رشد جمعیت و گرم شدن زمین

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: رشد جمعیت و گرم شدن زمین

رشد جمعیت از موضوعات مهم برای باز کردن باب هر مذاکره ای درباره وضعیت جهانی آب و هواست

نگرانی از افزایش رشد جمعیت بر تمام مباحث مربوط به زندگی آینده بشر سایه انداخته است. هیچ انسانی نسبت به انتشار گازهای کربنی در جو مصون نیست. هرکس بالقوه عامل ایجاد مشکل است، پس حل مشکل هم باید ا ز آحاد انسان ها شروع شود. تاثیر هر تولد افزایش مصرف منابع زمین و افزایش انتشار گازهای گلخانه ای نه تنها در دوران زندگی فرد، بلکه تا پس از چند دهه باقی می ماند....
طبق گزارش سازمان ملل متحد تاثیر سرمایه گذاری روی برنامه های مهار رشد جمعیت در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بسیار بیش از ساختن توربین های بادی یا نیروگاه های اتمی است، به طوری که تاثیر کاهش یک میلیارد نفر از افزایش جمعیت پیش بینی شده تا سال ۲۰۵۰ بر کاهش گازهای گلخانه ای جو معادل تاسیس ۲ میلیون توربین بخار عظیم است. در واقع رشد جمعیت تابع افزایش تصاعدی است. ابتدا با افزایش آهسته شروع می شود و پس از گذشت چند نسل جمعیتی که دیگر به سختی می توان آن را مهار کرد مانند بهمنی بر سر جهان فرو می ریزد.

● رشد جمعیت
هزاران سال طول کشید تا در سال ۱۸۰۴ جمعیت زمین به یک میلیارد نفر برسد، تنها پس از گذشت ۱۲۳ سال یعنی در سال ۱۹۲۷ جمعیت زمین دو برابر شد و در ۱۹۷۴ یعنی ۴۷ سال پس از آن به سه میلیارد رسید. پیش بینی می شود با ادامه آهنگ رشد فعلی و عدم تحقق برنامه های مهار رشد جمعیت، جمعیت کره زمین در سال ۲۰۲۸ به ۸ میلیارد نفر برسد. حتی اگر میزان متوسط باروری از وضع فعلی ۰۵۶/۲ به ۰۲/۲ فرزند به ازای هر زن برسد، با رشد جمعیتی متوسط، ۳/۲ میلیارد نفر دیگر تا سال ۲۰۵۰ به جمعیت جهان اضافه خواهد شد و این رسیدن به اهداف برنامه های کاهش گازهای گلخانه ای، کاهش منابع و تغییرات فاجعه بار آب و هوا را باز هم از دسترس دور می کند.
این گزارش می گوید کاهش میزان رشد جمعیت در درازمدت بر تولید گازهای حاصل از سوخت های فسیلی و صنایع دامپروری که به دلیل تولید گاز متان امروزه سهم قابل توجهی در آلودگی جو زمین دارند، تاثیر محدودکننده مهمی دارد و می توان حتی بیش از مقدار برنامه ریزی شده، یعنی به کاهش ۲ تنی گازهای گلخانه ای هم امیدوار بود. علاوه بر آن باید توجه داشت بالا رفتن استاندارد زندگی فردی و مصرف، انتشار گازهای گلخانه ای را باز هم بیشتر خواهد کرد. البته برنامه های فعلی مهار جمعیت مخالف قوانین تندروانه ای مثل قانون تک فرزندی در چین هستند، ولی کاهش رشد جمعیت را می توان با توزیع وسایل جلوگیری از بارداری و آموزش بهتر زنان سامان داد. طبق گزارش سازمان ملل در حال حاضر ۲۱۵ میلیون زن متقاضی وسایل جلوگیری از بارداری به این وسایل دسترسی ندارند و بودجه این وسایل از ۷۲۳ میلیون دلار در بالاترین حد آن در ۱۹۹۵ به ۲۳۸ میلیون دلار در سال ۲۰۰۷ کاهش پیدا کرده است.
بر اساس این گزارش تعداد کودکان با آموزش زنان نسبت مستقیم دارد. میانگین باروری زنانی که هرگز به مدرسه نرفته اند ۵/۴ کودک برای هر زن است. این عدد برای زنانی که یک تا دو سال به دانشگاه رفته اند ۷/۱ گزارش شده است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده صندوق جمعیت، سهم کشورهای در حال توسعه و فقیر در گرم شدن زمین در حال حاضر قابل توجه نیست، ولی افزایش جمعیت در چند نسل آینده تاثیر خود را بر محدود شدن منابع، افزایش مصرف به خصوص مصرف سوخت های فسیلی و آثار حاصل از گرمایش زمین نشان خواهد داد.

● مسوول کیست؟
امروز مساله گرم شدن زمین آن قدر حاد شده که نمی توان مسوولیت آن را تنها بر گردن کشورهای صنعتی یا در حال صنعتی شدن گذاشت. برای رسیدن به اهداف برنامه های مهار انتشار گازهای گلخانه ای یک عزم جهانی و هماهنگ لازم است. سرمایه گذاری در اجرای داوطلبانه برنامه های مهار رشد جمعیت و آموزش دختران در درازمدت حتی بیش از تاسیس نیروگاه های اتمی یا به کارگیری انرژی بادی بازدهی مالی خواهد داشت.
برخلاف آنچه تصور می شود میزان باروری های ناخواسته در کشورهای توسعه یافته اروپا، آمریکا، استرالیا، کانادا، ژاپن و نیوزیلند بیش از اغلب کشورهای در حال توسعه ۴۱ درصد و در کشورهای در حال توسعه ۳۵ درصد گزارش شده که البته باروری ناخواسته در این دو دسته از کشورها با توجه به بافت فرهنگی تعریف متفاوتی دارد. تا به حال اکثر برنامه های مهار رشد جمعیت در کشورهای در حال توسعه اجرا شده است. پیش بینی می شود جمعیت آفریقا تا سال ۲۰۵۰ به ۲ میلیارد نفر برسد. مجموعه کشورهای در حال توسعه ۳ درصد افزایش جمعیت خواهند داشت و جمعیت ایالات متحده به ۴۰۰ میلیون و تنها ژاپن با کاهش چند درصدی ۱۰۰ میلیون نفر خواهد بود.
گزارش صندوق می گوید رشد جمعیت از موضوعات مهم برای باز کردن باب هر مذاکره ای درباره وضعیت جهانی آب و هواست که در آخرین کنفرانس سازمان ملل متحد در کپنهاک هم درباره آن بحث شد. در مقابل سخنگوی سازمان امداد کاتولیک (CAFOD) می گوید علت اساسی خانواده های پرجمعیت کمبود آموزش زنان و توازن نابرابر قدرت بین زن و مرد است و تا وقتی به این مسایل زیربنایی پرداخته نشود سازمان او از برنامه کنترل جمعیت در کشورهای فقیر حمایت نخواهد کرد.