سوال جنسی کودک، جواب پخته میخواهد

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
آیا ما به عنوان پدر یا مادر حاضر هستیم کودکان و نوجوانان ما پاسخ سوال هایشان را از ما بخواهند یا ترجیح می دهیم آنها از طریق دوستان خود یا به طور تصادفی و از طریق کتاب ها و فیلم هایی که بعضا هم نامناسب اند، پاسخ پرسش های خود را به دست آورند؟

در زمان های گذشته، بسیاری از نوجوانان و جوانان معمولا اوقاتی از شبانه روز خود را در مزارع، کارگاه یا کارخانه مشغول به کار بودند و از طریق کارفرمایان و همکاران خود اطلاعاتی به دست می آوردند و پاسخ برخی پرسش های خصوصی خود را می یافتند. امروزه به دلیل تغییر شرایط زندگی و نیز به دلیل کمبود وقت و مشغله کاری والدین، بیشتر پدرومادرها نمی توانند به پرسش های نوجوانان خود پاسخ دهند.
دکتر محسن فراهانی فرمهینی، روان شناس تربیتی کودکان درباره آداب تربیت جنسی کودکان در این باره توضیح می دهد :
آقای دکتر! به نظر شما اصلا چرا باید درباره موضوعاتی این قدر سخت و حساس با بچه ها حرف زد؟ چرا اجازه ندهیم وقتی خودشان بزرگ شدند و ازدواج کردند، با این مسایل مواجه شوند؟
شاید اگر بلافاصله بعد از وارد شدن بچه ها، از دنیای کودکی به دنیایی که مسایل جنسی در آن معنی دارد، یعنی دوران بلوغ و بعد از آن، فرد ازدواج می کرد و امکان این را پیدا می کرد که غرایزش را به نحو صحیح و مشروع برآورده کند، می توانستیم صبر کنیم و آموزش را از همان زمان شروع کنیم اما در شرایط فعلی، بین بلوغ و ازدواج فرد فاصله طولانی، گاه حتی تا 20 سال، وجود دارد. در این فاصله هم این فرد در برابر انواع و اقسام تحریک کننده ها قرار دارد. تلویزیون، ماهواره و اینترنت، از ویژگی های عصری است که در آن زندگی می کنیم و به نظر می رسد باید آگاهی و تربیت جنسی را از طریق صحیح به فرزندان منتقل کنیم. تهاجم فرهنگی را هم باید در نظر گرفت. بعضی رسانه ها با نشانه گرفتن یکی از دل مشغولی های نوجوانان وارد می شوند و اطلاعات زیادی در اختیار آنها قرار می دهند که ممکن است باعث انحراف جنسی آنها شود. به همین علت هدایت جنسی، طبق آموزه های اسلام، موضوع مهمی است. اگر راهنمایی های لازم از سوی پدر و مادر انجام نشود، ممکن است فرزند ما در دام کسانی بیفتد که اطلاعات غلط و بی حد و حصر در اختیارش قرار می دهند و دچار انحراف جنسی شود.

پس شما معتقدید که باید آموزش مسایل جنسی را از کودکی شروع کرد. خب، چه سنی برای شروع مناسب تر است؟
آموزش در تمام مراحل سنی باید صورت بگیرد. به سن خاصی نمی شود اشاره کرد. از دوران پیش از دبستان، دبستان، دوران بلوغ، جوانی، میانسالی و حتی سالمندی این آموزش ها لازم است. البته شکل آن در هر دوره متفاوت است.

یعنی با کودک پیش دبستانی هم می شود درباره مسایل جنسی صحبت کرد؟
بله، ولی با در نظر گرفتن درک و فهم کودک در این سن و همین طور ویژگی های روحی اش. باید توجه داشته باشیم که در این سن آنها نیاز دارند چه مسایلی بیاموزند. به طور کلی شکل گیری هویت جنسی و اینکه فرد دختر و پسر بودن خودش را قبول کند، در این سن اتفاق می افتد. دوم اینکه در این سن باید حواس مان باشد که از بیداری زودرس جنسی کودک پیشگیری کنیم.

در سنین دیگر، چه طور؟
سه تا چهار سالگی به بعد، سن سوال کردن است و یک طیف سوالات بچه ها همین سوالات جنسی است. البته این سوالات جنسی ناشی از کنجاوی، جلب توجه و وقت گذراندن است. در این سن بچه ها اصرار دارند بدن شان را محرمانه نگه دارند و از لخت بودن احساس شرم می کنند. لازم است پدر و مادر این حالت را تقویت کنند که فرزندشان در سنین بالاتر به «بی پروایی جنسی» کشیده نشود. سن 5 تا 6 سالگی سنی است که هورمون های جنسی خیلی کم ترشح می شوند. در این سن به سوالات بچه ها باید کوتاه اما صحیح، پاسخ داده شود. در سن 7 سالگی، پسرها نسبت به دخترها ابراز علاقه می کنند اما این علاقه صرفا جنبه دوستی دارد نه جنسی و نباید نگران باشید؛ اگر چه بازهم ارتباط شان باید کنترل شده باشد.

