انتخاب اوباما فرصتي براي پيشنهاد مذاكره

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: انتخاب اوباما فرصتي براي پيشنهاد مذاكره
دكتر ابراهيم يزدي

پرونده آقاي اوباما در انتخابات اخير رياست جمهوري امريكا جمع بندي يا نماد بيروني يك سلسله از تغييرات بسيار كليدي در جامعه امريكا است. جامعه انساني نظير موجود زنده يي در حال نوبه نوشدن و تغيير و تحول است. به معناي ديگر براساس اطلاعاتي كه از يك جامعه و از يك فرد در 40 سال پيش وجود دارد، نمي توانيم بدون مرور وضعيت آن جامعه زود قضاوت كنيم. 40 سال پيش تصور اينكه يك زن كانديداي رياست جمهوري امريكا شود يا حتي معاون رئيس جمهوري شود، يا يك سياهپوست و آن هم يك سياهپوست مسلمان زاده رئيس جمهور شود غيرممكن بود. اما جامعه امريكا تغيير پيدا كرده است. آقاي اوباما محصول اين تغييرات است. اما انتخاب آقاي اوباما فرآيند تغيير در جامعه امريكا را به يك فاز يا مرحله جديدي ارتقا داده است. بنابراين چنين انتظار مي رود كه با انتخاب آقاي اوباما تغييرات جدي در محورهاي مختلف ملي و بين المللي به وجود آيد. محور اول تاثيرات و پيامدهاي انتخاب آقاي اوباما در جامعه امريكا است. اين تاثيرات را مي توان در ابعاد سياسي، اقتصادي و فرهنگي مورد بررسي قرار داد. از نظر اجتماعي آقاي اوباما با مقاومت يا با مبارزه منفي جريانات ميراي امريكا روبه رو خواهد شد. همان اندازه كه آقاي اوباما كانديداي جريانات بالنده در امريكا بود، آقاي مك كين كانديداي جريانات افراطي ميرا در صحنه اجتماعي امريكا بود. اين جريان در امريكا در انتخابات رياست جمهوري شكست خورده است، اما در جامعه حضور دارد و در برابر موج تغييرات مقاومت خواهد كرد و چه بسا به درگيري ها و تقابل هايي در امريكا منجر شود. قطعاً افكار عمومي خبر توطئه قتل اوباما و بازداشت دو جوان در اين رابطه را فراموش نمي كند. كندي را هم ترور كردند. بنابراين جريانات افراطي و محافظه كار به خصوص مسيحيان معروف به «نئوكان ها» در جامعه امريكايي حضور جدي دارند بنابراين انتخاب آقاي اوباما واكنش هايي تند را در جامعه امريكا در پي خواهد داشت. اما از طرف ديگر امريكا با يك بحران بي سابقه اقتصادي روبه رو است. برخي از تحليلگران اقتصادي در امريكا و برنده جايزه صلح نوبل در اقتصاد در تحليلي ريشه هاي بحران اقتصادي كنوني امريكا را ناشي از فقدان اعتماد قلمداد كرده اند، يعني جامعه امريكا دچار بي اعتمادي شده است. انتخاب اوباما، استقبال مردم و آمار شركت كنندگان در انتخابات هم نشان از آن دارد كه آقاي اوباما شايد بتواند اعتماد از دست رفته در جامعه امريكا را

