نيما يوشيج و مجلس مؤسسان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نيما يوشيج و مجلس مؤسسان

نيما يوشيج پدر شعر نو فارسي است كه در سال 1301 شمسي از يوش به تهران مي.آيد و با ميرزاده عشقي در روزنامه قرن بيستم همكاري مي..كند.
در شماره 16 روزنامه قرن بيستم كه اولين شماره سال 1302 ش بود به جاي سومين قسمت «افسانه» قطعه منظوم ديگري از نيما به «خرسوار خر» آمده كه در آن شاعر ضمن تمثيل ابله خرسواري كه بي.توجه به توصيه.هاي ديگران راه پر گل و باتلاقي را براي راندن انتخاب مي.كند و سرانجام در باتلاقي ناپديد مي.شود پيشوايان وقت را به .آن ابله مانند كرده و آنان را به اين دليل كه در اثر ناداني چنان اوضاع پريشاني را براي كشور و ملت پديد آورده.اند، سرزنش مي.كند.
اين تاريخ مقارن انتخابات مجلس پنجم، يعني مجلسي است كه قرار است كليه تمهيدات لازم را انقراض سلسلة قاجاريه و جايگزيني رضاخان را فراهم كند.(1) اوضاع سياسي ايران در اوج آشفتگي است، براي غائله جمهوري.خواهي فراگير شده است، روشنفكران مردد هستند، رضاخان به قدرت مي.رسد و مخالفان بعد از شناسايي مرعوب و يا مانند ميرزاده عشقي كشته مي.شوند. در سال 1303 مجلس لايحه عزل احمد.شاه قاجار و جانشيني رضاخان را به مقام سلطنت تصويب مي.كند و در 15 آذر 1304 شمسي مجلس مؤسسان براي تغيير موادي از قانون اساسي تشكيل مي.شود.
نيما در يادداشتي با عنوان «مجلس مؤسسان» در تاريخ 21 آبان 1304 اوضاع سياسي و اجتماعي زمان را چنين توضيح مي..دهد:
مجلس مؤسسان به اصطلاح شيطان مي.خواهد آتيه مملكت، يعني سرنوشت يك مشت بچه.هاي يتيم و مادرهاي فقير را معين كند. جوان.ها، اغلب آنهايي كه چند جلد از كتب ادبيات غربي را ترجمه كرده.اند و به اين جهت مشهور به نويسندگان هستند، در اين مجلس شركت دارند. مي.خواهند آنها را براي اين مجلس انتخاب كنند. به من هم تكليف كرده.اند ولي من تاكنون نه پا به مجلس آنها گذاشته.ام، نه بازي فرعه و انتخاب وكلا را شناخته..ام. من از اين بازي.ها چيزي نمي.فهمم. يك نفر را روي كار كشيده.اند. يك استبداد خطرناك مملكت را تغيير خواهد داد. جوان با هنر گمنام بمير يا ساكت باش تاتو را معدوم نكنند و تو بتواني روزي كه نطفه.هاي پاك پيدا شدند، به آنها اتحاد را تبليغ كني.
اين نقشه..ها براي اين است كه متفكرين و منافقين شناخته شوندو آنها [را] در موقع جلسه نيست كنند. ولي بالاخره شيطان مغلوب مي.شود....
در اين يادداشت، جمله.هاي «من از اين بازي.ها چيزي نمي.فهمم، يك نفر را روي كار كشيده.اند. يك استبداد خطرناك مملكت را تغيير خواهد داد» حيرت.آور و عبرت.آموز است.
اين موضوع وقتي با آثار بسياري از شاعران مشهور آن زمان مقايسه مي.شود عمق نظر نيما را روشن مي..سازد از جمله اين آثار شعر ملك.الشعراي بهار در همين تاريخ است:
مژده كه بگرفت جاي از بر تخـت كيان شاه جهان پهلوان، مير جهان پهلوان
نابــغة راســتين، قائــد ايــران زميـن پادشه بي.قرين، خسرو صاحبقران...(2)

پانوشت.ها:
1ـ راشد،.هادي «شعري بازيافته از نيما» روزنامه اطلاعات، 23/8/1374، ص 9.
2ـ بهار، محمد.تقي؛ ديوان ملك.الشعراي بهار، تهران، اميركبير، چ 2، س 1364، ص 403

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]