تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 24 دی 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):همه خوبى‏ها با عقل شناخته مى‏شوند و كسى كه عقل ندارد، دين ندارد.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

اجاره سند در شیراز

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

خودارزیابی چیست

فروشگاه مخازن پلی اتیلن

کلینیک زخم تهران

کاشت ابرو طبیعی

پارتیشن شیشه ای اداری

خرید غذای گربه

رزرو هتل خارجی

تولید کننده تخت زیبایی

مشاوره تخصصی تولید محتوا

سی پی کالاف

دوره باریستا فنی حرفه ای

چاکرا

استند تسلیت

تور بالی نوروز 1404

سوالات لو رفته آیین نامه اصلی

کلینیک دندانپزشکی سعادت آباد

پی ال سی زیمنس

دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک

تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی

تعمیر سرووموتور

تحصیل پزشکی در چین

مجله سلامت و پزشکی

تریلی چادری

خرید یوسی

ساندویچ پانل

ویزای ایتالیا

مهاجرت به استرالیا

میز کنفرانس

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1852793754




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

رابطه ايران و آمريكا از ديدگاه امام خمينی


واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: در اين مقاله چگونگي رابطه ايران و آمريكا را از منظر امام خمينی (س)، بنيان‏گذار جمهوری اسلامی و اصلی‏ترين فرد مخالف حضور امريكا در ايران و منطقه و كسی كه دست امريكا را از ايران قطع كرد، بررسی می‏كنيم.   مقدمه كشور ما تقریبا بیش از نیم قرن است كه با آمریكا بیش از هر كشور دیگری رابطه گسترده دارد . در این مدت، تحولات و سیاستهای داخلی و خارجی ایالات متحده تاثیر به سزایی در تحولات كشور ما داشته است و دارد . البته چگونگی این رابطه بسیار متفاوت و همواره با نوسانات زیادی همراه بوده و روند مستمر و یك نواختی را طی نكرده است . به عبارت دیگر، قبل از انقلاب اسلامی، با توجه به امتیازاتی كه امریكایی‏ها به دست آورده بودند، حق هرگونه مداخله در امور ایران را داشتند و نوعی رابطه دست نشاندگی و سروری میان دو كشور به وجود آمده بود; ارتباطی كه برای مردم، روشنفكران و روحانیون تحمل ناپذیر بود . برعكس، بعد از انقلاب اسلامی، رابطه ما با امریكا، بسیار خصمانه شد تا آنجا كه به قطع روابط سیاسی بین دو كشور منجر گردید . منظور از رابطه وجود هرگونه ارتباط مستقیم و غیر مستقیم بین دو كشور است كه شامل روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین دو دولت (ارتباطات بین‏المللی) و همچنین بین دو ملت (ارتباط بین‏المللی) و براساس احترام متقابل به حق حاكمیت دو كشور می‏باشد . طرح این بحث از دو جهت اهمیت دارد: اولا: ایالات متحده امریكا یكی از كشورهای قدرتمند و مطرح جهانی است و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، كه رقیب دیرینه امریكا بعد از جنگ جهانی دوم بود، قدرت این كشور رو به فزونی نهاد، تا آنجا كه ابرقدرت بلامنازع جهان شد . بررسی چگونگی رابطه ایران و امریكا بعد از فروپاشی نظام دو قطبی جهان، در بحثهای یاست‏خارجی اهمیت‏خاصی دارد; زیرا می‏تواند به نوعی تحولات كشور تجدید نظر طلب (ایران) را، آن هم در شرایط جدید قدرت امریكا، مورد مطالعه قرار دهد . ثانیا: از زمان تیره شدن روابط میان ایران و امریكا بحثی بسیار جنجالی در سطوح مختلف جامعه مطرح شد مبنی بر اینكه نحوه روابط این دو دولت در آینده باید چگونه باشد . موضوع مورد بحث تا حدود زیادی به این پرسش پاسخ می‏دهد. در این مقاله چگونگی این رابطه را از منظر امام خمینی (س)، بنیان‏گذار جمهوری اسلامی و اصلی‏ترین فرد مخالف حضور امریكا در ایران و منطقه و كسی كه دست امریكا را از ایران قطع كرد، بررسی می‏كنیم; زیرا بدون تردید، نگرش و طرز تفكر رهبر موفق انقلاب نسبت‏به مسائل سیاسی جامعه، كمك زیادی به فهم پدیده‏های سیاسی و اجتماعی خواهد كرد . بدین ترتیب، محتوای اصلی این مقاله، برسی فرایند رابطه ایران و امریكا قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از طریق موضع‏گیری و نحوه نگرش حضرت امام (س) می‏باشد . در اینجا این سوال مطرح می‏شود كه آیا امكان رابطه میان ایران و امریكا وجود دارد یا خیر، اگر وجود ندارد، چرا؟ و اگر وجود دارد تحت چه شرایطی ممكن است‏برقرار شود، این بحث‏حكایت از سلب و ایجاب رابطه بین دو كشور دارد: فرضیه اساسی این است كه امكان ایجاد رابطه در نظریات حضرت امام (س)، تحت‏شرایطی خاص وجود دارد، اما فرضیه رقیب بیانگر آن است كه امكان ایجاد چنین رابطه‏ای در نظریات ایشان وجود ندارد . حضرت امام (س) از 15 خرداد 1342 تا 14 خرداد 1368، اظهارنظرهایی درباره امریكا و نقش و جایگاه آن در ایران داشته‏اند كه می‏توان آنها را به سه بخش كلی تقسیم كرد: بخش اول، از شروع زعامت‏حضرت امام (س) تا سرنگونی شاه; بخش دوم، از اواخر سلطنت‏شاه و بحبوحه انقلاب اسلامی یعنی از واژگونی رژیم شاهنشاهی تا استقرار نظام جمهوری اسلامی; و بخش سوم، از استقرار نظام جدید تا زمان رحلت ایشان . قبل از شروع بحث ذكر نكاتی ضروری به نظر می‏رسد: اول اینكه، رابطه ایران و امریكا به صورت یك جانبه یعنی فقط از دیدگاه امام نسبت‏به امریكا مطرح می‏شود و دیگر اینكه سعی شده است، از سخنرانی‏ها و نوشتجات حضرت امام (س) كه در مجموعه صحیفه نور جمع آوری شده است‏به گونه‏ای توصیفی و تحلیلی استناج شود تا شرح