باز گرداند. بنابراين شايد موفق شود كه بحران اقتصادي را مهار كند ولي به نظر مي رسد پيامد انتخاب آقاي اوباما در خود امريكا و در سطح بين المللي، همگرايي ميان امريكا با كشورهاي اروپايي و آسياي دور به خصوص ژاپن، چين، هند و حتي روسيه را در پي خواهد داشت، زيرا سياست دولت اوباما بر اساس استراتژي كلان دموكرات هاي امريكا بنا خواهد شد، يعني همكاري با ساير هم پيمانان امريكا. دولت بوش يك تنه تصميم مي گرفت و دولت هاي هم پيمان را در برابر عمل انجام شده قرار مي داد و آنها را بالاجبار به دنبال خود مي كشاند اما اگر كتاب آقاي برژينسكي «به عنوان انتخاب» در خصوص سلطه جهاني و رهبري جهاني را مطالعه كرده باشيد در آنجا اين استراتژي جهاني به دقت ترسيم شده است. به باور من آقاي اوباما در همان راستا حركت خواهد كرد. به همين دليل رهبران اروپا عموماً از انتخاب اوباما استقبال كردند. حتي قبل از راي گيري و قبل از مشخص شدن نتيجه انتخابات امريكا، رهبران اتحاديه اروپا از آمدن آقاي اوباما استقبال كردند. اين همگرايي ميان امريكا و اتحاديه اروپا در مسائل خاورميانه مي تواند محور بعدي باشد. در خصوص رابطه با امريكا و تاثيرگذاري آن بايد گفت امروز در سطح جهاني هم طرف هاي درگير چه در اروپا چه در امريكا يا در اتحاديه اروپا يا ميان اعراب و فلسطينيان و بخش قابل توجهي از اسرائيلي ها پيرامون راه حل نهايي اتفاق نظر به وجود آمده است و آن عبارت است از عقب نشيني اسرائيلي ها از سرزمين هايي كه در سال 1967 تحت اشغال درآمده است و واگذاري اين زمين ها به فلسطينيان براي تفويض دولت مستقل فلسطيني در سرزمين هايي كه به آنها تعلق دارد.

روي كار آمدن اوباما و همگرايي كه در سطح جهان لاجرم به وجود خواهد آمد احتمالاً بازتاب آن در خاورميانه و تسريع و شتاب دادن به فرآيند صلح و نهايتاً به ثمر رسيدن آن خواهد بود. اما در مورد ايران و پيامد انتخاب اوباما كه مورد آخر است بايد گفت سياست اوباما در رابطه با ايران استفاده هر چه بيشتر از ديپلماسي خواهد بود اگرچه در مواضع كليدي پيرامون فعاليت هاي هسته يي ايران اختلاف اساسي ميان مواضع آقاي اوباما با بوش وجود ندارد، همان طور كه اختلاف اساسي ميان امريكا و اتحاديه اروپا و گروه اول وجود ندارد و همگرايي ميان امريكا و اتحاديه اروپا و آسياي دور به اين نحو خواهد بود كه فشار ديپلماسي بر ايران افزايش خواهد يافت چرا كه در زمان بوش اتحاديه اروپا در تأسي از سياست هاي امريكا چندان راضي نبوده است اما اگر قرار باشد سياست خارجي آقاي اوباما بر اساس همگرايي هر چه بيشتر با اتحاديه اروپا و كشورهاي آسيايي باشد قطعاً فشار ديپلماسي به ايران پيرامون برنامه هسته يي افزايش خواهد يافت. اما در دو منطقه ديگر همگرايي ميان ايران و امريكا وجود دارد كه مي تواند به عنوان فرصتي براي كاهش تشنج ميان ايران و امريكا و بهبود روابط مورد بهره برداري قرار گيرد. اين دو منطقه عبارت است از عراق و افغانستان.

به طور استراتژيك ادامه تشنجات در عراق و افغانستان به نفع امنيت ايران نخواهد بود. امريكا هم به خصوص پس از انتخاب اوباما ناگزير به سمت و سويي خواهد رفت كه امريكايي ها هرچه سريع تر از عراق خارج شوند. در افغانستان هم به همين ترتيب، بنابراين ايران و امريكا مي توانند در اين دو محور با يكديگر به توافق هايي برسند. اما مشكل ايران و امريكا حتي بعد از انتخاب اوباما از يك كاستي هاي دروني سرچشمه مي گيرد. انتخاب آقاي اوباما مي تواند مقدمه يي و فرصت مناسبي براي ايران باشد و روابط ايران و امريكا را به مسيري كه به سود منافع ملي ايران است تغيير جهت بدهد. براي اينكه اين كار صورت گيرد بسيار خوب خواهد بود رئيس جمهوري ايران برخلاف گذشته يك ژست ديپلماسي جهاني از خود نشان دهد و تلگراف تبريكي براي آقاي اوباما كه اكنون انتخاب شده ارسال كند غاين يادداشت قبل از انتشار خبر تبريك رئيس جمهور نوشته شده استف و همچنين دولت ايران اعلام كند آمادگي دارد به طور رسمي و علني بدون هيچ پيش شرطي با نمايندگان دولت جديد امريكا براي حل مسائل في مابين به مذاكره بنشيند.
شنبه 18 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]