معرفي شد.ك/‪۴‬
دوشنبه 20 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]