و تفاسیرهای مختلف از آن . مروری بر تاریخچه روابط ایران و امریكا به طور كلی، روابط ایران و امریكا را می‏توان به سه دوره تقسیم كرد: دوره اول، اواخر قرن نوزدهم تا شروع جنگ جهانی دوم را در برمی‏گیرد كه با توجه به استراتژی انزواطلبی امریكا، نفوذ این كشور در ایران چندان محسوس نبود و صرفا به اعطای برخی خدمات آموزشی و بهداشتی و اعزام تعدادی از مستشاران امریكایی به قصد انجام اصلاحات به خصوص اصلاح امور مالی در ایران ختم می‏شد . دوره دوم، از زمان اشغال ایران از سوی متفقین، در جریان جنگ جهانی دوم آغاز و تا پیروزی انقلاب اسلامی به طول انجامید . در این دوره، به تدریج، نفوذ امریكا در ایران رو به افزایش گذارد و تعدادی از نیروهای نظامی امریكا نیز در ایران مستقر شدند . تحولات این دوره به دو بخش تقسیم می‏شود: بخش نخست از اشغال ایران توسط متفقین تا كودتای 1332 را شامل می‏شود، كه امریكا به تحكیم مواضع خود در ایران پرداخت و با توجه به نقشی كه ایران در مقابله با كمونیسم داشت، سعی كرد ایران را به اردوگاه سرمایه‏داری ملحق كند . مصداق این ادعا، تلاش كشور مزبور برای خروج نیروهای شوروی از ایران در زمان پایان جنگ جهانی دوم و جلوگیری از تجزیه ایران بود . بخش دوم با كودتای 1332 آغاز می‏شود كه طی آن موقعیت امریكا درایران تثبیت‏شد و با نقشی كه در حوادث نفت و بازگرداندن شاه به ایران انجام داد به صورت قدرتی بلامعارض در ایران درآمد . در این دوران بود كه امریكا با حمایت همه جانبه از رژیم شاه، ایران را به صورت ژاندارم منطقه درآورد و با توجه به كاهش نفوذ انگلیس در منطقه خلیج فارس، امنیت منطقه را به دست ایران سپرد، و به این منظور سیل جنگ افزارهای امریكایی را به ایران روانه كرد و ایران نیز با سركوبی برخی جنبش‏های مترقی منطقه، همچون ظفار، به ایفای نقش ژاندارمی در منطقه پرداخت . دوره سوم از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران شروع می‏شود كه با توجه به ویژگی استقلال‏طلبی انقلاب و نفی دخالت‏بیگانگان در امور كشور، روابط دو كشور رو به تیرگی گذارد . گروگان‏گیری، بلوكه شدن دارایی‏های ایران، واقعه طبس، جنگ ایران و عراق و سیاست مهار دوگانه (containment policy) سقوط هواپیمای ایرباس، تلاش برای امنیت اسرائیل، از جمله عوامل تیرگی روابط ایران و امریكا بعد از انقلاب اسلامی محسوب می‏شود . ایالات متحده امریكا در دوره اول، براساس سیاست مونروئه كه معتقد به دخالت نكردن امریكا و اروپا در حوزه‏های نفوذ یكدیگر بود و شعار "اروپا برای اروپا و امریكا برای امریكا " را طرح می‏كرد از حضور موثر در سطح جهانی بازماند . بعد از كنار گذاشتن سیاست انزواطلبی و به دنبال تضعیف جناح سرمایه‏داری (به ویژه كشور انگلستان از جریان جنگ جهانی دوم به بعد)، امریكا به صحنه جهانی وارد و نفوذ این كشور در ایران جانشین نفوذ انگلستان شد . این اعمال نفوذ آن قدر شدید بود كه علی رغم هم مرزی ایران با اتحاد جماهیر شوروی سابق (بلوك شرق)، ایران به بلوك غرب پیوست . به طور كلی، از ابتدای برخورد ایران با كشورهای غربی و خارجی سه طرز تفكر یا نگرش به وجود آمد . 1 . سیاست موازنه مثبت، كه در بین هیات حاكمه ایران در زمان قاجار متداول شد و تا جنگ جهانی دوم حاكم بود . مجریان این سیاست معتقد بودند كه بهترین روش ممكن برای جلوگیری از خطرات احتمالی از سوی دو كشور انگلیس و روسیه، اعطای امتیاز به آنهاست . 2 . سیاست نیروی سوم، كه عده زیادی از دست‏اندركاران سیاسی به آن معتقد بودند و از مجرای واقع‏گرایانه، معتقد به ایجاد رابطه با ایالات متحده امریكا جهت كاهش نفوذ روس و انگلیس بود . این نگرش كمك زیادی به نفوذ امریكا در ایران كرد . 3 . سیاست موازنه عدمی، كه اول بار به همت‏سیدحسن مدرس به وجود آمد و حضرت امام (س) نیز از موافقان این نگرش بود . معتقدان به این سیاست مخالف هرگونه نفوذ و اعمال قدرت بیگانگان در ایران بودند . حال از این دیدگاه نظریات حضرت امام (س) را ارایه می‏كنیم . رابطه ایران و امریكا از دیدگاه امام (س) در این قسمت نحوه نگرش حضرت امام (س) در مورد رابطه ایران و امریكا ارائه می‏شود . كیفیت‏برخورد ایشان با این مسئله را می‏توان به سه دوره تقسیم كرد: دوره نفی رابطه یا دوره مبارزه و قیام، دوره صبر و انتظار یا دوران بحبوحه انقلاب اسلامی و دوره تیرگی و سردی روابط ایران و امریكا كه بعد از انقلاب اسلامی را شامل می‏شود . دوره نفی رابطه: بعد از ارتحال مرجع عالیقدر جهان اسلام حضرت آیة العظمی بروجردی (رض)، حضرت امام (س) وظیفه خطیر زعامت مسلمین را برعهده گرفتند . ایشان به شدت از نفوذ امریكا در ایران ناراضی و خواستار جلوگیری از نفوذ استكبار امریكا بودند . امام رابطه امریكا و ایران را شامل بحث فقهی "نفی سبیل " می‏دانستند . و معتقد بودند تمامی گرفتاریهای ملت ایران به اجانب به خصوص به امریكا منتسب است: "دنیا بداند كه هر گرفتاری كه ملت ایران و ملل مسلمین دارند، از اجانب است . از امریكاست . ملل اسلام از اجانب عموما و از امریكا خصوصا متنفر است، بدبختی دول اسلامی، از دخالت اجانب در مقدرات آنهاست، اجانبند كه مخازن پرقیمت زمینی ما را به یغما برده و می‏برند، انگلیس است كه سالیان دراز طلای سیاه ما را با بهای ناچیز برده و می‏برد . اجانبند كه كشور عزیز ما را اشغال كرده و بدون محوز از سه طرف بر آن حمله كرده وسربازان ما را از پا در می‏آوردند . دیروز ممالك اسلامی به چنگال انگلیس و عمال آن مبتلا بودند . امروز به چنگال امریكا و عمال آن . امریكاست كه از اسراییل و هواداران آن پشتیبانی می‏كند، امریكاست كه به اسرائیل قدرت می‏دهد كه اعراب مسلمان را آواره كند، امریكاست كه وكلا را یا بی‏واسطه یا با واسطه بر ملت ایران تحمیل می‏كند . امریكاست كه اسلام و قرآن مجید را به حال خود مضر می‏داند و می‏خواهد آنها را از جلوی خود بردارد، امریكاست كه روحانیون را خار راه استعمار می‏داند و باید آنها را به حبس و زجر و اهانت‏بكشد، امریكاست كه ... با ملت اسلام معامله وحشیگری و بدتر از آن می‏نماید " . (1) حضرت امام (س) در قطعه مذكور علت روی آوردن كشورهای غربی به سوی ایران را وجود طلای سیاه یا نفت در ایران می‏دانستند و به دلیل وجود نفت‏بود كه قبلا انگلیس و بعد امریكا به سوی كشور ما سوق پیدا كردند . حضرت امام علل تنفر ملت ایران را از اجانب و امریكا به وضوح بیان می‏دارند و كیفیت نفوذ امریكا در ایران را تشریح می‏كنند . ایشان در جایی دیگر در مورد وابستگی اقتصادی ایران به امریكا در زمان شاه می‏فرمایند: " ... امروز اقتصاد ایران به دست امریكا و اسرائیل است . و بازار ایران از دست ایرانی و مسلم خارج شده است و غبار ورشكستگی و فقر به رخسار بازرگانان و زراع نشسته است و اصلاحات آقایان، بازار سیاه برای امریكا و اسرائیل درست كرده است و كسی نیست كه به داد ملت فقیر برسد " . (2) "از طرف دیگر كارشناسان و سرمایه‏داران بزرگ امریكا به اسم عظیم‏ترین سرمایه‏گذاری خارجی برای اسارت این ملت مظلوم به ایران هجوم آوردند، سرمایه‏دارانی كه بنا به نوشته بعضی از روزنامه‏ها هر لحظه از عمرشان دهها هزار دلار قیمت دارد، باید دید برای چه منظور در تهران اجتماع می‏كنند; آیا برای غمخواری و انساندوستی است؟ كسانیكه دنیا را به خاك و خون كشیده‏اند و دهها هزار انسان را برای شهرت به زیر خاك كرده‏اند در اینجا دوست صمیمی ما هستند؟ یا نفوذ دولت ایران و عظمت‏شاه موجب این امر است (این را همه می‏دانند) یا سودجویی سیاسی و اقتصادی با دامنه وسیع آن كه پایگاهش ایران و دنبال آن سایر ممالك اسلامی و دیگر ممالك شرقی است از یك طرف، و خودباختگی دستگاه ننگین ایران در مقابل استعمار چپ و راست از طرف دیگر موجب این بدبختی‏هاست " . (3) این دوره تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه پیدا می‏كند و چون حضرت امام (س) معتقد بودند كه رابطه ما با آمریكا به ضرر و زیان كشور ما خواهد بود به آن، دوره نفی گفته می‏شود . امام در صدد بودند كه مردم ما و كشور ما را از بدبختی نجات دهند . ایشان علت‏بدبختی كشور را دو عامل می‏دانستند: یكی نفوذ كشورهای اجانب و یا امریكا برای چپاول و غارت ثروتهای زیرزمینی ما از جمله نفت; و دیگری خودباختگی دستگاه پهلوی در مقابل بیگانگان . امریكا نه تنها اموال و ثروتهای ملی ایران را چپاول می‏كرد بلكه در امور داخلی ایران همچون، انتخاب وكلای مجلس، حمایت از اسرائیل (كه باعث غصب زمینهای ملل مسلمان شده بود) و ... دخالت می‏كرد . به این دلیل حضرت امام (س) شجاعانه در مقابل استعمار امریكا و استبداد پهلوی كه منافع همسو داشتند، قیام كردند و حتی در دوران تبعید هم این قیام و مبارزه را دنبال نمودند تا انقلاب اسلامی نقطه عطف دیگری در تاریخ كشورهای اسلامی باشد . دوره صبر و انتظار این دوره، دوره گذار از رژیم كهن به نظام جدید است و از حساسیت‏بالایی برخوردار می‏باشد . حضرت امام به دقت واكنشهای امریكا در قبال شاه و حركتهای مردمی را زیر نظر دارند . ایشان در جواب سئوال یكی از خبرنگاران كه پرسید تا حال دولت امریكا با تمام نیرو پشتیبان شاه بود، آیا با رفتن شاه روابط شما با امریكا خوب خواهد شد؟ فرمودند: "بعد از رفتن شاه و تشكیل دولت، این مسایل مورد مطالعه قرار خواهد گرفت " . (4) ایشان حتی در جایی راه حل مطلوبی پیش روی امریكا قرار می‏دهند و می‏فرمایند: "در مورد امریكا، وقتی كه واشنگتن از مایت‏شاه و دولت‏بختیار دست‏بردارد، همه عداوت‏ها نسبت‏به امریكا از میان خواهد رفت " . (5) اگر امریكا دست از حمایت‏شاه بردارد، دورنمای بهتری برای روابط ایران و امریكا می‏توان در نظر گرفت اما امریكا این كار را نكرد . حضرت امام در جواب یكی از خبرنگاران كه پرسید به نظر شما چرا امریكا می‏كوشد كه شاه را بر تخت‏شاهی نگاه دارد؟ علت این اقدام امریكا را به روشنی بیان می‏دارد; "چون در غارت مخازن كشور ما و تاسیس پایگاههای نظامی در نقاط مختلف مملكت، شاه دست نشانده مطیع و تسلیم است " (6) . امریكا رفتار غیر عقلانی خود را تا جایی ادامه داد كه بعد از سقوط رژیم محمدرضا شاه و پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به حمایت از شاه ادامه داد . یكی از خبرنگاران از حضرت امام پرسیدند: "نظر شما در مورد امریكا چیست؟ شما فرموده‏اید كه كشورهایی كه از شاه حمایت كنند از این زمان به بعد با آنها روابطتان خوب نخواهد بود و تا زمانی كه دولتهای حامی سركار باشند با آنها قطع رابطه خواهید كرد . آیا این بدان معنا است كه تا كارتر در امریكا سركار است‏شما با امریكا دشمن خواهید بود؟ حضرت امام در جواب فرمودند: "ما تا ایشان با ملت ایران مخالفت می‏كند، از شاه حمایت می‏كند، با او مخالف هستیم اما با ملت امریكا هیچ مخالفتی نداریم " . (7) امریكا در نهایت از سقوط شاه اظهار تاسف می‏كند، و حضرت امام (ره) در این زمینه، جمله جالب توجهی دارند; "البته آمریكا باید اظهار تاسف بكند، برای اینكه محمدرضا یك نوكر بسیار خوبی برای امریكا بود كه همه منافع را به كام امریكا كرد . ایران را فقیر كرد و همه را داد به امریكا و رفقای او البته باید اظهار تاسف بكند ... " (8) در این دوره حضرت امام شتابزده و عجولانه با قضایا برخورد نمی‏كردند بلكه برعكس، رفتاری كاملا حكیمانه و همراه با شناخت و اندیشه داشتند و سعی می‏كردند با واقع‏بینی هرچه بیشتر اقدامات امریكا را تحت نظر داشته باشند و براساس اعمال و رفتار امریكا اقدام به پاسخ‏گویی نمایند تا اگر امریكا نسبت‏به انقلاب اسلامی حسن نیت‏به خرج بدهد، مسلما روابط حسنه برقرار كنند و در غیر این صورت برقراری رابطه با امریكا را منع نمایند برای تشریح بهتر وضعیت این نقل قول قابل توجه است: سئوال: آیا شما می‏خواهید ماندن تكنسین‏ها و مستشاران را در ایران ببینید؟ مستشارانی از امریكا (45000 نفر) آلمان غربی (13000 نفر) بریتانیا (1000 نفر)، فرانسه (7500) و ژاپن (7000نفر) جواب: در این مورد هر یك از این گروهها و نقش آنها در ایران و میزان احتیاج كشور به آنها، حكومت آینده مطالعه وبررسی می‏كند و تصمیم می‏گیرد . حكومت آینده هیچ تعهدی در برابر ملت جز حفظ منافع و مصالح آنها ندارد . " (9) دوره تیرگی و سردی روابط ایران و امریكا امریكا توقعات مورد انتظار حضرت امام را برآورد نكرد و حالب اینكه درنهایت‏خود باعث‏شد روابطش با ایران قطع شود . سردی روابط ایران و امریكا از بحران گروگانگیری شروع شد . در این زمینه، امام (س) فرمودند: "بارها گفته‏ام كه گروگان‏گیری توسط دانشجویان مسلمان مبارز و متعهد ما عكس‏العمل طبیعی صدماتی است كه ملت ما از امریكا خورده است واینان فعلا با بازپس دادن اموال شاه معدوم و لغو تمام ادعاهای امریكا علیه ایران و ضمانت‏به عدم خالت‏سیاسی و نظامی امریكا در ایران و آزادگذاشتن تمامی سرمایه‏های ما آزاد می‏گردند كه البته این امر را محول به مجلس اسلامی نموده‏ام تا آنان به هر نحو كه صلاح می‏دانند ، عمل نمایند . با اینان در ایران به بهترین وجه رفتار شده است ولی تبلیغات امریكا و اقمارش از هیچ دروغ و افترا و تهمتی در این مورد فروگذار نكردند " . (10) "اما قضیه اینجایی كه شما اسمش را سفارت می‏گذارید و ما اسمش را جاسوس‏خانه می‏گذاریم، این قضیه را یك دسته از جوان‏های ما رفتند و آنجا را گرفتند و دیدند كه محل جاسوسی است . اینجا اصلا یك سفارتخانه نیست، با اسم سفارتخانه یك محلی را درست كردند برای جاسوسی و توطئه منطقه نه توطئه تنها برای ایران ... " (11) امریكا با جاسوسی كردن در ایران، تمامی راه‏های‏ممكنه را بر روی روابط صحیح بست . حضرت امام (س) در پیامی به حجة‏الاسلام موسوی خوئینی‏ها و دانشجویان خط امام به تشریح بیشتر گروگان‏گیری می‏پردازد و بازگرداندن گروگان‏ها را منوط به استرداد شاه كردند و اعمال امریكا و اقدامات كارتر را اشتباه خواندند . "جناب حجة الاسلام آقای موسوی خوئینی‏ها و برادران و خواهران دانشجوی ساكن در مركز جاسوسی امریكا: مركز توطئه و جاسوسی به اسم سفارت امریكا و اشخاصی كه در آن برضد نهضت اسلامی ما توطئه نموده‏اند از احترام سیاسی بین‏المللی برخوردار نیستند، تهدیدات و تبلیغات دامنه‏دار ملت امریكا به قدر پشیزی نزد ملت ما ارزش ندارد، نه تهدیدات نظامی او عاقلانه است و نه تهدید اقتصادی او واجد اهمیت و كارتر یك اشتباه دارد و آن اینكه گمان می‏كند همه دولت‏ها چشم بسته به خدمت او ایستاده‏اند و این اشتباه بزرگ به زودی برای خودش هم روشن خواهد شد و طلیعه آن نیز مشهود است . ملت ایران به پا خاسته كه نگذارد این لانه‏های جاسوسی در ایران به عمل ننگین خود ادامه دهند و تا استرداد محمدرضا پهلوی برای محاكمه و استرداد آنچه به یغما برده است، این لانه جاسوسی و آن جاسوسان حرفه‏ای به جای خود باقی خواهند ماند " . (12) امریكا بعد از بحران گروگانگیری ماجرای طبس را به وجود آورد و این خود نقطه دیگری از برخورد نامتعادل امریكا در قبال ایران بود . حضرت امام (س) در مورد حمله نظامی كارتر به طبس كه نمونه آشكار از نقض قوانین بین‏المللی بود فرمودند: " ... آقای كارتر از روز اول هی با فریاد و با صدا می‏خواست تحمیل كند . اگر شما یادتان باشد اولی كه این جوان‏های ما رفتند و این لانه جاسوسی را گرفتند هی مسائل را اینها پخش می‏كردند یعنی آنها تعلیم می‏دادند و اینهایی كه در ایران داشتند این را پخش می‏كردند كه بناست‏بیایند به لانه جاسوسی و چتربازها بیایند و اینها را بیهوش كنند و - عرض می‏كنم كه - وارد شوند و چه بكنند یا همه تهران را بیهوش بكنند . وقتی كه اعتنا به این حرف نشد معلوم شد مسئله این نیست . حالا هم اینها امتحان كرده‏اند كه آمدند با آن تجهیزاتی كه می‏گویند زیاد بوده است آمدند و در ایران هم پیاده شدند، خوب ضربه سیاسی خوردند، ضربه روحی خوردند . جوانهای مردم را آوردند اینجا به كشتن دادند و به نظر من می‏آید كه بیشتر از این مقداری است كه اینها می‏گویند . اینهایی كه، بعضی از اینهایی كه رفته‏اند و آنجا را دیده‏اند می‏گویند نخیر یك مقداری از اینها همچو سوخته شده‏اند كه از آنها اثری خیلی باقی نمانده است‏یك همچون جنایت‏كاری كه جوانهای مملكت‏خودش را برای جنایت می‏فرستند به اینجا . این آقایان كه هی فریاد می‏زنند كه شما نقض قراردادهای اجتماعی و بین‏المللی را كردید، خودش هم همین نقض قرارداد بین‏المللی را كرده است كه نظامی وارد كرده در یك مملكتی كه مستقل است . این یكی از چیزهایی است كه نقض حقوق بین‏المللی است، نقض قراردادهای بین‏المللی است . این نقض