در زمان بلوغ باید راجع به مسایل جنسی و بهداشت بلوغ بی پرده تر صحبت کرد. درست است؟ در این سن آموزش باید چه طور باشد؟
این، سوال خیلی از خانواده هاست. آنها احساس می کنند وقتی فرزندشان بالغ می شود، خودشان بیشتر دستپاچه می شوند. نمی دانند چه طور درباره این مسایل باید سرصحبت را باز کنند.
آموزش زود رس و شتاب زده مسایل جنسی به کودکان می تواند به اندازه آموزش های با تاخیر و پنهان سازی، آسیب زا باشد. آموزش های جنسی باید به تدریج، زمان بندی شده، متعادل و متناسب با ویژگی های سنی و با لحاظ حرمت و احترام و همچنین پرهیز از افراط و تفریط داده شود.ارایه تربیت جنسی دو شکل دارد. یک شکل مستقیم که مستقیما اطلاعات جنسی را در اختیار بچه ها قرار می دهیم، به ویژه مسایلی که در ارتباط با وظایف شرعی زمان بلوغ است. گاهی وقت ها این آموزش ها شکل غیرمستقیم دارد که ممکن است مناسب تر هم باشد.

گاهی اوقات بچه ها سوال هایی می پرسند که ما غافلگیر می شویم. نمی دانیم چه طور باید جواب بدهیم. گاهی این سوالات را نشنیده می گیریم. شما این را قبول دارید؟ اگر نه، بفرمایید که به عنوان یک پدر یا مادر، به این سوالات چه طور باید پاسخ بدهیم؟
در پاسخ به سوالات جنسی کودکان قبل از بلوغ باید یک سری مسایل مورد توجه قرار بگیرد: اول اینکه وقتی با این سوال مواجه شدیم، باید به خودمان مسلط باشیم و از نگرانی و شرم دچار لکنت نشویم.
دوم اینکه باید شنونده خوبی باشیم و اجازه بدهیم کودک سوال اش را کامل بپرسد. موقع جواب دادن هم نباید جواب های ما با شوخی و مسخرگی همراه باشد و نباید دروغ گفته شود.
مثلا بعضی پدر و مادرها به فرزندشان می گویند ما تو را خریدیم! این اطلاعات غلط باعث می شود بچه ها وقتی کمی بزرگ تر شدند، به پدر و مادرشان بی اعتماد شوند.
پس پاسخ ها باید درست باشد و بر مبنای خرافه ها نباشد. آموزش باید تدریجی باشد. لازم نیست همه اطلاعات را یک جا در اختیار کودک قرار دهند و باید از شرح و بسط بی مورد پرهیز کنند. همان طور که اشاره شد آموزش باید متناسب با سن و درک کودک و به زبان ساده و قابل فهم باشد. در سنین دبستان و پیش از دبستان پاسخ ها اگر غیرمستقیم باشد، بهتر است. در ضمن اگر سوالی را اشتباه پاسخ دادیم، باید به اشتباه مان اقرار کنیم و اطلاعات درست را در اختیار آنها قرار دهیم.

خیلی از والدین هستند که نه این اطلاعات را دارند و نه از این شیوه ها خبر دارند. از کجا باید چیزهایی شبیه به اینها را یاد بگیرند؟
مساله فقط کمبود اطلاعات و دانش پدر و مادرها در این باره نیست. دریک تحقیق که چند سال قبل انجام دادیم، از پدر و مادرها پرسیدیم که چرا شما آموزش های جنسی به فرزندتان نمی دهید، پاسخ ها متفاوت بود. عده ای می گفتند حیا مانع می شود.
گروه دیگری می گفتند ما می خواهیم این اطلاعات را بدهیم اما خودمان هم نمی دانیم چه طور این کار را انجام بدهیم.
گروه دیگر هم از پیامدهای منفی این اطلاعات هراس داشتند. پس موانع این عدم آموزش، فراوان است. اما اگر مساله کمبود آموزش باشد، این اطلاعات باید از طریق رسانه های جمعی، انجمن اولیا و مربیان، کارگاه های آموزشی که در دیگر کشورها تحت عنوان آموزش های شهروندی سازمان های غیردولتی این کار را انجام می دهند اما باید درست گفته شود و حساسیت ایجاد نشود.
والدینی هم هستند که این اطلاعات را ندارند و می گویند ما که از این شیوه ها بلد نیستیم؛ بچه خودش بزرگ می شود و کم کم چشم و گوش اش باز می شود! این چه اشکالی دارد؟
اگر آموزش های لازم در سن مناسب به فرزندان داده نشود، ممکن است آنها در سن بالا از منابع دیگر این اطلاعات را به شکل نادرست و بی حد و حصر به دست بیاورند.
در یک تحقیق که انجام داده ایم از نوجوانان اول دبیرستان پرسیدیم اطلاعات جنسی را از کجا به دست می آورید. در پاسخ 44 درصد دوستان، 20 درصد کتاب، 13 درصد والدین، 11 درصد معلم ها و 9 درصد رسانه های مختلف مانند ماهواره و اینترنت را منبع کسب اطلاعات جنسی معرفی کردند.
خب، این چه اشکالی دارد؟
این آمارها نشان می دهد والدین، مدارس و معلم ها نتوانسته اند نقش خود را به خوبی انجام دهند. فراموش نکنید که کسب اطلاع از دوستان، به ویژه اگر این دوستان اختلاف سنی داشته باشند، خیلی خطرناک و نامناسب است.
ممکن است با تجربه کردن علایم بلوغ که اطلاعی از آن ندارند، دچار سردرگمی و افسردگی شوند، حتی در موارد کمی این حالت به خودکشی منجر شده است.
نتیجه یک تحقیق هم نشان داده 36 درصد دختران و 11 درصد پسران از وقوع بلوغ شان شوکه شده و به شدت دچار سردرگمی می شوند.
بعضی خانواده ها تصور می کنند آموزش مسایل جنسی به فرزندان باعث می شود آنها به اصطلاح، چشم و گوش شان باز شود یا اینکه اگر پدر و مادر درباره این مسایل با فرزندان شان حرف بزنند، حرمت بین آنها شکسته می شود. نظر شما چیست؟
من هم موافق ام که موضوع، موضوع بسیار حساس و ظریفی است اما معتقدم اگر در ارایه آموزش های جنسی به فرزندان عفت کلام را رعایت کرده و حرمت ها را حفظ کنیم و اطلاعات را به شکل غیرمستقیم ارایه دهیم، این مشکل پیش نمی آید.
در بحث آموزش های جنسی رعایت عفت و حیا خیلی مهم است. میزانی از شرم و حیا لازم است اما نباید مانع از این شود که ما اطلاع جنسی به فرزندان مان ندهیم. باید توجه داشت در طرح مسایل جنسی از به کارگیری کلمات سبک و زشت پرهیز کنیم. زیاده گویی نکنیم و به حواشی نپردازیم. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که فرزندان ما بیشتر از اعمال ما می آموزند تا از گفتار.

منظورتان چیست؟
ببینید؛ مراقبت والدین در رابطه با تربیت جنسی دو بعد دارد، یکی در رابطه با خودشان و دیگری در رابطه با فرزندان، مراقبت های والدین در مورد اعمال خودشان این است که در مناسبات جنسی شان نهایت دقت را داشته باشند و دور از چشم فرزندان باشد.
در متون دینی ما آمده که از شش سالگی اتاق خواب کودک را جدا کنند. همچنین بچه ها را عادت دهند که وقتی وارد اتاق آنها می شوند، در بزنند. مراقب شوخی هایشان باشند. شوخی ها ممکن است خیلی از اطلاعات را به شکل غیرمستقیم به فرزندان بدهد.
اما مراقبت های والدین در رفتار با فرزندان، شامل موارد زیادی می شود. از جمله شستشو و تطهیر در سنین پیش از دبستان که باید مراقب باشند تحریک صورت نگیرد.
در آموزه های دینی ما آمده که وظیفه استحمام پسر بعد از سه سالگی به عهده پدر است. پوشش و لباس مناسب هم برای بچه ها مهم است. لباس های تحریک کننده، چسبان و تنگ برای بچه ها مناسب نیست. در بازی ها محدوده سنی رعایت شود و بچه ها با افراد غیرهم جنسی که با آنها تفاوت سنی مشهود دارند، بازی نکنند والدین باید در روابط و معاشرت ها، نوازش ها و در ایجاد عادات صحیح در بچه ها دقت داشته باشند. اینها ریزه کاری هایی است که والدین باید در رفتار خود با بچه ها به آن دقت کنند چون آموزش در بطن همین رفتارها اتفاق می افتد.
این طور که می گویید وظایف پدر و مادرها در این حوزه، خیلی زیاد می شود.
البته سخت است ولی به هر حال وظیفه است. بعضی پدر و مادرها در تغذیه و سلامت فرزندشان خیلی دقت می کنند اما تصور می کنند آموزش های جنسی وظیفه آنها نیست. توجیه آنها هم این است که موضوع سخت و حساسی است اما از والدین که بگذریم، تربیت جنسی در درجه بعد وظیفه مدرسه، نظام آموزشی و جامعه هم هست.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 216]