رضاشاه از قتل مخالفان تا آزار و قتل موافقان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: رضاشاه از قتل مخالفان تا آزار و قتل موافقان
نويسنده: دكتر موسي نجفي - موسي حقاني

شاه براي مقابله با مخالفان خود، از زور و تطميع استفاده مي كرد. هر كس مرعوب نمي شد و به مخالفت ادامه مي داد، دستگاه پليس سياسي180 و عوامل آن وي را به نحوي از بين مي بردند. اين امر شامل دوستان و همراهان وي نيز مي شد؛ براي مثال مي توان از نصرت الدوله فيروز نام برد كه در سال 1308ش. از كار بركنار و مدتي زنداني گرديد. او در سال 1316ش. مجدداً دستگير شد و در زندان به قتل رسيد. البته پيش از اين، در سال 1311ش. تيمورتاش، مرد قدرتمند دربار پهلوي، به چنين سرنوشتي مبتلا شده بود. جعفرقلي خان سردار اسعد، وزير جنگ، نيز پس از تيمورتاش راهي زندان شد و به همراه چندخان بختياري ديگر كه قرباني توافق رضاشاه و شركت نفت ايران و انگليس شده بودند، در زندان به قتل رسيد. محمد حسين آيرم، مخوف ترين رئيس پليس رضاشاه، از بيم دچار شدن به سرنوشت تيمورتاش و ديگر مقتولان سياسي به بهانه معالجه به اروپا رفت و هرگز به ايران بازنگشت. داور نيز كه با تيمورتاش و نصرت الدوله مثلثي را تشكيل داده و عدليه جديد را مطابق خواسته رضاشاه و به تقليد از محاكم قضايي غرب به راه انداخته بود، از ترس زندان و شكنجه، خودكشي كرد.
لغو قرارداد دارسي و تمديد قرارداد نفت ؛ در سال 1312ش. از آنجا كه مدتي بود پرداخت سهم ايران از صدور نفت توسط شركت نفت ايران و انگليس با تأخير صورت مي گرفت و در مواقعي نيز سهم واقعي پرداخت نمي شد، رضاشاه دستور داد كه در اين مورد با شركت نفت مذاكراتي صورت بگيرد. امتيازنامه دارسي مبناي مذاكرات طرفين بود. طولاني شدن مذاكرات و به بن بست رسيدن آن از يك سو و نارضايتي انگليسي ها از سوي ديگر باعث شد كه رضاشاه در اقدامي از پيش طراحي شده، پرونده مذاكرات و امتيازنامه دارسي را به داخل بخاري بيندازد و بسوزاند. تلاش براي انعقاد قراردادي ديگر به انعقاد قرارداد جديدي منجر شد كه بر اساس آن 30 سال ديگر بر زمان پيش بيني شده در قرارداد دارسي در جهت غارت نفت ايران افزودند. ساير شرايط قرار داد نيز به نفع انگليسي ها تنطيم شد و به تأييد رضاشاه رسيد. اين اقدام به قدري با منافع ملي كشور تضاد داشت كه يكي از عاملين قرارداد به نام تقي زاده بعدها براي تبرئه خود اعلام نمود كه ما «آلت فعل» بوديم و كاري از دستمان برنمي آمد.
سفر به تركيه و هجوم به مباني ديني - فرهنگي ؛ در سال 1313ش. رضاشاه به تركيه سفر كرد تا از نزديك وضعيت حكومت غيرديني تركيه را مشاهده كند. اين سفر و مشاهده وضعيت تركيه در روحيه او تأثير فراواني گذاشت. اولين نشانه اين تأثيرات، تبديل كلاه پهلوي به كلاه بين المللي يا كلاه شاپو بود. رضاشاه مي پنداشت با تغيير ظاهر مي توان به ترقي وكمال رسيد. اعتراض مردم مشهد عليه لباس متحدالشكل و كلاه پهلوي در مسجد گوهرشاد به گلوله بسته شد و تعداد زيادي زخمي شدند يا به شهادت رسيدند و علماي بزرگ مشهد نيز بازداشت گرديدند. براي فراهم شدن زمينه كشف حجاب، كانوني با عنوان كانون بانوان تأسيس شد و چند ماه بعد رسماً در كشور اعلام كشف حجاب شد. دستگاه نظامي - پليسي رضاشاه علاوه بر مخالفان سياسي، در كوي و برزن و شهر و دهات به تعقيب زنان و دختران با حجاب پرداخت و به زور، چادر از سر آنان برداشت.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]