قرارداد بین‏المللی را كه ایشان آنجا هی فریاد می‏زند، خودش نقض می‏كند و اینقدرها هم این مجالسی كه در دنیا هست از او انتقاد نمی‏كنند، البته در این وضعیت كه حال شكست‏خوردند انتقادات زیاد است لكن بدانید كه اگر این توفیقی پیدا كرده بود، همه این انتقادهایی كه اینها می‏كردند، برمی‏گشت‏به تعریف و ثنا خوانی " . (13) این گونه روابط مسلما نمی‏توانست پایدار بماند و نهایتا نیز پایدار نماند، ولی جالب توجه است كه عامل قطع رابطه خود امریكایی‏ها بودند و حضرت امام (س) و دولت جمهوری اسلامی ایران به چنین اقدامی مبادرت نكردند . حضرت امام (س) یك سال قبل از قطع رابطه با امریكا صحبتی از آن به میان نمی‏آورد بلكه از حفظ روابط یا حفظ "بعضی روابط " صحبت می‏كردند . سئوال: از شما نقل قول كرده‏اند كه فرموده‏اید كه به مصلحت ایران نیست داشتن روابط با امریكا . آیا این امكان‏پذیر است كه در یك لحظه‏ای از زمان، شما تصمیم بگیرید كه تمامی روابطتان را با آمریكا قطع بكنید و تمام امریكاییان را و همچنین این گروگانها را به امریكا مراجعه بدهید؟ جواب: امكان دارد این معنا، باید مطالعه بشود، این نحو روابطی كه امریكا با ما تاكنون داشته است این طور سفارت‏خانه‏ای كه امریكا در ایران داشته است . ا ینها قابل قبول نیستند و اما اگر این محل جاسوسی متبدل شود به یك محلی كه سفارت‏خانه صحیح در آن باشد و آن طور روابطی كه امریكا تاكنون با دولت ایران در رژیم سابق داشته است آن نباشد و ما صلاح ببینیم كه بعضی روابط محفوظ باشد، آن مانع ندارد، محفوظ می‏ماند . " (14) حضرت امام (س) در فقره‏ای خطاب به مردم شریف ایران، قطع رابطه با امریكا را روزنه پیروزی می‏دانند و به ملت ایران به دلیل این قطع رابطه و چپاولگری نوید پیروزی و استقلال می‏دهند . ایشان با اینكه رابطه با ابرقدرت‏ها را به نفع ایران و هیچ كشور دیگری نمی‏دیدند ولی طوری عمل كردند كه خود امریكا به این "اشتباه " بزرگ اقدام كند: "ملت‏شریف ایران، خبر قطع رابطه بین ایران و امریكا را دریافت كردم . اگر كارتر در عمر خود یك كار كرده باشد كه بتوان گفت‏به خیر و صلاح مظلوم است، همین قطع رابطه است . رابطه بین یك ملت‏به پاخاسته برای رهایی از چنگال چپاولگران بین‏المللی با یك چپاولگر عالم خوار، همیشه به ضرر ملت مظلوم و به نفع چپاولگر است . ما این قطع رابطه را به فال نیك می‏گیریم چون كه این قطع رابطه دلیلی بر قطع امید امریكا از ایران است . ملت رزمنده ایران این طلیعه پیروزی نهایی را كه ابر قدرت سفاكی را وادار به قطع رابطه یعنی خاتمه دادن به چپاولگری‏ها كرده است، اگر جشن بگیرد حق دارد . ما امیدواریم كه نابودی سرسپردگانی مثل سادات و صدام حسین به زودی انجام گیرد و ملتهای شریف اسلامی به این انگل‏های خائن، آن كنند كه ملت ما با محمدرضای خائن كرد . به دنبال آن برای آزاد زیستن و به استقلال تمام رسیدن، قطع رابطه با ابرقدرتها خصوصا امریكا نمایند . من كرارا گوشزد نموده‏ام كه رابطه ما با امثال امریكا رابطه ملت مظلوم با جهانخواران است " . (15) رابطه ایران و امریكا هر روز تیره‏تر می‏شود و امریكا از هیچ اقدام خصمانه‏ای جهت ضربه زدن به ایران كوتاهی نمی‏كند . محاصره اقتصادی و جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران از این جمله‏اند، كه حضرت امام (س) در هر دو زمینه سخنان مبسوطی دارند: "این محاصره اقتصادی را كه خیلی از آن می‏ترسند، من یك هدیه‏ای می‏دانم برای كشور خودمان، برای اینكه معنی محاصره اقتصادی معنی‏اش این است كه مایحتاج ما را به ما نمی‏دهند، وقتی كه مایحتاج را به ما ندادند خودمان می‏رویم دنبالش . ممكن است‏یك ده سالی زحمت‏بكشیم، ده سالی گرفتاری داشته باشیم، اما نتیجه آخرش این است كه بعد از ده سال خودمان هستیم . " (16) حضرت امام (س) تمام فعالیتهای برضد ایران را ناشی از اقدامات امریكا می‏دانند و ملت ایران را به آگاهی و هشیاری در مقابل اقدامات انجام شده فرا می‏خوانند: "امریكا دشمن شماره یك مردم محروم و مستضعف جهان است . امریكا برای سیطره سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و نظامی خویش بر جهان زیر سلطه، از هیچ جنایتی خودداری نمی‏نماید . او مردم مظلوم جهان را با تبلیغات وسیعش كه به وسیله صهیونیسم بین‏الملل سازماندهی می‏گردد، استثمار می‏نماید . او با ایادی مرموز و خیانت كارش چنان خون مردم بی‏پناه را می‏مكد كه گویی در جهان هیچ كس جز او و اقمارش حق حیات ندارند . ایران كه خواسته است از هر جهت‏با این شیطان بزرگ قطع رابطه كند امروز گرفتار این جنگ‏های تحمیلی است . امریكا عراق را وادار نموده است‏خون جوانان ما رابریزد . او سایر كشورهای تحت نفوذش را وادار نموده است تا ما را با حصر اقتصادی از پای در آورد . مع الاسف اكثر كشورهای آسیایی هم با ما سر ستیز برداشته‏اند . ملتهای مسلمان باید بدانند كه ایران كشوری است كه رسما با امریكا می‏جنگد و شهدای ما، این جوانان و دلاوران ارتش و سپاه از ایران و اسلام عزیز در مقابل امریكا دفاع می‏كنند ... چه، اگر ما با امریكا و سایر ابرقدرت‏ها و قدرت‏ها كنار آمده بودیم . گرفتار این مصائب نبودیم ... ما با امریكا در ستیزیم و امروز دست امریكا از آستین دولت عراق بیرون آمده است ... ما به شرق و غرب و به شوروی و امریكا پشت كرده‏ایم تا خود كشور خود را اداره كنیم، آیا حق است تا اینچنین مورد هجوم شرق و غرب واقع شویم؟ ... " (17) "دولت غاصب عراق به دستور امریكا مدت‏هاست‏به ایران تجاوز می‏كند و ما ندیدیم این جمعیت‏ها و سازمان‏ها ولو برای یك مرتبه هم كه شده است، اعتراض كنند . لكن برای پنجاه نفر جاسوس كه با كمال انسانیت‏با آنها عمل می‏شود هر روز اعتراضات و فریاد نقض حقوق بشر از حلقوم آنان طنین انداز است . ما ندیدیم كه طرفداران حقوق بشر از حق دولت ضعیف و مظلوم ما دفاع كنند " . (18) "اگر چنانچه قدرت امریكا نبود، صدام هم نمی‏توانست این كار احمقانه را بكند و اگر قدرت امریكا نبود، اسرائیل هم نمی‏توانست این كار سفاكانه را بكند و اگر قدرت امریكا نبود، این دولت‏های اطراف خلیج [فارس] و امثال آنها هم این كارهایی را كه حالا انجام می‏دهند، نمی‏دادند " . (19) " و من با وجود چنین شرایطی به همه سران كشورهای خلیج فارس و همه ابرقدرتهای شرق و غرب و خصوصا امریكا و شوروی هشدار می‏دهم و آنان را از دخالت و ماجراجویی و تصمیمات عجولانه برحذر می‏دارم . " (20) حضرت امام (س) در فقرات مزبور اقدامات امریكا را به وضوح بیان می‏دارند . جنگ تحمیلی عراق در برابر ایران و اقدامات ناخوشایند تمامی كشورهای وابسته به یكی از ابرقدرت‏های شرق و غرب و حتی اقدامات كشورهای خلیج فارس را ناشی از فعالیتهای خصمانه امریكا می‏داند و همه این اعمال را به خوبی در یك كلمه "عجولانه " خلاصه می‏كنند و به آنان هشدار می‏دهند تا مقبولانه‏تر عمل نمایند . بدین ترتیب، روابط ایران و امریكا نه تنها رو به بهبودی نرفت كه بعد از دوره كوتاه صبر و انتظار، بیشتر رو به سردی گرایید و خصمانه‏تر شد . بررسی امكان یا عدم امكان رابطه ایران و امریكا همیشه این سئوال مطرح بود كه علی‏رغم وجود سابقه سلطه‏طلبی ایالات متحده، قبل از انقلاب اسلامی، آیا حضرت امام (س) خواهان ایجاد ارتباط با امریكا خواهند بود یا خیر؟ ایشان دقیقا براساس واقع‏بینی و به مثابه رهبری انقلابی و سیاستمداری برجسته در كوران انقلاب پاسخ به سئوال خبرنگاری كه پرسید "رابطه یك دولت اسلامی و دولت امریكا در آینده چگونه خواهد بود؟ " فرمودند: "باید ببینیم امریكا خودش در آینده چه نقشی دارد . اگر امریكا بخواهد، همانطور كه حال با ملت ایران معامله می‏كند با ما رفتار كند، نقش ما با او خصمانه است و اگر چنانچه امریكا به دولت ایران احترام بگذارد ما هم با همان احترام متقابل عمل می‏كنیم و با او به طور عادلانه، كه نه به او ظلم كنیم و نه به ما ظلم كند، رفتار خواهیم كرد و اشكال پیش نمی‏آید " . (21) ایشان در پاسخ به این پرسش كه "دولی كه در جریان انقلاب كنونی ایران، آشكارا از شاه حمایت كرده‏اند، در صورتی كه اظهار ندامت كنند آیا مناسبات خود را با آنها ادامه می‏دهید؟ " جواب دادند: "بله . مگر اسرائیل ... " . (22) حضرت امام (س) دقیقا در اینجا امكان رابطه را رد نمی‏كنند و علی‏رغم گذشته ناخوشایند امریكا خواهان رابطه سالم و متقابل هستند . ایشان در جای دیگر فرمودند: "در مورد امریكا وقتی كه واشنگتن از حمایت‏شاه و دولت‏بختیار دست‏بردارد همه عداوت‏ها نسبت‏به امریكا از میان خواهند رفت " . (23) و همچنین در پاسخ به این پرسش كه "روابط آتی ایران باایالات متحده چگونه خواهد بود؟ " . فرمودند: "مادامی كه آنها روابط حسنه داشته باشند، روابط حسنه است . اگر چنانچه دولت امریكا دست از پشتیبانی شاه بردارد و دست از دخالت در مملكت ما بكشد و ما را به حال خود بگذارد، با او روابط حسنه خواهیم داشت " . (24) در جایی دیگر، حضرت امام (س) مجددا بر دیدگاه‏های خود تاكید می‏فرمایند: سئوال: شما اخیرا گفته‏اید كه اگر امریكا سیاست تسلط جویی خود را در برابر ایران تغییر دهد شما حاضر خواهید بود در روابط خود با امریكا تجدیدنظر كنید، منظور شما از این مطلب چیست؟ جواب: " اگر امریكا به نحو صحیح رفتار كند و در امور داخلی ما مداخله نكند و مشاوران خود را كه در امور كشور ما دخالت دارند فرا خواند، ما نیز به آنها احترام خواهیم گذاشت " . (25) حضرت امام (س) كاملا بین رابطه (Relationship) ، وابستگی ( (dependency و تسلط ( (domination تمایز قایل بودند . در نقل قول ذیل، این نكته روشن است . سوال: حضرت آیة الله، آیا شما خواهان قطع تمام روابط ایران با قدرت‏های خارجی هستید یا اینكه مایل به ادامه این روابط می‏باشید و در صورت قطع این روابط آیا سیاست‏شما بسیار شدید و مخالف خواهد بود؟ جواب: "خیر، ما خواهان قطع روابط نیستیم، ما خواهان قطع وابستگی‏های ایران به دول خارجی هستیم كه اكنون، شاه ایران را وابسته به امریكا و سایر دول كرده است " . (26) حضرت امام (س) معتقدند رابطه، جریانی دو طرفه براساس منافع ملی، احترام متقابل، عدالت، حق تعیین سرنوشت و دور از هرگونه سلطه‏گری و سلطه طلبی است . ایشان نه تنها در این تعریف اصول و موازین و مقررات حقوق بین‏الملل را رعایت نموده‏اند بلكه با وارد كردن مفهوم "عدالت " ( (justice آن را در چارچوب‏های اسلامی قرار دادند . عدالت از اصولی است كه در سراسر تاریخ به آن توجه خاص شده است و جوامع انسانی همیشه در صدد دست‏یابی به آن بوده‏اند . در نظر حضرت امام (س) عدالت، صرفا مختص مسلمین نیست‏بلكه عدالت، نفع همه است و باعث منع ظلم و ستم نسبت‏به تمامی انسان‏ها می‏شود . عبارت مشخص‏تر، هم به نفع ایران است و هم به نفع امریكا . سوال: بعضی می‏گویند شما غرب را به لرزه درآوردید، آیا ما غربی‏ها حق داریم از شما بترسیم؟ جواب: "اما اینكه می‏گویید غرب به لرزه درآمده، اگر از این لحاظ است كه ما مطلب حقی گفته‏ایم و بدین مناسبت قلب مردم غرب را به لرزه انداخته است، مایه ترس نیست، مایه امید است . غرب، باید غربی كه احتمال می‏دهند منافعشان به خطر افتاده خوف داشته باشند لكن اگر با عدالت رفتار كنند خوفشان بی‏جاست، ایران هم با آنان به عدالت رفتار خواهد كرد . " (27) حال كه دیدگاههای حضرت امام (س) در مورد نوع رابطه با امریكا مطرح شد، سوال دیگری در مورد موضع و اهداف یاست‏خارجی ایران مطرح می‏شود . به عبارت دیگر، ایران باید برای ارتباط خود در سیاست‏خارجی از چه اهداف روشن و صریحی پیروی كند؟ حضرت امام (س) این اهداف را به روشنی بیان می‏دارند: سوال: سیاست‏خارجی جمهوری اسلامی، خصوصا در رابطه با ابرقدرت‏ها چه خواهد بود؟ جواب: "سیاست دولت اسلامی، حفظ استقلال، آزادی ملت و دولت و كشور و احترام متقابل بعد از استقلال تمام می‏باشد و فرقی بین ابرقدرت‏ها و غیر آنها نیست " . (28) سوال: آیا در جمهوری آینده این را شما پیش‏بینی می‏فرمایید كه كشور شما در روابط با ابر قدرت‏ها بی‏طرف باشد یا بیشتر در اردوگاه غرب قرار بگیرد؟ جواب: "خیر . در هیچ اردوگاهی قرار نمی‏گیرد و بی‏طرفی خودش را حفظ خواهد كرد " . (29) سوال: پیمان‏های خارجی كه انقلاب كوشش دارد برقرار نماید چیست؟ جواب: "ما هرگز داخل درب‏های بسته زندگی نمی‏كنیم ولی این درها را نیز برای استعمارگران باز نمی‏نماییم كه اكنون شاه چنین كرده است . روابط خارجی ما براساس حفظ آزادی، استقلال و حفظ مصالح و منافع اسلام و مسلمین است . براین اساس، هر كشوری كه مایل باشد، با احترام متقابل عمل می‏كنیم " . (30) سیاست‏خارجی جمهوری اسلامی از نگاه حضرت امام (س) براساس حفظ استقلال و آزادی ملت و دولت، احترام متقابل، بی‏طرفی و منافع و مصالح ملی و اسلامی استوار است . ایشان، حتی در اوایل انقلاب، در دو مورد جریان صدور نفت‏به غرب با واقع‏بینی سیاسی عمل كردند و اعلام داشتند مادامی كه روابط در چارچوب سیاست‏خارجی جمهوری اسلامی ایران بگنجد مشكلی در این زمینه پیش نمی‏آید و بدین ترتیب امكان هیچ‏گونه بهانه‏گیری واهی را برای كشورهای غربی باقی نگذاشتند . سوال: نظر شما درباره این ترس و نگرانی در میان امریكایی‏ها كه اگر شاه برود یا خلع شود ، جریان نفت‏به غرب قطع خواهد شد چیست؟ جواب: "این هم یكی از تبلیغات شاه و طرفداران اوست، ما با برقراری حكومت اسلامی نمی‏خواهیم نفت را در زیرزمین نگه داریم . برای اداره كشور، ما احتیاج به پول نفت داریم به هركس كه بخرد به طور عادلانه نفت را می‏فروشیم و درآمد حاصل از آن را آن طور كه صلاح ملت‏باشد به كار می‏اندازیم . لكن به طوری كه شاه عمل می‏كند كه خیانت است، ما نمی‏خواهیم عمل كنیم " . (31) سوال: گفته‏اید كه در جمهوری اسلامی به صادرات گاز و نفت‏به كشورهای غربی ادامه داده و تكنولوژی آنها را وارد خواهید كرد، تحت چه شرایطی؟ جواب: "ما نه چاههای نفت را می‏بندیم و نه درهای مملكت را به روی خود می‏بندیم ونه كشور را به بازار مصرف هرچه كه غرب می‏سازد و می‏خواهد به ما تحمیل كند، تبدیل می‏كنیم . ما از نفت استفاده خواهیم كرد . ولی دلیلی ندارد كه همیشه صادر كننده آن باشیم . ما چیزی را كه نداریم و به آن نیاز داریم، از خارج می‏خریم ولی چرا خود تولیدكننده مایحتاج خود نباشیم؟ سیاست ما همیشه بر مبنای آزادی، استقلال و حفظ منافع مردم است كه این اصل را هرگز فدای چیزی نمی‏كنیم " . (32) حضرت امام (س) هیچ‏وقت رابطه با غرب را رد نمی‏كردند و حتی معتقد بودند كه ما به ملتهای غرب هیچ نظر سوئی نداریم و حتی فرمودند با آنها صمیمی هستیم چنین برخوردی در عرف دیپلماتیك به معنی "چراغ سبز " است و اگر غرب و امریكا براساس احترام متقابل عمل می‏كردند، مشكلاتی كه بعد از انقلاب اسلامی بین ما و غرب روی داد هرگز رخ نمی‏داد و زمینه مناسب همكاری بین ایران و غرب فراهم می‏شد . امام (س) نظر خود را در این زمینه به روشنی بیان می‏دارند: سوال: روابط دولت آینده با غرب چگونه خواهد بود؟ آیا تمام خارجی‏هایی كه در ایران هستند باید ایران را ترك كنند؟ جواب: "ما به ملتهای غرب نه تنها هیچ نظر سوئی نداریم بلكه با آنان هم صمیمی هستیم . آن دولتهایی كه با ملت ایران بدرفتای كرده‏اند ما با آنها نظر خوبی نداریم و در هر صورت با غربی‏ها ما رفتارمان عادلانه است و هیچوقت‏با هیچ كس رفتار ظالمانه نخواهیم داشت " . (33) حضرت امام (س) همچنین انتظارات خود را از مردم امریكا این گونه بیان می‏دارند: سوال: اگر شاه سرنگون شود، نقشی را كه ایالات متحده خواهد داشت چه خواهد بود؟ جواب: "آنچه را كه ما از امریكا انتظار داریم این است كه به مصالح ملت و استقلال مملكت ما احترام بگذارد و از دخالت د رامور ما خودداری كند " . (34) گرچه حضرت امام (س) رفتار هیات حاكمه امریكا را مورد مذمت و سرزنش قرار می‏دهند ولی هیچگاه به مردم امریكا بی‏احترامی نمی‏كنند و حتی از آنها جهت رفع اختلافات طلب كمك و مساعدت هم می‏نمایند . سوال: آیا تغییری در اتحاد شما با امریكا رخ خواهد داد؟ جواب: "ما با ملت امریكا روابط دوستانه داریم و با دولت امریكا روابطی برقرار می‏كنیم كه به نفع ملت ایران باشد " . (35) سوال: راجع به روش امریكا چه قضاوتی دارید؟ جواب: "دولت و رئیس جمهوری امریكا در جریانات اخیر به صورت دشمن ملت ایران رفتار كردند . حضور پایگاه‏های نظامی و حضور مستشاران امریكایی كشور ما را فقیر كرده است . امریكا در كشتار فجیع ملت ما توسط شاه از این رژیم حمایت كرد و شریك جرم شناخته می‏شود . اكنون باملت امریكاست كه هیات حاكمه خود را تحت فشار قرار دهد " . (36) حضرت امام (س) حرف آخر خود را در مورد رابطه ایران و امریكا این گونه بیان می‏كنند: سوال: روابط آینده ایران با آمریكا چگونه خواهد بود؟ آیا دولت رئیس جمهور كارتر اثر نهضت اخیر در ایران را درك كرده است؟ آیا فكر می‏كنید كه روابط ایران و امریكا باید تغییر كند در چه جهت؟ جواب: "روابط ما با امریكا و همچنین با سایر كشورهای جهان براساس احترام متقابل خواهد بود . ما برای امریكا حق تعیین سرنوشت‏خودمان را قایل نخواهیم بود . آنچه تا به حال دولتهای گذشته در امریكا و اكنون دولت آقای كارتر انجام داد و می‏دهد، نشان می‏دهد كه هنوز به تمام وسایل متوسل می‏شوند كه این سلطنت را برای تامین منافع خودشان حفظ كنند و لذا هنوز الت‏خصمانه نسبت‏به نهضت اسلامی كنونی دارند، تا وضع به این منوال است نظر ما نیز نسبت‏به سیاست امریكا نظری منفی است و البته ما حساب ملت امریكا را با دولت امریكا جدا كرده و می‏كنیم و از ملت امریكا می‏خواهیم كه از نهضت اسلامی ایران پشتیبانی كنند . روابط فعلی ایران و امریكا، روابط ارباب و نوكری است كه قطعا باید به یك رابطه سالم تغییر پیدا كند " . (37) نتیجه‏گیری و جمع‏بندی با استناد به بیانات حضرت امام (س) مشخص می‏شود كه رابطه فی حد ذاته نه تنها چیز بدی نیست‏بلكه در صورت سلامت‏حتی برای گسترش، ترقی و توسعه لازم و ضروی است . رابطه همچون تیغ دو دم عمل می‏كند، هم می‏تواند ترقی و پیشرفت را به ارمغان آورد و هم می‏تواند موجب رابطه وابستگی و زیر سلطه رفتن شود . پس درك رابطه ( (Relationship و وابستگی ( (dependeny و حد و حدود آنها بسیار اساسی است . حضرت امام (س) علی رغم ظلم و ستم‏های امریكا در زمان شاه در قبال ملت ایران "توبه " را می‏پذیرفتند و اگر امریكا از رفتار " سلطه طلبانه " خود دست می‏شست "رابطه حسنه " با این كشور را می‏پذیرفتند . ایشان "رابطه حسنه " و "رابطه سالم " را شامل شروطی به قرار ذیل می‏دانند: 1 . احترام متقابل 2 . اصل تعیین سرنوشت 3 . پرهیز از هرگونه سلطه‏جویی و سلطه‏طلبی 4 . حفظ منافع ملی 5 . برقراری عدالت اگر روابط میان دو كشور بر این اصول استوار باشد هیچ‏وقت رابطه به وابستگی تبدیل نخواهد شد، در غیر این صورت رابطه عین وابستگی است و بر دستگاه سیاست‏خارجی ماست كه به وضوح میان این دو تمایز قائل شود و اما هرجا كه احساس كرد امكان برقراری ارتباط وجود دارد و یا رابطه وابستگی حذف شده است و شرایط و امكان رابطه به وجود آمده است اقدام جدی نماید . كتاب شناسی: 1 . موسوی خمینی، روح الله: صحیفه نور، جلد 22، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام (س) . 2 . بیل، جیمز: عقاب و شیر، ترجمه مهوش غلامی، تهران، شهرآب، 1371 3 . كدیور، جمیله: رویارویی انقلاب اسلامی ایران و امریكا، تهران، اطلاعات، 1372 4 . برژینسكی، زیبگنیو: در جستجوی امنیت ملی، ترجمه ابراهیم حسینی، تهران، نشر سفیر، 1369 5 . كاتوزیان ، محمد علی: اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و كامبیز عزیزی، تهران، پپیروس، 1366 6 . فاوست، لوئیس، ایران و جنگ سرد، ترجمه كاوه بیات، تهران، وزارت امو رخارجه، 1374 7 . دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی، مركز نشر اسناد لانه جاسوسی، بی‏تا 8 . هوشنگ مهدوی، عبدالرضا: سیاست‏خارجی ایران در دوران پهلوی، تهران ، البرز، 1375 9 . منصوری، جواد: 25 سال حاكمیت امریكا بر ایران، تهران، بی‏تا، 1364 10 . لوین، مایكل: شاه و كارتر، ترجمه مهدی افشار، تهران، دنیای كتاب، 1371 11 . سولیوان، ویلیام و آنتونی پارسونز: خاطرات دو سفیر، ترجمه محمود طاعی، تهران، علم، 1375 12 . برزگر، ابراهیم: مبانی تصمیم‏گیری سیاسی از دیدگاه امام خمینی (س)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1373 13 . برژینسكی، زیبگنیو: اسرار سقوط شاه و گروگانگیری، ترجمه حمید احمدی، تهران، نراقی، 1362 14 . لاون، جان: چالش‏های سیاست‏خارجی امریكا، ترجمه حسین نورانی بیدنت، تهران، سفیر، 1371 15. Keddi, NIKKI & Gasion rowski: Neither East Nor West: Iran / The Somi nionandThe us. New Hawen and London : Uole - umieshis P, 40.1990 16. Jones, Howes: the Course of American diplomacy (From the Revolution to the war) Chicago : Borsey Press, 1988. پی نوشت ها : 1 . امام خمینی (س)، صحیفه نور، ج‏1، ص‏110 . 2 . همان، ص‏112 - 113 . 3 . همان، ص‏154 4 . همان، ص‏133 . 5 . همان، ص‏218 . 6 . همان، ص‏98 . 7 . همان، ص‏133 . 8 . همان، ص‏174 . 9 . همان، ص‏177 . 10 . همان، ج‏13، ص‏84 . 11 . همان، ج‏11، ص‏56 و 57 . 12 . همان، ج‏10، ص‏195 . 13 . همان، ج‏13، ص‏67 . 14 . همان، ج‏22، ص‏260 . 15 . همان، ج‏12، ص‏40 . 16 . همان، ج‏14، ص‏77 . 17 . همان، ج‏12، ص‏84 و 83 . 18 . همان، ج‏13، ص‏60 . 19 . همان، ج‏17، ص‏71 . 20 . همان، ج‏20، ص‏120 . 21 . همان، ج‏3، ص‏33 . 22 . همان، ص‏26 . 23 . همان، ج‏4، ص‏218 . 24 . همان، ص‏197 . 25 . همان، ص‏186 . 26 . همان، ص‏229 . 27 . همان، ج‏22، ص‏161 . 28 . همان، ج‏3، ص‏89 . 29 . همان، ج‏22، ص‏156 . 30 . همان، ج‏3، ص‏236 . 31 . همان، ص‏108 . 32 . همان، ص‏49 . 33 . همان، ص‏258 و 258 . 34 . همان، ص‏98 . 35 . صحیفه نور، جلد 2، ص‏17 . 36 . صحیفه نور، جلد 4، ص‏241 . 37 . همان، ص‏7 و 8 .  




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 642]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن